หน้าหนังสือทั้งหมด

การเรียงประโยคอธิบายความ
273
การเรียงประโยคอธิบายความ
…ขยาย มนุสฺสโลก คือ เปรียบ โลกมนุษย์เหมือนกับที่ (ถ่าย) เร็จ จึงต้องประกอบ ศัพท์ให้มีวิภัตติเสมอกัน (ทุติยาวิภัตติ) : ความหิวชื่อว่าความเดือดร้อน เพราะอรรถว่า เป็น เครื่องบีบคั้น ก็ภิกษุนั้นย่อมขบฉันบิณฑบาต…
การเรียงประโยคอธิบายความเป็นการใช้บทอุปมาและอุปไมย โดยต้องให้วิภัตติเสมอกันเพื่อความหมายที่ชัดเจน หากประกอบผิดจะทำให้ความหมายคลาดเคลื่อน ตัวอย่างเช่น การเปรียบโลกมนุษย์กับที่ (ถ่าย) เร็จ เพื่อแสดงถึงค
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
319
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
…เป็นพวกที่ถือลัทธิเถรวาทนิกายหนึ่ง ถือ ลัทธิอาจริยวาทนิกายหนึ่ง เนื่องจากสาเหตุซึ่งเกิดขึ้น ครั้งทําทุติยสังคายนาดังกล่าวมาแล้วนั้น แต่เมื่อถึง สมัยชั้นนี้ยังเกิดลัทธิต่างๆ ในนิกายอันเดียวกัน นิกาย หนึ่งมี…
บทความนี้กล่าวถึงหลักการแต่งไทยเป็นมคธ โดยเน้นที่การสังคายนาภายใต้การอุปถัมภ์ของพระเจ้าอโศกมหาราช ซึ่งได้มีการแบ่งพระภิกษุสงฆ์ออกเป็นสองนิกาย และยังมีลัทธิต่างๆ ในแต่ละนิกาย รวมถึงการตีความสำนวนไทยเพื
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
43
การรวมจิตเป็นเอกัคคตาและฌานในสมาธิ
…แน่เหนือกว่าสมาธิ ธรรมดา' ซึ่งฌานมีหลายระดับ คือ 1) ฌานในขั้น รูปฌาน มี 4 ระดับ ได้แก่ 1. ปฐมฌาน 2. ทุติยฌาน 3. ตติยฌาน 4. จตุตถฌาน 2) ฌานในขั้น อรูปฌาน มี 4 ระดับ ได้แก่ 1. อากาสานัญจายตนะ 2. วิญญาณัญจายต…
อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
44
ฌานและอภิญญาในพระพุทธศาสนา
1. ปฐมฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา 2. ทุติยฌาน จิตประกอบด้วยองค์ฌาน 3 คือ ปีติ สุข เอกัคคตา 3. ตติยฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 2 คือ สุข เอกัคคตา 4. …
การศึกษานี้เสนอความรู้เกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งเป็น 4 ฌานที่มีองค์ฌานต่างกัน โดยฌานแรกมีองค์ 5 องค์ และนำไปสู่อภิญญาที่เป็นผลพิเศษจากการบรรลุฌาน 4 ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถทำกิจพิเศษได้ อภิ
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
62
สมาธิและฌานตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
…รมที่ทำให้เป็นกายมนุษย์ละเอียด หยุดนิ่งกลางดวงจิตที่เห็นใสนั่น พอถูกส่วนเข้าเกิดขึ้นอีกดวง เรียกว่า ทุติยฌาน เข้าถึงกายทิพย์หยาบ เข้าถึงกายทิพย์ละเอียด อาศัยกายทิพย์หยาบเข้าฌาน ใจของกายทิพย์ละเอียดขยายจากฌ…
ในบทนี้อธิบายการเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ โดยเริ่มจากการหยุดใจที่กลางดวงธรรม จนมีการสร้างดวงปฐมมรรคของกายละเอียดขนาดเท่าฟองไข่แดง การปฏิบัติต่อไปจะนำไปสู่การเข้าถึงฌานต่าง ๆ ประกอบไปด้วยฌาน 1
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
27
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
…กระทำให้ มากซึ่งนิมิตนั้น ไม่อธิษฐานนิมิตนั้นให้ดี เธอย่อมมีความคิดอย่างนี้ว่า มิฉะนั้น เราพึงบรรลุ ทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร เพราะวิตก วิจารสงบไป มีปีติแล…
ในเอกสารนี้ได้กล่าวถึงการซึ่งมีความสำคัญต่อการบรรลุฌาน โดยเน้นถึงความระมัดระวังและความเข้าใจต่อสถานที่ที่ถูกต้องในการฝึก สมาธิ และการสร้างความมั่นคงในปฐมฌาน นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึง 7 อย่างที่ควรหลีกเล
ความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน
101
ความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน
…มัฏฐานให้ถึง เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน 1 ฌาน 5 มาตามนัยอภิธรรม แตกต่างจากฌาน 4 ตามนัยพระสูตร คือ ท่านแยกทุติยฌานในนัยพระสูตรออก เป็น ทุติยฌาน ที่มีองค์ฌาน คือ วิจาร, ปีติ, สุข, เอกัคคตา และตติยฌาน มีองค์ฌาน คื…
อรูปกัมมัฏฐานหมายถึงการเจริญอย่างลึกซึ้งที่ไม่เกี่ยวข้องกับรูป โดยผู้ที่สามารถเจริญได้จะต้องมีความชำนาญในฌานทั้ง 5 ในบทนี้ได้กล่าวถึงความหมายของอรูปกัมมัฏฐาน ความสำคัญของฌานที่ไม่เกี่ยวกับรูป และประเภ
วิญญาณัญจายตนฌานและอากิญจัญญายตนฌาน
104
วิญญาณัญจายตนฌานและอากิญจัญญายตนฌาน
…ที่เบื่อหน่ายพระราชา แต่จำต้อง ทนปรนนิบัติ เพื่อยังอาชีพของตนให้รุ่งเรือง วิญญาณัญจายตนฌาน เรียกว่า ทุติยารุปปฌาน ก็ได้ อันมีความหมายว่า เป็นการได้ การถึงฌานที่มีอารมณ์อันไม่ใช่รูป คือ อรูปฌานเป็นอันดับที่…
วิญญาณัญจายตนฌานเป็นขั้นสูงในการเจริญสมถภาวนา โดยบุคคลที่มีวสีภาวะทั้ง 5 จะสามารถพัฒนาไปสู่สถานะนี้ได้ หลังจากนั้น การเจริญอากิญจัญญายตนฌานจะต้องอาศัยวิญญาณัญจายตนฌานเพื่อนำไปสู่ความชำนาญในอารมณ์ที่ไม
การเจริญอรูปกัมมัฏฐานในวิชชาธรรมกาย
109
การเจริญอรูปกัมมัฏฐานในวิชชาธรรมกาย
…ยที่นั่งบนฌานนั้น เพ่งดูดวงธรรมที่ศูนย์กลางกายทิพย์ให้เห็นเป็น ดวงใส แล้วขยายส่วนเท่ากันนั้น นี่เป็นทุติยฌาน ธรรมกายน้อมเข้าทุติยฌานนั้นแล้วปฐมฌาน ก็หายไป ทุติยฌานมาแทนที่ ธรรมกายนั่งบนนั้น นี้ชื่อว่า ธรรม…
การเจริญอรูปกัมมัฏฐานเริ่มต้นด้วยการเข้าถึงกายอรูปพรหมและใช้กายธรรมในการเข้าฌาน โดยแบ่งออกเป็นรูปฌานและอรูปฌาน ผ่านการนั่งสมาบัติและการเพ่งดูดวงธรรมในศูนย์กลางกาย เพื่อเข้าถึงฌานต่าง ๆ จนถึงอากาสานัญจ
สาเหตุแห่งความทุกข์จากกิเลส
50
สาเหตุแห่งความทุกข์จากกิเลส
…377. * ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ ติกนิบาต, อรรถคาถา มก. เล่มที่ 45 ข้อ 228 หน้า 338. “วินัยปิฎก จุลวรรค ทุติยภาค, มก. เล่มที่ 9 ข้อ 635 หน้า 534. 40 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
เนื้อหากล่าวถึงการครอบงำของกิเลสที่ทำให้มนุษย์แสดงพฤติกรรมชั่วร้ายจากความโลภ ความโกรธ และโมหะ ซึ่งนำมาซึ่งทุกข์และความลำบากจากการเป็นทาสของตัณหาและกิเลส พระพุทธเจ้าสอนไว้ว่า ผู้มีจิตผ่องใสและปราศจากกิ
ภพภูมิในศาสนาพุทธ
76
ภพภูมิในศาสนาพุทธ
…านรดี และ ปรนิมมิตวสวัตดี 3. รูปภูมิ มี 16 คือ - ปฐมฌานภูมิ 3 ชื่อ ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรหมา - ทุติยฌานภูมิ 3 ชื่อ ปริตตาภา อัปปมาณาภา และอาภัสสรา - ตติยฌานภูมิ 3 ชื่อ ปริตตสุภา อัปปมาณสุภา และสุภกิณห…
บทที่ 4 ของเนื้อหานี้กล่าวถึงภพภูมิ อันเป็นสถานที่อาศัยของสรรพสัตว์ที่มีกิเลสและยังไม่เข้าสู่พระนิพพาน โดยภพภูมิแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ กามภพ รูปภพ อรูปภพ และมี 31 ภูมิ ได้แก่ อบายภูมิ มนุสสภูมิ แ
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
84
นรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนา
…ล้ว พรหม มีเพียง 9 ชั้น แต่มี 16 พวก เพราะว่าพวกรูปภพคือพวกที่ได้รูปฌาน รูปฌานก็มีดังนี้ คือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน และจตุตถฌานก็แยกออกไปอีกเป็นปัญจมฌาน ฌานที่ 1 มีองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ ส…
เนื้อหาเกี่ยวกับนรกและสวรรค์ในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 7 ชั้นของนรก ซึ่งแต่ละชั้นเกิดจากกรรมที่แตกต่างกัน ตามจำนวนการทำบาป ที่มีตั้งแต่การทำบาปเพียงอย่างเดียวถึง 7 อย่าง ในทางกลับกันมีการอธิบายถึง 6 ชั
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
136
อายตนะและการดึงดูดในมนุษย์
…ั้นนี่ เรียกว่า กามภพ ทั้งนั้น ถ้าว่าจะไปในรูปภพ จะไปเกิดในรูปภพ อายตนะของรูปภพดึงดูดเพราะได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน แล้วฌานนั้นไม่เสื่อม เห็นเป็นดวงใสวัดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2 วา หนาคืบหนึ่ง กลมเป็นว…
บทความนี้พูดถึงอายตนะและการดึงดูดในมนุษย์ ว่ามีการดึงดูดเกิดขึ้นอย่างไร อายตนะมนุษย์ที่จะดึงดูดเข้าสู่มดลูกได้เกิดจากความบริสุทธิ์ของกาย วาจา ใจ รวมถึงการเห็นภาพจิตในรูปฌานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเกิ
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
169
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
…ทำชั่วได้ชั่ว แล้วละชั่ว ประพฤติดี 2. ฌานสมมาทิฏฐิ เห็นชอบ คือ เห็นว่าการเจริญสมถกรรมฐานจนได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ปัญจมฌาน เป็นของดีเพราะข่มนิวรณ์ 5 ได้ มี ผลให้ไปเกิดในพรหมโลก แล้วลงมือเจริญสม…
เนื้อหาเกี่ยวกับสัมมาทิฏฐิ 6 ประการในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการช่วยให้ปัญญาและการเข้าใจในธรรมชาติของการกระทำและผลรวมทั้งทำให้สามารถเข้าถึงความธรรมรู้แจ้งในพระนิพพาน โดยแต่ละประเภทมีรายละเอ
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
174
ความรู้เกี่ยวกับอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
…็นไฉน ความสุขทางกาย ความสำราญทางกาย เวทนาอันเป็นสุขสำราญเกิดแต่กายสัมผัสนี้ เรียกว่า สุขินทรีย์ 1 3 ทุติยอรหันตสูตร, สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค, มก. เล่ม 31 ข้อ 908 หน้า 40. * ชีวิตินทรียสูตร, สังยุตตนิกาย มห…
บทความนี้กล่าวถึงการเข้าใจอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วยอินทรีย์ 22 ชนิด และอธิบายถึงความสำคัญของอินทรีย์ทั้ง 6, 3 และ 5 ประการ โดยมีเนื้อหาที่สำคัญเกี่ยวกับการตระหนักถึงความเกิดและดับซึ่งนำไปส
ความเข้าใจอินทรีย์ 5 ในพระพุทธศาสนา
180
ความเข้าใจอินทรีย์ 5 ในพระพุทธศาสนา
…รรมกายมองไม่เห็น มี ตาธรรมกายมองเห็น” 2 ปฐมผลสูตร, สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค, มก. เล่ม 31 หน้า 102. * ทุติยสังขิตตสูตร, สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค, มก. เล่ม 31 ข้อ 878 หน้า 19. 3 วัดปากน้ำภาษีเจริญ และสมาคมศิษย…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของอินทรีย์ 5 ที่เป็นพื้นฐานของการเจริญภาวนาในพระพุทธศาสนา และผลที่แตกต่างกันตามระดับของบุคคลผู้ปฏิบัติ จากพระอรหันต์ พระอนาคามี พระสกทาคามี จนถึงพระโสดาบัน โดยอ้างอิงพระธรรม
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
193
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…สสา สุทัสสี อกนิฏฐา รูปพรหม 16 ชั้น นี่เป็นภวตัณหา อ้ายนี้อยากได้รูปฌานที่เราดำเนินมานั่นเอง ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน อ้ายนี่เป็นรูปพรหม อ้ายภวตัณหานี่เองเป็นเหตุให้ เกิดในรูปภพทั้ง 16 ชั้น วิภวตัณ…
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้อธิบายตัณหา 3 ประการ คือ กามตัณหา, ภวตัณหา, และ วิภวตัณหา โดยกามตัณหาหมายถึง ความอยากได้ในรูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสเช่นในกามภพที่นำไปสู่การเกิดในรอบของการต่อสู้เพื่อความต้
หน้า18
9
…้ง เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้ว่า... บรรพชาของเราทั้งหลายนี้ จักไม่ต่ำทราม ไม่เป็นหมัน มีผล มีกำไร (ทุติยทสพลสูตร ๒๖/๑๐๕) ๙ น
พรหมโลกและอายุของพรหม
404
พรหมโลกและอายุของพรหม
…่าพรหมที่อยู่ชั้นอัปปมาณาภา พรหมชั้นนี้มีอายุยืนนาน ๔ มหากัป ผู้ที่จะมาอุบัติในชั้นนี้ได้ ต้องสำเร็จทุติยฌานประเภทปณีตะ คือ ประณีตยอดเยี่ยม ทุติยฌานภูมิทั้ง ๓ ชั้นนี้ ตั้งอยู่ภาคพื้นเดียวกัน แต่แยก กันเป็น…
พรหมโลกมีหลายชั้น ได้แก่ อาภัสสราภูมิ, ปริตตสุภา, อัปปมาณสุภาภูมิ และ สุภกิณหาภูมิ โดยพรหมในแต่ละชั้นมีรัศมีและอายุที่แตกต่างกัน ในชั้นที่ 5 อาภัสสราภูมิ มีรัศมีประจักษ์และอายุ 4 มหากัป ขณะที่ชั้นที่
ธรรมะเพื่อประชาชน
412
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ปเกิดใน พรหมโลกทั้ง ๙ ชั้นที่กล่าวมาแล้วคือ ปฐมฌานภูมิทั้ง ๓ ซึ่ง ได้แก่ ปาริสัชชา ปุโรหิตา มหาพรหม ทุติยฌานภูมิ ๓ ชั้น คือ ปริตตาภา อัปปมาณาภา อาภัสสรา และตติยฌานภูมิ ๓ ชั้น มี ปริตตสุภา อัปปมาณสุภา สุภกิ…
ฌานสมาบัติที่ส่งผลให้เข้าสู่พรหมโลกนั้นมี 9 ชั้น โดยแต่ละชั้นมีคุณภาพและอายุที่แตกต่างกัน ทั้งนี้โลกที่เกิดเหตุการณ์ทำลายจะส่งผลกระทบต่อพรหมภูมิอย่างรุนแรง นั่ง,เมื่อโลกถูกทำลายด้วยไฟ,น้าหรือมีลม จะมี