หน้าหนังสือทั้งหมด

การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
58
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
…ายตนะหรือ โกรธโสตายตนะ สัททายตนะ มานายตนะ คันธายตนะ ชิวหายตนะ รสายตนะ กายายตนะ โผฏฐัพพายตนะ มนายตนะ ธัมมายตนะ หรือ ในธาตุ 18 นั้น เราโกรธจักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ หรือโกรธโสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญา…
การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
38
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
…ภพ ตัณหาในนิโรธ (คือราคะที่สหรคต ด้วยอุจเฉททิฏฐิ) รูปตัณหา สัททตัณหา คันธตัณหา รสตัณหา โผฏฐัพพตัณหา ธัมมตัณหา โอฆะ โยคะ คันถะ อุปาทาน อาวรณ์ นิวรณ์เครื่องปิดบัง เครื่องผูก อุปกิเลส อนุสัย ปริยุฏฐาน ตัณหาเ…
เนื้อหาเกี่ยวกับความกำหนัดและต้นเหตุของอารมณ์ต่าง ๆ รวมถึงความอยาก ความสยบ ความติดใจ และตัณหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน โดยอธิบายถึงธรรมชาติที่หลอกลวงและร้อยรัดจิตใจมนุษย์ ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุแห่
แนวคิดเกี่ยวกับอายตนะ
123
แนวคิดเกี่ยวกับอายตนะ
… โดย อาศัยวิญญาณ ทำให้เกิดความรู้ขึ้น 3. อายตนะของพระมงคลเทพมุนี ท่านเรียกไว้ 2 แบบ คือ โลกายตนะ และธัมมายตนะ อายตนะ 12 อยู่ในส่วนของโลกายตนะ ธัมมายตนะ คือ นิพพาน ท่านให้สละ โลกายตนะ เข้าหาธัมมายตนะ วัตถุ…
…ประการ อายตนะทำให้เกิดความรู้ที่เชื่อมต่อกันผ่านวิญญาณ โดยพระมงคลเทพมุนีแบ่งอายตนะออกเป็นโลกายตนะและธัมมายตนะ โดยให้เปิดใจสละโลกายตนะเข้าสู่ธัมมายตนะ วัตถุประสงค์การศึกษาเกี่ยวกับอายตนะเพื่อให้นักศึกษาเข้…
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
130
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
…ผฏฐัพพะ 6. แดนติดต่อคือ สิ่งที่ได้ยินมา ทราบมาแล้วทางประสาทสัมผัส แล้วจิต หรือ วิญญาณเก็บสะสมๆ ไว้ (ธัมมายตนะ) สภาพเหล่าใดย่อมทรงไว้ซึ่งลักษณะของตนเหตุนั้น สภาพ เหล่านั้น จึงชื่อว่า ธรรม 6.4 การทำหน้าที่ข…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
133
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…ึงดูดกับ เสียง จมูก ดึงดูดกับ กลน ลิ้น ดึงดูดกับ รส กาย ดึงดูดกับ สัมผัส ใจ ดึงดูดกับ ธรรมารมณ์ หรือธัมมารมณ์ ท่านขยายความคำว่าอายตนะออกไปอีกว่า อายตนะ มีอยู่ 2 แบบ คือ โลกายตนะ กับ ธัมมายตนะ โลกายตนะ เป็…
…ามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งอายตนะออกเป็น 2 ประเภท คือ โลกายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิ และธัมมายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ที่หมดกิเลส โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย และใจ กับอ…
ธาตุวิญญาณและการรับรู้ในพระพุทธศาสนา
144
ธาตุวิญญาณและการรับรู้ในพระพุทธศาสนา
…พราะทรงไว้ซึ่งการรู้อารมณ์ 5 อย่างสามัญธรรมดา องค์ธรรมได้แก่ ปัญจทวาราวัชชนจิต 1 สัมปฏิจฉนจิต 2 17. ธัมมธาตุ สภาพทางธรรม 69 ชนิด ได้ชื่อว่าเป็นธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งสภาวลักษณะ ของตน องค์ธรรมได้แก่ เจตสิก 52…
เนื้อหานี้อธิบายถึงธาตุวิญญาณในพระพุทธศาสนา แบ่งเป็นการได้ยิน (โสตวิญญาณ), การรู้กลิ่น (ฆานวิญญาณ), การรู้รส (ชิวหาวิญญาณ), การสัมผัส (กายวิญญาณ) และการรู้อารมณ์ (มโนธาตุ) ทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการศ
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
145
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
…ุ ฆานวิญญาณธาตุ 4. ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. กายธาตุ โผฏฐัพพธาตุ กายวิญญาณธาตุ 6. มโนธาตุ ธัมมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ จักขุ ก็เป็นธาตุรูปที่มากระทบจักขุ ก็เป็นธาตุวิญญาณธาตุที่แล่นไปรับรู้รูปที่มากระ…
เนื้อหานี้สำรวจธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย จักขุธาตุ, โสตธาตุ, ฆานธาตุ, ชิวหาธาตุ, กายธาตุ, และมโนธาตุ ซึ่งแบ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ สี่สิบเจ็ดพวกตามลักษณะอาการ ธาตุเหล่านี้ช่วยในการรับรู้สิ่งต่า
ธาตุกระทบและอายตนะ
147
ธาตุกระทบและอายตนะ
…ญาณธาตุ 4. รสธาตุ 10. ชิวหาธาตุ 16. ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. โผฏฐัพพธาตุ 11. กายธาตุ 17. กายวิญญาณธาตุ 6. ธัมมธาตุ 12. มโนธาตุ 18. มโนวิญญาณธาตุ 7.4 ลักษณะของธาตุ 18 7.4.1 ธาตุกระทบ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. รูปธาตุ มีห…
เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำว
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
149
ธาตุทั้ง 7 และการรับรู้สัมผัส
…น กิเลสก็จะเกิดขึ้นให้ยินดีใน เครื่องสัมผัส เกิดโลภะ โทสะ โมหะ ล้วนแต่ก่อให้เกิดทุกข์ภัยทั้งสิ้น 6. ธัมมธาตุ มีหน้าที่กระทบใจให้มีความนึกคิดต่าง ๆ และทรงไว้ซึ่งสภาพของตนเป็นธาตุที่พิสูจน์ได้ องค์ธรรมได้แก…
เนื้อหาว่าด้วยการศึกษาโผฏฐัพพธาตุและธัมมธาตุ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้สัมผัสในร่างกายมนุษย์ อธิบายสภาวะต่างๆ ของธาตุ เช่น ปฐวี เตโช วาโย แล…
การเจริญวิปัสสนากรรมฐาน
170
การเจริญวิปัสสนากรรมฐาน
… 20. อนัญญาตัญญัสสามีตินทรีย์ มีหน้าที่ คือ กิริยาที่รู้ชัด ฯลฯ ความไม่หลง ความวิจัยธรรม สัมมาทิฏฐิ ธัมมวิจยสัม โพชฌงค์ อันเป็นองค์แห่งมรรค นับเนื่องในมรรค เพื่อรู้ธรรมที่ยังไม่เคยรู้ เพื่อเห็นธรรมที่ยัง …
บทความนี้กล่าวถึงการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน โดยเน้นที่การพัฒนาปัญญาและการรู้ธรรมเพื่อให้ได้บรรลุถึงมรรคและผลเฉกเช่นพระอริยเจ้า อธิบายถึงกิริยาและคุณลักษณะของการระลึกรู้อย่างชัดเจน รวมถึงบทบาทขององค์ต่างๆ
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
199
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
…ไม่ทุกข์ 7.3 จิตตานุปัสสนา พิจารณาจิตว่ามีราคะ โทสะ โมหะหรือไม่มี จิตเป็น อย่างไร พิจารณาตามรู้ 7.4 ธัมมานุปัสสนา พิจารณาธรรมทั้งที่เป็นกุศล อกุศลและอัพยากฤตว่ามีอยู่ในตน หรือไม่ สิ่งนั้นเกิดขึ้นอย่างไร เ…
ในบทความนี้พูดถึงความเพียร 4 ประการที่สำคัญในการปฏิบัติธรรม เช่น สัมมาสติ ซึ่งรวมถึงการพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และช่วยสกัดกั้นกิเลส นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการทำสมาธิทั้ง 3 ระด
ความสงบสุขและอริยมรรค 8
201
ความสงบสุขและอริยมรรค 8
…มรรคเป็นสิ่งที่ควรอบรมบำเพ็ญ รู้ว่าได้เจริญอบรมให้ นำไปสู่ความดับทุกข์จริง ให้เกิดมี(ภาเวตพพธรรม) 1 ธัมมจักกัปปวัตนสูตร วินัยปิฎก มหาวรรค, มก. เล่ม 6 ข้อ 16 หน้า 47. เต็มที่แล้ว บ ท ที่ 9 อ ริ ย สั จ 4 DO…
การที่ความสงบสุขอันเกิดจากการตัดกิเลสได้เป็นไปยั่งยืน คือ นิพพาน ซึ่งหมายถึงความดับทุกข์ ควบคู่กับกระบวนการของอริยมรรค 8 ที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ทุกกิจในอริยสัจ 4 มีความสำคัญ ไม่เพียงแค่ความรู้ทั่วไป แ
พระธรรมจักรและอริยสัจ 4
202
พระธรรมจักรและอริยสัจ 4
…ริงสากลอันมีรากฐานอยู่ที่เหตุผล และ เป็นความจริงอันจำเป็นที่สุด 1 พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตตชีโว), ธัมมจักกัปปวัตนสูตร, หน้า 236-237. 192 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน
พระธรรมจักรแบ่งออกเป็น 2 ประการ ได้แก่ ปฏิเวธญาณธรรมจักร ซึ่งเกี่ยวกับการตรัสรู้พระอริยสัจ 4 และเทศนาญาณธรรมจักร ที่มีการอบรมผ่านการเทศนาอริยสัจ ผลของการปฏิบัติและการยุติกิเลส ส่งผลให้เกิดการเข้าถึงอร
ปฏิจจสมุปบาท: ความหมายของธรรมและทุกข์ในพระพุทธศาสนา
209
ปฏิจจสมุปบาท: ความหมายของธรรมและทุกข์ในพระพุทธศาสนา
…าสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “พระตถาคตทั้งหลายเสด็จอุบัติขึ้นก็ตาม ไม่เสด็จอุบัติขึ้นก็ตาม ธาตุอันนั้นคือ ธัมมฐิติ ธัมมนิยาม อิทัปปัจจัย ก็ยังดำรงอยู่ พระตถาคตย่อมตรัสรู้ ย่อมตรัสรู้ทั่วถึงธาตุอันนั้น ครั้นแล้ว…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถึงความเกี่ยวข้องและผลที่เกิดจากธรรมต่างๆ ที่อาศัยกันเพื่อก่อให้เกิดทุกข์ โดยอธิบายถึงปฏิจจสมุปบาทซึ่งมีชื่อเรียกอื่นๆ และบทบาทของอวิชชาในปัญหาความทุกข์ รวมถึงการดับทุกข์ซึ่ง
ความเข้าใจเกี่ยวกับเวทนาและตัณหา
215
ความเข้าใจเกี่ยวกับเวทนาและตัณหา
…านอยากได้ในกลิ่น) 4. รสตัณหา (ความทะยานอยากได้ในรส) 5. โผฏฐัพพตัณหา (ความทะยานอยากได้ในโผฏฐัพพะ) 6. ธัมมตัณหา (ความทะยานอยากได้ในธรรมารมณ์) เมื่อว่าโดยอาการที่เกิด แบ่งเป็น 3 คือ กามตัณหา ภวตัณหา และวิภวต…
เนื้อหาในบทนี้สรุปความรู้สึกทางใจและการแยกแยะตัณหาที่เกิดจากความอยากมีความสุขหรือความทุกข์ การวิเคราะห์เวทนาที่แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ เวทนาทางกายและเวทนาทางใจ ตัณหาที่เกิดขึ้นแบ่งเป็นต่าง ๆ ตามรูป เสี
อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
241
อายตนะ 12: การติดต่อของจิตและอารมณ์
…ที่ลิ้มได้ด้วยลิ้น 5) โผฏฐัพพายตนะ แดนติดต่อคือ สิ่งที่สัมผัสทางกาย ได้แก่ สิ่งที่มาถูกต้องกระทบ 6) ธัมมายตนะ แดนติดต่อคือ สิ่งที่ได้ยินมาทราบมาแล้วทางประสาทสัมผัสแล้ว จิตหรือวิญญาณเก็บสะสม ๆ ไว้ ตา หู จม…
อายตนะ 12 แบ่งออกเป็นอายตนะภายใน 6 ประเภท ได้แก่ ตา, หู, จมูก, ลิ้น, กาย, ใจ และอายตนะภายนอก 6 ประเภท ได้แก่ รูป, เสียง, กลิ่น, รส, สัมผัส, ธรรมารมณ์ อายตนะภายในคือช่องรับรู้ที่เชื่อมต่อจิตกับอารมณ์ ส
อุปาทานในขันธ์ 5 และความทุกข์
252
อุปาทานในขันธ์ 5 และความทุกข์
…ะ กายเข้าไปตามลำดับ ส่วนรูป เสียง กลิ่น รส และสิ่งสัมผัสทางกาย ซึ่งเรียกว่า กามคุณ หรือพัสดุกาม และ ธัมมารมณ์ ทั้ง 6 อย่างนี้เป็นของทิพย์ เพราะเกิดขึ้นแล้วก็ดับหายไป คงทิ้งไว้แต่ความยินดี ยินร้าย ให้ปรากฏ…
บทความนี้กล่าวถึงอุปาทานในขันธ์ 5 ที่เป็นสาเหตุของทุกข์ โดยอธิบายว่าความยึดถือขันธ์ 5 ส่งผลให้เกิดทุกข์ ต้องการรอยัลเพื่อเข้าใจเกี่ยวกับทุกข์และสมุทัย ตลอดจนสาเหตุของทุกข์ที่ซ่อนไว้ในใจกลางของขันธ์ 5
การปฏิสนธิวิญญาณและการเกิดของมนุษย์
260
การปฏิสนธิวิญญาณและการเกิดของมนุษย์
…มา สฬายตนะทำให้เกิดผัสสะ พอมีอายตนะ 6 แล้วมีผัสสะ มีการกระทบขึ้นมา คือต้องมีการรับรู้รส กลิ่น เสียง ธัมมารมณ์ขึ้นมาแล้วมีการเสวยเวทนา ทารกตอนอยู่ในท้อง ถ้าจะให้รับรู้จริง ๆ แล้ว สามารถ รับรู้ได้เมื่ออยู่ใ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิสนธิวิญญาณซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการเกิดมนุษย์ โดยอธิบายถึงการรวมของธาตุหยาบและวิญญาณ รวมทั้งการเจริญเติบโตของกายมนุษย์จากจุดเล็กๆ ในกลางกาย การมีอายตนะและผัสสะ รวมถึงเวทนาที่เกิด
ประสบการณ์การทำงานและการบวช
41
ประสบการณ์การทำงานและการบวช
…ก็ทำบุญ ทำทานเรื่อยไป ไม่ ทําอะไรก็สอนหนังสือ ความรู้สึกจากใจ ประมาณ ๖-๗ ปีก่อน พระเดชพระคุณหลวงพ่อ ธัมมชโย ได้เล่าถึงอานิสงส์ของการออกบวชเป็นภิกษุแก่ ลูกๆ สามเณร ขณะปฏิบัติธรรมอยู่ที่สวนพนาวัฒน์ โดย นัยท…
เนื้อหานี้เล่าถึงประสบการณ์การอบรมสามเณรใหม่ และความสำคัญของการบวชในพระพุทธศาสนา เช่น การได้อานิสงส์จากการบวชและการทำบุญ การเรียนรู้แนวทางการทำโปรเจคต่างๆ สำหรับสามเณร ทั้งยังมีการพูดถึงคติธรรมในการปร
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔
3
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔
… พระเทวทัต [๗].....๑๔ ๘. สญชัย [๘].....๑๕ ๙. พระนันทเถระ [๙].....๑๖ ๑๐. นายจุนทกริก (๑๐).....๑๘ ๑๑. ธัมมิกอุบาสก [๑๑].....๑๙ ๑๒. พระเทวทัต [๑๒].....๑๙ ๑๓. นางสุมนาเทวี [๑๓].....๒๑ ๑๔. ภิกษุ ๒ สหาย [๑๔]...…
คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔ เป็นเอกสารที่นำเสนอคาถาและธรรมะที่สำคัญ โดยมีสารบัญที่ชัดเจน เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจเนื้อหาได้ง่าย ประกอบด้วยเนื้อหาเกี่ยวกับพระเถระและบุคคลที่มีชื่อเสียงในพระพุทธศาสนา เช่น พระจักขุป