การสังคายนาพระไตรปิฎกในประเทศไทย : หน้า 37/100

การสังคายนาครั้งดังกล่าว ณ ดินแดนเมียนมา และศรีลังกา แต้วิธีนบการสังคายนาครั้งที่ ๔ เป็นต้นไปของแต่ละประเทศมีความแตกต่างกัน เนื่องจากภายหลังการสังคายนาครั้งที่ ๔ พระเจ้าโลกมหาราชได้ส่งสมบุตุ จำนวน ๙ สาย ออกเป็นลูกลักษณะอิทธิพลลงไปถึงดินแดนสุวรรณภูมิ ในภาคสังคายนาครั้งที่ ๔ ซึ่งนับเป็นการสังคายนาพระไตรปิฎกครั้งแรกในดินแดนไทย พระเจ้าติโลกราชปฐมลานนาทำลายกะไหล่ ให้พระไตรปิฎกมาลีด้วยอัตถธรรมด้านบนบรรจงแผ่นฯ พระเจ้าติโลกราชชัยเล่า ให้พระไตรปิฎกบามโลกล้วนและธรรมเนียมการสังคายนาพระพุทธธรรมนั้น แผ่นใบนั้นได้ขยายอิทธิพลมาถึงดินแดนสุวรรณภูมิ ในคราวสังคายนาครั้งที่ ๔ ซึ่งนับเป็นการสังคายนาพระไตรปิฎกครั้งแรกในดินแดนไทย พระเจ้าติโลกราชจึงนำเอาผู้กลาดแก้วเลียนแบบไปให้พระไตรปิฎกบีจูบาตด้วยอิทธิวาธรรมด้านบนแผ่นฯ เพื่อจะค้าตลอ ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่กลาดเคลื่อนให้บริสุทธิ์บริสุทธิ์รุนรุดรัดกลั่นพระบรมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้จารึกพระไตรปิฎกลงบนแผ่นลานด้วยอักษรขอม เมื่อคราวกระทำสังคายนาครั้งที่ ๔ ณ กรุงเทพมหานคร วีธีสืบทอดพฤติกรรมตั้งแต่การสังคายนาครั้งที่ ๕ จนถึงครั้งที่ ๙ นี้ จึงเป็นแบบการจารึกลงบนแผ่นลานทั้งสิ้น พระไตรปิฎกฉบับทองใหญ่ จัดทำขึ้นใน พ.ศ. ๒๓๑๑ เมื่อคราวสังคายนาครั้งที่ ๙ ต่อมาเมื่อเทคโนโลยีการพิมพ์เจริญก้าวหน้า วิธีสืบทอดพุทธธรรมจึงเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นการพิมพ์ลงบนกระดาษ ในรัฐษีย