ความสันโดษในพระธรรม : หน้า 202/371

สงัดได้ตามที่ปรารถนา ไม่ว่าจะเป็นในป่า โคนไม้ ซอกเขา ชะง่อนผา ในถ้ำ ป่าช้า ป่าชัฏ ที่โล่งแจ้ง หรือลอมฟาง เป็นต้น โดยไม่มีห่วงใยในสิ่งใด ๆ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญความสันโดษไว้ว่า “ความสันโดษเป็นทรัพย์อย่างเยี่ยม” หมายความว่า ความ ยินดีด้วยของของตนนั้นเป็นทรัพย์อันประเสริฐ เพราะเป็นเหตุ ให้เกิดความสุขความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป ส่วนความไม่ยินดีในของของตนนั้น เป็นเหตุให้เกิด ความเดือดร้อนเสียหายหรือเสื่อมทรามอย่างยิ่ง ดังเช่นพระ เทวทัตที่ขาดความสันโดษ ไม่รู้จักประมาณตนว่ายังไม่ได้บรรลุ ธรรมเป็นพระอริยบุคคลเลย เมื่อเห็นพระอรหันตสาวกรูปอื่น ได้รับความเคารพสักการะมากกว่าตน ก็เกิดความริษยาเร่าร้อน ใจ ทำให้หลงลืมการบำเพ็ญสมณธรรม กลับไปทะเยอทะยาน หวังให้มีผู้คนมาเคารพสักการะตนมาก ๆ เฝ้าคิดวางแผนการ ร้ายต่าง ๆ จนต้องก่อกรรมทำเข็ญถึงกับถูกธรณีสูบในที่สุด ก็ เพราะขาดสันโดษนี่เอง พระไตรปิฎกมหาวิตถารนัย ๕,๐๐๐ กัณฑ์ หน้า ๓๒๒ ๒๐๐