ความผ่องแผ้วแห่งศีลใน วิสุทธิมรรค : หน้า 114/184

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 110 ความที่ศีลเป็นศีลขาดเป็นต้น พึงทราบว่าท่านสงเคราะห์ด้วย ความแตก (แห่งสิกขาบท) ซึ่งมีลาภเป็นต้นเหตุประการ ๑ ด้วย เมถุนสังโยค ๓ ประการ ๑ ดังกล่าวมาฉะนี้ [ ความผ่องแผ้วแห่งศีล ] ส่วนความที่ศีลเป็นศีลไม่ขาดเป็นต้น ท่านสงเคราะห์ด้วยความไม่ แตกแห่งสิกขาบททั้งหลายโดยประการทั้งปวงประการ ๑ ด้วยการทำ คืนซึ่งสิกขาบททั้งหลายที่พึงทำคืนได้อันแตกแล้วประการ ๑ ด้วยความ ไม่มีเมถุนสังโยค ๒ ประการ ๑ ด้วยความดีอื่นอีก คือด้วยความไม่ เกิดขึ้นแห่งบาปธรรมทั้งหลายเช่น โกธะ อุปนาหะ มักขะ ปลาสะ อิสสา มัจฉริยะ มายา สาเถยยะ ถัมภะ สารัมภะ มานะ อติมานะ 0 มทะ ปมาทะ เป็นต้นประการ ๑ ด้วยความบังเกิดแห่งคุณทั้งหลาย มีอัปปิจฉตา สันตุฏฐิตา และสัลเลขตาเป็นต้นประการ ๑ จริงอยู่ ศีลเหล่าใดแม้ไม่แตกเพื่อต้องการลาภเป็นต้นก็ดี แม้ แตกด้วยโทษคือความประมาทแต่ทำคืนแล้วก็ดี อันเมถุนสังโยคหรือ บาปธรรมมีโกธะและอุปนาหะเป็นต้น ไม่เข้ามาทำลายเสียก็ดี ศีล เหล่านั้นท่านเรียกว่าอขัณฑกะ (ไม่ขาด) อัจฉัททะ (ไม่ทะลุ) อสพละ (ไม่ด่าง) อกัมมาสะ (ไม่พร้อย) โดยประการทั้งปวง และศีล เหล่านั้นแหละ ชื่อว่าภุชิสสะ เพราะกระทำความเป็นไท ชื่อ วิญญูปสัตถะ เพราะความเป็นศีลอันวิญญูสรรเสริญ ชื่ออปรามัฏฐะ เพราะความเป็นศีลอันตัณหาไม่แตะต้อง และเป็นสมาธิสังวัตตนิกะ