หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสันโดษในพระธรรม
202
ความสันโดษในพระธรรม
… โคนไม้ ซอกเขา ชะง่อนผา ในถ้ำ ป่าช้า ป่าชัฏ ที่โล่งแจ้ง หรือลอมฟาง เป็นต้น โดยไม่มีห่วงใยในสิ่งใด ๆ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญความสันโดษไว้ว่า “ความสันโดษเป็นทรัพย์อย่างเยี่ยม” หมายความว่า ความ ยินดีด้วยของของตนนั้น…
เนื้อหาเน้นความสำคัญของความสันโดษในชีวิตตามหลักพระธรรม ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญว่าความสันโดษเป็นทรัพย์อันประเสริฐ ที่สามารถนำมาซึ่งความสุขและความเจริญ ทั้งยังเสนอตัวอย่…
การทำลายนิวรณ์และการบรรลุสมาธิ
208
การทำลายนิวรณ์และการบรรลุสมาธิ
…ได้แก่รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส เนื่องจากใจยังหลงติดในรสของกามคุณทั้ง ๕ นั้น จนไม่ สามารถสลัดออกได้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบกามฉันทะเหมือน ๒๐๖
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของการละนิวรณ์ 5 ประการเพื่อให้พระภิกษุสามารถบรรลุคุณวิเศษและบรรลุสมาธิได้ โดยเน้นว่าการทำลายกามและอกุศลธรรมนั้นสำคัญมากในการเจริญภาวนา นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงนิรัตถ์ในพระพุทธศาส
การปลดหนี้ทางจิตใจ
209
การปลดหนี้ทางจิตใจ
…จ ความไม่ พอใจ ความโกรธ ความผูกโกรธ ความเกลียด ความรู้สึกเหล่า นี้ทำให้ใจกระสับกระส่าย ไม่เป็นสมาธิ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือน “โรค” ผู้ที่เป็นโรคต่าง ๆ ย่อมมีความทุกข์ มีความเจ็บป่วย ไม่สบายทั้งกายและใจ เ…
เนื้อหาพูดถึงความรู้สึกเป็นหนี้ในจิตใจที่จะต้องอดทนต่อความรู้สึกเช่นการถูกทวงหนี้ และความสามารถในการละกามฉันทะ หลังจากชำระหนี้ทำให้รู้สึกอิสระ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงพยาบาทที่เปรียบได้กับโรค และการที่จะพ
ความขาดแคลนกำลังใจและความฟุ้งซ่านในชีวิต
210
ความขาดแคลนกำลังใจและความฟุ้งซ่านในชีวิต
…อุตสาหะในการทำสิ่ง ต่าง ๆ ได้แต่ปล่อยให้ความคิดเลื่อนลอยไปเรื่อย ๆ จึงไม่สามารถ รวมใจเป็นหนึ่งได้ ๆ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบเทียบตีนมิทธะ เหมือน “การถูกจองจำอยู่ในเรือนจ๋า” คนที่ถูกจองจำอยู่ใน เรือนจ๋านั้น ย่อมหมดโอ…
…ต่างๆ และความเบื่อหน่ายในชีวิต ซึ่งมักเกิดจากอาการซึมเศร้าและความฟุ้งซ่าน อธิบายถึงการเปรียบเทียบของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าเหมือนการถูกจองจำ ทำให้หมดโอกาสในการรับรู้ความสุขทางธรรมและการทำสิ่งที่สร้างสรรค์ นอกจากนี้ยังมี…
การเข้าใจนิวรณ์ ๕ และสมาธิ
211
การเข้าใจนิวรณ์ ๕ และสมาธิ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบอุทธัจจกุกกุจจะเหมือน “ความเป็นทาส” ผู้ที่เป็นทาสเขา จะไปไหนตามความพอใจ ไม่ได้ ต้องคอยพะวงถ…
บทความนี้อธิบายถึงนิวรณ์ ๕ ที่เป็นอุปสรรคในการเจริญภาวนา โดยเปรียบเทียบกับการเป็นทาสและความลังเลสงสัย ทั้งนี้ นิวรณ์เหล่านี้จะเป็นอุปสรรคต่อการบรรลุอริยภูมิของพระภิกษุและการทำจิตให้รวมเป็นหนึ่งเพื่อเข
ประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา
221
ประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา
ประเภทของสมาธิ การบรรลุฌานทั้ง ๔ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง แก่พระเจ้าอชาตศัตรูนั้น ล้วนเป็นสามัญญผลอันเกิดจากการ เจริญสมาธิภาวนาของพระภิกษุเอง 5 สมาธิใ…
บทความนี้นำเสนอประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งออกเป็น ๒ ระดับ ได้แก่ สมาธิเบื้องต่ำที่เกิดจากการสงบระงับของนิวรณ์ ๕ และสมาธิเบื้องสูงที่นำไปสู่การบรรลุฌานทั้ง ๔ โดยเฉพาะความสำคัญของการทำใจให้เป็
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
236
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
…ยวให้เป็นหลายคน ก็ได้ หลายคนให้เป็นคนเดียวก็ได้ ล่องหนหายตัวก็ได้ หรือเหาะ เหินเดินอากาศก็ได้ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้า อชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเ…
… หากยังสามารถรักษาสมาธิได้ จะทำให้จิตบริสุทธิ์ขึ้น สามารถแสดงอิทธิฤทธิ์ได้ เช่น การแปลงกายและล่องหน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สอนว่า เมื่อจิตเป็นสมาธิและปราศจากกิเลส จะสามารถแสดงฤทธิ์ต่างๆ ได้ตามที่ต้องการ สามารถทำให้คนหลาย…
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
241
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
…ด้รับคําตอบเรื่องนี้มาจากพระกัสสป สัมมาสัมพุทธเจ้า...” นี่คือพระญาณกำหนดรู้ ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเรื่องญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นกับ พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่อง แผ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสนทนาและการเปิดเผยความรู้ของพระพุทธองค์ที่แสดงถึงความสามารถในการรู้ใจผู้อื่น โดยมีการสนทนากับยักษ์และพระเจ้าอชาตศัตรู ผ่านการตรัสถึงความสำคัญของสมาธิและความบริสุทธิ์ในการทำงานของจิต
ความสงสัยเรื่องสามัญญผลและการสารภาพผิดของพระเจ้าอชาตศัตรู
256
ความสงสัยเรื่องสามัญญผลและการสารภาพผิดของพระเจ้าอชาตศัตรู
…ี่ทรงสามารถปลด เปลื้องทุกข์อันใหญ่หลวงในพระทัยของพระองค์ได้ จึงทรง กราบทูลสารภาพความผิดของพระองค์ต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทั้งเป็นการขอขมาต่อพระราชบิดา โดยผ่านพระพุทธองค์ด้วยว่า “โทษได้ครอบงำข้าพระองค์ซึ่งเป็นคนเขลา คนหลง…
…ผลที่รบกวนพระทัยเป็นเวลานาน แม้จะพยายามหาความกระจ่างจากเจ้าลัทธิต่าง ๆ แต่กลับผิดหวัง จนพระองค์พบว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเท่านั้นที่สามารถปลดปล่อยทุกข์ในใจได้ จึงได้กราบทูลสารภาพความผิดเกี่ยวกับการปลงพระชนมชีพของพระราชบิด…
การยอมรับผิดและการทำบุญของพระเจ้าอชาตศัตรู
258
การยอมรับผิดและการทำบุญของพระเจ้าอชาตศัตรู
…้าสารภาพความ ผิดนั้น และนับเป็นบุญอย่างยิ่งอีกประการหนึ่ง ที่ทรงได้โอกาส สารภาพความผิดเฉพาะพระพักตร์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ดังนั้น การผูกเวรระหว่างพระราชบิดากับพระองค์ที่มีมาแต่อดีตชาติ จึงเป็นอันยุติแต่เพียงเท่านี้ เหลือเ…
…ูทรงแสดงความกล้าหาญในการยอมรับผิดในความผิดที่ทำต่อพระราชบิดาและได้มีโอกาสสารภาพความผิดเฉพาะพระพักตร์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า การทำเช่นนี้นับเป็นการหยุดยั้งการผูกเวรและเป็นโอกาสในการสร้างบุญบารมีต่อไป ทั้งนี้แม้จะมีผลกรรมบางป…
พระเจ้าอชาตศัตรูและการบรรลุนิพพาน
259
พระเจ้าอชาตศัตรูและการบรรลุนิพพาน
…ะชนม์ชีพพระราชบิดาแล้ว พระเจ้าอชาตศัตรู มิได้บรรทมหลับเลยทั้งกลางคืนและกลางวัน ครั้นหลังจากเข้า เฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วจึงทรงบรรทมหลับได้ ทั้งนี้เพราะ ทรงได้อานิสงส์จากการสดับพระธรรมเทศนา ทรงขอถึงพระ รัตนตรัยเป็นที่…
พระเจ้าอชาตศัตรูถูกบาปจากการปลงพระชนม์พระราชบิดา ผลที่ได้รับคือไม่สามารถหลับได้ แต่หลังจากการพบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบรรทมหลับได้ และจะต้องเสวยผลกรรมที่หนักในนรกโลหกุมภีเป็นเวลาหมื่นปี ก่อนที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระปัจ…
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา
264
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา
…ึ้น อันเป็นเหตุให้เกิดปัญญาขึ้นตามลำดับ ๆ สามารถเข้าใจซึ้งถึงสัจธรรมของโลกและชีวิต ตามคําสั่งสอนของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระภิกษุที่ดีต้องบวชอย่างมีเป้าหมาย เช่นนี้ ๒) สำรวมระวังในพระปาติโมกข์อยู่เสมอ คือ ถึง พร้อมด้วยมร…
…เบียบทางศาสนาเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีของพระภิกษุ พระภิกษุที่ดีควรมีคุณสมบัติที่ดีในทุกด้าน ตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อเข้าใจสัจธรรมของโลกอย่างลึกซึ้ง.
ความรู้และอุตตริมนุสสธรรม
270
ความรู้และอุตตริมนุสสธรรม
…ชชา ๘ เหล่านี้จัดว่าเป็น “อุตตริมนุสสธรรม” คือ ธรรมอันยวดยิ่งของมนุษย์ หรือธรรม ของมนุษย์ผู้ยอดยิ่ง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงห้ามภิกษุบอก หรือแสดงแก่ผู้อื่นว่าตนบรรลุความรู้วิเศษเหล่านี้ ดังมีคำที่เรา มักได้ยินกันอยู่เสมอว…
…็นความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรมระดับสูงของพระภิกษุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องอุตตริมนุสสธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแสดงถึงความสำคัญและข้อห้ามในการอวดรู้วิเศษ พร้อมกับรายละเอียดเกี่ยวกับบทลงโทษที่มีกฎหมายกำหนดให้กับพ…
เป้าหมายชีวิตและธรรมชาติของสมณะเพศ
278
เป้าหมายชีวิตและธรรมชาติของสมณะเพศ
…ะโยชน์อันใดที่เราจะถามคําถามที่เป็นอจินไตย (คําถามที่พัน ความคิด หรือที่ไม่ควรคิด) ทั้งที่เรื่องนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ២៣៦
…ยของการเกิด ก่อนที่จะสรุปว่าไม่มีประโยชน์ในการตั้งคำถามเช่นนั้น หากไม่พิจารณาตามพระธรรมที่แท้จริงของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
สัมมาทิฏฐิและเป้าหมายชีวิต
282
สัมมาทิฏฐิและเป้าหมายชีวิต
…งนั้นจึงไม่น่าสงสัยเลยว่า เหตุใดบุคคลซึ่งมีบุญ บารมีขนาดจะมีโอกาสบรรลุโสดาปัตติผลต่อเบื้องพระพักตร์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงได้ก่ออนันตริยกรรม ครั้นเมื่อขึ้นครองราชบัลลังก์เป็นพระเจ้าอชาตศัตรู ได้ ทรงก่ออนันตริยกรรมขึ้นแ…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของสัมมาทิฏฐิในการมีเป้าหมายชีวิตที่ถูกต้อง โดยมีการกล่าวถึงความสามารถในการเลี้ยงดูตนเองและครอบครัว รวมถึงการทำบุญและบำเพ็ญทานเพื่อสุขภาวะทั้งในปัจจุบันและโลกหน้า นอกจากนี้ยังน
การปฏิบัติตามพระธรรมวินัยในพระพุทธศาสนา
285
การปฏิบัติตามพระธรรมวินัยในพระพุทธศาสนา
…จำนวนไม่น้อย ที่ยังไม่เข้าใจคุณของการเจริญภาวนา จึงยังสงสัยไม่แน่ใจเรื่อง มรรคผลนิพพาน อย่างไรก็ตาม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรง ชี้ทางปฏิบัติโดยลำาดับ และทรงยืนยันผลแห่งการปฏิบัติของ แต่ละระดับไว้อย่างชัดเจนในสามัญญผลสูตร…
…จที่ชัดเจนตามหลักของพระพุทธศาสนา การชำระใจให้บริสุทธิ์ถือเป็นหัวใจหลักในการดำเนินชีวิตตามหลักธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ความสำคัญของการเลือกคบเพื่อน
290
ความสำคัญของการเลือกคบเพื่อน
…ล่าวได้ว่าการคบ คนพาลนอกจากจะมีผลถึงขั้นปิดสวรรค์ ปิดนิพพานแล้ว ยังมี โทษถึงตกนรกอีกด้วย ด้วยเหตุนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสว่า “ผู้เที่ยวสมาคมกับคนพาล ย่อมเศร้าโศกสิ้นกาลนาน” และ “เมื่อคบหาคนพาล ย่อมมีแต่ความฉิบหาย” …
จากกรณีของพระเจ้าอชาตศัตรูชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการคบหาสมาคมที่ดีและผลกระทบด้านลบจากคนพาล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเตือนว่า การสมาคมกับคนพาลนำมาซึ่งการเศร้าโศกและความฉิบหาย ขณะเดียวกัน เมื่อเราคบกัลยาณมิตรที่ดี ก็มี…
กัลยาณมิตรของพระเจ้าอชาตศัตรู
294
กัลยาณมิตรของพระเจ้าอชาตศัตรู
…กลับกัน หากจะทำบุญก็ย่อมทำได้มากกว่าสามัญ ชนมากมายนัก) กัลยาณมิตรท่านที่สองของพระเจ้าอชาตศัตรูก็คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ทรงเป็นยอดกัลยาณมิตรของโลก จาก การที่พระเจ้าอชาตศัตรูได้ทรงมีโอกาสเข้าเฝ้าทูลถามปัญหา ๆ จากพระสั…
…คัญของพระเจ้าอชาตศัตรูกับกัลยาณมิตรสองท่าน ได้แก่ หมอชีวกโกมารภัจจ์ ที่มีบทบาทในการนำทางพระองค์ไปยังพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งพระเจ้าสามารถเข้าถึงสัจธรรมและความจริงในพระพุทธศาสนาได้อย่างลึกซึ้ง รวมถึงการเข้าใจถึงวัตรปฏิบั…
การชำระล้างจิตใจจากความเศร้าหมอง
297
การชำระล้างจิตใจจากความเศร้าหมอง
…ีบชำระล้างความเศร้าหมองไปจากใจโดยเร็ว มิ ฉะนั้นแล้วใจที่ยังไม่บริสุทธิ์หมดจดก็จะนำเรากลับไปทำบาปอีก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงชี้แนะเรื่องนี้ไว้ว่า “บุคคลพึงรีบขวนขวายในความดี จึงห้ามจิตเสียจาก บาป เพราะว่าเมื่อบุคคลทำคว…
…ความเศร้าหมองที่เกิดจากกิเลส และชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการทำความดีเพื่อหลีกหนีจากบาป ตามหลักการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอน การรีบทำความดีเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาจิตใจให้บริสุทธิ์ ขับเคลื่อนเราให้ห่างไกลจากกรรมที่ไม่ด…
การสารภาพผิดและการสร้างความเชื่อมั่น
319
การสารภาพผิดและการสร้างความเชื่อมั่น
…พที่บุคคลเคยกล่าวไว้แล้ว ก็อาจจะถูกหลงลืม หรือถูกลบเลือนไปจากใจได้ด้วยเช่นกัน (๒) การสารภาพผิด ที่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือ พระอรหันต์เป็นประธานนั้น เป็นการสร้างความเชื่อมั่นให้เกิด ขึ้นในตนเองได้สูงสุด กล่าวคือ พระสัมม…
การสารภาพผิดที่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือพระอรหันต์เป็นประธานมีผลสร้างความเชื่อมั่นในตนเองสูงสุด พระอรหันต์เป็นผู้รู้แจ้งในสัจธรรม การสาร…