ธาตุดิน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

จึงกำหนดเอาลักษณะที่แขนแข็งในโกฏฐาส 12 นั้นว่า ธาตุดิน พึงกำหนดเอาลักษณะที่ร้อนในโกฏฐาส 4 ว่า ธาตุไฟ จึงกำหนดเอาลักษณะที่ เขยื้อนได้ ที่แยกออกจากธาตุไฟนั้…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธาตุ 42 จากร่างกาย มีการกำหนดธาตุต่างๆ ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม จากโกฏฐาสและการสัมผัสทางกาย รวมถึงการทำกรรมฐาน ซึ่งมีการใช้ความคิด การมองเห็น…

ธาตุ 6 1 ธาตุ 6 ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ธาตุอากาศ และธาตุวิญญาณ โดยที่ธาตุ 4 ธาตุแรก คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธา…

บทความนี้อธิบายถึงธาตุ 6 ซึ่งประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ธาตุอากาศ และธาตุวิญญาณ โดยเน้นความแตกต่างระหว่างธาตุ 4 ที่มีอยู่ในทุกสิ่งไรก…

…ทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 56 ลม พึงกำหนดเอาลักษณะที่แข้นเข็ง ที่แยกออกจากธาตุไฟนั้นไม่ได้ว่า ธาตุดิน จึงกำหนดเอาลักษณะที่ซึมซาบที่แยกออกจากธาตุไฟนั้นไม่ได้ ว่า ธาตุน้ำ' พึงกำหนดเอาลักษณะทีเขยื้อนได้ใน…

เนื้อหาฉบับนี้ว่าด้วยการกำหนดลักษณะของธาตุทั้งสี่ตามหลักอนุญาตในวิสุทธิมรรค โดยจำแนกธาตุลม ธาตุดิน ธาตุน้ำ และธาตุไฟ ผ่านการพิจารณาในโกฏฐาส และการเกิดอุปจารสมาธิในการปฏิบัติธรรม โดยให้ผู้ปฏิบัติได้เ…

…สังขาร วิญญาณ เรียกรวมว่า “นามขันธ์” เป็นส่วนของ “ใจ” รูปขันธ์ คือร่างกายประกอบขึ้นจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ธาตุดิน มีธรรมชาติเป็นของแข็ง กระด้าง ได้แก่ ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็…

…ธ์ 5 ซึ่งคือรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ รูปขันธ์นั้นเกี่ยวข้องกับร่างกายประกอบจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน น้ำ ไฟ และลม ในขณะที่นามขันธ์เกี่ยวข้องกับใจ การทำความเข้าใจองค์ประกอบเหล่านี้จะช่วยให้เราเห็นความส…

…รมดาจะแยกออกไปอีกไม่ได้ ทำหน้าที่ทรงไว้หรือทำให้สิ่งทั้งหลายทั้งปวงดำรงอยู่ได้ 3. ธาตุ 4 ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งมีอยู่ในทุกสรรพสิ่งไม่ว่าจะ มีชีวิตหรือไม่มีก็ตาม แต่ธาตุ 6 ประกอบด้วย…

…วามสำคัญในการศึกษา สรรพสิ่งทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นชีวิตหรือไม่มีชีวิตล้วนเกิดจากธาตุ ธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ในขณะที่ธาตุ 6 เพิ่มธาตุอากาศและธาตุวิญญาณที่มีเฉพาะในสิ่งมีชีวิต โดยธาตุแ…

…ระกอบขึ้นจากธาตุ 4 ดังพุทธพจน์ว่า “ภิกษุย่อมพิจารณาเห็นกายนี้แหละ ตามที่ตั้งอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม มีอยู่ในกายนี้ คนฆ่าโคหรือลูกมือของคนฆ่าโค ผู้ฉลาดฆ่าแม่โคแล้ว นั่งแบ่งออกเป็…

เนื้อหาว่า ธาตุมนสิการ คือ การพิจารณาร่างกายว่าประกอบขึ้นจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ตามพุทธพจน์ที่กล่าวอ้างถึง การกำหนดรู้ร่างกายเปรียบซากศพใน 9 ระยะเวลา ซึ่ง…

…หรือร่างกาย มีส่วนประกอบที่สำคัญ 2 อย่าง คือ 1. มหาภูตรูป 4 แปลว่า รูปที่เป็นใหญ่ปรากฏชัดเจน ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ลักษณะของธาตุทั้ง 4 คือ ธาตุดิน มีลักษณะ แข็ง ธาตุ า มีลักษณะ ไหลหรือเกาะกุม …

…ชีวิตที่ไม่สามารถบังคับบัญชาได้ องค์ประกอบของขันธ์ 5 ได้แก่ รูปขันธ์และองค์ประกอบของมหาภูตรูป 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งมีลักษณะเฉพาะต่างๆ ที่ส่งผลต่อการดำรงอยู่ของชีวิต

…ิญญาณ นักศึกษาจะเห็นแล้วว่า ส่วนประกอบต่างๆ ของสรรพสิ่งทั้งหมดในโลกนี้ล้วนประกอบ ขึ้นมาด้วยธาตุ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ สิ่งที่ไม่มีชีวิต ประกอบด้วยธาตุ 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ สิ…

บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 18 (ก็ตาม) โดยธาตุว่า มีอยู่ในกายนี้ ธาตุดิน อาตุน้ำ ธาตุไป ธาตุ ลม" [ขยายความพระสูตร] ความแห่งสูตรนั้นว่า "โคฆาตก์ผู้ฉลาด หรือลูกมือของเขาเอง ท…

…าย อธิบายในบันทึกว่า ภิกษุควรพิจารณาให้เห็นถึงธรรมชาติและอิริยาบถของเราที่อยู่ในธาตุของร่างกาย เช่น ธาตุดิน ธาตุน้ำ ฯลฯ และถามว่าความรู้สึกต่อสิ่งที่ถูกทำลายอย่างเช่นโคที่ถูกฆ่าเป็นอย่างไร ซึ่งแสดงให้เห็นถึง…

…ือว่าเป็นธาตุ ๔ ปนกัน ก็ต้องตอบว่า เป็น ธาตุ 4 ปนกัน แต่ว่ามีธาตุน้ำมากกว่าอย่างอื่น ในน้ำ แก้วนี้มีธาตุดินปนอยู่ไหม? มี ถ้าใครไม่เชื่อลองเอา ไปต้ม เมื่อน้ำแห้งงวด ก็จะมีคราบ มีตะกอนให้เห็น ตะกอนนั่นแหละคือธ…

ในน้ำแก้วนี้ประกอบด้วยธาตุ 4 ปนกัน ได้แก่ ธาตุน้ำ, ธาตุดิน, ธาตุลม และธาตุไฟ ซึ่งมีการแสดงให้เห็นว่าธาตุน้ำมีปริมาณมากกว่าอย่างอื่น เมื่อถูกต้มหรือระเหยจะมีคร…

…ีข้อความว่า57 “ในขณะที่หายใจออกมาจากภายในที่ประกอบด้วยมหาฤตรปรีส ใจใต้ในนั้น”58 คำว่านาธฤฏรูปนี้คือ ธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ คำวามดังกล่าวหมายถึงการกำหนดใจนะ ปฏิบัติธรรมไว้กลางธาตุทั้งสี่ จากข้อมูลในคัมภีร์จีนทำให้…

คัมภีร์นี้กล่าวถึงการสำคัญของการรักษาสติไว้ภายในกลางกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการปฏิบัติสมาธิอย่างอานาปนาสติ ซึ่งรักษาที่ศูนย์กลางฐานของใจ การเปรียบเทียบกับหลักการสอนของพระมงคลเทพมุนีเป็นการแสดงให้เห็นถึงค

…เจริญโดยสลักขณสังเขป] พึงเจริญโดยสลักขณสังเขปอย่างไร ? จึงกำหนดเอาลักษณะที่ แข้นแข็งในโกฏฐาส ๒๐ ว่า ธาตุดิน จึงกำหนดเอาลักษณะที่ซึมซาบ ได้ในโกฏฐาส ๒๐ นั้นแหละว่า ธาตุน้ำ จึงกำหนดเอาลักษณะที่ร้อน ในโกฏฐาส ๒๐ …

เนื้อหานี้อธิบายถึงร่างกายและธาตุต่างๆ ที่มีอยู่ในนั้น ซึ่งไม่มีความคิดและเป็นอัพยากฤต เพื่อให้พระโยคาวจรเจริญกรรมฐานได้อย่างถูกต้อง โดยใช้การกำหนดลักษณะของธาตุทั้งสี่ในโกฏฐาสเพื่อช่วยในการฝึกปฏิบัติ

…อาธาตุทั้งหลายโดยนัยก่อน นั่นแลว่า "ภาวะที่แข็งก็ดี ภาวะที่หยาบก็ดี อันใด ในโกฏฐาส เหล่านั้น นี่เป็นธาตุดิน" ดังนี้เป็นต้น คะนึงนึกพิจารณาไปโดยว่า เป็นแต่ธาตุ หาสัตว์หาชีวะมิได้ (โดยบริกรรม) ว่า "ธาตุดิน ธาต…

บทนี้กล่าวถึงการทำสมาธิและกรรมฐานตามแนวทางของพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากการพิจารณาธาตุในร่างกาย เช่น ธาตุดิน ธาตุน้ำ การแยกโกฏฐาสและการพิจารณาธาตุต่างๆ เพื่อบรรลุความเข้าใจอย่างลึกซึ้งในธรรมชาติของสรรพสิ่ง ผู…

…ั้งหลาย โดยสังเขปอย่างนี้ว่า "ภาวะที่กระด้างก็ดี ภาวะที่แข็งก็ดี อันใด (มี อยู่) ในกายนี้ อันนี้เป็นธาตุดิน ภาวะที่ซึมซาบก็ดี ภาวะที่เหลว ก็ดี อันใด (มีอยู่) ในกายนี้ อันนี้เป็นธาตุน้ำ ภาวะที่เผาไหม้ก็ดี ภาว…

บทนี้พูดถึงการพิจารณาธาตุต่างๆ ในร่างกายของเราผ่านการแยกแยะธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ธาตุดิน น้ำ ไฟ และลม เพื่อที่จะเข้าใจถึงสภาพธรรมชาติของร่างกาย โดยไม่ยึดติดกับความเป็นสัตว์หรือชีวิต ความพย…

…องการพิจารณา ร่างกาย ดังต่อไปนี้ “ภิกษุย่อมพิจารณา เห็นกายนี้แหละ ตามที่ตั้งอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม มีอยู่ในกายนี้ คนฆ่าโคหรือลูกมือของคนฆ่าโคผู้ฉลาดฆ่าแม่โคแล้ว นั่งแบ่งออกเป็น…

บทที่ 5 ของหนังสือนี้นำเสนอความสำคัญของการเจริญจตุธาตุววัตถาน ซึ่งเป็นกัมมัฏฐานขั้นสุดท้าย การพิจารณาธาตุ 4 ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ และลม ที่มีอยู่ในร่างกาย โดยการทำความเข้าใจในธรรมชาติของร่างกายและการปล่อย

…กสาเหตุหนึ่ง เป็นผู้ที่ชาติก่อน เพลิดเพลินในการดื่มน้ำเมาเป็นอาจิณ ไม่ชอบศึกษา สนทนาไต่ถามกับบัณฑิต ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุ ลม มีกําลังเสมอ กัน ธาตุไฟ และ ธาตุ ลมมีกำลังมาก ธาตุดิน และธาตุน้ำ มีกำลังม…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ซึ่งมีสาเหตุมาจากกรรมในอดีตชาติ อธิบายถึงการเกิดจริตต่างๆ เช่น ราคจริต โทสจริต และโมหจริต พร้อมทั้งการบำเพ็ญกุศลที่มีผลต่อจริตในคน โดยระบุถึงพระรัตนตรัยและกรรมนำไปสู่จุติ

…ือว่าเป็นธาตุ ๔ ปนกัน ก็ต้องตอบว่า เป็น ธาตุ 4 ปนกัน แต่ว่ามีธาตุน้ำมากกว่าอย่างอื่น ในน้ำ แก้วนี้มีธาตุดินปนอยู่ไหม? มี ถ้าใครไม่เชื่อลองเอา ไปต้ม เมื่อน้ำแห้งงวด ก็จะมีคราบ มีตะกอนให้เห็น ตะกอนนั่นแหละคือธ…

…องค์ประกอบของน้ำในแก้วและอากาศที่เราเห็น โดยชี้ให้เห็นว่าทั้งน้ำและอากาศมีธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุน้ำ ธาตุดิน ธาตุลม และธาตุไฟปะปนอยู่ น้ำในแก้วมีธาตุน้ำมากที่สุด แต่ก็ยังมีธาตุอื่นอยู่ เช่น ตะกอนที่อาจเกิดจาก…

… จะทำให้วัตถุ สิ่งของนั้น มีลักษณะแข็งปรากฏขึ้น เช่น การที่เหล็ก หิน ไม้ มีลักษณะแข็งเป็นเพราะว่า มีธาตุดินในอัตรา ส่วนที่มากกว่าธาตุอื่น ในขณะเดียวกัน ถ้าวัตถุสิ่งใดๆ ก็ตาม มีองค์ประกอบเป็นธาตุดินในปริมาณน้…

บทความนี้กล่าวถึงปฐวีธาตุ (ธาตุดิน) และอาโปธาตุ (ธาตุน้ำ) ซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในธรรมชาติ ปฐวีธาตุมีความสำคัญในการทำให้วัตถุมีลัก…

…งขวา ศูนย์ข้างหลัง ศูนย์ข้างซ้าย ศูนย์กลาง คือ อากาศธาตุ ศูนย์ข้างหน้า คือ ธาตุน้ำ ศูนย์ข้างขวา คือ ธาตุดิน ศูนย์ข้างหลัง คือ ธาตุไฟ ศูนย์ข้างซ้าย คือ ธาตุลม เครื่องหมายใสสะอาด ตรงช่องอากาศขาดกลาง ตรงนั้นเรี…

ในบทนี้จะพูดถึงขั้นตอนการบริกรรมภาวนาและกำหนดบริกรรมนิมิตสำหรับการฝึกสมาธิ โดยมีการแนะนำฐานต่างๆ ตั้งแต่ฐานที่ 1 ถึงฐานที่ 7 เพื่อสร้างสมาธิและความสงบในจิตใจ ผ่านการใช้คำว่า 'สัมมา อะระหัง' ทำให้สามาร

…ศูนย์ข้างขวา ศูนย์ข้างหลัง ศูนย์ข้างซ้าย ศูนย์กลาง คือ อากาศธาตุ ศูนย์ข้างหน้า ธาตุน้ำ ศูนย์ข้างขวา ธาตุดิน ศูนย์ข้างหลัง ธาตุไฟ ศูนย์ข้างซ้าย ธาตุลม เครื่องหมายใสสะอาด ตรงช่องอากาศขาดกลางตรง นั้นเรียกว่า ศู…

เนื้อหาเกี่ยวกับฐานที่ ๗ ซึ่งประกอบด้วยศูนย์กลางและศูนย์ข้างต่าง ๆ โดยศูนย์กลางคืออากาศธาตุ โดยมีน้ำเป็นศูนย์ข้างหน้า, ดินข้างขวา, ไฟข้างหลัง และลมข้างซ้าย นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเกิดและการรวมตัวของกา