หน้าหนังสือทั้งหมด

การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
130
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
…่อจะ ค้นคว้าหาสิ่งที่มีจริงและปรากฏชัดแล้ว ก็มีแต่เพียง 4 อย่าง คือ สิ่งที่แข็งกระด้างเป็นปฐวีธาตุ (ธาตุดิน) สิ่งที่เกาะกุมเหนียวและเอิบอาบซึมซาบไหลเป็นอาโปธาตุ (ธาตุน้ำ) สิ่งที่ทำให้สุก โดยอาการให้ร่างกายเจ…
เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาร่างกาย ว่าประกอบไปด้วยธาตุต่างๆ โดยเฉพาะการอาศัยของไม้ อิฐ ปูน และร่างกายที่ประกอบด้วยกระดูก เส้นเอ็น และหนัง การมองเห็นด้วยใจตามหลักที่พระสารีบุตรแนะนำให้รู้ว่า ที่อาศัยของ
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกายและการปฏิบัติธรรม
142
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกายและการปฏิบัติธรรม
… พิจารณาโกฏฐาสทั้งหลายเข้าเป็นหมู่ๆ ตามลักษณะของธาตุนั้น โดยกำหนดเอาลักษณะที่แขนแข็งในโกฏฐาส 20 ว่า ธาตุดิน จึงกำหนดเอาลักษณะที่ ซึมซาบได้ในโกฏฐาส 20 นั้นว่า ธาตุน้ำ จึงกำหนดเอาลักษณะที่ร้อนในโกฏฐาส 20 นั้นว…
บทความนี้สำรวจลมในร่างกายที่เป็นโกฏฐาสซึ่งไม่มีความคิดและวิญญาณ โดยแบ่งออกเป็นหลายกลุ่มตามลักษณะของธาตุ เพื่อพัฒนาสมาธิและการเจริญธรรมต่างๆ ผู้ปฏิบัติต้องพิจารณาลักษณะของธาตุต่างๆ อย่างละเอียด เพื่อให
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
146
ความเข้าใจทางธรรมเกี่ยวกับธาตุ
…องเดียวกัน แยกไปตามสมุฏฐานที่เหลือ ทั้ง จิต อุตุ อาหาร 11.ปจฺจยโต โดยความเป็นปัจจัยของกันและกัน คือ ธาตุดินซึ่งติดกันอยู่ โดยอาศัยธาตุน้ำ มีธาตุไฟช่วยรักษาไว้ มีธาตุลมเป็นตัวช่วยพยุงไว้เป็นปัจจัยโดยความเป็นท…
บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ในชีวิตและระบบธรรมชาติ การแบ่งแยกธาตุภายในและภายนอก และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ การทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งรวมถึงบทบาทขอ
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
147
การเจริญจตุธาตุววัตถานเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…จะน้อมภาพ อวัยวะ ใดๆ (อาการ 32) มาเป็นนิมิต ก็จะเป็นกายคตาสติไป หรือจะน้อมอวัยวะส่วนที่มีลักษณะเป็น ธาตุดิน หรือธาตุน้ำ หรือธาตุลม หรือธาตุไฟ อย่างใดอย่างหนึ่งมาเป็นนิมิตก็กลายเป็น ภูตกสิณไป 1 กรรม หมายถึง ก…
การเจริญจตุธาตุววัตถานในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายเป็นปรากฏการณ์ที่ต้องใช้ปัญญา สามารถเข้าถึงได้เพียงอุปจารสมาธิ ผู้ปฏิบัติต้องทำใจนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกาย หากใช้วัตถุหรืออวัยวะเป
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
116
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
…น ทำให้มีรูปธรรมและนามธรรมมีความหยาบ ความละเอียดต่างกัน คือ 1. รูป ตัวเราประกอบด้วยธาตุส่วนหยาบ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ อากาสธาตุ ถ้าธาตุบริสุทธิ์มากเท่าไรจะมีความสวยงามมากเท่านั้น และถ้าธาตุไม่บริ…
เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการศึกษาธรรมะ เผยให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างทุกข์และขันธ์ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต การเข้าใจขันธ์ 5 ช่วยให้บุคคลมีความบริสุทธิ์ และสามารถเข้าใจเหตุผลของความรู้สึ
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
213
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
…้แก่ มหาภูตรูป 4 และรูปที่อาศัยมหาภูตรูป (อุปาทายรูป) 24 มหาภูตรูป 4 คือ ธาตุ 4 ได้แก่ ปฐวีธาตุ คือ ธาตุดิน มีลักษณะแข้นแข็ง อาโปธาตุ คือ ธาตุน้ำ มีลักษณะเหลว เตโชธาตุ คือ ธาตุไฟ มีลักษณะร้อน วาโยธาตุ คือ ธา…
นามรูปในพระพุทธศาสนาแบ่งเป็นนามธรรม 5 อย่าง ได้แก่ เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ และ มนสิการ มีการจำแนกเป็นนามขันธ์ 3 ส่วนรูปเรียกว่ามหาภูตรูป 4 ซึ่งได้แก่ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ นอกจากนี้ย
ธรรมะเพื่อประชาชน
564
ธรรมะเพื่อประชาชน
ธรรมะเพื่อประชาช หลุดพ้นจากสังสารวัฏ ๕๖๓ เช่น ภูเขา ต้นไม้เป็นต้น เมื่อแยกธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม ออกจากกัน ก็หมดสภาพที่เป็นสังขารที่เรามัวยึดมั่นถือมั่นว่าเป็นเรา เป็น ของๆ เรา พระพุทธอง…
เนื้อหาคือการแนะนำให้พิจารณาธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม เพื่อปลดปล่อยจากความยึดมั่นในตัวตนและสิ่งต่าง ๆ พระพุทธองค์สอนว่าเมื่อแยกธาตุเหล่านี้ออกจ…
ธรรมะเพื่อประช
498
ธรรมะเพื่อประช
…้ไม่มี ประโยชน์อะไร” สังขารร่างกายที่เราอาศัยใช้ในการสร้างบารมีในโลกนี้ ประกอบไปด้วยมหาภูตรูป ๔ คือ ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม ธาตุทั้ง ๔ นี้
การเดินทางในสังสารวัฏเป็นการที่ยาวไกลและไม่รู้ว่าจะถึงจุดหมายเมื่อใด หากไม่มีหลักของชีวิตก็จะต้องวนเวียนอยู่ในความทุกข์ แต่ผู้ที่เข้าถึงพระธรรมกายจะพบกับความสุขและปลอดภัย เมื่อตื่นรู้สัจธรรมตามคำสั่งส
ธรรมะเพื่อประชา: ลักษณะมหาบุรุษ (๒)
223
ธรรมะเพื่อประชา: ลักษณะมหาบุรุษ (๒)
…ึ่งอาศัย กรรมย่อมจำแนกสัตว์ให้เลวและประณีตได้” รูปนามขันธ์ ๕ ที่ก่อเกิดจากการประชุมกันของธาตุ ๔ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟและธาตุลม อีกทั้งอากาศธาตุและ วิญญาณธาตุ ทำให้เราเคลื่อนไหวไปมาได้ นึกคิดได้ ซึ่งเกิด…
ธรรมะเน้นว่าทุกสรรพสัตว์มีกรรมเป็นของตัวเอง ซึ่งเป็นปัจจัยที่กำหนดอัตภาพที่แตกต่างกัน ไม่เพียงแต่แค่รูปร่างที่เหมือนกันแต่ภายในมีความแตกต่างที่เกิดจากกรรมที่ตั้งแต่งขึ้น โดยเฉพาะมหาบุรุษซึ่งมีคุณสมบัต
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
180
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 17 179 โกรธเล็บ ฯลฯ โกรธบุตร หรือมิฉะนั้น โกรธธาตุดิน โกรธธาตุน้ำ โกรธธาตุไฟ โกรธธาตุลม ในโกฏฐาสทั้งหลายมีผมเป็นต้น หรือว่า ท่านผู้นี้ได้ชื่ออย่างนี้ เพร…
ในบทนี้พูดถึงการโกรธซึ่งเกี่ยวข้องกับขันธ์ ๕ และธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม รวมถึงความสัมพันธ์กับอายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ การเข้าใจถึงความโกรธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
19
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…ู่ที่ทางใหญ่ สี่แพร่ ฉันใดก็ดี ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุก็ฉันนั้นเหมือนกัน พิจารณาดูกายนี้นี่แหละ ฯลฯ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม " ส่วนในมหาหัตถิปทุปมสูตร มาอย่างพิสดาร โดยเป็นธรรมสำหรับ ผู้เจริญธาตุกรรมฐาน…
…รณาธาตุในร่างกายเพื่อเข้าใจการดำรงอยู่และความไม่เที่ยงของสรรพสิ่ง โดยใช้บทสอนในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับธาตุดิน ธาตุน้ำ และอื่น ๆ เพื่อช่วยให้บุคคลมีความเข้าใจในธรรมชาตินี้ ผลงานดังกล่าวจะเหมาะสำหรับผู้สนใจในพระ…
ภาวนานัยในวิสุทธิมรรคแปล
26
ภาวนานัยในวิสุทธิมรรคแปล
…พิสดาร (แจก ไปตามอาการ ๔๒ ) ว่า "เกสา ปฐวีธาตุ ผมทั้งหลายเป็นธาตุ ดิน โลมา ปฐวีธาตุ - ขนทั้งหลายเป็นธาตุดิน " ดังนี้เป็นต้น จะ ปรากฏเป็นชักช้าไป แต่เมื่อเธอมนสิการ (แต่โดยลักษณะ) ว่า "สิ่งที่มีลักษณะกระด้าง …
บทความนี้นำเสนอแนวทางการภาวนาในธาตุกรรมฐาน โดยมีการแยกประเภทธาตุตามลักษณะเช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม สำหรับภิกษุที่มีปัญญากล้า การปฏิบัติจะชัดเจนมากขึ้น โดยยกตัวอย่างการสวดภาษาบาลีเป็นอุปมาเ…
วิภัชิมรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑
26
วิภัชิมรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…ึ่งมีหน้าที่อาย-เอื้อมท้ง ๓ ชั้น ดูน้ำน้ำที่รอดคล่องไปในปูนุ่น ๗ ชั้น อาบปูนุ่นทุกชั้น ฉะนั้น แล้ว (ธาตุดิน) ทรงไว้ (ธาตุน้ำ) ยิด (ให้ดำ) ไว้ (ธาตุไฟ) ทำให้อุ่นไว้ (ธาตุลม) พุงไว้ ทำให้ ดังดิ ตยามมีอุปกรณ์ อ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการอธิบายและสำรวจเกี่ยวกับกุญแจในปลาสทูป ๕ โดยเน้นที่การจัดเรียงและความสำคัญของธาตุต่างๆ ในร่างกาย ทั้งนี้ยังมีการอ้างอิงถึงขนตาและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติทางจิตใจและศาสนา ร
ชีววิทยากับวิชาเคมีในพระพุทธศาสนา
16
ชีววิทยากับวิชาเคมีในพระพุทธศาสนา
…้กล่าวถึงส่วนประกอบของคน ซึ่งมีส่วนประกอบสำคัญ 2 อย่างคือ กายหรือใน สำหรับกับมดถึงประกอบ 4 อย่างคือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม เมื่อดูกุ้ง 4 รวมกันมาหรือชีววิญญาณ ธาตุ ก็จะเกิดเป็นสัตว์ชีวิต ขึ้น เนื่องเร…
เนื้อหาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างชีววิทยาและวิชาเคมีในพระพุทธศาสนา อธิบายถึงองค์ประกอบของมนุษย์และสัตว์ชีวิตว่าประกอบไปด้วยธาตุทั้ง 4 และความสำคัญของการศึกษา 5 อย่างในทั้งสองศาสตร์ ที่ส่งผลต่อจิตใจแ
พระราชนิพนธ์ 'พระมหาชนก'
22
พระราชนิพนธ์ 'พระมหาชนก'
…ดตระกูลหนึ่ง แต่เป็นสาธารณะกันทุกๆ ชีวิต โลกเกิดขึ้นมาได้ด้วยการรวมตัวของธาตุต่างๆ อย่างเหมาะสม คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุ ลม ธาตุไฟ ธาตุอากาศ ซึ่งเป็นธาตุหลัก รวมตัวกันอย่างเหมาะสมแล้ว กลายเป็นโลกให้สิ่งมีชีว…
พระราชนิพนธ์ 'พระมหาชนก' เน้นความสำคัญของตำแหน่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าเป็นสิ่งที่เป็นของกลาง ไม่มีใครเป็นเจ้าของโดยเฉพาะ สะท้อนให้เห็นถึงการไม่เป็นเจ้าของของโลกและชีวิตที่เกิดจากการรวมกันของธาตุต่าง
กระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย
152
กระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย
…ตั้งอยู่กลางกากบาทถือเป็นศูนย์กลาง กระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย 1 ด้านหน้า ธาตุน้ำ 2 ด้านขวา ธาตุดิน 3 ด้านหลัง ธาต ไฟ 4 ด้านซ้าย ธาตุลม 5 ศูนย์กลาง อากาศธาตุ และวิญญาณธาตุ ทั้งวิชาธรรมกายและโยคาวจรม…
บทความนี้อธิบายความหมายของสัญลักษณ์ที่แสดงถึงธาตุต่างๆ ในกระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย โดยมีการระบุธาตุที่สำคัญ 5 ประการ ได้แก่ น้ำ ดิน ไฟ ลม และอากาศ รวมถึงวิญญาณธาตุ คอนเซ็ปต์ตรงกับโยคาวจรในการ
การศึกษาหลักการปฏิบัติสมาธิวาณาจากคัมภีร์จีน
14
การศึกษาหลักการปฏิบัติสมาธิวาณาจากคัมภีร์จีน
…ยู่นั้นผู้ปฏิบัติมีความตั้งใจที่จะหาภูตรูปเดิม ซึ่งใกล้เคียงกับตำแหน่งฐานะ 7 ที่ตั้งอยู่ระหว่างกลาง ธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ ภายในกายของผู้ปฏิบัติ ตามที่พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนีได้สอนไว้ ในส่วนของคัมภีร์การปฏิบัต…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาหลักการปฏิบัติสมาธิวาณาจากคัมภีร์ภาษาจีน โดยเน้นการเผยแพร่พระพุทธศาสนาในจีนตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 6 และการศึกษาสมาธิแบบมหายาน ซึ่งสะท้อนผ่านประสบการณ์ในการปฏิบัติ รวมถึงการศึกษาจา
ศูนย์ Chakra และความสัมพันธ์กับขันธ์ 5
262
ศูนย์ Chakra และความสัมพันธ์กับขันธ์ 5
…้านซ้ายธาตุลม ศูนย์กลาง อากาศสงัด และวิญญาณธาตุ รูปลักษณะของฐานที่ 7 1 ด้านหน้า ธาตุน้ำ 2 ด้านขวา ธาตุดิน 3 ด้านหลัง ธาตุไฟ 4 ด้านซ้าย ธาติุลม 5 ศูนย์กลาง อากาศสงัด และวิญญาณธาตุ ทั้งวิชาชาธรรมกายและคัมภี…
บทความนี้สำรวจศูนย์ Chakra ต่างๆ ในบริบทของวิชาชาธรรมกายและคัมภีร์อักษรธรรม โดยมุ่งเน้นที่หลักการของขันธ์ 5 ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการเกิด การตาย และการติดอยู่ในวัฏฏะ ขันธ์ 5 เป็นอุปกรณ์จำเป็นในการบรรลุธร
การวิเคราะห์กายและธรรมชาติของมนุษย์
265
การวิเคราะห์กายและธรรมชาติของมนุษย์
…หมือนกันเสล ภิกษุอย่ามิจฉาเห็นกายนี้แล้ว ตามที่ ตั้งอยู่ ตามที่ดำรงอยู่ โดยอาวุธ มีอยู่ในกายนี้ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ม.อ. (พุทธ) มก. ๒๒/๖๘ ๒.๑๑ ไม่ช้าร่างกายที่ปราศจากวิญญาณ อันหมู่อดก็แก่ยุติก…
เนื้อหาพูดถึงความซับซ้อนของกายมนุษย์ ซึ่งถูกเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และความเป็นไปของชีวิต การอ้างอิงถึงบทคัดจากพระไตรปิฎก ชี
การทำใจและการไม่ยึดถือในธรรมชาติ
381
การทำใจและการไม่ยึดถือในธรรมชาติ
… กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์” ก็แปลว่าให้ทำเอง ๆ “ท่านเศรษฐี” ขอให้ทำใจว่า เราจะไม่ยึดถือ ในฐดู ๆ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ธาตุ อากาศ ธาตุวิญญาณ” แปลว่าให้ทำเอง ๆ “ท่านเศรษฐี” ขอให้ทำใจว่า เราจะยึดถือ…
บทความนี้เน้นการทำใจและไม่ยึดมั่นกับสิ่งที่รับรู้จากรูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัส โดยการปฏิบัติตามคำสอนของท่านเศรษฐี เพื่อให้เกิดความสงบและสันติในใจ ประกอบด้วยฐานธาตุต่าง ๆ และการไม่ยึดถือในสมบัติทั้งห