การบำเพ็ญศีลในพระพุทธศาสนา : หน้า 187/371

อนึ่ง เมื่อพระภิกษุบำเพ็ญอินทรียสังวรศีลได้บริบูรณ์แล้ว อภิชฌาและโทมนัสก็ไม่อาจเข้าครอบงำใจได้ ยังผลให้สามารถ บำเพ็ญปาฏิโมกขสังวรศีลได้บริสุทธิ์บริบูรณ์ด้วย เพราะมีสติ เป็นตัวกํากับศรัทธาอีกต่อหนึ่ง จึงกล่าวได้ว่า ปาฏิโมกขสังวร ศีลนั้น สำเร็จด้วย ศรัทธา ୭ ๕. ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ เมื่อตรัสอธิบายเรื่องคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลายจบ ลงแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงแสดงสติสัมปชัญญะแก่ พระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้ ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ” ตรัสดังนี้แล้ว จึงได้ทรงวิสัชนาด้วยพระองค์เองว่า “มหาบพิตร ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมทำ ความรู้สึกตัวในการก้าว ในการถอย ในการแล • ปาฏิโมกขสังวรศีล สำเร็จได้ด้วย “ศรัทธา” อินทรียสังวรศีล สําเร็จได้ด้วย “สติ” อาชีวปาริสุทธิศีล สำเร็จได้ด้วย “ความเพียร” ปัจจัยสันนิสสิตศีล สำเร็จได้ด้วย “ปัญญา” ๑๘๕