สันโดษในพระพุทธศาสนาและความสำคัญ : หน้า 194/371

ในพระพุทธศาสนาท่านใช้ว่า “ยินดีในของที่ตนมี เมื่อเราพอใจในบุคคลหรือสถาบันใด ๆ แล้ว เราย่อม ป้องกันรักษา ทำนุบำรุง และส่งเสริมให้เจริญก้าวหน้ายิ่ง ๆ ขึ้น ดังนั้นจึงเห็นได้ว่า สันโดษทำให้เจริญ ในทางตรงกันข้าม ความไม่สันโดษย่อมทำให้เสื่อม เช่น ชายที่มีภรรยาแล้วก็ไม่ พอใจในภรรยาตน กลับไปรักหญิงอื่นหรือภรรยาคนอื่น หรือ ในเรื่องทรัพย์สินเงินทอง ตลอดจนตำแหน่งหน้าที่การงานก็ เช่นเดียวกัน ถ้าขาดสันโดษก็อาจเป็นเหตุให้เกิดการฉ้อราษฎร์ บังหลวงหรือการรับสินบนได้ ทั้งนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามิได้ ทรงสอนให้เราไม่คิดปรับปรุงตนเองให้เจริญก้าวหน้า แต่ทรง สอนให้เราพอใจตามมีตามได้และแสวงหาโดยสุจริตเท่านั้น พระพุทธศาสนาได้จัด “สันโดษ” เป็นนาถกรณธรรม คือ ธรรมอันเป็นที่พึ่งด้วยข้อหนึ่ง เพราะเป็นธรรมที่ช่วยปรับปรุง ตัวเราให้เป็นคนขยัน ไม่ดูถูกตนเอง มีความพอใจและเชื่อมั่น ในตนเอง ทั้งป้องกันตัวเองไม่ให้ประพฤติผิดศีลธรรมและกฎหมาย ได้ด้วย ๑๙๒