หน้าหนังสือทั้งหมด

ธรรมะเพื่อประชาชน
566
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ศัยกันจึงเกิดมีขึ้น, การที่ทุกข์เกิดขึ้นเพราะ ปฏิเวธ อาศัยปัจจัยต่อเนื่องกันมา เข้าใจตลอด, แทงตลอด, ตรัสรู้, รู้ทะลุปรุโปร่ง ปฏิสัมภิทา ความแตกฉาน, ปัญญาแตกฉานมี ๔ คือ ๑.แตกฉานในอรรถ ๒.แตกฉานในธรรม ๓.แตกฉานใ…
หนังสือ 'ธรรมะเพื่อประชาชน' อธิบายหลักธรรมและคำศัพท์ในพระพุทธศาสนา เช่น ปฏิจจสมุปบาท, ปฏิสัมภิทา, และประโยชน์ต่างๆ เช่น พระนิพพาน พร้อมความหมายและอธิบายที่เข้าใจง่าย โดยวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้อ่านสามา
อานิสงส์การถวายอารามสงฆ์
14
อานิสงส์การถวายอารามสงฆ์
…็จ พระพุทธองค์ก็สอดญาณดูกำลังบุญที่ติดอยู่ในศูนย์กลางกาย ท่านมองด้วยธรรมจักขุของกายธรรมอรหัตที่ทำให้ตรัสรู้เป็น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งปราศจากกิเลสอาสวะ ทรงรู้ได้ด้วย ญาณทัสสนะ ดังนั้นจึงทั้งเห็นแจ้งและรู้แ…
บทความนี้สำรวจถึงอานิสงส์ของการถวายภัตตาหารเป็นสังฆทานแด่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระอริยสาวก โดยอธิบายถึงกระบวนการส่งผลของกุศลวิบากผ่านประสบการณ์การมองเห็นด้วยธรรมจักขุของพระพุทธองค์ เมื่อถวายสังฆทาน, ท
ธรรมะเพื่อประช
548
ธรรมะเพื่อประช
…ศัยกันจึงเกิดมีขึ้น, การที่ทุกข์เกิดขึ้นเพราะ อาศัยปัจจัยต่อเนื่องกันมา ปฏิเวธ เข้าใจตลอด, แทงตลอด, ตรัสรู้, รู้ทะลุปรุโปร่ง ปฏิสัมภิทา ความแตกฉาน, ปัญญาแตกฉานมี ๔ คือ ๑.แตกฉานในอรรถ ๒.แตกฉานในธรรม ๓.แตกฉานใ…
หนังสือ 'ธรรมะเพื่อประช' เป็นพจนานุกรมที่อธิบายแนวคิดและศัพท์ทางธรรมะที่สำคัญ เช่น ปฏิจจสมุปบาทซึ่งกล่าวถึงการเกิดทุกข์จากปัจจัยต่างๆ, ปฏิสัมภิทาเป็นการเข้าใจความแตกฉานในธรรม รวมถึงคำศัพท์เกี่ยวกับธรร
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
13
อภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ณฑิตพึงทราบวินิจฉัยในคาถานั้น ดังต่อไปนี้ พระผู้มีพระ ภาคเจ้า ทรงพระนามว่าสัมมสัมพุทธะ เพราะอรรถว่า ตรัสรู้ดียิ่ง ซึ่งธรรมทั้งมวล โดยชอบ และด้วยพระองค์เอง ฯ จริงอยู่ พระองค์ ทรงรู้แล้ว คือทรงรู้แล้ว ซึ่งธรรม…
เนื้อหานี้นำเสนอความสำคัญของอภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและการตรัสรู้ของพระองค์ โดยนำเสนอการอธิบายทั้งในด้านวินิจฉัยและความหมายทางธรรม รวมถึงการชี้ให้เห็นถึงคุณสมบัติของ…
การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
333
การศึกษาอภิธัมมะในพระพุทธศาสนา
…าอิทธิบาทฯ อิทธิบาทคือฉันทะ ชื่อว่าฉันทิทธิบาท ฯ [อธิบายโพชฌงค์ ๗] บุคคลผู้ชื่อว่าโพธิ เพราะอรรถว่า ตรัสรู้ ฯ อีกอย่างหนึ่ง จำเดิม แต่เริ่ม มวิปัสสนา พระโยคาวจรย่อมตรัสรู้ คือย่อมแทงตลอดสัจจะ ๑. ในทีอื่น ไม่…
…วามเพียรและความสำเร็จในธรรมะ ที่มี 4 ความพยายามและอิทธิบาทที่นำไปสู่ความสำเร็จของการปฏิบัติธรรมในการตรัสรู้ ความเข้าใจเหล่านี้มีส่วนช่วยให้เข้าใจธรรมะในเชิงลึกยิ่งขึ้น
บทความเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
23
บทความเกี่ยวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ในที่เป็นพระศาสดา เวไนยสัตว์ให้ปฏิบัติตาม ให้บรรลุถึงความบริสุทธิ์ เป็นที่นับถือบูชาของมหาชน พระองค์ตรัสรู้ธรรมที่จริงที่ชอบตามลำพังพระองค์ ไม่มีผู้ใดเป็นครู อาจารย์สั่งสอน รู้ชอบไม่วิปริตให้สำเร็จประโยชน์ขอ…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญและการบำเพ็ญพระราชกุศลของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยชี้ให้เห็นถึงการยืนยันในศรัทธาและการสร้างพระพุทธรูป รวมถึงการทำบุญหลายๆ อย่างในพระราชประวัติ ซึ่งมีพระเกีย
สมานัตตตาและการประพฤติตนในพระธรรม
283
สมานัตตตาและการประพฤติตนในพระธรรม
…ติ และไม่ เป็นวิญญัติ เพราะขอปัจจัย ๔ กะคฤหบดีผู้เป็นญาติ แท้พระองค์เองก็ไม่ทรงละเมินในกิจนี้ เมื่อ ตรัสรู้แล้วก็ได้เสด็จไปเทศนา โปรดพระญาติ และมีเรื่องเล่าในอรรถกถาพระธรรมบทว่าพระองค์ ได้ทรงห้ามวิวาทในระหว่…
ในปี พ.ศ. ๒๔๗๐ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทานวิสัชนาสองประการเกี่ยวกับสมานัตตตาและรัฏฐิปาลโนบาย โดยสมานัตตาต้องการให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความประพฤติตนที่มีความสม่ำเสมอในธรรม ซึ่งเป็นศาสต
พระธรรมของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
323
พระธรรมของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
… ว่าพระองค์มีถัมภ มานะอติมานะ แลชวนกันเย้ยหยันหากได้สำเร็จแล้วจะตรัสเทศนาเชิดชูพระธรรมที่พระองค์ได้ ตรัสรู้นั้นให้เด่นก็ยาก เพราะคณาจารย์เจ้าลัทธินั้น ๆ จะคอยขัดขวางอ้างลัทธิของตนขึ้นแข่ง จะทรงคัดค้านโต้แย้ง…
…้นถึงการศึกษาลัทธิของคณาจารย์ในสมัยนั้นและความพยายามของพระองค์ในการค้นหาความรู้ เพื่อให้ได้มาซึ่งการตรัสรู้ อธิบายถึงความสำคัญของการพิจารณาและการมีสัมมาทิฏฐิในการดำเนินชีวิตและการแสวงหาความจริง
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
13
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
…์ - หน้าที่ 162 เป็นไปในความ เย็บ [สิว + ย = พฺพ + ติ] สำเร็จรูปเป็น สิพฺพติ ย่อมเย็บ. เป็นไปในความ ตรัสรู้ [พุธ + ย = ชุฌ + ติ) สำเร็จรูปเป็น พุชฺฌติ ย่อมตรัสรู้ เป็นไปในความ สิ้น [ขี + ย + ติ) สำเร็จรูปเป็…
…เช่น การใช้คำว่า 'สิว', 'พุธ', และ 'ขี' รวมถึงการสร้างคำให้สำเร็จรูป และความหมายของคำต่าง ๆ เช่น การตรัสรู้ การสิ้นสุด และการฟัง การประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเข้าใจภาษาได้ดียิ่งขึ้น โดย…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
3
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
… ปกรณ์วิเสสชื่อวิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 1 ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เอง โดยชอบ พระองค์นั้น [ พรรณนาความแห่งปัญหาพยากรณ์ "ภิกษุผู้เป็นคนฉลาด มีความเพียร มีปัญญาบริหาร ตน…
บทความนี้นำเสนอการแปลและอธิบายวิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๑ ที่เริ่มต้นด้วยการให้นอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พร้อมกับการพรรณนาถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ และการตอบปัญหาของพระพุทธองค์เกี่ยวกับการถางชัฏที่
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - คาถาสรูป
165
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - คาถาสรูป
…นุนญฺจ รุกขมูลญจ์ ปฏิกขิปามิ ข้าพเจ้างดที่มุงบังด้วย * มหาฎีกาขยายความว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าประสูติ ตรัสรู้ ทรงแสดงธรรมจักร และเสด็จ ดับขันธปรินิพพาน ที่โคนไม้ทั้งนั้น เพราะฉะนั้น จึงไว้ว่า โคมไม้เป็นมรดกของ…
…การสมาทานอัพโภกาสิกังคะก็สะท้อนถึงความสำคัญของการรักษาสถานที่สงบนี้ ซึ่งเป็นสถานที่ที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้และแสดงธรรม
วิทยาธรรมเปล ภาค ๑ ตอนที่ ๒๐๕
206
วิทยาธรรมเปล ภาค ๑ ตอนที่ ๒๐๕
…จแห่งสัญญา (ความรู้ริสังส) ด้วย ก็สัญญาณมี ๒ คือ อนุโพธิญาณ (ความรู้โดยตาม) ๑ ปฏิวิรญาณ (ความรู้โดย ตรัสรู้) ๑ ในญาณ ๒ อย่างนั้น อนุโพธิญาณ เป็นโลกิยะ เป็นไปใน นิรโธธิและมรรค ด้วยอำนาจการได้ฟังที่ผ่านมาเป็นต…
…ึงการวินิจฉัยโดยกิจแห่งญาณซึ่งมี 2 ประเภท ได้แก่ อนุโพธิญาณ และปฏิวิรญาณ โดยผ่านอำนาจการได้ฟังและการตรัสรู้ ซึ่งการเข้าถึงความรู้ในระดับสูงสามารถช่วยให้ผู้บรรลุเห็นทุกข์และทางพ้นทุกข์ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น คำบาลี…
อธิบายจากสัมพันธ เล่ม ๒
25
อธิบายจากสัมพันธ เล่ม ๒
…๑ (โยน ปุคคโล) สมมา สามญา สุพทธเม ไอสารพฤโธติ (โอ สุมมาทพุทธ โวว. ออ. วี. ปรโมจีณะ น. ๒๖๗) "บุคคลใด ตรัสรู้ยัง ถึงธรรมทั้งหมดท. โดยชอบและเอง เพราะ- เหตุนั้น บุคคลนั้นชื่อว่า สุมมาสมพุทธะ คือพระผู้พะภาค." โยช…
บทนี้เสนอแนวคิดและการวิเคราะห์เกี่ยวกับพระพุทธและสัญญาในเล่ม ๒ ของหนังสือสัมพันธ โดยมีการอ้างอิงถึงพระธรรมคำสั่งสอนในบริบทของการเข้าใจธรรมทั้งปวง รวมถึงข้อสังเกตและการตีความเกี่ยวกับพระพุทธที่มีพื้นฐา
ปฐมสมฺปนฺตาปฏิสังขาสํภาค ๑ - หน้าที่ 197
202
ปฐมสมฺปนฺตาปฏิสังขาสํภาค ๑ - หน้าที่ 197
…เป็นต้น โดยเนืองนั่นนําและในธรรมระเป็นต้นนั้น มีการประกอบบทเดียวดังต่อไปนี้ :- พระผู้นั้นพระภาคนั้น ตรัสรู้คืออตัปสตฺตามสมควร ได้แก่เทวดาตลอด ซึ่งธรรมทั้งปวง โดยชอบและด้วยพระองค์เอง ด้วยการยกขึ้นจะบท อย่างว่…
เนื้อหานี้พูดถึงพระพุทธเจ้าที่ตรัสรู้และองค์ประกอบที่สำคัญเกี่ยวกับวิชชาและธรรนะ การประยุกต์บทธรรมศาสนาและความเข้าใจในองค์แห่งปฏิจจสมุปบา…
ปฐมสมันตปาฏิหาริย์ ภาค ๑
255
ปฐมสมันตปาฏิหาริย์ ภาค ๑
…ว่า "เว้นจากอธิษฐารอันเย็นเยือมเสียแล้ว ประเสริฐ กว่าธรรมทุกอย่าง." บทว่า สมามสมโพธิ แปลว่า ซึ่งความตรัสรู้โดยชอบและด้วย พระองค์เอง อีกอย่างหนึ่ง แปลว่า ซึ่งความตรัสรู้โดยชอบและด้วย พระองค์เอง อีกอย่างหนึ่ง …
…าวถึงการอธิบายความหมายของคำว่ากับพระพุทธเจ้าในระดับต่าง ๆ และความสำคัญของ 'โพธิ' ที่เกี่ยวข้องกับการตรัสรู้ โดยมีการอ้างอิงถึงมรรคและธัมมะที่ส่งเสริมการเข้าใจในธรรมชาติของสวรรค์เป็นหลัก.
ปฐมสงบปาติภาคาแปล ภาค ๑ - หน้า 395
400
ปฐมสงบปาติภาคาแปล ภาค ๑ - หน้า 395
…กผลสมบัติแล้ว ทรงเข้ามาติอิ่มประกอบด้วยพระมหา-กรุณา ภายหลังจากนั้น ก็ทรงตรวจดูในสัตว์ผู้พอจะแนะนให้ ตรัสรู้ได้ในหมู่จรรวตา ยังมีพิธาชินะแล้วกัน คือ - การทรงทำปฏิสันถารกับ พวกอคนคุณเสื่อก่อน ทรงแสดงธรรม ด้วย…
พระพุทธเจ้าทรงช่วยให้สัตว์พ้นจากกิเลสและมีความกรุณาในการสอนธรรมวินัย สาวกจินะมีการประชุมเพื่อเรียนรู้และเผยแพร่ธรรม ผสมผสานการเข้าพรรษาและการศึกษาธรรมฐานสูงขึ้นเป็นส่วนสำคัญในการบรรลุภูมิธรรมสูงสุด โด
วันวิสาขบูชา: ความสำคัญและมงคลทางพระพุทธศาสนา
84
วันวิสาขบูชา: ความสำคัญและมงคลทางพระพุทธศาสนา
บร. สุทธดนต์ อนุสร - บุญ ทรง (ไพรวัลย์ (วิกว) ม. ฉาวเนื่องในวันสำคัญของพระพุทธศาสนา ไปถวายเครื่องสักการะในวันวิสาขบูชา ทรง ๔ ทรวง มาวาง (พยอม) บนบานเลื่อมอันต้นด้วยแข้น คงทรง จามา ๑๐ และ (พร
วันวิสาขบูชาเป็นวันมงคลที่ระลึกถึงประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานของพระพุทธเจ้า เป็นวันที่สำคัญสำหรับผู้ปฏิบัติตนตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งประกอบด้วยกา…
วาสยมฤต และ ความหมายของการถวายปัจจัย
115
วาสยมฤต และ ความหมายของการถวายปัจจัย
…าสยมฤต พฤสุตฺ มีความว่า พิงมินติกกุฏ ทั้งหลาย ผู้เป็นพฤสุตด้วยการเล่าเรียน และผู้เป็นพฤสุตด้วยความ ตรัสรู้ ในอำนิติในวันนี้. หลายบทว่า เตส อนุญฺญู เป็นต้น มีความว่า ข้าว น้ำ น้ำ ผ้า และเสนานะ มีตั้งต้นเป็น…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับคำว่า วาสยมฤต และการถวายปัจจัยในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยการมอบถวายข้าว น้ำ และผ้าตามที่เหมาะสมแก่กุฏลักษณะต่างๆ พลเอกของผู้ที่มีจิตไม่คดโกง การถวายปัจจัยที่ทำด้วยจิตอันเลื่อ
ปัญญาและพระวินัย
2
ปัญญาและพระวินัย
…ห้สำเร็จ [๔๒] ผู้เห็นด้วยเทคนิคปัญญา มีกรณีเป็นปริญญา ยังประโยชน์ผู้เห็นให้สำเร็จ ผู้เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เองโดยชอบ ทรงบัญญัติปัญญาโดยไว้ ปุญญปารัง นั่น ทรงบัญญัติที่ไหน ? ทรงปรารภใคร จิงบัญญัติ ? ทรงบัญญัต…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความเข้าใจปัญญาในบริบทของพระวินัย โดยเฉพาะในเรื่องการใช้ปัญญาเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่น รวมถึงการสืบทอดความรู้จากพระอรหันต์ที่เป็นแบบอย่างการใช้อำนาจแห่งปัญญาในชีวิตประจำ
ความเพียรในธรรมะของพระโพธิสัตว์
29
ความเพียรในธรรมะของพระโพธิสัตว์
…ตรัสสอบถามพระองค์ทรงได้รับเพียงด้วยปฏิปานั้น บรรดาบทเหล่านี้ บทว่า อุปมาเทิรดก ความว่า ปัญญาเครื่อง ตรัสรู้ อันธารบรรลุด้วยความไม่ประมาณ กล่าวคือความไม่อยูปุราคาจาก
ในบทนี้ กล่าวถึงการตั้งความเพียรของพระโพธิสัตว์ในการบรรลุสัพพัญญุตญาณ โดยอธิบายการทำความเพียรที่ประกอบไปด้วยองค์ ๕ ได้แก่ กาม ๗, หารจ, อุจจ, มัชฌิม และการตั้งจิตอธิษฐานเพื่อการบรรลุธรรม จุดมุ่งหมายคือ