วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ : หน้า 18/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 18 (ก็ตาม) โดยธาตุว่า มีอยู่ในกายนี้ ธาตุดิน อาตุน้ำ ธาตุไป ธาตุ ลม" [ขยายความพระสูตร] ความแห่งสูตรนั้นว่า "โคฆาตก์ผู้ฉลาด หรือลูกมือของเขาเอง ที่เขาจ้างด้วยข้าวและค่าจ้าง ฆ่าโคแล้วชำแหละทำให้เป็นส่วนๆ พึงนั่ง (ขาย) อยู่ที่ทางใหญ่สี่แพร่ กล่าวคือที่ตรงกลางทางใหญ่ อัน (แล่น) ไปสู่ทิศทั้งสี่ ฉันใด ภิกษุก็ฉันนั้นเหมือนกัน พิจารณา ดูกายที่ชื่อว่าตั้งอยู่เท่าไร เพราะตั้งอยู่ด้วยอาการแห่งอิริยาบถ ๔ อย่าง ใดอย่างหนึ่ง ชื่อว่าตั้งไว้เท่าไร เพราะมันตั้งอยู่ด้วยอาการอย่างไร นั่นแล โดยธาตุอย่างนี้ว่า มีอยู่นี้ว่า มีอยู่ในกายนี้ ธาตุดิน ฯลฯ ธาตุลม " ถามว่า พุทธาธิบายมีอยู่อย่างไร ? ตอบว่า พุทธาธิบายมีอยู่ว่า เมื่อโคฆาตก์ปรน โคอยู่ก็ดี จูง (มัน) มาสู่โรงฆ่าก็ดี จูงมาถึงแล้วผูกพักไว้ กไว้ที่โรงฆ่านั้นก็ดี กำลัง ฆ่าก็ดี เห็นมันถูกฆ่า มันตายก็ดี ความรู้สึกว่าโคยังไม่หายไปตราบ เท่าที่เขายังมิได้ชำแหละมันแบ่ง (เนื้อ) ออกเป็นส่วน ๆ แต่เมื่อ แบ่งไปนั่ง (ขาย) แล้ว ความรู้สึกว่าโคจึงหายไป กลายเป็น ความรู้สึกว่ามังสะไป ความคิดดังนี้หาได้มีแก่เขาไม่ว่า "เราขายโค ชนเหล่านี้นำเอาโคไป" แต่ที่แท้เขาย่อมมีความคิดอย่างนี้ว่า "เรา * ๆ มหาฎีกาว่า ให้มันกินของดี ๆ เช่น รำ ข้าว และเมล็ดฝ้าย เพื่อให้มันอ้วนมีเนื้อ มาก จึงแปบว่าปรน