มัจฉริยะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…มนอกนั้น เป็นธรรมที่แน่นอน ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำว่า อิสสามจฺเฉร ดังนี้ เป็นต้นฯ ประกอบความว่า อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจจะ วิรัติ และ อัปปมัญญามีกรุณาเป็นต้น บางครั้งเกิดขึ้นต่างกัน ส่วนมานะเกิดขึ้น ในบางเวลา คือ…

…บอำนาจแห่งสสังขาริกจิตที่แตกต่างกันในกาลที่เหมาะสม นอกจากนี้ยังมีการวิเคราะห์ถึงการเกิดขึ้นของอิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะที่สามารถสัมพันธ์กันได้อย่างไรในกรณีที่สังขาริกจิต

…ข้าในอสังขาริกจิตที่ 4 เหมือนกัน ฯ ก็ธรรม ๒๐ เหล่านั้น นั่นแล เว้นปีติ กับธรรม ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ท่านสงเคราะห์เข้าในอสังขาริกจิตที่ ๕ ซึ่งประกอบด้วย ปฏิฆะ ฯ ส่วนอิสสา มัจฉริยะ และกุกก…

เนื้อหาในหน้านี้เน้นการวิเคราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิต

…ทุษร้าย 3. โกธะ โกรธ 4. อุปนาหะ ผูกโกรธไว้ 5. มักขะ ลบหลู่คุณท่าน 6. ปลาสะ ตีเสมอ 7. อิสสา ริษยา 8. มัจฉริยะ ตระหนี่ 9. มายา เจ้าเล่ห์ 10. สาเถยยะ โอ้อวด 11. ถัมภะ หัวดื้อ 12. สารัมภะ แข่งดี 13. มานะ ถือตัว 1…

บทที่ 8 ของหนังสือเล่มนี้เน้นไปที่สามัญญผลเบื้องสูงซึ่งพระพุทธเจ้าทรงสอนได้ให้แก่พระเจ้าอชาตศัตรู พระองค์ได้สอนถึงการบรรลุมรรคผลนิพพานที่ต้องการสมาธิภายในลึกซึ้ง โดยการวางใจที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เพื

…ทุษร้าย ๓. โกธะ โกรธ ๔. อุปนาหะ ผูกโกรธไว้ ๕. มักขะ ลบหลู่คุณท่าน 5. ปลาสะ ตีเสมอ ๗. อิสสา ริษยา ๔. มัจฉริยะ ตระหนี่ ๙. มายา เจ้าเล่ห์ ๑๐. สาเถยยะ โอ้อวด ๑๑. ถัมภะ หัวดื้อ ๑๒. สารัมภะ แข่งดี ๑๓. มานะ ถือตัว ๑…

การฝึกสมาธิจำเป็นต้องฝึกใจให้ถาวรที่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๗ ซึ่งจะทำให้เกิดความนิ่งและใสบริสุทธิ์เมื่อทำได้สำเร็จ ผู้ฝึกจะเห็นดวงกลมสุกสว่าง สภาวะนี้เกิดจากความสงบระงับของกิเลส ทำให้สามารถบรรลุฌาน ๔ ระดั

…ญกุศลนั้น เกิดมีความขุ่นเคือง เสียใจ เสียดาย อิจฉาริษยา รำคาญ เกิดขึ้นในใจ ด้วยกุศลที่เจือปนกับโทสะ มัจฉริยะ ตระหนี่) อิสสา(อิจฉา) กุกกุจจะรำคาญใจ) เช่นนี้ ย่อมเป็นเหตุให้ผู้ที่เกิดมานั้นมีโทสจริต อีกนัยหนึ่ง…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ที่แบ่งออกเป็นสามประเภท คือ สัทธาจริต, พุทธจริต, และราคจริต โดยแต่ละประเภทมีลักษณะและพฤติกรรมที่แตกต่างกัน โดยมีสาเหตุที่มาจากการบำเพ็ญบุญกุศล รวมถึงภพภูมิก่อนเกิดที่มีผล

…แสนอย่าง มีประเภท คือ โลภะ โทสะ โมหะ วิปริตมนสิการ อหิริกะ อโนตตัปปะ โกธะ อุปนาหะ มักขะ ปลาสะ อิสสา มัจฉริยะ มายา สาเถยยะ ถัมภะ สารัมภะ มานะ อติมานะ มทะ ปมาทะ ตัณหา อวิชชา, อกุศลมูล 3 ทุจริต 3 สังกิเลส 3 มลทิ…

บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส

…๑ เจตสิก ๑๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศลฯ เจตสิก ๑๕ เหล่านี้ คือ สัทธา ๑ สติ ๑ หิริ ๑ โ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…อกุศลจิต ๔ ที่ประกอบด้วยทิฏฐิ ฯ มานะ ได้ ในอกุศลจิต ๔ ที่ปราศจากทิฏฐิ ฯ เจตสิก ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ได้ในปฏิฆจิต ๒ ฯ ถีนมิทธะ ได้ในสสังขาริก จิต ๕ ฯ วิจิกิจฉา ได้เฉพาะในจิตที่สหรคตด้วยวิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

…ง ๗๔ โสภณเจตสิกประกอบ เฉพาะในโสภณจิต (กุศลจิต) เท่านั้น โดย อาการ ๔ อย่าง ด้วยประการอย่างนี้, อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจะ วิรัติ และอัปปมัญญามีกรุณา เป็นต้น ในบางคราวเกิดมีต่างกัน (เกิดต่าง คราวกัน) และมานะก็เกิด…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเจาะลึกเจตสิกธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ชี้ให้เห็นถึงการเกิดของธรรมในจิตต่างๆ รวมถึงการแบ่งประเภทของจิตตามลักษณะและวิเคราะห์อย่างละเอียดเกี่ยวกับเจตสิกธรรมที

…ตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 99 ในพวกจิตที่เป็นทิฏฐิวิปยุตเท่านั้น ฯ อนึ่ง อิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะ ย่อมได้เฉพาะในพวกปฏิฆจิตเท่านั้น เพราะเป็นไปด้วยอำนาจการ กระทบในอารมณ์นั้น ๆ นั่นแล ของ…

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงพวกจิตที่มีทิฏฐิวิปยุตและอิสสาที่สามารถเกิดขึ้นได้เฉพาะในปฏิฆจิต พร้อมอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกและจิตที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะการกระทำในพวกอสังขาริกจิต และการเกิดเจตสิกในโลภ

…าะห์ลงใน ๓ ฐาน, ถีนะสงเคราะห์ลงใน ๒ ฐาน, บาป คือ กุกกุจจะ มิทธะ อหิริกะ อโนตตัปปะ อิสสะ และนิคูหนา (มัจฉริยะ) สงเคราะห์ลงในฐานเดียว ฯ [อธิบายองค์ฌานและองค์มรรค คำที่ควรกล่าวในจำพวกเหตุ ข้าพเจ้าได้กล่าวแล้วในห…

บทความนี้นำเสนอการสงเคราะห์บาปในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการแบ่งหมวดธรรม 14 อย่าง รวมถึงการอธิบายองค์ฌานและองค์มรรคอย่างละเอียด ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงประเภทของบาป ตั้งแต่โลภะ อวิชชา และปฏิฆะ ซึ่งมีการจัด

…ร ๑ ด้วยความดีอื่นอีก คือด้วยความไม่ เกิดขึ้นแห่งบาปธรรมทั้งหลายเช่น โกธะ อุปนาหะ มักขะ ปลาสะ อิสสา มัจฉริยะ มายา สาเถยยะ ถัมภะ สารัมภะ มานะ อติมานะ 0 มทะ ปมาทะ เป็นต้นประการ ๑ ด้วยความบังเกิดแห่งคุณทั้งหลาย …

ในเนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของศีลในการปฏิบัติธรรม โดยนำเสนอถึงศีลที่ไม่ขาดและวิธีการรักษาความบริสุทธิ์ของศีลผ่านการทำคืนสิกขาบทและการหลีกเลี่ยงบาปธรรมต่างๆ เช่น โกธะ อุปนาหะ รวมถึงการบังเกิดคุณทั้ง

…ฉันทะ อธิโมกข์ อุเบกขา มนสิการ อุทธัจจะ กรุณา มุทิตา สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ มานะ อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจะ ถีนะ มิทธะ ที่เรียกว่า เยวาปนกะ คือกำหนดไม่ได้ว่า ธรรม ข้อไหนจะเกิดขึ้น

เนื้อหาเกี่ยวกับอุเบกขาและสังขารุเบกขาที่ปรากฏในวิสุทธิมรรค แบ่งประเภทของอุเบกขาออกเป็นหลายชนิด รวมถึงการนำสมาธิและวิปัสสนามาใช้ในการควบคุมความรู้สึกและการวางเฉย ผลของการฝึกปฏิบัติตามหลักแนวคิดทางพุทธ