หน้าหนังสือทั้งหมด

สัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุในพระพุทธศาสนา
148
สัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุในพระพุทธศาสนา
…สายลมกระทบกับจมูกแล้วก็ผ่านไปเช่นนี้ อยู่เนือง ๆ 4. รสธาตุ เป็นรูปธรรม มีหน้าที่กระทบลิ้นให้ปรากฏแก่ชิวหาวิญญาณ ความรู้รสทางลิ้น องค์ปรมัตถธรรม ได้แก่ รสารมณ์ มีลักษณะเหมือนยางเหนียวอยู่ในอาหารทุกชนิด เมื่…
บทความนี้กล่าวถึงสัททธาตุ คันธธาตุ และรสธาตุซึ่งเป็นรูปธรรมในการกระทบโสตธาตุ จมูก และลิ้นตามลำดับ โดยมีความสำคัญต่อการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ สัททธาตุเป็นคลื่นที่กระทบโสตธาตุทำให้เกิดการรับรู้เสีย
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
127
การสำรวจอายตนะ 12 ในพระอภิธรรมปิฎก
…เสียแล้ว วิถีจิตย่อมเกิดไม่ได้ 6.3 ประเภทของอายตนะ อายตนะ นั้นมี 12 คือ จักขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชิวหายตนะ กายายตนะ มนายตนะ รูปายตนะ สัททายตนะ คันธายตนะ รสายตนะ โผฏฐัพพายตนะ ธัมมายตนะ ในอายตนะเหล่านั้น …
อายตนะมีคุณสมบัติสำคัญแบ่งออกเป็น 5 อย่าง โดยอายตนะภายในเป็นที่เกิดของวิถีจิตและมีอายตนะภายนอกทำหน้าที่เป็นที่ประชุมของวิถีจิต ทั้งภายในและภายนอกมีทั้งหมด 12 ประการ รวมถึงจักขายตนะ, โสตายตนะ และรูปายต
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
27
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…นฺติ ทวย์ ปเทสนฺติ วิเสสน์ ฯ นาสิกษุภนฺตเรติ ปเทสนฺติ อาธาโร ฯ อช ... - ณฐานนฺติ ปเทสนฺติ วิเสสน์ ฯ ชิวหามชุเฌติ ปเทสนฺติ อาธาโร ฯ อุป...ณฐานนฺติ ปเทสนฺติ วิเสสน์ ฯ ปเทสนฺติ อภิพยาเปตวาติ กมฺม ๆ อภิพยาเปตว…
หนังสือเล่มนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการวิเคราะห์รูปแบบและประเภทของปฏิสัมพันธ์ในสภาวะต่างๆ รวมถึงการวิเคราะห์ในแง่ของความหมายและการใช้งานในบริบทที่แตกต่างกัน คุณจะ
ธาตุและปัจจัยในวิทยา
145
ธาตุและปัจจัยในวิทยา
… หน้าที่ 144 ธาตุ (วา) โดยชาติถึงซึ่งความนับว่าเป็นธรรมจำนวน ๑ คือเป็น จักจุประสาท โสดาจุต มานะจุต ชิวหาจุต กายาจุต รูปจุต สัทธาจุต คันธาจุตและธาตุ คืออย่างนั้น คือถึงซึ่งความนับว่าเป็น ธรรมจำนวน ๑ โดยเป็…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับธาตุและปัจจัยในวิทยา โดยเน้นที่การนับว่าเป็นธรรมในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งรวมถึงธาตุ โสดาประสาท วิญญาณ และปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติของธาตุ โดยชี้ให้เห็นถึงความสำคัญแ
การเข้าใจวิญญาณและอินทรียสังวร
101
การเข้าใจวิญญาณและอินทรียสังวร
…วยโสต” ย่อมหมายถึง “ฟังเสียงด้วยโสต “ดมกลิ่นด้วยฆานะ” ย่อมหมายถึง “ดมกลิ่นด้วยฆานวิญญาณ” “ลิ้มรสด้วยชิวหา” ย่อมหมายถึง “ลิ้มรสด้วยชิวหาวิญญาณ” “ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกาย” ย่อมหมายถึง “ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกายวิ…
บทความนี้พูดถึงความหมายของการเห็นและฟังผ่านจักษุและโสตที่สัมพันธ์กับวิญญาณ รวมถึงการสำรวมจักษุนทรีย์ด้วยสติ เพื่อหลีกเลี่ยงการถือนิมิตและอนุพยัญชนะ ซึ่งอาจก่อให้เกิดกิเลส และอธิบายถึงอกุศลธรรมอันลามก
ส่วนของพระวรายในพระพุทธศาสนา
172
ส่วนของพระวรายในพระพุทธศาสนา
… ริพระโอษฐ์ จตุรมรรคญาณ พระทดมะ จตุสัจจญาณ พระชิวหา อุปปัณหญาณ พระหนู อนุตตรวิโมขาขิมญาณ พระคอ ติลักฺญาณ …
บทความนี้สำรวจส่วนของพระวรายในพระพุทธศาสนา รวมถึงอารมณ์ในพระนิพพานและญาณต่างๆ เช่น สัพพัญญุตญาณ, อารมณ์, จตุทกฌาน และอื่นๆ ผู้อ่านจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับวิธีการแยกแยะและอภิปรายเรื่องญาณในระเบียบของพระธ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 3
3
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 3
…่า อกุศลวิบากอเหตุจิต ฯ 0 0 จิต ๔ เหล่านี้ คือ จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขา โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ (สหรคตด้วย อุเบกขา) เช่นเดียวกัน การวิญญาณ สหรคตด้วยสุข ๑ สัมปฏิจฉันน จิต สหรคตด้วยอุเบกขา …
ในหน้าที่ 3 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงประเภทของจิตที่มีอยู่และการจัดกลุ่มจิตที่สัมพันธ์กับอุเบกขาและโสมนัส จิตที่ถูกแบ่งออกเป็น 18 ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอก
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
31
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…ุทวาเร ตาว ทสฺสนกิจจ์ สาธยมาน จักขุปสาทวัตถุก จกฺขุวิญญาณ์ โสตทวาราที่สุ สวนาทิกิจจ สาธยมานาน โสตฆานชิวหากายวิญญาณานิ ปวตฺตนฺติ ฯ ตาน อิฏฐอิฏฐมชณตเตสุ วิสเยสุ กุสลวิปากานิ อนิฏฐานิฎฐมชฺฌตฺเตสุ วิสเยสุ อกุส…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำงานของวิญญาณในมโนกรรมซึ่งแสดงถึงการเกิดและการดับของจิตและอารมณ์ต่าง ๆ ขึ้นอยู่กับการกระทำที่มีเหตุก่อสร้างใจและการตอบสนองของวิญญาณในกระบวนการรับรู้สภาพแวดล้อม โดยเฉพาะการแยกแยะร
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
309
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
….รห์ วิคคหาทิ ปณฺฑิเตน ทฏฺฐพฺพ ฯ โสตวิญญาณ อาทิ เยส์ วิญญาณาห์ ตานิ โสตวิญญาณาที่นิ ๆ อาทิสทฺเทน ฆานชิวหากายวิญญาณาน คหณ์ ฯ ปิสทฺเทน น เกวล์ จกฺขุวิญญาณ วิคคหาก ทฏฺฐพฺพฤติ ญาเปติ ฯ อรหสฺส อนุติกุกมณ์ ยการห…
เนื้อหาในบทนี้เน้นการวิเคราะห์การทำงานของโสตวิญญาณและการรู้แจ้งของหู โดยมีการแบ่งปันแนวคิดเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างโสตวิญญาณและกายวิญญาณ พร้อมทั้งลงลึกเกี่ยวกับการรู้แจ้งและการได้รับข้อมูลผ่านการรั
อายตนะและกำเนิดของอุปปาติกสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
301
อายตนะและกำเนิดของอุปปาติกสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ข้าในจำพวก อุปปาติกะ ฯ ส่วนอาจารย์พวกอื่นสันนิษฐานว่า ในคัมภีร์ยมกปกรณ์ พระผู้มีพระภาคตรัสถึงฆานะและชิวหา เป็นอายตนะที่มีปกติไปด้วยกัน ดังนี้แล้ว พรรณนาถึงความไม่มีแห่งสัตว์แม้ที่ไม่มีฆานะเท่านั้น เพราะ สั…
…ับอายตนะ 8 และ 11 ในทางที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ประเภทนี้, สังเกตการเกิดขึ้นและการไม่มีการเกิดของฆานะและชิวหาที่ไม่อยู่ในรูปภพ เนื้อหานี้ช่วยให้ผู้อ่านทำความเข้าใจในคำสอนทางพุทธศาสนาเกี่ยวกับวัตถุประสงค์การเกิ…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี - หน้า 2
2
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลี - หน้า 2
…ลานิ จ ทุวิธา โมหมูลานิ จ เทวติ ทวาทสากุสลา สิฯ อุเปกขาสหคติ จกฺขุวิญญาณ์ ตถา โสตวิญญาณ ฆาน วิญญาณ์ ชิวหาวิญญาณ์ ทุกข์สหคติ กายวิญญาณ์ อุเปกขา สหคติ สมปฏิจฉนุน" ตถา สนฺตีรณญเจติ อิมานิ สตฺตปิ อกุสล วิปากจิ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีในบริบทของจิตตาและวิญญาณ โดยสำรวจประเภทต่าง ๆ เช่น อกุสลและกุสลวิปากจิตตา รวมถึงการเรียนรู้เกี่ยวกับเหตุผลทางธรรมชาติและการปฏิบัติประการต่าง ๆ ในวิถีแห่งการเข้าถึง
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
11
ธรรมะและการทำงานของประสาทในพระพุทธศาสนา
…าญาณธาตุ คือ ฤดูรู้อารมณ์ มี 6 อย่าง คือ (1) จักขวิญญาณธาตุ (2) โสตวิญญาณธาตุ (3) มานวิญญาณธาตุ (4) ชิวหาวิญญาณธาตุ (5) กายวิญญาณธาตุ (6) มโนวิญญาณธาตุ6 ชีวิตตามแนวอภิธรรมนี้เรียกว่า ชีวิตเป็นปรมัตถธรรม 3…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับการทำงานร่วมกันของประสาททั้ง 5 และทางใจในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายแต่ละขั้นอย่างละเอียด รวมถึงการอธิบายชีวิตตามแนวทางฤดู 6 ที่สัมพันธ์กับพระอภิธรรม นอกจากนี้ยังระบุถึงปรมัตถธรรม 3
สวดมนต์ฉบับธรรมทายาทและอุปสมบทหมู่
86
สวดมนต์ฉบับธรรมทายาทและอุปสมบทหมู่
86 สวดมนต์ฉบับธรรมทายาทและอุปสมบทหมู่ จตุสจฺจญาณปวรชิวหา อปปฏิหตญาณปวรหนุก อนุตฺตรวิโมกฺขาธิคมนญาณ ปวรกณฺฐ์ ติลกฺขณญาณปวรวิลสิตคีววิราชิต มีพระชิวหาอันงามปร…
เอกสารนี้เป็นการรวบรวมบทสวดมนต์ที่เกี่ยวข้องกับธรรมทายาทและพิธีอุปสมบทหมู่ ซึ่งมีความสำคัญในการที่จะส่งเสริมความรู้และการปฏิบัติธรรมในทางพระพุทธศาสนา บทสวดมนต์เหล่านี้ได้แก่การนำเสนอความเข้าใจในพระจตุ
พุทธประวัติช่วงปฐมกาลและการบำเพ็ญเพียร
143
พุทธประวัติช่วงปฐมกาลและการบำเพ็ญเพียร
วาระแรก ทรงกดพระทนต์ด้วยพระทนต์ (ใช้ฟันบนฟันล่างขบกันให้แน่น) และกดพระตาลด้วย พระชิวหาให้แน่น(ใช้ลิ้นดันกดเพดานปาก) ทรงกระทำนานเข้า บังเกิดทุกขเวทนาแรงกล้าจนเหงื่อไหลออก จากรักแร้ แม้พระ…
ในบทนี้เสนอเกี่ยวกับการบำเพ็ญเพียรของพระโพธิสัตว์ในช่วงปฐมกาล โดยเริ่มจากการทรมานตนเองหลายรูปแบบ รวมถึงการอดอาหารและการกลั้นลม ซึ่งทำให้เกิดความทุกขเวทนามากมาย แม้จะมีความทุกข์ แต่พระโพธิสัตว์ยังคงมีส
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
214
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
…ือ 1. จักขุสัมผัส (ความกระทบทางตา) 2. โสตสัมผัส (ความกระทบทางหู) 3. ฆานสัมผัส (ความกระทบทางจมูก) 4. ชิวหาสัมผัส (ความกระทบทางลิ้น) 5. กายสัมผัส (ความกระทบทางกาย) 6. มโนสัมผัส (ความกระทบทางใจ) ความสัมผัส 3 …
ผัสสะมี 6 อย่าง ประกอบด้วยจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส โดยแต่ละสัมผัสต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกันจึงเกิดผัสสะ ส่วนเวทนานั้นเ…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
178
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
…า จกฺขุสมผสสชาติกา สเฬว ตา ปภเทน เอกูนนวุฒิ มตาฯ เอตสฺส หิ ปทสฺส วิภงฺเค จกฺขุสมผสสชา เวทนา โสต- ฆานชิวหากายมโนสมผสฺสชา เวทนาติ เอว์ ทวารโต สเฬว เวทนา วุตตา ฯ ตา ปน ปเเทน เอกูนนวุฒิยา จิตฺเตหิ สมฺปยุตฺตตฺต…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค ซึ่งกล่าวถึงปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อจิตใจและการรับรู้ผ่านทางประสาทสัมผัส เน้นการทำความเข้าใจถึงอิทธิพลของสิ่งต่าง ๆ ที่มีต่อการสร้างเวทนาและประสบการณ์ทางจิต ทั้งนี้ยังอธิบายถึ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
135
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสฺว
… โหติ ฯ ยถาห์ ฯ จกฺขายตน์ จกฺขุวิญญาณธาตุยา ติสมฺปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมาน ปุเรชาตปัจจเย็น ปจฺจโย โสต- ฆานชิวหากายายตน์ รูปายตน์ สททคนธรส โผฏฺฐพฺพายตน กายวิญญาณธาตุยา ติสมปยุตฺตกานญฺจ ธมฺมาน ปุเรชาตปัจุจเยน ปจฺจ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงวิสุทธิมคฺคและความสำคัญของปัญญาในเส้นทางสู่การบรรลุธรรม โดยบรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่างปัญญากับการปฏิบัติธรรม เช่น อุปปาเทติ สมาบัติ และการจัดการกับอุปนิสัยต่างๆ ซึ่งนำไปสู่การเข้าใ
ธรรมะเพื่อประช: พระพุทธคุณ ตอน ผู้รู้แจ้งด้วยตนเอง
50
ธรรมะเพื่อประช: พระพุทธคุณ ตอน ผู้รู้แจ้งด้วยตนเอง
…ในสมัยนั้นเชื่อว่า เป็นทางแห่งความหลุดพ้น โดยช่วง แรกพระองค์ทรงกดพระทนต์ด้วยพระทนต์ กดพระตาลด้วย พระชิวหา จนพระวรกายกระสับกระส่าย พระเสโทโทรมพระ วรกาย แต่ก็ไม่ได้ทรงบรรลุธรรมอะไร จึงทรงเปลี่ยนเป็นการ กลั้น…
เรื่องราวเกี่ยวกับการเสาะแสวงหาทางแห่งความหลุดพ้นของพระพุทธเจ้า ที่เริ่มจากการบำเพ็ญทุกรกิริยา โดยที่พระองค์ได้พบกับดาบสปัญจวัคคีย์และได้เริ่มบำเพ็ญตนเพื่อค้นหาทางสู่พระนิพพาน แต่แม้จะมีการปฏิบัติที่เ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - หน้าที่ 192-193
193
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - หน้าที่ 192-193
… ฯ เอว โสตาทโยปี ยถากกม โสตพิลพุภนฺตเร องฺคุลิเวธกาการ์" อุปจิต ตนุตมฺพโลม นาสิก ภนฺตเร อชปทสณฺฐานํ ชิวหามชเฌ อุปปล ทลคฺคสณฺฐานํ ปเทสมภิพยาเปตวา" ฯ อิตร์ ปน เปตวา กมุมช เตชสฺส ปติฏฐานฏฐาน เกสคฺคโลมคฺคนขคฺค…
เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถสงฺคหภายในและภายนอก ผ่านการเปรียบเทียบการทำงานของธาตุกับสภาวะของวิญญาณ โดยมีการอธิบายถึงการเกิดขึ้นและการสลายตัวของพลังงาน รวมถึงการสื่อสารระหว่างธาตุต่าง ๆ ในชีว
สวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
88
สวดมนต์ ฉบับวัดพระธรรมกาย
… ฆานะสัมผัสสะปัจจะยา อุปปัชชะติ เวทะตั้ง สุขัง วา ทุกขัง วา อะทุกขะมะสุขัง วา ตัสมิงปิ นิพพินทะติ ฯ ชิวหายะปิ นิพพินทะติ ระเสสุปิ นิพพินทะติ ชิวหาวิญญาเณปิ นิพพินทะติ ชิวหาสัมผัสเสปิ นิพพินทะติ ยัมปิทั้ง ช…
บทสวดนี้สอนถึงการพัฒนาจิตใจและการปล่อยวางจากรูปร่าง และประสบการณ์ที่นำมาซึ่งความสุข และความทุกข์ ผ่านการทำความเข้าใจในที่มาของประสบการณ์นั้นๆ และการปล่อยวางต่อสิ่งที่เกิดขึ้นในจิตใจ วัดพระธรรมกายเชิญช