กุกกุจจะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 1 / 4

บทที่ 5 อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไข ไม่ว่าจะเป็นนักปฏิบัติใหม่ หรือนักปฏิบัติเก่าที่ฝึกสมาธิมานานพอสมควร ต่างก็จะพบว่า อุปส…

บทที่ 5 ของหนังสือกล่าวถึงอุทธัจจกุกกุจจะ ซึ่งเป็นอุปสรรคหนึ่งสำคัญที่ทำให้ผู้ปฏิบัติไม่สามารถเข้าสู่สมาธิ ความฟุ้งซ่านเป็นอุปสรรคที่ทำให้จิต…

…่ (๔) กามฉันทะ ความพอใจในมาก (๒) พายบาท ความคิดด้วย (๓) นีมนิทะ ความหดหู่และเชื่อมซึม (๔) อุทธัจจะ- กุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและร้อนใจ (๕) วิจิกิจา ความลังเลสงสัย ปริวาส หมายถึง อุปบิวก คือความสงสัจจากอุปนิสัย สภ…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนในพระพุทธศาสนาและความสำคัญของการมีผู้นำในการดูแลทุกข์สุขของประชาชน ทั้งในระดับชุมชนและวัด เพื่อสร้างความมั่นคงในการบรรลุธรรม สอดคล้องกับคำสอนในการเจริญภาวนาและช่วยให้คนรุ่นหลังนำค

…โมกข์ อุเบกขา มนสิการ อุทธัจจะ กรุณา มุทิตา สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ มานะ อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจะ ถีนะ มิทธะ ที่เรียกว่า เยวาปนกะ คือกำหนดไม่ได้ว่า ธรรม ข้อไหนจะเกิดขึ้น

เนื้อหาเกี่ยวกับอุเบกขาและสังขารุเบกขาที่ปรากฏในวิสุทธิมรรค แบ่งประเภทของอุเบกขาออกเป็นหลายชนิด รวมถึงการนำสมาธิและวิปัสสนามาใช้ในการควบคุมความรู้สึกและการวางเฉย ผลของการฝึกปฏิบัติตามหลักแนวคิดทางพุทธ

…ย์ ทั้งหลายจึงกล่าวไว้ว่า "พระโยคาวจรจึงถ่ายถอนเสียซึ่งฉันทะในกาม ทั้งหลาย ซึ่งปฏิฆะ ซึ่งอุทธัจจะ ( กุกกุจจะ ) และ ( ถีนะ ) มิทธะ ครบ ๕ ทั้งวิจิกิจฉา (เข้าฌาน ) มีใจอันทำความบันเทิงในวิเวก ยินดีอยู่ในฌานนั้น …

เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าฌานที่เกิดจากการทำลายอุปกิเลสทั้งห้าซึ่งขัดขวางสมาธิ โดยเปรียบเปรยถึงการเสด็จเข้าอุทยานที่สะอาด และการมีจิตใจเย็นและมีความผาสุกในการปฏิบัติธรรม การขยายปฏิภาคนิมิตซึ่งเป็นขั้นตอน

… กฎกจุกตาปัจจุปัฏฐาน วา อตฺตสมฺปตฺติ ปทฏฺฐานํ เจตโส วิรูปภาโวติ ทฏฺฐพฺพฯ กุจริต กต์ กุกต์ ตสฺส ภาโว กุกกุจจะ ๆ ที่ ปจฺฉานุตาปลูกขณ์ กตากตานุโสจนรส วิปปฏิสารปจจุปัฏฐาน กตากตปทฏฐาน ทาสพุยมิว ทฏฺฐพฺพฯ เสสา วุตฺต…

เนื้อหานี้กล่าวถึงครับเกณฑ์และแนวความคิดที่สำคัญของวิสุทธิมคฺคสฺส ซึ่งอธิบายถึงภาวะต่างๆ ของจิตและระดับการสำนึกในแง่พุทธศาสนา มีการอภิปรายถึงจิตตคติต, ทว่าจิตจะผสานกับเหตุการณ์และพฤติกรรมในทางพุทธศาสต

…ฐาน กังขาสงเคราะห์ลงใน ๔ ฐาน, มานะและอุทธัจจะ สงเคราะห์ลงใน ๓ ฐาน, ถีนะสงเคราะห์ลงใน ๒ ฐาน, บาป คือ กุกกุจจะ มิทธะ อหิริกะ อโนตตัปปะ อิสสะ และนิคูหนา (มัจฉริยะ) สงเคราะห์ลงในฐานเดียว ฯ [อธิบายองค์ฌานและองค์มร…

บทความนี้นำเสนอการสงเคราะห์บาปในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการแบ่งหมวดธรรม 14 อย่าง รวมถึงการอธิบายองค์ฌานและองค์มรรคอย่างละเอียด ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงประเภทของบาป ตั้งแต่โลภะ อวิชชา และปฏิฆะ ซึ่งมีการจัด

…ริกจิตที่ 4 เหมือนกัน ฯ ก็ธรรม ๒๐ เหล่านั้น นั่นแล เว้นปีติ กับธรรม ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ท่านสงเคราะห์เข้าในอสังขาริกจิตที่ ๕ ซึ่งประกอบด้วย ปฏิฆะ ฯ ส่วนอิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะ บัณฑิต…

เนื้อหาในหน้านี้เน้นการวิเคราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิต

…เจตสิกประกอบ เฉพาะในโสภณจิต (กุศลจิต) เท่านั้น โดย อาการ ๔ อย่าง ด้วยประการอย่างนี้, อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจะ วิรัติ และอัปปมัญญามีกรุณา เป็นต้น ในบางคราวเกิดมีต่างกัน (เกิดต่าง คราวกัน) และมานะก็เกิดในกาลบางค…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเจาะลึกเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ชี้ให้เห็นถึงการเกิดของธรรมในจิตต่างๆ รวมถึงการแบ่งประเภทของจิตตามลักษณะและวิเคราะห์อย่างละเอียดเกี่ยวกับเจตสิกธรรมที

…ที่ประกอบด้วยทิฏฐิ ฯ มานะ ได้ ในอกุศลจิต ๔ ที่ปราศจากทิฏฐิ ฯ เจตสิก ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ได้ในปฏิฆจิต ๒ ฯ ถีนมิทธะ ได้ในสสังขาริก จิต ๕ ฯ วิจิกิจฉา ได้เฉพาะในจิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจเท่านั…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

… เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศลฯ เจตสิก ๑๕ เหล่านี้ คือ สัทธา ๑ สติ ๑ หิริ ๑ โอตตัปปะ ๑ อ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…้ปราศจากนิวรณ์ ๕ ประการ ตั้งแต่ กามฉันทะ ละคลาย ความยินดีในกาม ละพยาบาท ไม่คิดประทุษร้ายใคร อุทธัจจ กุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ ถีนมิทธะ ความง่วงเหงาหาวนอน

บทความนี้พูดถึงธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงสอน ซึ่งทำให้เกิดศีล สมาธิ ปัญญา และวิมุตติ โดยเฉพาะการพัฒนากายมนุษย์ให้เข้าสู่กายทิพย์ ด้วยการบำเพ็ญความดี โดยรวมถึงการรักษาศีลและการเจริญภาวนา ทำให้เกิดดวงธรรมอัน

…โลภะ อโทสะ หิริ โอตตัปปะ ปัสสัทธิ ฉันทะ อธิโมกข์ อุเบกขา มนสิการ โลภะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ อุทธัจจะ กุกกุจจะ วิจิกิจฉา โกสัชชะ อหิริกะ อโนตตัปปะ และเจตสิกธรรมอื่น ๆ ยกเว้นเวทนาและสัญญาแล้ว นอกจากนั้นเป็นสังขา…

สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่

ในพระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคิณี ได้อธิบายลักษณะของอุทธัจจะ และกุกกุจจะไว้ว่า อุทธัจจะ เป็นความฟุ้งซ่านแห่งจิต ความไม่สงบแห่งจิต ความวุ่นวายใจ ความพล่านแห่งจิต กุกกุจจะ เป…

เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับอุทธัจจะและกุกกุจจะตามพระอภิธรรมปิฎก ซึ่งอุทธัจจะหมายถึงความฟุ้งซ่านและวุ่นวายของใจ ขณะที่กุกกุจจะเกี่ยวกับการให้ความสำ…

…ให้จิตท้อแท้ง่วงซึมและเกียจคร้าน จึงควรกำจัดเสีย ถ้าไม่กำจัดออกไป จะทำสมาธิให้ดีไม่ได้เลย 4. อุทธัจจกุกกุจจะ เป็นนิวรณ์ข้อที่ 4 อุทธัจจะและกุกกุจจะ เป็นกิเลสฝ่ายอกุศลเช่นกัน มักเกิดขึ้นมาด้วยกัน อุทธัจจะ แปลว…

…มักประสบกับความเบื่อหน่ายและความหดหู่ ซึ่งอาจเกิดจากนิวรณ์ที่ทำให้จิตใจมีความไม่สงบ อาทิเช่น อุทธัจจกุกกุจจะและวิจิกิจฉา สาเหตุเหล่านี้ส่งผลต่อการทำงานและการปฏิบัติธรรม ทำให้ขาดกำลังใจในการทำความดี หากไม่รู้จ…

…ามท้อ ความง่วง เพราะพักผ่อนน้อยบ้าง หรืออาการเซื่องซึมหลังอาหารเพราะเมา อาหารอย่างนี้เป็นต้น อุทธัจจกุกกุจจะ คือ ความฟุ้งซ่านรําคาญใจ หมายถึงใจคิด ไปในเรื่องราวต่าง ๆ ที่คุ้นเคย เรื่องคนสัตว์สิ่งของ หรือถ้าเป…

บทความนี้อธิบายถึงนิวรณ์ ๕ ซึ่งรวมถึงความหดหู่ ความฟุ้งซ่าน และภาวะจิตที่อาจเกิดจากความเครียดและความท้อแท้ วิธีการดึงใจออกจากความยุ่งเหยิงและมุ่งสู่ความสงบภายใน โดยการดึงใจกลับมาที่ศูนย์กลางกายและการใ

…สียใจ เสียดาย อิจฉาริษยา รำคาญ เกิดขึ้นในใจ ด้วยกุศลที่เจือปนกับโทสะ มัจฉริยะ ตระหนี่) อิสสา(อิจฉา) กุกกุจจะรำคาญใจ) เช่นนี้ ย่อมเป็นเหตุให้ผู้ที่เกิดมานั้นมีโทสจริต อีกนัยหนึ่ง เคยเป็นผู้ที่มีพฤติกรรมมากไปด้…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ที่แบ่งออกเป็นสามประเภท คือ สัทธาจริต, พุทธจริต, และราคจริต โดยแต่ละประเภทมีลักษณะและพฤติกรรมที่แตกต่างกัน โดยมีสาเหตุที่มาจากการบำเพ็ญบุญกุศล รวมถึงภพภูมิก่อนเกิดที่มีผล

เนื้อหาบทที่ 5 อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไข 5.1 ลักษณะของอุทธัจจกุกกุจจะ 5.2 สาเหตุของอุทธัจจกุกกุจจะ 5.2.1 เจตโสอรูปสมะ 5.2.2 ปลิโ…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบอุทธัจจกุกกุจจะเหมือน “ความเป็นทาส” ผู้ที่เป็นทาสเขา จะไปไหนตามความพอใจ ไม่ได้ ต้องคอยพะวงถึงนาย เกรงจะถูกลงโทษ ไม่…

บทความนี้อธิบายถึงนิวรณ์ ๕ ที่เป็นอุปสรรคในการเจริญภาวนา โดยเปรียบเทียบกับการเป็นทาสและความลังเลสงสัย ทั้งนี้ นิวรณ์เหล่านี้จะเป็นอุปสรรคต่อการบรรลุอริยภูมิของพระภิกษุและการทำจิตให้รวมเป็นหนึ่งเพื่อเข

…บกระทั่งอยู่ในอารมณ์ ย่อมเป็นไปอย่างสะดุด ถูกถีนมิทธะครอบงำแล้วย่อมเป็นจิตไม่ควรแก่การงาน มีอุทธัจจ กุกกุจจะเป็นเบื้องหน้าแล้วย่อมเป็นจิตสงบไม่ลง คิดพล่านไป ถูก วิจิกิจฉาขัดขวางแล้วย่อมไม่ขึ้นสู่ทางอันจะยังกา…

ในเนื้อหานี้พูดถึงการทำอันตรายของนิวรณ์ ๕ ต่อฌาน โดยเฉพาะกามฉันทะและพยาบาทที่ทำให้จิตไม่ตั้งมั่นในเอกัตตารมณ์ รวมถึงการกล่าวถึงการเข้าสู่ฌานที่อาจมีการเกิดขึ้นของอกุศลจิต แม้ในขณะที่มีฌาน. ข้อความนี้ช

…แม้ในบทว่า สห นี้ แล้วจึงทราบโยชนาว่า ถีนมิทธะ บางคราวเกิดขึ้นพร้อมกัน คือพร้อมกับอิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะ ในปฏิฆจิตที่เป็นสสังขาริก และเกิดขึ้นพร้อมกันกับมานะในสสังขาริกจิต ที่ปราศจากทิฏฐิ และในกาลบางคราว …

…ังขาริกจิตที่แตกต่างกันในกาลที่เหมาะสม นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์ถึงการเกิดขึ้นของอิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะที่สามารถสัมพันธ์กันได้อย่างไรในกรณีที่สังขาริกจิต