ข้อคิดรอบตัวในปีใหม่ : หน้า 102/142
วารสารอยู่ในบุญประจำเดือน มกราคม พ.ศ.2558 : หน้า 102/142 สำรวจความเป็นมาของปีใหม่และการสังเกตธรรมชาติรอบตัวในความเชื่อของชาวพุทธ
1 ครั้ง
สรุปเนื้อหา
บทความนี้เสนอข้อคิดเกี่ยวกับการเริ่มต้นปีใหม่ในแบบชาวพุทธ โดยค้นคว้าถึงที่มาของปีใหม่ที่สัมพันธ์กับการสังเกตธรรมชาติ เช่น วัฏจักรของฤดูกาลและการเคลื่อนที่ของดวงจันทร์ รวมถึงการนับปีแบบสุริยคติและจันทคติที่มีมาตั้งแต่โบราณ โดยยกตัวอย่างการนำวิธีการเหล่านี้มาใช้ในชีวิตประจำวันและวัฒนธรรมไทยเพื่อให้เกิดความเข้าใจและการตระหนักถึงธรรมชาติรอบตัวที่มีผลต่อชีวิตมนุษย์.
หัวข้อประเด็น
-ความเป็นมาของปีใหม่
-การสังเกตธรรมชาติ
-จันทคติและสุริยคติ
-การใช้ปฏิทินโบราณ
-ความหมายของฤดูกาลในพุทธศาสนา
ข้อความต้นฉบับในหน้า
ข้อคิดรอบตัว
เรื่อง : พระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ (M.D.; Ph.D.) จากการชี้คิดรอบตัว ออกอากาศทางช่อง DMC
(HAPPY NEW YEAR สวัสดีปีใหม่)
เริ่มปีใหม่ในแบบชาวพุทธ
อยากทราบว่าปีใหม่มีความเป็นมาอย่างไร?
คนเรามีความสนใจธรรมชาติรอบตัว อย่างคนโบราณเมื่อหลายพันปีที่ผ่านมา ถ้าในกรณีเตร้อนแบบบ้านเรา เขาสังเกตว่า บางช่วงเป็นหน้าหนาว ต่อมาเป็นหน้าร้อน ต่อมิก็น้าฝน ถ้าในเขตอุ่นมี ๔ ฤดู เดียวก็ใบไม้ผลิ เดียวก็อากาศร้อน เดียวไม่ร่วง เดียวก็เข้าหนาวมีเมะตก เป็นต้นเป็นช่วงแบบนี้เรื่อย ๆ เขาก็สนใจรอบแวกนี้ช่วงเวลากา ก็เริ่มหาวิธีตรวจสอบ อาจใช้มือเอาไม้มาบิกกลางแจ้ง แล้วสักเต่าของไม้ที่ปัก ในที่สุดเขาค้นพบว่า ๑ รอบใช้ลาบประมาณ ๓๖ วัน
อีกวิธีที่สังเกต คือ คงรอบของพระจันทร์ เดียวพระจันทร์เต็มดวง เดียวก็อ่อน ๆ แห่งเป็นเสี้ยว แล้วก็มีหมด แล้วก็อ่อน ๆ เห็นใหม่ เป็นข้างขึ้นข้างแรม เขาดู ๑ รอบก็ประมาณ ๒๘ วันบางราว ๆ นั้น เขาก็พอประมาณได้
ถ้าถือพระจันทร์เป็นหลัก คือนับตามวงรอบของพระจันทร์ เรียกว่ามีแบบ "จันทคติ" ถ้าถือพระอาทิตย์เป็นหลัก เรียกว่านับแบบ "สุริยคติ" การนับแบบสุริยคติเป็นยีนยามตะวันตก คนแรกที่เอามาใช้แบบแพร่หลายจริงจัง คือ เลียส ซีชาร์ (Julius Caesar) จักรพรรดิเหล่าม เอาความคิดเห็นนักดาราศาสตร์ชาวอียิปต์มา แล้วกำหนดในปีหนึ่งมี ๒๕๖ วัน ส่วนเทศก์ซึ่งมีอยู่ เกือบ ๓๐ ๒๕ วัน ก็ไม่นานนัก ทุก ๆ ๔ ปี ให้เพิ่ม ๑ วัน เป็น ๓๖ วัน ในหนึ่งปีแบ่งเป็นเดือน ๆ เดือนแต่ละเดือนก็มี ๓๐ วันบ้าง ๓๑ วันบ้าง มีเดือนหนึ่งพิเศษ คือ เดือนกุมภาพันธ์ มี ๒๒ วัน ทุก ๔ ปี จะมี ๒๙ วัน
อยู่ในบุญ มกราคม ๒๕๕๘
Tags : #ปีใหม่ #พระจันทร์ #สุริยคติ #จันทคติ #ธรรมชาติ
หน้าหนังสือทั้งหมด
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
หนังสือที่เกี่ยวข้อง
Load More