ปฐม : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 64 / 160

…ัคคตา ?) ละวิกิจฉาด้วยธัมมววัฏฐาน (ความปลงใจ ในธรรม) ละอวิชชาด้วยญาณ ละครติด้วยปราโมทย์ ละนิวรณด้วย ปฐมฌาน ละวิตกวิจารด้วยทุติยฌาน ละปีติด้วยตติยฌาน ละสุข และทุกข์ด้วยจตุตถฌาน ละรูปสัญญา ปฏิฆสัญญา นานัตต…

บทความนี้กล่าวถึงกระบวนการละกิเลสในความคิดและการปฏิบัติตามหลักธรรมในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะการละจากอารมณ์ลบต่างๆ เช่น อภิชฌา พยาบาท และ มิจฉาทิฏฐิ รวมถึงการสื่อสารถึงการผ่อนคลายอารมณ์และการพัฒนาจิตใจจนเข

…กัน อย่างนี้แล สมาธิเป็น ๔ โดยจำแนกตามอานุภาพและอารมณ์ มีปริตต ปริตตารมณ์สมาธิเป็นต้น (จตุกกะที่ ๓] ปฐมฌานประกอบด้วยองค์ ๕ ด้วยอำนาจ วิตก วิจาร ปีติ สุข

…อียดลึกซึ้งและสามารถฝึกฝนเพื่อเพิ่มพูนอานุภาพทางจิตที่กว้างขวางและมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ยังระบุถึงปฐมฌานที่ประกอบด้วยองค์ 5 ได้แก่ วิทยก, วิจาร, ปีติ และสุข ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการฝึกจิตเพื่อเข้าสู่ระดั…

… ทั้งหลาย กสิณ ๑๐ กับอานาปานสติ เป็นจตุกฌานิกะ (เจริญให้ เกิดฌานได้ครบ ๔ ) อสุภ ๑๐ กับกายคตาสติ เป็นปฐมฌานิกะ ( เจริญ ให้เกิดฌานได้เพียงปฐมฌาน ) พรหมวิหาร ๓ ข้างต้นเป็นตึกฌานิกะ (เจริญให้เกิดฌานได้เพียง …

…ึกฝนการเจริญฌานบนพื้นฐานกรรมฐานแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ โดยมีการวิเคราะห์ฌานชนิดต่างๆ เช่น จตุกฌานิกะ ปฐมฌานิกะ โดยเน้นความสำคัญของการก้าวล่วงองค์และการก้าวล่วงอารมณ์ ในการพัฒนาทางจิตของพระโยคาวจร ซึ่งต้อง…

…รุกฺขปญฺณิกาย (วิสภาควณฺณ์ สมุฎฐเปติ..) แต่ในมหาฎีกา (พิมพ์ครั้งแรก ๒๔๖๘ หน้า ๒๐๕) เบน รุกขปณฺณิกา (ปฐมาวิภัติ) เห็นว่าปาฐะในมหาฎีกาถูก เพราะสมุฎฐาเปติ ต้องเป็นกิริยาของ รุกฺขปญฺณิกา ๆ เป็นเหตุกัตตา จึงแ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตั้งค่าของกสิณในวิสุทธิมรรคที่ต้องมีการจัดตำแหน่งที่เหมาะสม เพื่อนั่งอย่างถูกต้อง และหลีกเลี่ยงการใช้เกรียงไม้ที่ทำให้เกิดสีที่แตกต่าง ซึ่งอาจมีผลต่อการมองเห็นของกสิณ การนั่งต้องอยู

…ธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 135 ปาฐะเพียงเท่านี้แล้ว บัดนี้จะทรงแสดงองค์ที่พึงประกอบเข้า ( แห่ง ปฐมฌานนั้น ) จึงตรัสคำว่า " สวิตกุกิ สวิจาร์ " เป็นต้น ในคำเหล่านั้น ความตรึกชื่อว่า วิตก มีคำอธิบายไว้…

การศึกษาในวิสุทธิมรรคนี้นำเสนอการเข้าใจองค์ประกอบของปฐมฌาน โดยเฉพาะความสำคัญของวิตกและวิจารที่มีบทบาทในการนำจิตเข้ามาในอารมณ์ต่าง ๆ วิตกหมายถึงความจรดจิตลง…

…รรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที 143 แต่เนื้อความแม้ในวิภังคปาฐะนั้น ก็พึงเห็นว่าอย่างเดียวกันนี้ คำว่า "ปฐมิ ฌานิ' นี้จักมีแจ้งข้างหน้า บทว่า อุปสมฺปชฺช แปลว่าเข้าถึงแล้ว มีอธิบายว่าบรรลุแล้ว หรือแปลว่า ให้เ…

บทความนี้สำรวจความหมายของคำว่า 'อุปสมฺปชฺช' ในวิภังคปาฐะที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุฌานที่ ๑ โดยกล่าวถึงความสำคัญของการละนิวรณ์ ๕ ได้แก่ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ซึ่งมีความจำเ

…ทรงทำด้วยอธิบายใด อธิบายนั้นเป็นอันพระองค์ได้ทรงประกาศแล้ว ในวิภังค์นั่นแล ส่วนวินิจฉัยใน ๒ บทว่า " ปฐมฌานมีความงาม ๓ ประการ ถึงพร้อมด้วยลักษณะ ๑๐ นั้น ดังนี้ ความที่ปฐมฌานมีความงาม ๓ › ประการ บัณฑิตพึงท…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปฐมฌานในวิสุทธิมรรค โดยอธิบายลักษณะและความงามสามประการที่เกี่ยวข้องกับปฐมฌาน พร้อมอธิบายความแตกต่างระหว…

…กลางก็ดี ข้อที่เพราะดำเนินไปแล้ว จิตย่อมดิ่งไป ในสมถะนั้นก็ดี นั้นเป็นปฏิปทาวิสุทธิเป็นเบื้องต้นแห่งปฐมฌาน นี้เป็นลักษณะ ๓ แห่งเบื้องต้น เพราะเหตุนั้น จึงกล่าวว่า ปฐมฌาน เป็นคุณมีความงามในเบื้องต้นด้วย ถ…

บทความนี้นำเสนอปฏิปทาวิสุทธิที่เป็นเบื้องต้นของปฐมฌาน โดยอธิบายลักษณะ ๓ แห่งความงามในเบื้องต้นของพระโยคาวจรที่เพ่งดูจิตที่หมดจดและดำเนินไปสู่สมถะ ตลอด…

… ภาวนา จึงมี " ดังนี้ เพราะเหตุนั้น สมุปห์สนา อันเป็นกิจแห่งญาณ ท่าน ! จึงกล่าวว่า เป็นที่สุด ( แห่งปฐมฌาน ) บัดนี้พึงทราบวินิจฉัยในปาฐะว่า " ปฐม ฌานิ อธิคต์ โหติ ปฐวีกสิณ์ " ( ปฐมฌานปฐวีกสิณเป็นอันพระโย…

บทนี้นำเสนอการศึกษาว่าด้วยปฐมฌานในวิสุทธิมรรค โดยเฉพาะการเข้าใจในอรรถของสูตรธรรม และความหมายของปฐวีกสิณ ทั้งยังอธิบายถึงกระบวนการ…

…๒ นี้ คือ วิตก ๑ วิจาร ๑ มีอธิบายว่า เพราะความที่องค์ ๒ นั้น ไม่ปรากฏในขณะ แห่งทุติยฌาน แม้ว่าธรรมในปฐมฌานทั้งสิ้นย่อมไม่มีในทุติยฌาน แท้จริงธรรมทั้งหลายมีผัสสะเป็นอาทิ ในปฐมฌานเป็นอย่างหนึ่ง ใน ทุติยฌาน…

บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุทุติยฌานซึ่งมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจากปฐมฌาน โดยพิสูจน์ให้เห็นว่าเมื่อวิตกและวิจารระงับไป จะเกิดปีติและสุขจากสมาธิแทน โดยอธิบายว่าธรรมทั้งหลา…

…งค์ ๓ เป็นไฉน ? ตอบว่าฌานมีองค์ ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา " ดังนี้ คำที่เหลือมีนัยอันกล่าวใน (ตอบแก้) ปฐมฌานนั้นแล้ว [ตติยฌาน] ก็แลครั้นได้บรรลุทุติยฌานแม้นั้นอย่างนี้แล้ว พระโยคาวจรจึง ประพฤติให้เป็นวสีโด…

ในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงองค์ฌานซึ่งมีปีติ สุข เอกัคคตาเป็นสำคัญ พระโยคาวจรได้บรรลุทุติยฌานและปรึกษาโทษของทุติยฌาน ว่าแม้จะมีความดี แต่ยังมีกระแสวิตกและองค์หยาบ จึงพยายามทำโยคะเพื่อบรรลุตติยฌาน ซึ่งเป็น

… องค์ ๒ พึงทราบโดยความเกิดขึ้นแห่งองค์ ๒ นี้ คือ อุเบกขาเวทนา เอกัคคตา คำที่เหลือมีนัยดังกล่าวแล้วในปฐมฌาน นี่เป็นนัย ในจตุกฌาน ( ฌานหมวด ๔ ) ก่อน [ ปัญจกฌาน ฌานหมวด ๕ ] ส่วนว่าพระโยคาวจรผู้จะยังปัญจกฌาน…

…ธิบายถึงองค์ประกอบต่างๆ ของจตุตถฌาน และความสัมพันธ์ระหว่างจตุตถฌานกับปัญจกฌาน รวมถึงการพัฒนาจิตใจจากปฐมฌานไปยังทุติยฌาน โดยเน้นความสำคัญของการละทิ้งโสมนัสและการเข้าถึงธรรมที่ละเอียดมากขึ้นในกระบวนการปฏิบ…

…ในปัญจกนัย ส่วนฌานที่เป็นตติยฌานและจตุตถะ ฌานในจตุกนัยนั้น มาเป็นจตุตถะฌานและปัญจมฌาน ( ในปัญจกนัย )ปฐมฌาน เป็น ปฐมฌานตรงกันแล ปริเฉทที่ ๔ ชื่อปฐวีกสิณนิเทศ ในอธิการแห่งสมาธิภาวนา ในปกรณ์วิเศษชื่อวิสุทธิ…

…์ฌานในวิสุทธิมรรค ซึ่งอธิบายถึงการแตกตัวของฌานในรูปแบบต่างๆ เช่น ทุติยฌานและตติยฌานในปัญจกนัย รวมถึงปฐมฌานที่ประกอบเป็นจิตสำนึกที่สำคัญในทางพุทธศาสนา พร้อมการนำเสนอปริเฉทที่ ๔ ชื่อปฐวีกสิณนิเทศ เพื่อให้ค…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 215 ที่ ๑ อยู่ ปฐมฌานเป็นรูปาวจร เป็นอันเธอบรรลุแล้ว วิหารธรรม อันเป็นทิพย์ ก็เป็นอันเธอได้บรรลุ และบุญกิริยาวัตถุส่วน…

เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุในปฐมฌานและการเตรียมตัวของภิกษุในการไปเยี่ยมป่าช้าเพื่อพัฒนาจิตใจ โดยยกตัวอย่างการปฏิบัติกรรมฐานด้วยการระ…

…อเท่านั้น เว้นถ่อเสีย หาอาจหยุดอยู่ได้ไม่ ฉะนั้น เพราะเหตุนั้น ในอสุภกรรมฐานนี้จึงมี 4 ( ฌานเพียง ) ปฐมฌานเท่านั้น ฌานนอกนั้นมีทุติยฌานเป็นต้นหามี ไม่ อนึ่ง ในเพราะอารมณ์นั้นแม้ปฏิกูล ปีติโสมนัสก็เกิดขึ้…

บทความนี้พูดถึงอสุภกรรมฐานที่มีอารมณ์มีกำลังทราม ซึ่งความปฏิกูลในการเจริญภาวนาช่วยให้เกิดปีติโสมนัส ทำให้ผู้ปฏิบัติสามารถพ้นจากชราและมรณะ โดยมีตัวอย่างเกี่ยวกับผู้ที่ได้เห็นกระดูกและเปรียบเทียบกับการท

…สียหายอย่างไร วิภัตตินั้นว่าโดยหมวดมี ๒ หมวด คือ เอกวจนะหมวด ๑ พหุวจนะหมวด ๑ โดยหมู่มี ๒ คือ ตั้งแต่ปฐมาวิภัตติจนถึงสัตตมี วิภัตติ. อนึ่ง คำแปลวิภัตติในนามยังไม่สิ้นเชิง เพราะในวากยสัมพันธ์ ยังมีเพิ่มเติ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิภัตติในบาลี ซึ่งแบ่งออกเป็นหมวด ได้แก่ เอกวจนะและพหุวจนะ มีทั้งปฐมาวิภัตติและวิภัตติอื่น ๆ เช่น ทุติยา ตติยา โดยอธิบายความหมายและการใช้ของแต่ละวิภัตติ นอกจากนี้ยังมีร…

…บ สิ วิภัตติ ท่านให้เอาเป็น โอ [ อะ+สิ = เอ ] จึงเป็น ปุริโส แม้ตัวอื่น ๆ ก็เช่นนั้น เช่น อะ กับ โย ปฐมาวิภัตติเป็น อา [อะ+ โย อา] อะ กับ โย ทุติยาวิภัตติเป็น เอ [ อะ+ สิ =โอ] จึงเป็น ปุริสา ปุริเส เป็นต…

บทความนี้อธิบายการแจกและการเปลี่ยนแปลงวิภัตติในภาษาบาลี โดยมุ่งเน้นที่นามและอัพยยศัพท์ ผู้ศึกษาควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงของวิภัตติและอำนาจของลิงค์ในศัพท์ต่าง ๆ เช่น การรวมสระและตัววิภัตติ วิธีเปลี่ยนแปล

…านี้ ไม่ค่อยมีคำใช้นัก ถึงใช้บ้างก็เป็นบางวิภัตติ ไม่ทั่วไป เช่น Q). . ปุม เป็นปุ๊ลิงค์ มีที่ใช้แต่ ปฐมา วิภัตติ เอาวจนะ เป็น ปุมา เท่านั้น. ๒. สา เป็นคำกลางๆ ไม่นิยมว่าตัวผู้หรือตัวเมีย เหมือน กับศัพท์ค…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายแนวคิดบาลีเกี่ยวกับนามและอัพยยศัพท์ แสดงให้เห็นความแตกต่างระหว่างคำในเพศและประเภท โดยมีตัวอย่างการใช้คำเฉพาะในวิภัตติที่แตกต่างกัน ตัวอย่าง เช่น ฐานะของคำว่า 'ปุม', 'สา', 'อทฺ

…นจึงจัดเป็น ๓ ตามบุรุษที่กล่าวไว้ในอาขยาต คือ ต ๑, ตุมห ๑, อมุห์ ๑. ต (ปุริสสัพพนาม) ต ศัพท์จัดเป็น ปฐมปุริส หรือ ประถมบุรุษ สำหรับใช้ แทนชื่อ คน สัตว์ ที่ สิ่งของ ที่กล่าวมาแล้ว ท่านบัญญัติ แปลเป็นไทยว่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้คำในภาษาบาลี โดยเฉพาะคำว่า 'ปุริโส' ซึ่งเป็นสาธารณะโวหารที่ไม่จำกัดเพศและฐานะ อธิบายถึงการแบ่งประเภทบุรุษในไวยากรณ์บาลี รวมถึงการใช้ปุริสสัพพนามที่มีการจัดแบ่งตามหลักทางไวยากรณ

…าตได้คล้ายวิภัตติ อีกอย่างหนึ่ง เพื่อความสะดวกในการใช้ศัพท์แผนกนี้ ท่านจึงบัญญัติให้ใช้กา แทนวิภัตติปฐมาและจตุตถีได้ ปฐมาวิภัตติให้แปลอายตนิบาตว่า "อันว่า" ทางสัมพันธ์ว่า "ตุมตุกตฺตา" จตุตถีวิภัตติว่า "เ…

เนื้อหาให้รายละเอียดเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์ รวมถึงปัจจัยในการใช้ คำแปล และการใช้งานในบริบทต่างๆ การอธิบายความหมายของคำที่เป็นศัพท์เดิมและรูปแบบในการใช้ปัจจัยเหล่านี้ในภาษา. ปัจจัยมีทั้งห