วิจาร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 25

…็นกำลังส่ง ต่อๆ ไปวันพรุ่งนี้อีก เพราะเมื่อใจสงัดจากกาม หรือปราศจากอกุศลธรรม จนเข้าถึงปฐมฌาน มีวิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา เป็นต้น ปีติจะแผ่ไปทุกรูขุมขน อย่างนี้เองที่จะ ทำให้เรามีความสุขในเพศสมณะ ตัวเราก…

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการบวชเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน การมีชีวิตที่ปลื้มและมีความสุข เมื่อเป็นพระหรือเณรจะต้องมุ่งตรงไปยังวัตถุประสงค์การบวช โดยการปฏิบัติตามหลักวิชชาและมีการศึกษาความรู้จากพระสัมมาส

…ณ์หมด สมาบัติ ๘ เป็นทิฏฐธรรมสุขวิหารี ธรรมเป็นเครื่องอยู่เป็นสุขของผู้ที่เข้าถึง ปราศจากนิวรณ์ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา มีความละเอียด อ่อน จนไม่ทราบว่าจะเอามาเปรียบกับอะไรในโลก จึงใช้คำว่า เนวสัญญานาสั…

เนื้อหานี้สำรวจความจริงเกี่ยวกับกายที่แท้จริงของตัวเอง ซึ่งประกอบด้วยกายอรูปพรหม ที่ละเอียดและสมบูรณ์ด้วยสมาบัติ 8 และฌาน 4 ทั้งอรูปและรูป การเข้าใจธรรมที่เหนือกว่าความสุขในภพ 3 โดยเฉพาะความสุขที่เกิด

…กุศลธรรมย่อมเจริญมาก โสมนัสเห็นปานนั้นควรเสพ มหาบพิตร โสมนัสที่เกิดขึ้นเมื่อเข้า ถึงปฐมฌาน ยังมีวิตกวิจาร โสมนัสที่ไม่มีวิตก วิจาร จะประณีต กว่า อาตมภาพกล่าวโสมนัสทั้งสองว่า ควรเสพก็มี ไม่ควรเสพก็มี แม้โทม…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการดำเนินปฏิปทาอันสมควรในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการทำความเข้าใจเรื่องโสมนัส จิตที่เกิดจากความสุขและโทมนัส จิตที่เกิดจากความทุกข์ เมื่อต้องพิจารณาสภาวะจิตทั้งสอง ในการปฏิบัติธรรมเพื่อนำ

…ุบาสิกาแล้ว ไม่รู้สึกว่าได้ล่วงสิกขาบทอะไรๆ เลย ดิฉันสงัด จากกาม สงัดจากอกุศลธรรม เข้าปฐมฌาน มีวิตก วิจาร ปีติ และสุขเกิดแต่วิเวก เข้าทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตใน ภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น ไม่มีวิตก ไม่มี…

ในบทนี้ นันทมารดาได้เล่าถึงความสงบของจิตในยามที่มีบุตรถูกประหารชีวิตและสามีที่เสียชีวิตแล้วกลับมาในรูปลักษณ์ยักษ์ โดยที่เธอไม่รู้สึกกลัวหรือวิตกกังวลเลย สิ่งที่น่าอัศจรรย์คือเธอสามารถรักษาจิตใจให้มั่น

…ตวีส ปากานิ ปุญญาปุญญานิ วีสติ เอกาทส กริยา เจติ จตุปัญญาส สพฺพกา ฯ กามาวจรจิตตานิ สมตฺตานี ฯ วิตกฺกวิจารปีติสุเขกคฺคตาสหิต ปฐมชฺฌานกุสลจิตต์ วิจาร ปีติสุเขกคฺคตาสหิต ทุติยฌานกุสลจิตฺติ ปีติสุเขกคฺคตาสหิต …

เนื้อหาในเอกสารนี้เกี่ยวกับอภิธัมมตฺถสงฺคหปาลียาที่เน้นการศึกษาจิตและอารมณ์ในบริบทของอภิธรรม ซึ่งประกอบด้วยการแบ่งประเภทของจิตและอารมณ์ต่างๆ เช่น สหคติ และโสมนัส โดยเฉพาะการศึกษาโครงสร้างของจิตตาที่ได

…กุศลจิตต์ อุเปกฺเขกคฺคตาสหิต ปญฺจมชฺฌาน กุสลจิตฺตญฺเจติ อิมานิ ปัญจปิ รูปาวจรกุศลจิตตานี นาม ฯ วิตกกวิจารปีติสุเขกคฺคตาสหิต ปฐมชฺฌานวิปากจิตต์ วิจารปีติสุเขกคฺคตาสหิต ทุติยฌานวิปาก จิตต์ ปีติสุเขกคฺคตาสหิต…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรรมมาตุวิภาวินี กล่าวถึงประเภทต่างๆ ของจิต เช่น จิตที่เกี่ยวข้องกับฌานและการปฏิบัติทางจิตวิทยา รวมถึงการวิเคราะห์ประเภทของจิตในระดับต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรูปาวจรรูปวิปากหรืออรูปาวจร เพ

…นิททิฏฐา ฯ สา เจตย์ตลกขณา เชฎฐสิสสมหาวฑฺฒกีอาทโย วิย สกิจจปรกิจจ สาธิกาติ ทฏฺฐพฺพา” ฯ เอกคุคตา วิตก วิจาร ปีตีน สรุปวิภาวน์ เหฎฐา อาคตเมว ฯ ชีวติ เตน สมปยุตตธมฺมาติ ชีวิต ฯ ตเทว สหชาตานุปาลเน อธิปจฺจโยเคน”…

บทความนี้เจาะลึกเรื่องอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา โดยเฉพาะการศึกษาความรู้ในด้านอภิธรรมและการใช้ในการเจริญปัญญานำไปสู่ความเข้าใจที่ลึกซึ้งในหลักการที่มีอยู่ในอภิธมฺมตฺถสงฺคห อีกทั้งยังเน้นให้เห็นถึงความสำคัญ

… หน้าที่ 8 จิต ๘๕ เป็นจิต ๑๒๑ ได้อย่างไร ? จิตทั้ง ๕ นี้ คือ ปฐมฌาน โสดาปัตติมรรคจิต ประกอบด้วยวิตก วิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา ๑ ทุติยฌานโสดาปัตติมรรคจิต ประกอบด้วยวิจาร ปีติ สุข และ เอกัคคตา ๑ ตติยฌานโสดา…

บทความนี้กล่าวถึงการแบ่งประเภทของจิตตามอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายถึงจิต 5 ประเภทที่เป็นส่วนประกอบของฌานต่างๆ ทั้งปฐมฌานและอนุตตรจิต รวมถึงการใช้งานจริงในด้านจิตวิญญาณ การศึกษาเหล่านี้สำคัญในทางธรรม

…ชีวิตนทรีย์ ๑ มนสิการ ๑ ชื่อว่าสัพพจิตตสาธารณะ (มีทั่วไปแก่จิตทั้งปวง) เจตสิก 5 เหล่านี้ คือ วิตก ๑ วิจาร ๑ อธิโมกข์ ๑ วิริยะ ๑ ปีติ ๑ ฉันทะ ๑ ชื่อว่าปกิณณกะ ฯ เจตสิก ๑๓ เหล่านี้ บัณฑิตพึงทราบว่า อัญญาสมาน…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…ช่างไม้ใหญ่เป็นต้น ยังกิจของตนและกิจ ของคนอื่นให้สำเร็จฉะนั้นฯ ร็จฉะนั้น ฯ การแดสงสรุปเอกัคคตา วิตก วิจาร และปีติ อย่างแจ่มแจ้ง มาแล้วในหนหลังนั่นแล้วๆ ชื่อว่าชีวิต เพราะ อรรถว่า เป็นเครื่องดำรงอยู่แห่งสัม…

บทความนี้เสนอการจำแนกสังขารขันธ์ โดยวิเคราะห์คำว่า "สังขาร" ในที่นี้หมายถึงการปรุงแต่งสิ่งที่เป็นสังขตะ พร้อมด้วยคำอธิบายทางอภิธรรมเกี่ยวกับสัมปยุตธรรม พูดถึงความสำคัญของวิตก เจตนา และมนสิการ รวมถึงกา

…ดาเจตสิกธรรม เหล่านี้ ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำว่า อนุตฺตเร ฌานธมฺมา เป็นอาทิฯ ฌานธรรมด้วยอำนาจ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ในอนุตตรจิต มีความ แปลกกัน คือต่างกัน ๆ อัปปมัญญาและฌานธรรมในอมหัคคตจิตปาน กลางมีความแต…

บทนี้กล่าวถึงเวทนาและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกามตัณหา การอธิบายถึงการต่างกันในประเภทของจิต ทั้งกุศล วิบาก และกิริยา โดยนำมาซึ่งการเรียนรู้และการเข้าใจในธรรมนั้น ๆ ผ่านการวิเคราะห์ธรรมในระดับต่าง ๆ งานนี

…กสังคหะ มีเหตุ 5 อย่าง คือ โลภะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ อโมหะ ๑ โทสะ ๑ โมหะ ๑ โสมนัส ๑ องค์ฌาน ๓ คือ วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา โทมนัส ๑ อุเบกขา ๑ ฯ ด องค์มรรค ๑๒ คือ สัมมาทิฏฐิ ๑ สัมมาสังกัปปะ ๑ สัมมา วาจา ๑ สัมม…

ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม

…จ เอโกทินามโก สมาธิ อถ กสฺมา อิทเมว สมุปสาทน์ เจตโส เอโกทิภาวญชาติ วุตต์ ฯ วุจจโตฯ อ หิ ปฐมฌาน วิตกกวิจารกโขเมน วิจิตรงฺคสมากุลมิว ชล น สุปฺปสนฺนํ โหติ ตสฺมา สติยาปิ สทฺธาย สมฺปสาทนนฺติ น วุตต์ นสุปปสนุนตฺ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส ศึกษาความสำคัญของการปฏิบัติในการทำสมาธิและฌาน โดยกล่าวถึงการพิจารณาและเจตนาที่ใช้ในการเข้าถึงสมาธิ และอธิบายเกี่ยวกับหลักการของวิสุทธิมรรคทั้งในด้านปัญญาและความเ

…คฺคตา อวิกเขโป สมถพล ฯ สมถพลนฺติ เกนตฺเถน สมถพล์ ปฐมชฌาเนน นีวรรณ น กมฺปตีติ สมถพล ทุติยฌาเนน วิตกก วิจาร ฯเปฯ เนวสัญญานาสัญญายตนสมาปตฺติยา อากิญจัญญายตน สญฺญาย น กมฺปติ สมถพล อุทธจเจ จ อุทธจจสหคตกิเลเส จ …

บทความนี้เผยแพร่เกี่ยวกับแนวทางของวิสุทธิมรรคที่เน้นการพัฒนาจิตผ่านการฝึกฝนสมาธิและวิปัสสนา โดยนำเสนอองค์ประกอบต่างๆ เช่น ความไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ และความไม่มีตัวตนของวัตถุหรือประสบการณ์ต่างๆ การศึ

…๓ โดยจัดเป็นอย่าง ทราม อย่างกลาง อย่างประณีต (ติกะที่ ๒] สมาธิในปฐมฌานกับอุปจารสมาธิ จัดเป็นสวิตักกสวิจารสมาธิ (สมาธิมีทั้งวิตกทั้งวิจาร) สมาธิในทุติยฌานในปัญจกนัย จัดเป็น อวิตักกวิจารมัตตสมาธิ (สมาธิไม่มี…

…ำสมาธิของบุคคลมีหลายระดับ ตั้งแต่ออกแบบเฉพาะสำหรับผู้ที่เห็นโทษในวิตกไปจนถึงสมาธิที่ไม่มีทั้งวิตกและวิจาร ผู้ศึกษานิยมเข้าถึงการฝึกฝนและปล่อยวางเพื่อไปสู่วิสัยทัศน์ที่แจ่มชัดและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นในการทำ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 11 และสมาธิอันข่มนิวรณ์ได้แล้ว ต่อนั้น ทุติยฌาน วิตก วิจาร สงบไป เหลือองค์ ๓ ต่อนั้น ตติยฌาน ปีติคลายไป เหลือองค์ ๒ ต่อนั้น จตุตถฌาน ละสุขเสีย เหลือองค์ ๒ ด้ว…

บทความนี้ให้ความรู้เกี่ยวกับสมาธิและฌานในวิสุทธิมรรค โดยบรรยายความหมายของฌาน ๔ รวมถึงทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน พร้อมกับอธิบายการประกอบสมาธิและการจัดประเภทสมาธิ ทั้งหานภาคิยะ ฐิติภาคิยะ วิเสสภาคิยะ

…ในที่สุด ในชวนจิตเหล่านั้น ดวงหนึ่งเป็นรูปาวจร ที่เหลือ ( ๓ หรือ ๔ ดวง ) เป็นกามาวจรจิต มีจิตมีวิตก วิจาร ปีติ สุข และจิตเตกัคคตา มีกำลังกว่าปกติ ( กามาวจร) จิต ซึ่งท่านเรียกว่า บริกรรมจิต เพราะเป็นจิตแต่ง…

เนื้อหานี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และจิต โดยในแต่ละขณะจิตจะมีการทำงานของอารมณ์ที่แตกต่างกัน จิตมีหลายประเภทคือ บริกรรมจิต, อุปจารจิต, อนุโลมจิต, และโคตรภู ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการพิจารณาทางจิตใจเมื

…้น ชื่อว่า สงัดจากกามทั้งหลายเทียว สงัดจากธรรมทั้งหลายที่เป็นอกุศลเทียว เข้าถึงฌานที่ ๑ อันมีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่วิเวกอยู่ ปฐมฌานปฐวีกสิณอันละองค์ ๕ ประกอบด้วยองค์ ๕ มีความงาม ๓ ประการถึงพร้…

…ใจในตำแหน่งและความสำคัญของฌานในกระบวนการปฏิบัติทางจิต นอกจากนี้ยังอธิบายถึงลักษณะของปฐมฌานที่มีวิตก วิจาร ปีติ และสุขอันเกิดจากการถือสติอยู่ในความสงบทั้งกามและอกุศล

…ขึ้นไปในอากาศ และดุจกิริยา โผลงตรงดอกปทุม แห่งแมลงภู่ที่มีใจผูกพันอยู่ในกลิ่น (ปทุม ) ฉะนั้น (ส่วน) วิจาร มีความเป็นไปละเมียด ( กว่าวิตก ) เป็นภาวะที่จิตไม่แกว่งนัก ดุจ การกางปีก (ราร่อน ) ไปแห่งนกที่ขึ้นอ…

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับวิตกและวิจารในสภาวะแห่งฌาน ตามที่กล่าวในอรรถกถาต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสองฌานแรก แสดงให้เห็นถึงบทบาทของวิตกที่ท…

…รจิตนอกนี้แห่ง องค์ ๕ นั้น ในองค์ ๕ นั้น เอกัคคตาพระผู้มีพระภาคเจ้ามิได้ทรงชี้ไว้ ในปาฐะว่า สวิตกก สวิจาร์...นี้ก็จริงอยู่ถึงอย่างนั้นเอกกัคคตา ก็นับเป็นองค์ได้แท้ เพราะตรัสไว้ในวิภังค์ว่า " คำว่าฌาน คือ ว…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ปฐมฌานในวิสุทธิมรรค โดยอธิบายลักษณะและความงามสามประการที่เกี่ยวข้องกับปฐมฌาน พร้อมอธิบายความแตกต่างระหว่างองค์ญาณในบริบทของจิตและการปฏิบัติทางพุทธศาสนา โดยมีการอ้างอิงถึงค