นรกภูมิในไตรภูมิ-พระมาลัย : หน้า 9/42

นรกภูมิในไตรภูมิ-พระมาลัย : ความรู้แผนทีใกล้กัน Narokbhumi in Traibhūm-Phramalai: A text significantly related to Buddhist scripture สิ่งที่น่าสนใจในเนื้อหา ของไตรภูมิ-พระมาลัยคือ ประกาศหนึ่ง คือ เรื่องนรกภูมิ ซึ่งมีเนื้อหาว่า ด้วยการพระรณาถึงสภาพนรก การทรมานในนรกขุมต่าง ๆ บุพกรรมและการเสวยทุกขนานของสัตว์นรก ฎุษนรก (นรกเป่าย) 4 ขุม ยมโลก 10 ขุม และการเปรียบเทียบอายุของสวรรค์คามภาพจาร มนุษย์และนรก โดยที่มาเนื้อหาของเรื่องนรกภูมิในไตรภูมิ-พระมาลัยนี้รงอร่อยการอ้างถึงผู้แต่งหรือคติวิถางพระพุทธศาสนาไว้อย่างสั้น 4 แห่ง คือ 1. นรกซึ่งสมเด็จพระพุทธโฆษะแต่งไว้เองไม่สามารถระบุได้ ชัดเจนคือพระเถระรูปใดซึ่งอาจเป็นพระพุทธโมนาสย พระเถระชาวชมพูทวีปที่จารึกไปอยู่ลังกาในพุทธศวรรษที่ 10 และจรนาคัมภีร์พระพุทธศาสนาที่สำคัญนต่างๆ หรือสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ตำแหน่งพระราชาคณะชั้นผู้ใหญ่ในสมัยกรุงเทพฯ หรือมนาเถรพุทธโมฆาจารย์แห่งเมืองหริภุญไชยอ้างในไตรภูมิก๎ 2. เหตุนันเอกกล่าวในโลกที่เปรียบว่าช้ง คำปรัธานนี้จะหมายถึงคัมภีร์โลกคาศสำคัญ คือ คัมภีร์โลกที่ปกรณ์ 3. อันนี้มาในอรรถกถาเทวสูตรและ อาจจะหมายถึง เนื้อหานี้น้ำมาจากอรรถกถาเทวสูตร คื อพระสูตรตินิภา มัชฌิม-นิภัณฑ์ อุปริปันนาสก์ สุญญภาวะ เทวทูตสูตร พระสูตรที่กล่าวถึงสัมยก์พระพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อารามแห่งอนาคบิณฑิกะเศรษฐี นครสาวดี ตรัสถึงเทวทั่้ง 5 คือ 1) ความเกิด 2) ความแก่