กำเนิดพรหมสร้างโลกและการเปลี่ยนขั้วอำนาจในระบบมหาวรรณะ : หน้า 86/108

อัญเชิญ อ่านอัติติ ข้ออนาคต เรื่อง : พระมหาหงส์คึกคัก ศักดิ์ ฐานิโย, ดร. ย้อนอดีต...ท่องประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา ตอนที่ ๕ : กำเนิดพรหมสร้างโลกและการเปลี่ยนขั้วอำนาจในระบบมหาวรรณะ ยุคพรหมนะ (Brahmana Period : ๓๐๐ - ๑๐๐๐ ปี ก่อนพุทธศักราช) หากยังจำกันได้ ในยุคแรกที่ชนเผ่า “อารยัน” เข้ ามาประครองอินเดีย “อารยัน” มีความเชื่อทางศาสนาที่เชื่อมโยงกับเทพเจ้าสูงสุดและเป็นเทพสงครามอย่าง “พระอินทร์” (Indra) ดังนั้นในคัมภีร์ “ไตรเทพ” ซึ่งเป็นคัมภีร์ในยุคพระเวท จึงไม่เคยปรากฏเทพเจ้าสูงสุดนวมกว่า “พระพรหม” (Brahma) คำว่า “พรหม” เริ่มปรากฏครั้งแรกในคัมภีร์ยุคปลายพระเวทอย่าง “อรรถรวาท” (Atharveda) หรือ “คตปพรมหมนะ” (Satapatha Brahmana) ว่า ๓๐๐ - ๑๐๐๐ ปี ก่อนพุทธศักราช ได้กล่าวถึง “พระพรหม” ว่าเป็นเทพเจ้าสลัดผู้สร้างสรรพสิ่งทั้งหลาย เป็นเทพเจ้าอันอุดม อยู่เหนือเทพเจ้าทั้งปวงที่ปรากฏด้วยรูปภาพ (ไร้รูป) และอยู่เหนือเทวภาวะทั้งปวง ไว้ในบทบาทของ “พระอินทร์” ที่เคยเป็นเทพเจ้าสูงสุด ด้วยเหตุที่ “พระอินทร์” เมาสุรา บ็าง ก็พาแพ้ให้แก่พวกอสูรบาง เมื่อ “พระพรหม” เริ่มเป็นที่ยอมรับแทน “พระอินทร์” แล้ว ได้มีการสร้าง “ต้นนพรหมสร้างโลก” โดยกล่าวว่า ก่อนโลกจะถือกำเนิดนั้นมีสภาวะว่างเปล่า และเมื่อกา เวลาผ่านไป มีการประชุมรวมกันของสภาวะบางอย่างเข้าด้วยกันเป็นกลุ่มก้อนกลมเหมือนไข่ทองคำ และ “พระพรหม” ถืออุทิศนี้ในไททองคำนี้ แล้วบันดาลให้ไข่ทองคำบังออกเป็น ๒ ส่วน ส่วนบนเป็น “เทวโลก” ส่วนล่างเป็น “มนุษโลก” จากนั้นจึงได้สร้างพระอาทิตย์ พระจันทร์ ดวงดาว และธรรมชาติ ต่าง ๆ ตลอดจนสรรพสัตว์ทั้งหลาย “พระพรหม” กลายเป็นเทพเจ้าสูงสุด ผู้ให้กำเนิดสรรพสัตว์และสรรพสิ่งทั้งปวง แต่ด้วยความที่ “พระพรหม” มีสภาวะอุดมคิด ไร้รูป จึงเป็นการยากที่จะเคารพักการะ ต่อมา จึงได้ถือกำเนิน “พระพรหม ๔ หน้า” เพื่อดูแลตลอดทั้ง ๔ ขั้น แต่ด้วยความที่มีเพียง “ผู้สร้าง” อย่าง “พระพรหม” จึงไม่อาจตอบปัญหาขาติของธรรมชาติบังปรากฏได้ ทำให้นักต่อมาได้กำเนิด “พระวิญญาณ” (Vishnu) เทพเจ้าผู้รักษา และ “พระศิวะ” (Śiva) เทพเจ้าผู้ทำลาย ซึ่งรวมเรียกว่า “ตรีมูรติ” (Trimurti) เพื่ออตอบคำถามธรรมชาติของการเกิดขึ้น ดังอยู่ เสวยสุข และเพื่อไม่ให้ขัดกับหลักการเดิมในเรื่อง “พระพรหม” เป็นผู้กำเนิดฤๅษฎ์สัตว์และสรรพสิ่ง ต่างนั้น “พระพรหม” จึงเป็นผู้ให้กำเนิดทั้ง “พระวิญญาณ” และ “พระศิวะ”