หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปริเฉทที่ ๕
394
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปริเฉทที่ ๕
…ราบอย่างนี้ว่า วัตถุ ๑๐ อย่างเหล่านี้ คือ ปฐวีกสิณ ๑ อาโปกสิณ ๑ เตโชกสิณ ๑ วาโยกสิฯ ๑ นีลกสิณ ๑ 0 * พระธรรมวราลังการ ปัจจุบันเป็น สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมโม ป.ธ.๕) วัดโสมนัสวิหาร พระนคร แปลฯ
เนื้อหาในปริเฉทที่ ๕ ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการเข้าใจในกัมมัฏฐานแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ สมถภาวนา และวิปัสสนาภาวนา พร้อมการบรรยายประเภทของกรรมฐานและภาวนา รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับนคริยมจิต การ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การประพฤติกรรมในภาวนา
407
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การประพฤติกรรมในภาวนา
…้ ๖๓ ประการ ด้วยอำนาจจริตที่ระคนกันและ ฯ สมจริงดังคำที่ท่านอาจารย์กล่าวไว้ (ในนามรูปปริเฉท) ว่า ભૈ *พระธรรมวราลังการ ปัจจุบันเป็น สมเด็จพระวันรัต (จับ ฐิตธมฺโม ป.ธ. ๕) วัดโสมนัสวิหาร พระนคร แปล ฯ
…ถึงการมีอำนาจร่วมในจริตที่แตกต่างกันได้ โดยมีการนิยามต่างๆ ที่สำคัญระหว่างทั้ง ๒ แบบ สำหรับข้อมูลจากพระธรรมวราลังการ เกี่ยวกับหลักการทางธรรมในปัจจุบันจากสมเด็จพระวันรัตที่วัดโสมนัสวิหาร กรุงเทพฯ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 411
411
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 411
… อนุสสติที่มีพระพุทธคุณ มีความเป็นพระอรหันต์เป็นต้นเป็นอารมณ์ ชื่อว่าพุทธานุสสติ ฯ อนุส ઘ્ન สติที่มีพระธรรมคุณมีความเป็นธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสดีแล้วเป็น ต้นเป็นอารมณ์ ชื่อว่าธัมมานุสสติ ฯ อนุสสติที่มี…
…ธเจ้าหรือ จาคานุสสติ โดยมีการแบ่งประเภทการระลึกถึงเป็นหลายลักษณะ เช่น อนุสสติที่เกี่ยวกับพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสงฆ์ที่ดี ซึ่งช่วยให้ผู้ปฏิบัติมีสมาธิและเจริญในการทำดี การทำความเข้าใจซากศพและความระลึกถึ…
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
37
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…องค์เองก็ไม่ทรงละเมิดในกิจนี้ เมื่อตรัสรู้แล้วก็ได้เสด็จไปเทศนา โปรดพระญาติ และมีเรื่องเล่าในอรรถกถาพระธรรมบทว่าพระองค์ได้ทรงห้ามวิวาทในระหว่างหมู่ พระญาติให้ระงับ และห้ามทัพวิฑูฑภะเจ้าโกศลรัฐผู้คิดจะกำจัดศา…
ในพระบทธรรมที่กล่าวถึงสมานัตตาและการประพฤติตนตามธรรมชาติในความสัมพันธ์ของญาติและการบริหารจัดการทรัพย์สิน โดยอธิบายความสำคัญของการถือประโยชน์ส่วนรวมและโยงความสำคัญเรื่องญาติธรรมที่สร้างศุภผลให้กับผู้ปร
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณะเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
88
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระมหาสมณะเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…จะเป็นไป เพื่อสุขสวัสดิ์มนูญผลตามวิบากสามารถ ปรารภ าริการ ในฝ่ายราชอาณาจักร ทรงตั้งบัญญัติลักษณะอาณาพระธรรมนูญศาลทหารบกทหารเรือง และกฎอัยการศึก พระธรรมนูญศลยุติธรรม และพระราชบัญญัติวิธีพิจารณาความเพ่งเป็นส่ว…
บทความนี้สรุปเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจที่ทรงจัดขึ้นด้วยพระเดชานุภาพโดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ซึ่งรวมถึงการปฏิสังขรณ์วัดราชาธิวาสและการตั้งกฎหมายด้านการบริหารประเทศ สร้างความเจริญให้กับ
คำอธิษฐานเพื่อสมเด็จพระราชสมภารเจ้า
100
คำอธิษฐานเพื่อสมเด็จพระราชสมภารเจ้า
…็นอันเดียวกันโดยอรรถ เพราะไม่แยกออกจากกันไปได้ พระพุทธเจ้าตรสรู้พระ ธรรมก่อนแล้วสอนผู้อื่นให้รู้ตาม พระธรรมนั้นพระสงฆ์ได้ทรงไว้ พระสงฆ์เล่าก็เป็นสาวกของ พระพุทธเจ้า เนื่องเป็นอันเดียวกันฉะนี้ พระรัตนตรัยนี้บ…
บทความนี้กล่าวถึงความศักดิ์สิทธิ์ของสมเด็จพระราชสมภารเจ้าและอธิษฐานเพื่อความเจริญรุ่งเรืองและความสุขของพระองค์ รวมถึงการปกครองสยามรัฐและความบริสุทธิ์ของพระรัตนตรัย การบริหารราชการให้ปราศจากภัยและการได
การประสานงานและความร่วมมือในพระพุทธศาสนาและการรัฐบาล
105
การประสานงานและความร่วมมือในพระพุทธศาสนาและการรัฐบาล
…ัติ นำเข้าไปสู่สวัสดี จาริกไปถึงไหน ยังประโยชน์ให้เกิด ไปถึงนั้น จึงมีคำสรรเสริญเรียกพระบรมศาสดาว่า พระธรรมราชา พระเจ้าแห่งธรรม เรียกพระ สารีบุตรว่า พระธรรมเสนาบดี จอมทัพฝ่ายธรรม เรียกพระสงฆ์ว่า ธรรมเสนา กอง…
เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของการประพฤติธรรมรวมถึงสหกรณ์ภายในชุมชนและการทำงานร่วมกันของสมเด็จพระสงฆ์และรัฐบาลเพื่อพัฒนาความเจริญรุ่งเรืองของประเทศ โดยวิจารณ์การจัดตั้งคณะรัฐบาลที่มีวัตถุประสงค์เพื่อความ
พระราชพิธีบรมราชาภิเษกและพระบิดาแห่งชาติ
201
พระราชพิธีบรมราชาภิเษกและพระบิดาแห่งชาติ
…โกธ อวิหิสญจ ทสิเม เกนจิ สกุกา สพเพส์ ชายเต เป ขนฺติญฺจ อวิโรธน์ ตสฺสตฺตเนว ปสฺสิต ธมฺมราช สภาติก ។ พระธรรมราชา พระราชาผู้ทรงธรรม พระปิตุราชา พระราชาผู้ทรงเป็นพระบิดาเป็น พระพ่อเมือง อันชาวไทยทั้งปวงนับถือ เ…
ในวันที่ 5 ธันวาคม 2531 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงมีพระชนมายุครบ 61 ปี ถือเป็นวันมงคลแห่งชาติ พระองค์ทรงบริหารประเทศด้วยหลักธรรมาทรัพย์อย่างสูงสุด เช่น ทาน ศีล จาคะ และความมีเมตตา ซึ่ง
แนวทางการมีกรุณาและอธิษฐานะในพระราชธรรม
214
แนวทางการมีกรุณาและอธิษฐานะในพระราชธรรม
…ม่อาจ ยกขึ้นแสดงสาธกด้วยกถามรรคเพียงครั้งเดียวได้ จะรับพระราชทนยกถวายเพียงบางประการเพื่อ ทรงพิจารณา พระธรรมส่วนชอบอันตั้งอยู่ในพระองค์ เป็นเครื่องเจริญพระราชกฤทัยด้วยพระปีติ โสมนัส จากการเสด็จพระราชดำเนินเยี…
เนื้อหาเกี่ยวกับความมุ่งมั่นในการมีกรุณาและการไม่เบียดเบียนในหลักพระราชธรรม ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการตั้งใจมุ่งมั่นเพื่อช่วยเหลือผู้อื่นและการปฏิบัติตามอวิหิงสา ซึ่งเป็นหลักการทางศาสนาและจริยธร
พระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
223
พระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
…พทยุยาภิมานิโต ปยุตฺโต ธมฺมปิตติ อาชชว์ มาทว์ ต ขนฺติญจ อวิโรธน์ ตสฺสตฺตเนว ปสฺสิต ธมฺมราช สภฤติก ។ พระธรรมราชา พระราชาผู้ทรงธรรม พระปิตุราชา พระราชาผู้ทรงเป็นพระบิดาเป็น พระพ่อเมือง อันชาวไทยทั้งปวงนับถือ เ…
ในวันเสาร์ที่ ๕ ธันวาคม ปีพุทธศักราช ๒๕๓๐ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เฉลิมพระชนมพรรษาครบ ๕ รอบ และได้มีบทบาทสำคัญในการบริหารประเทศ โดยใช้หลักธรรมในการปกครองชาวไทย เช่น การให้ทาน ศีล จาค
บทสวดขอพระราชอำนาจ
252
บทสวดขอพระราชอำนาจ
…มาสมฺพุทฺโธ มหาสงฆ์ ปโพเธสิ อุตฺตม์ ธมฺมมชุฌคา อิจฺเจต์ รตนตฺตย์ พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสรู้พระธรรมอันสูงสุดแล้ว ยังสงฆ์หมู่ใหญ่ให้ตรัสรู้ เบิกบาน ตื่นจากกิเลสนิทรา นี้จัดว่าพระรัตนตรัย คือวัตถุประเส…
บทสวดนี้เป็นการขอพรเพื่อขอให้สมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภารเจ้าทรงพระเกษมสุขตลอดทุกทิพาราตรีกาล และทรงมีอายุยืนยาว ปราศจากอันตรายใด ๆ ขอให้เทวดารักษาและปกป้องตามพระราชกุศล จงตั้งไมตรีจิตอภิบาลรักษาให้ราชอา
ธรรมแห่งพระพุทธเจ้าและความสำคัญของการเคารพพระสัทธรรม
257
ธรรมแห่งพระพุทธเจ้าและความสำคัญของการเคารพพระสัทธรรม
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ២៦២ พระธรรมที่พระองค์ได้ตรัสรู้เองเป็นใหญ่ ข้อนี้เป็นประเพณีของพุทธนิสัยของพระพุทธเจ้า ทั้งหมด ดังสุนทรพจน์พรหม…
บทความนี้พูดถึงธรรมเมื่อตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า พระธรรมที่ได้ตรัสรู้เป็นหลักการสำคัญที่ทุกพระองค์จะยึดถือ และการเคารพในพระสัทธรรมเป็นคุณธรรมที่ควรประพฤติปฏ…
อัตตสัมมาปณิธิและการตั้งตนไว้ชอบ
264
อัตตสัมมาปณิธิและการตั้งตนไว้ชอบ
…บ ตกอับ ก็เพราะตั้งตนไวไม่ชอบ ฝ่ายบุคคลผู้อัปภาคย์มาแต่เดิมแล้วกลับจำรูญ ก็เพราะตั้งตนไว้ ชอบ อนึ่ง พระธรรมบรรยายราชสุภาษิตอัน
บทความนี้เสนอแง่มุมเกี่ยวกับอัตตสัมมาปณิธิ ซึ่งหมายถึงการตั้งตนไว้ชอบในโลกแห่งวัฏฏสงสาร โดยเน้นการปฏิบัติตนให้เหมาะสมตามภูมิฐานของตน เพื่อหลีกเลี่ยงอุปสรรคต่างๆ ในชีวิต การมีสติสัมปชัญญะในการทำคุณงามค
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
269
การรักษาความดีและความเพียรในพระพุทธศาสนา
…ทำกิจนั้น จริง ๆ เมื่อได้ทำเช่นนั้นแล้ว ผลจะไม่สำเร็จก็ตามที ไม่ต้องมีวิปปฏิสาร ในหมู่บรรพชิตสมเด็จ พระธรรมสามศร ก็ทรงสรรเสริญจตุรงคมหาปธาน คือความเพียรอย่างใหญ่ ไม่เห็นแก่ องคาพยพ ๔ แสดงโดยพระบาลีว่า กาม ตโ…
ข้อความดังกล่าวเน้นถึงความสำคัญของการรักษาความดีและความเพียรในตนเองตามพระพุทธบัญญัติ โดยอ้างอิงจากคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ที่แสดงให้เห็นว่าความดีและธรรมเป็นที่พึ่งที่แท้จริงของเรา และควรพึ่งพาตน
การบูชาและคุณสมบัติของพหุสัจจะในพระพุทธศาสนา
277
การบูชาและคุณสมบัติของพหุสัจจะในพระพุทธศาสนา
… เป็นสัตบุรุษคนดีคนชอบ และประกอบผู้อื่น ไว้ใน สารประโยชน์ เหตุดังนั้น สมเด็จพระบรมศาสดาจึงโปรดประทานพระธรรมเทศนา สรรเสริญพาหุสัจจะโดยอเนกนัย ข้อนี้พึงสาธกด้วยธรรมบรรยายนาถกรณธรรมสูตร ในทสกนิ บาตร อังคุตตรนิก…
…สำคัญของพหุสัจจะซึ่งเป็นคุณสมบัติสำคัญในการเจริญเติบโตในทางธรรมและการเป็นที่พำพึ่งของผู้อื่น การบูชาพระธรรมรัตนะผ่านการปฏิบัติสำหรับภิกษุพหุสุต และกล่าวถึงความรับผิดชอบของผู้มีพหุสัจจะในสังคมและพระพุทธศาสนา …
สมานัตตตาและการประพฤติตนในพระธรรม
283
สมานัตตตาและการประพฤติตนในพระธรรม
…งค์เองก็ไม่ทรงละเมินในกิจนี้ เมื่อ ตรัสรู้แล้วก็ได้เสด็จไปเทศนา โปรดพระญาติ และมีเรื่องเล่าในอรรถกถาพระธรรมบทว่าพระองค์ ได้ทรงห้ามวิวาทในระหว่างหมู่พระญาติให้ระงับ และห้ามทัพวิฑูฑภะเจ้าโกศลรัฐผู้คิดจะกำจัดศา…
ในปี พ.ศ. ๒๔๗๐ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทานวิสัชนาสองประการเกี่ยวกับสมานัตตตาและรัฏฐิปาลโนบาย โดยสมานัตตาต้องการให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความประพฤติตนที่มีความสม่ำเสมอในธรรม ซึ่งเป็นศาสต
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์และบทบาทในพระพุทธศาสนา
294
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์และบทบาทในพระพุทธศาสนา
…สนาพระ ทรงขวนขวานในอันจะยังประโยชน์ให้สำเร็จ เป็นกำลังของคณะสงฆ์ ในอันจัดการปกครอง คณะ บำรุงการศึกษาพระธรรมวินัย แลสอนพระศาสนาทรงชักนำประชาชนให้เกิดความนิยม มั่นคงในพระพุทธศาสนายิ่งขึ้น ในส่วนพระราชอาณาจักรท…
… พระองค์ทรงรับพระราชทานวิสัชชนาตามความมั่นใจในการบริหารจัดการอาณาจักรให้อยู่ยั่งยืนและเจริญก้าวหน้า พระธรรมที่ตรัสไว้ยังเน้นถึงคุณสมบัติพึงปรารถนา เช่น ธิติ และความขยัน ที่จะนำมาซึ่งความสำเร็จอย่างมั่นคงในทุ…
สหกรณ์และความสงบในพระพุทธศาสนา
306
สหกรณ์และความสงบในพระพุทธศาสนา
…สียซึ่งวิบัติ นำเข้าสู่สวัสดี จาริกไปถึงไหน ยังประโยชน์ให้เกิดถึงนั่น มีคำสรรเสริญ เรียกพระศาสดาว่า พระธรรมราชา พระเจ้าแห่งธรรม เรียกพระสารีบุตรว่า พระธรรมเสนาบดี จอมทัพฝ่ายธรรม เรียกพระสงฆ์ว่า ธรรมเสนากองทั…
เนื้อหานี้พูดถึงบทเรียนจากพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับสหกรณ์และความสำคัญของการอยู่ร่วมกันอย่างสงบในสังคม โดยเน้นที่การทำงานร่วมกันของพระสงฆ์ในการประกาศธรรมและรักษาความสงบในแต่ละสังคม เพื่อสร้างประโยชน์แล
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเทวทัตต์
328
พระพุทธโฆษาจารย์ และเรื่องราวของพระเทวทัตต์
…นิ่งไว้ ถ้าพระเทวทัตต์ไปทำอะไรเสียหายร้ายแรงเข้า ก็จะเป็น ข้อมัวหมองพลอยมาถึงพระองค์แลหมู่คณะตลอดถึงพระธรรมวินัย มีทางเสียหายมากกว่าดี จำ จะทำวิธีตัดรอนพระเทวทัตต์เสียจาก พุทธนิสัย ธรรมนิสัย แลสังฆนิสัย ต่อน…
…ความจำเป็นในการตัดรอนความผิดปกติ เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยในบริษัทสงฆ์ และเพื่อไม่ให้เกิดมัวหมองกับพระธรรมวินัยโดยรวม โดยการถือว่าความขัดแย้งนี้มีความสำคัญกับทั้งพระธรรมและสังคม.
บทบาทและความสำคัญของพระสารีบุตรในพระพุทธศาสนา
329
บทบาทและความสำคัญของพระสารีบุตรในพระพุทธศาสนา
…ทวทัตต์ มีปกติอย่างหนึ่งนี้มีปกติอย่างหนึ่งแปลกไปแล้ว พระเทวทัตต์จะทำกรรมใดด้วยกาย ด้วยวาจา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ไม่รับรู้เห็นด้วยกรรมนั้น พระเทวทัตต์ต้องรับรู้เห็นเอง เรื่องนี้ นอกจากแสดงแผนนิคคหะอย่างเฉ…
เนื้อหาฉบับนี้กล่าวถึงการทำปกาศนียกรรมในกรุงราชคฤห์เกี่ยวกับพระสารีบุตร โดยมีเรื่องราวเกี่ยวกับพระเทวทัตต์ที่อาจเกิดปัญหาในอนาคต พระพุทธเจ้ายังทรงเห็นถึงการเตรียมการเพื่อมิให้เกิดสงครามช่วงชิงพระสารีร