ธรรมา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 7 / 32

…นระหว่างที่ฝึกหัดขัดเกลาตนเอง ระหว่างฝึกปฏิบัติก็ศึกษาพระไตรปิฎกไปด้วย โดยสรุปก็คือ 1 เรียบเรียงจาก ธรรมานุกรม สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, พระนคร,2527), หน้า 205-20…

อัตถัญญูหมายถึงความสามารถในการเข้าใจนัยและคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า การฝึกปฏิบัติต้องมีพื้นฐานความรู้จากคำสอนในพระไตรปิฎก เพื่อไม่ให้หลงผิดในการตีความธรรมะ พระภิกษุต้องศึกษาคำสอนอย่างรอบคอบ และฝึกปฏ

…ะอารมณ์ และผลจากการสละไว้ว่า “ทานในพระปรมัตถ์ 6 คือ อายตนะ 6 คือ ยินดีในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ ถอนความยินดีในอารมณ์เหล่านี้ออกเสียได้ สละความยินดีในอารมณ์เหล่านี้เสียได้...ความยินดีเหล่านี้ …

บทความนี้กล่าวถึงการสละอารมณ์ที่ไม่ดีเช่น โลภ โกรธ หลง เพื่อให้จิตใจผ่องใสและมีสมาธิ พร้อมด้วยการพัฒนาปัญญาที่มี 3 ระดับ คือ จินตมยปัญญาที่เกิดจากการคิดและพิจารณา โดยยกตัวอย่างจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพ

…ียงจาก พจนานุกรม มคธ ไทย, ป.หลงสมบุญ, พันตรี, สำนักเรียนวัดปากน้ำ (กรุงเทพฯ : อากรการพิมพ์2540) และ ธรรมานุกร สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย หน้าวัดบวรนิเวศวิหาร พระนคร…

บทความนี้อธิบายความหมายของปริสัญญู ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับพระภิกษุในการรู้จักกลุ่มบุคคลทั้ง 4 คือ กษัตริย์ พราหมณ์ คฤหบดี และสมณะ โดยการรู้จักเข้าหาและวางตัวอย่างเหมาะสมจะทำให้เกิดการยอมรับและศรัทธาจา

…กน้ำ, พจนานุกรม มคธ-ไทย. กรุงเทพฯ : อาทรการพิมพ์,2540. 10. กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า, ธรรมานุกรม, กรุงเทพฯ : โรง พิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2527. 11. ภาวนาวิริยคุณ, พระ(เผด็จ ทัตตชีโว), พระพุทธ…

…ัน โดยเนื้อหาในเอกสารนี้สำคัญมากต่อผู้ที่ต้องการศึกษาหรือเข้าใจศาสตร์แห่งธรรมะอย่างลึกซึ้ง อาทิเช่น ธรรมานุกรมหรือพจนานุกรมพุทธศาสตร์ที่มีการรวบรวมศัพท์ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการศึกษาค้นคว้าต่อไป และยังมีผลงาน…

…่ำ” คือ สภาวะที่ใจสงบ ปราศจากอารมณ์ทั้ง 6 หรืออายตนะภายนอก 6 อันได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ นิวรณ์ 5 จึงเริ่มสงบระงับ ใจจึงรวมเป็นหนึ่ง เกิดเป็นดวงสว่าง ดังที่ปรากฏในพระธรรมเทศนาของพระสัม…

ในพระพุทธศาสนา สมาธิสามารถแบ่งออกเป็นสองระดับ คือ สมาธิเบื้องต่ำซึ่งหมายถึงการทำใจให้สงบและปราศจากอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับอายตนะ 6 และสมาธิเบื้องสูงซึ่งเป็นสภาวะที่เกิดจากการบรรลฌานทั้ง 4 ขั้นตอนในการปฏ

…หนึ่งก็แสนยาก หาไม่พบกันเลย เพราะทุกองค์ต้องสึกหมด อยู่ไม่ได้ ข้าวปลาอาหารไม่มีฉัน” “พุทธานุภาพก็ดี ธรรมานุภาพก็ดี สังฆานุภาพก็ดี ที่จะมาปรากฏขึ้นได้ ก็เพราะอาศัยทานนั่นเอง เหมือนพระศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า ก…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการให้ทานในพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากการที่คฤหัสถ์และบรรพชิตต้องอาศัยซึ่งกันและกัน หลักสูตรการให้ทานถือเป็นบุญเบื้องต้นสำหรับอุบาสก อุบาสิกา เพื่อช่วยสนับสนุนพระภิกษุสามเณรให้

…9 6.1 ภาพรวมรัฐศาสตร์ในพระไตรปิฎก 122 6.2 การกำเนิดรัฐ 6.3 เป้าหมายของการเมืองการปกครอง 123 124 6.4 ธรรมาธิปไตยหัวใจของรัฐศาสตร์ 125 6.5 ธรรมาธิปไตยไม่ใช่ระบอบการปกครอง 126 6.6 หลักธรรมสำคัญในการปกครอง 128…

…ของใจ และวงจรของกิเลสและกรรม ส่วนบทที่ 6 เข้าสู่รัฐศาสตร์ในพระไตรปิฎก ด้วยการวิเคราะห์การเกิดรัฐ และธรรมาธิปไตยเป็นหัวใจสำคัญ รวมถึงเรื่องเศรษฐกิจและการปกครอง โดยมีการยกตัวอย่างการปกครองของพระเจ้ามหาวิชิตร…

…์ในพระไตรปิฎก 6.1 ภาพรวมรัฐศาสตร์ในพระไตรปิฎก 6.2 การกำเนิดรัฐ 6.3 เป้าหมายของการเมืองการปกครอง 6.4 ธรรมาธิปไตยหัวใจของรัฐศาสตร์ 6.5 ธรรมาธิปไตยไม่ใช่ระบอบการปกครอง 6.6 หลักธรรมสำคัญในการปกครอง 6.7 ความสำค…

…รวจรัฐศาสตร์ในพระไตรปิฎก ซึ่งรวมถึงแนวคิดเกี่ยวกับการกำเนิดรัฐ เป้าหมายการเมือง ปกครอง และวิธีการของธรรมาธิปไตย นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์เศรษฐกิจที่มีความสำคัญต่อการปกครอง พร้อมตัวอย่างจากการปกครองของพระเ…

…องชีวิตทั้ง 3 ระดับได้ โดยง่าย ทั้งเป้าหมายในชาตินี้ ชาติหน้า และในชาติสุดท้าย คือบรรลุมรรคผลนิพพาน ธรรมาธิปไตยหรือการยึดธรรมเป็นใหญ่ เป็นหัวใจสำคัญของหลักรัฐศาสตร์ใน พระไตรปิฎก ธรรมาธิปไตยนั้นไม่ถือว่าเป็…

…เน้นการศึกษารัฐศาสตร์ในพระไตรปิฏก ซึ่งมุ่งเป้าหมายการสร้างสภาพให้มนุษย์อยู่ร่วมกันอย่างมีศีลธรรม โดยธรรมาธิปไตยเป็นหลักสำคัญที่สามารถปรับใช้ในระบอบการปกครองใดก็ได้ โดยยึดหลักธรรมเป็นเกณฑ์ในการตัดสิน การปกค…

…ไม่ควรทำ พูด หรือคิด เป็นต้น' จากเนื้อหาในราชสูตรนี้จะเห็นว่า หัวใจของรัฐศาสตร์ในพระไตรปิฎกนั้น คือ ธรรมาธิปไตย หมายถึง การมีธรรมเป็นใหญ่ ซึ่งใช้หลักเดียวกันทั้งการปกครองทางโลก และ การปกครองในทางธรรม 6.5 ธ…

ธรรมาธิปไตยในพระไตรปิฎกแสดงให้เห็นว่าการมีธรรมเป็นเจ้าของหลักการในการปกครองไม่ว่าจะในระบอบใด โดยเฉพาะการป…

…จมูก ลิ้น กาย และใจ คำว่า “ฝั่งโน้น” เป็นชื่อของ “อายตนะภายนอก 6” คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และ ธรรมารมณ์คืออารมณ์ที่เกิดขึ้นกับใจ คำว่า “การจมในท่ามกลาง” เป็นชื่อของ “นันทิราคะคือความกำหนัดด้วยความยิน…

บทความนี้นำเสนอการใช้สื่อการสอนในธรรมะของพระพุทธเจ้าผ่านตัวอย่างต่าง ๆ เช่น ขอนไม้ที่ลอยตามแม่น้ำ ด้วยการตั้งคำถามและการอธิบายความหมายของแต่ละสิ่ง โดยเชื่อมโยงกับแนวทางการพาไปสู่นิพพาน การเปรียบเทียบร

… เป็นปรโลกฝ่ายสุคติ จัดอยู่ในกามภพ คือ ภูมิที่ยังต้องบริโภคกาม ยังยินดีใน รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์ ผู้ที่ยังยินดีในกามคุณจึงต้องมาเกิดในกามภพ คำว่า เทวภูมิ มาจากคำว่า เทวะ รวมกับคำว่า ภูมิ เทวะ …

บทนี้จะสำรวจเนื้อหาพื้นฐานเกี่ยวกับเทวภูมิ ซึ่งหมายถึงสถานที่ที่เทวดาอาศัยอยู่ โดยเน้นที่ความหมายและประเภทของเทวดา รวมถึงขั้นตอนการเกิดในสวรรค์ พร้อมทั้งหารือเกี่ยวกับการทำบุญและอานิสงส์ที่เกี่ยวข้องใ

…แต่ส่วนมากจะกว้างประมาณ 500 โยชน์ ทิศเหนือ มีอุทยานสวรรค์ชื่อ มิสกวัน ภายในมีสระโบกขรณี 2 สระ คือ สุธรรมาโบกขรณี และ ธรรมาโบกขรณี ทิศใต้ มีอุทยานสวรรค์ชื่อ ปารุสกวัน เป็นสวนสวยที่ใหญ่ที่สุดในทิศนี้ มีสระโบ…

อุทยานสวรรค์ที่ยิ่งใหญ่ในเวชยันต์ปราสาทประกอบด้วยสระโบกขรณีมากมายและธงหลากสีที่ประดับประดาอย่างสวยงาม ทุกด้านของสวนสวรรค์มีความอลังการและดึงดูดใจ ทั้งสวนจิตรลดา สวนนันทวัน สวนมิสกวัน และสวนปารุสกวัน ต

…ให้พ้นไปจากโลกได้ ส่วนอายตนะ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ทำหน้าที่ดึงดูด รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์ ตามหน้าที่ของตนๆ และในทำนองเดียวกัน อายตนะนิพพานก็มีหน้าที่ ดึงดูดพระพุทธเจ้าพระอรหันต์เข้าไปสู…

ในพระพุทธศาสนา นิพพานแบ่งออกเป็นสองประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน ซึ่งหมายถึงสถานะที่ยังมีเบญจขันธ์อยู่ และอนุปาทิเสสนิพพานซึ่งไม่มีเบญจขันธ์เหลือ เป็นการดับกิเลสอย่างสมบูรณ์ พระมงคลเทพมุนี (สด จันทสโร)

…กิดขึ้น ปรารภอารมณ์ใด ๆ จะเป็นรูปารมณ์ก็ดี สัททารมณ์ก็ดี คันธารมณ์ก็ดี รสารมณ์ก็ดี โผฏฐัพพารมณ์ก็ดี ธรรมารมณ์ก็ดี ในสมัยนั้น ผัสสะ ความฟุ้งซ่านย่อมมี อีกอย่างหนึ่งในสมัยนั้น ธรรมเหล่าใดแม้อื่น มีอยู่ เป็นธ…

บทสวดพระอภิธรรมนี้กล่าวถึงธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศลและอกุศล รวมถึงการเกิดขึ้นของสภาวะจิตในรูปแบบต่างๆ โดยสนับสนุนให้เข้าใจในอารมณ์และธรรมที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการส่งผลในชีวิตประจำวัน หนุนเสริมการปฏิบัติที

…งนี้ เราก็แบ่งพื้นที่ออกเป็น ๓ ส่วน คือ ๑) เขตพุทธาวาส เป็นเขตโบสถ์ และที่ประดิษฐาน พระประธาน ๒) เขตธรรมาวาส เป็นที่ตั้งของอาคารเอนก ประสงค์ ใช้ในการเทศน์สอน ฟังธรรมและการเจริญภาวนา ของประชาชนทั่วไปเป็นหลั…

…ความคงทนของสิ่งปลูกสร้าง และการสร้างเสร็จภายใน 10 ปี. พื้นที่ถูกแบ่งออกเป็น 3 เขตหลัก คือ พุทธาวาส, ธรรมาวาส, และสังฆาวาส ซึ่งมีการวางแผนสร้างโรงครัวเพื่อช่วยในการเลี้ยงพระและญาติโยมที่มาเยี่ยมชม. vหากต้อง…

… ภิกษุฟังเสียง ด้วยโสต... ดมกลิ่นด้วยมานะ... ลิ้มรสด้วย ชิวหา.... ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกาย... รู้แจ้ง ธรรมารมณ์ด้วยใจแล้ว ไม่ถือนิมิต อนุพยัญชนะ เธอย่อมปฏิบัติเพื่อสำรวม มนินทรีย์ ที่เมื่อไม่สำรวมแล้วจะเป็นเ…

ภิกษุในธรรมวินัยนี้ต้องไม่ถือรูปลักษณ์หรือเสียงใดๆ เพื่อหลีกเลี่ยงอกุศลธรรม เช่น อภิชฌาและโทมนัส ด้วยการสำรวมและปกป้องอินทรียทั้งหลาย เพื่อการมีความสุขที่ปราศจากกิเลส ความสำรวมในอินทรีย์จะช่วยให้ผู้ปฏ

…5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เป็นทางเปิดรับ อายตนะภายนอกทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และ ธรรมารมณ์ (อารมณ์ที่รู้ด้วยใจ) อายตนะภายในจึงเป็นเสมือน “ประตู” ที่เปิดรับบุคคลภายนอกเข้ามาในบ้าน ส่วนอาย…

บทความนี้เกี่ยวกับการทำความเข้าใจคำศัพท์ที่สำคัญในพระดำรัส ซึ่งพูดถึงอายตนะภายในและภายนอก รวมถึงคำว่า 'ทวาร' ที่หมายถึงประตูรับรู้ของอารมณ์ทั้งห้า การเห็นรูปด้วยจักษุจะต้องประกอบด้วยจักษุ รูป และใจ กา

…ิ้มรสด้วยชิวหา วิญญาณ” “ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกาย” ย่อมหมายถึง “ถูกต้อง โผฏฐัพพะด้วยกายวิญญาณ” “รู้แจ้งธรรมารมณ์ด้วยใจ” ย่อมหมายถึง “รู้แจ้ง ธรรมารมณ์ด้วยมโนวิญญาณ” นั่นเอง ส่วนค่าว่า “ไม่ถือนิมิต” คือ ไม่ถือ…

…ไม่ถือนิมิตเพื่อหลีกเลี่ยงกิเลสและการติดยึดในเครื่องหมายภายนอก เช่น เพศและความงาม อย่างไร การรู้แจ้งธรรมารมณ์ด้วยใจพูดถึงการเข้าใจธรรมชาติของสิ่งต่าง ๆ ตลอดจนการฝึกปฏิบัติเพื่อไม่ให้มีความคิดหรือการปรุงแต่…

…ห้ติดกับจิต ตัวอย่างเช่น เวลานอน หากมีอารมณ์อย่างใดอย่าง หนึ่งใน 5 อย่าง (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) ติด อยู่กับจิตจนเปลื้องไม่ออก หรือที่เรียกว่า “สละอารมณ์ไม่ได้” เราก็จะนอนไม่หลับทั้งคืน เพราะ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการทำสมาธิทั้ง ๒ ระดับจากคำพูดของหลวงพ่อวัดปากนํ้า ที่ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการสละอารมณ์เพื่อให้จิตสงบและหลุดจากการตรึงในอารมณ์ต่าง ๆ หากเราไม่สามารถสละอารมณ์ได้ จะทำให้จิตไ