วิญญา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 39 / 80

…ตาย เพราะขาดกัมมรูปไป ฯ สมดังที่ท่านโบราณาจารย์กล่าวไว้ว่า ธรรม ๓ อย่างเหล่านี้ คือ อายุ ๑ ไออุ่น ๑ วิญญาณ ๑ ละกายนี้ไปเมื่อใด เมื่อนั้น กายนั้น ก็ถูกทอดทิ้งนอนอยู่ เหมือนกับ ท่อนไม้อันไร้ประโยชน์ฉะนั้น ๆ …

…สังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฏีกา อธิบายว่าจิตเริ่มเกิดขึ้นก่อนกัมมชรูป และการกำหนดอายุ ไออุ่น และวิญญาณ ว่าจะเป็นเหตุที่ทำให้กายทิ้งอยู่ตามธรรมชาติ นำไปสู่การศึกษาถึงพื้นฐานและอวิชชาในอภิธัมมวิทยา โดยเฉ…

…ติ วิมังสาธิต ๑ ด ๑ จิตตาธิปติ ๑ อาหาร ๔ คือ กวฬิงการาหารที่ ๑ ผัสสาหารที่ ๒ มโนสัญ เจตนาหารที่ ๓ , วิญญาณหารที่ ๔ ฯ ก็ในมิสสกสังคหะนี้ บรรดาอินทรีย์ทั้งหลาย โสดาปัตติมรรคญาณ ท่านเรียกว่า อนัญญูตัญญัสสามีต…

…รีย์ และอัญญาทรนทรีย์ นอกจากนี้ ยังได้เสนอความสำคัญของอธิปติและอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตทางจิตวิญญาณ โดยรวมแล้วเป็นการนำเสนอแนวคิดที่มีคุณค่าต่อการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน

…วรแก่การประกอบ ฯ ในสัพพสังคหะ พึงทราบขันธ์ ๕ คือ รูปขันธ์ ๑ เวทนาขันธ์ ๑ สัญญาขันธ์ ๑ สังขารขันธ์ ๑ วิญญาณขันธ์ ๑ ฯ อุปาทานขันธ์ ๕ คือ รูปปทานขันธ์ ๑ เวทนูปาทานขันธ์ ๑ สัญญูปาทานขันธ์ ๑ สังขารรูปาทานขันธ์ …

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ

…่อมนำเวทนา ๓ มา ฯ กุศลกรรมและอกุศลกรรม กล่าวคือ มโนสัญเจตนาหาร ย่อมนำปฏิสนธิในภพทั้ง ๘ ง ๓ ฯ ปฏิสนธิวิญญาณ กล่าวคือวิญญาณหาร ย่อมนำมารูปที่เกิดร่วมกันมา ฯ มีธรรมแม้ เหล่าอื่น (มีเวทนาเป็นต้น) นำปัจจัยที่เก…

ในบทนี้ได้อธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างผัสสะและเวทนา ว่ามีความสำคัญในการนำไปสู่อารมณ์ต่างๆ ของสัตว์ ซึ่งการผัสสะเมื่อถูกต้องอารมณ์สามารถสร้างเวทนาได้ เช่น เวทนาแห่งสุขเป็นต้น นอกจากนี้ยังอธิบายถึงความส

…ุแห่งการได้อัสสาทะด้วยเวทนาฯ สังขาร ตั้งอยู่ในฐานะเหมือนพ่อครัว เพราะปรุงแต่ง คือเพราะยวนใจให้ยินดี วิญญาณตั้งอยู่ในฐานะเหมือนผู้บริโภค เพราะเข้าไปบริโภค (อารมณ์) ฯ ก็ด้วยคำเพียงเท่านี้ สำเร็จความที่ประสงค…

เนื้อหานี้อธิบายถึงพระธรรมที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และอุปาทานขันธ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเปรียบเทียบขันธ์กับโภชนะ เช่นกับข้าวที่ถูกปรุงแต่งเพื่อให้เกิดความพึงพอใจ การเข้าใจขันธ์ที่เป็นอารมณ์แก่อุปาทานสำ

… เพราะฉะนั้น จักษุและรูป เป็นต้นนี้ จึงชื่อว่าอายตนะ อนึ่ง ชื่อว่าอายตนะ ก็เพราะอรรถว่า เป็นเหตุแห่งวิญญาณมีจักขุวิญญาณเป็นต้น ๆ อีกนัยหนึ่ง ทางโลก สถานที่อยู่อาศัย บ่อเกิด ที่ประชุม และที่เกิด เขาก็เรียกก…

เนื้อหานี้พูดถึงอายตนะซึ่งประกอบด้วยจักษุและรูป และมีผลกระทบต่อวิญญาณ โดยการทำความเข้าใจกับอายตนะสามารถนำไปสู่การเข้าใจในธรรมชาติของสังขารและทุกข์ รวมถึงการดำเนินกิจกรร…

…ห่งทวาร ๖ และอารมณ์มีจำนวนเท่านั้นเหมือนกันฯ ธาตุมี ๑๘ โดยปริยาย คือโดยลำดับแห่งทวาร 5 อารมณ์ ๖ และ วิญญาณซึ่งมีจำนวนเท่านั้นเหมือนกัน อันอาศัยทวารและอารมณ์ทั้ง ๒ อย่างนั้นเกิดฯ วัฏฏะนี้มี ๓ กูมิ เพราะฉะนั…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาอธิบายถึงความสำคัญของขันธ์ในการเกิดทุกข์และการพ้นจากทุกข์ ซึ่งปรกฏว่า พระผู้มีพระภาคทรงยกขันธ์เป็นตัวแทนแห่งธรรมต่าง ๆ ที่มีความแตกต่างและเก

…คตทธา (อนาคต- กาล) องค์ทั้ง ๘ ในท่ามกลาง เป็นปัจจุปันนัทธา (ปัจจุบันกาล)ฯ องค์ ๑๒ คือ อวิชชา สังขาร วิญญาณ นามรูป สฬายตนะ ผัสสะ เวทนา ตัณหา อุปาทาน ภพ ชาติ ชรา มรณะ ฯ ก็คำว่าโสกะเป็นต้น ในปฏิจจสมุปบาทนัยนี…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงปฏิจจสมุปบาทนัยซึ่งอธิบายการเกิดขึ้นของทุกข์ โดยเริ่มต้นจากสฬายตนะซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดผัสสะและเวทนาจนถึงชาติและมรณะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นตามลำดับของปัจจัยที่เครือข่ายและเกี

…่อนด้วยอำนาจแห่งปัจฉาชาตปัจจัย ๑ ฯ รูปย่อมเป็น ปัจจัยแก่นามเพียงอย่างเดียว คือ วัตถุ ๖ เป็นปัจจัยแก่วิญญาณธาตุทั้ง ๓ ในปวัติกาล และอาลัมพนะ (อารมณ์) ทั้ง ๕ เป็นปัจจัยแก่ปัญจ วิญญาณวิถี ด้วยอำนาจแห่งปุเรชาต…

ข้อความนี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างนามและรูป รวมถึงปัจจัยต่างๆที่มีอิทธิพลต่อการเกิดของนามและรูปในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา เนื้อหานี้อภิปรายถึงความสำคัญของเจตนาและวิบากขันธ์ โดยช

…อย่างนี้นั่นแล ชื่อว่าสังขาร ฯ วิบากจิต ๑๕ ด้วยอำนาจแห่งปฏิสนธิกาล, ๓ ด้วยอำนาจแห่งปวัติกาล ชื่อว่า วิญญาณ ฯ นามและรูป ชื่อว่านารูปฯ บรรดานามและรูปนั้น นาม ในที่นี้ได้แก่ขันธ์ ๓ มีเวทนาขันธ์เป็นต้นฯ ส่วนรู…

เนื้อหาในหน้า 359 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีนี้อธิบายเกี่ยวกับสังขาร รวมถึงประเด็นสำคัญเช่น อวิชชาเป็นปัจจัย และการแบ่งประเภทของสังขารออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปุญญาภิสังขาร, อปุญญาภิสังขาร และอเนญชาภิสังขา

…อวิชชา เพราะสังขารทั้งหลายเป็นไปในสันดานที่มีอวิชชานอนเนื่องอยู่แล้วเท่า นั้น โดยเป็นวิบากธรรมฯ ส่วนวิญญาณเป็นธรรมชาติที่สังขาร ให้เกิด ย่อมตั้งอยู่ในภพอื่น จริงอยู่ เมื่อปัจจัยให้เกิดไม่มี วิญญาณนั้นก็เกิ…

เนื้อหานี้จัดการเกี่ยวกับอภิธรรมที่ว่าด้วยความสัมพันธ์ระหว่างอวิชชา สังขาร วิญญาณ และนามรูปในมุมมองทางพุทธศาสนา การอธิบายนี้ทำให้เห็นว่าสังขารเกิดจากอวิชชา และวิญญาณก็เกิดจากสังขาร…

…ทำบริกรรม ปรารภอากาศว่า อากาศไม่มีที่สุด ๆ แต่ไม่ใช่กระทำ บริกรรมว่า ไม่มีที่สุด ๆ อย่างเดียวฯ แม้ในวิญญาณัญจายตนะ ก็มี นัยอย่างนี้ ฯ ท่านอาจารย์ทั้งหลายกล่าวว่า พระโยคีแม้ไม่กล่าวว่า อนนฺต์ (ไม่มีที่สุด) …

…วามสำคัญของอันตรายขององค์ที่หยาบที่อาจเกิดขึ้นในระยะต่างๆ ของจิตตารมณ์เพื่อความไม่มีที่สุดในอากาศและวิญญาณ.

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 429 วิญญาณ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ดังนี้ แต่เมื่อสัมมสนญาณ เกิดขึ้นแล้ว พิจารณาอยู่ซึ่งความเกิดและควา…

ในเนื้อหานี้พูดถึงความไม่เที่ยงของวิญญาณและตัวตน โดยวิญญาณมีลักษณะเป็นอนัตตา ต้องพิจารณาความเกิดและดับในสังขาร ด้วยอุทยัพพยญาณ และสามารถเห็…

…ฺวํ สุตฺวา ฯเปฯ ฆาเนน คนธ์ ฆายิตวา ฯเปฯ ชิวหาย รส์ สายตวา ฯเปฯ กาเยน โผฏฐพพ์ ผุสิตวา ฯเปฯ มนสา ธมฺม วิญญาย น นิมิตตกคาหี โหติ ฯเปฯ มนินทริเย สว อาปชฺชตีติ” วุตต์ อิท อินทรียสวรสีห์ นาม ฯ ยา ปน อาชีวเหตุ อา…

เนื้อหาวิสุทธิมคฺคสฺสนี้พูดถึงสีลนิทฺเทโส ซึ่งเป็นแนวทางการปฏิบัติที่สำคัญสำหรับภิกขุ โดยมีการกล่าวถึงหลักการการรักษาศีลและสวัสดิภาพ ในการดำเนินชีวิตโดยใช้ประโยชน์จากธรรมนิยมเพื่อให้เกิดความสุขความสงบ

…เค ทวิกฺขตต์ อุปฺปชฺชิตวา นิรุทเธ กิริยามโนธาตุ อาวชุชนกิจจ สาธยมานา อุปปัชชิตวา นิรุชฺฌติ ตโต จักขุวิญญาณ์ ทสฺสนกิจจ ตโต วิปากมโนธาตุ สมปฏิจฉนุนกิจจ์ ตโต วิปากาเหตุกมโน- วิญญาณธาตุ สนฺตีรณกิจจ์ ตโต กิริยา…

เนื้อหานี้อภิปรายถึงการรักษาจักขุวิญญาณผ่านการสำรวจสภาพต่างๆ ของมโนธาตุที่เกี่ยวข้อง สนใจในกิริยาและการปฏิบัติให้เกิดความเข้าใจในหลักธรรม …

…ิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 28 วิสุทฺธิมคเค โอทนํ วา อคิลาโน อตฺตโน อตฺถาย วิญญาเปตวา ภุญชติ อาปตฺติ ทุกกฏสสาติ” เอว์ ปญฺญตฺตานิ ฉ สิกขาปทานิ อิเมส์ ฉนฺนํ สิกฺขาปทานํ ฯ กุหนาติอาที…

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับวิสุทธิมคฺคสฺส ซึ่งเป็นการศึกษาหลักการต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับศีลธรรมและพฤติกรรมที่ถูกต้องในพุทธศาสนา โดยเน้นถึงข้อสอนเกี่ยวกับอัตโนมัติของการกระทำและผลที่จะเกิดขึ้นจากการปฏิบัติที่เ

…ฺชนโส นิมิตตคุคาโหติอาทินา” นเยน อาทิตตปริยาย สมนุสฺสริตวา รูปาที่สุ วิสเยสุ จกฺขุทวาราที่ปปวตฺตสฺส วิญญาณสฺส อภิชฌาที่หิ อนุวาสสวนีย์ นิมิตตาทิคคาห์ อปมุฏฐาย สติยา นิเสเธนูเตน เอส สาธุก์ สมฺปาเทตพฺโพ ฯ เอ…

เนื้อหาเสนอความสำคัญของศีลในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างจากการปฏิบัติของภิกขุและรายละเอียดเกี่ยวกับการควบคุมจิตใจ โดยมีการอ้างอิงถึงการประพฤติปฏิบัติที่ดีและผลของการควบคุมจิตสำหรับการเข้าถึงความรู้ที่แท

…เยน ฌาเนน ปีติยา จตฺตเถน ฌาเนน สุขทุกขาน อากาสานญฺจายตนสมา ปตฺติยา รูปสญฺญาย ปฏิฆสัญญาย นานๆตสญฺญาย วิญญาณญ จายตนสมาปตฺติยา อากาสานัญจายตนสญฺญาย อากิญจญฺญายตน สมาปตฺติยา วิญญาณญจายตนสญฺญาย เนวสัญญานาสัญญาย…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติทางศีลในพุทธศาสนา โดยเน้นการรักษาศีลห้าและการทำจิตให้บริสุทธิ์ จากการศึกษาหลักกุศลและอวิชชา รวมถึงการพัฒนาสมาธิและการมีสติในชีวิตประจำวัน การทำความเข้าใจในธรรมะที่เป็นการหลุด

…ขณาทิ ปเภทโต เภท โต จ สมาทานวิธานโต ตสฺส ตสฺสานิสสโต กุสลาติกโต เจว ธุตาทีน วิภาคโต สมาสพยาสโต จาปิ วิญญาตพโพ วินิจฉโยฯ ตตฺถ อตฺถโต ตาว รถกาสุสานสงการภูฏาน ยตฺถกากจิ ปัฐน์ อุปริ จิตตฺตา อพฺภคคตฏเจน เตสุ เต…

บทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติตนตามวิสุทธิมคฺค ซึ่งเป็นแนวทางในการถือบรรพชิตและฆราวาส ภายในเนื้อหาได้อธิบายถึงอานิสงส์และลักษณะของการปฏิบัติในทางธรรม โดยมีการยกตัวอย่างประเภทของธุดงชื่อ และวิธีการดำเนินชีวิต

…สนฺติ ธุดงคาน ฯ อถวา รุตานิ จ ตานิ ปฏิปกขาน โนนโต องคาน จ ปฏิบัตติยาติ ธุดงคาน ฯ เอว ตาเวตฺถ อตฺถโต วิญญาตพฺโพ วินิจฉโยฯ สพฺพาเนว เจตานิ สมาทานเจตนาลักขณานิ ฯ วุตตมป์ เจต โย สมาทิยติ โส บุคคโล เยน สมาทิยติ…

บทความนี้เน้นหลักการและองค์ประกอบของวิสุทธิมคฺคซึ่งอธิบายถึงการปฏิบัติธรรมและความเข้าใจเกี่ยวกับการบรรลุธรรมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในการสร้างสมาธิและการปฏิบัติที่ถูกต้อง เช่น ความสำคัญของจิตใจและส่วนต่างๆ ท