หน้าหนังสือทั้งหมด

การสนทนาระหว่างพระพุทธเจ้าและสัจจกะ
283
การสนทนาระหว่างพระพุทธเจ้าและสัจจกะ
…่อน ไม่สอดคล้องกับคำที่ท่านกล่าวไว้แต่ก่อน ข้อที่ท่านกล่าวว่า เวทนาเป็นตัวของเรา สัญญาเป็นตัวของเรา สังขารเป็นตัวของเรา วิญญาณเป็นตัวของเรา ท่านสามารถบังคับบัญชาเวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณให้เป็น ไปตามที่ท…
ในบทสนทนานี้ พระพุทธเจ้าทรงถามสัจจกะเกี่ยวกับจิตใจและร่างกาย โดยยกตัวอย่างการควบคุมรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ สัจจกะไม่สามารถตอบได้ว่ามนุษย์สามารถควบคุมความรู้สึกหรือร่างกายได้หรือไม่ และได้เรียนรู้ว…
การพิจารณาไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
67
การพิจารณาไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
…ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน ซึ่งพระมงคลเทพมุนีได้อธิบายลักษณะของการเห็น ที่เกิดขึ้นว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เรียกว่า ขันธ์ 5 รูป จะกล่าวในที่นี้ เฉพาะรูปหยาบๆ คือสิ่งซึ่งธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ลม ไฟ ประกอ…
…่อเข้าใจขันธ์ 5 และความไม่เที่ยงของชีวิต โดยพระมงคลเทพมุนีเสนอว่าขันธ์ 5 ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งมีลักษณะไม่เที่ยง โดยฐานะของขันธ์ 5 มีการเกิดขึ้นและดับไป ไม่เป็นตัวตน เมื่อวิเคราะห์อย่…
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
98
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
… ตัวตน เรา เขา สิ่งที่แยกกันไว้เป็นกลุ่มเป็นกอง หรือ เป็นพวกๆ จำนวน 5 อย่างนั้น คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยส่วนรูปเป็นรูปขันธ์ อีก 4 อย่าง คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นนามขันธ์ หรือจัดเป็น 3 …
บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงปริยัติที่ช่วยให้เข้าใจความหมายและธรรมชาติของขันธ์ 5 ว่าเป็นกลุ่มกองแห่งรูปและนามที่ประกอบกันเป็นหน่วยเดียว สัตว์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นมนุษย์หรือเทวดา ล้
ความเสื่อมโทรมของขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
217
ความเสื่อมโทรมของขันธ์ 5 และปฏิจจสมุปบาท
…ง ความแก่ของรูปที่ปรากฏ ออกมาในลักษณะ อวัยวะหย่อนยาน หนังเหี่ยวย่น หูตาฝ้าฟาง ความแก่ของเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณที่ปรากฏออกมาในลักษณะ การรับรู้ต่างๆ ไม่ชัดเจน ความจำเสื่อม ความคิดไม่แจ่มชัด มรณะ คือ ความจุ…
…ความเสื่อมโทรมของขันธ์ 5 ในแต่ละภพแต่ละชาติ ซึ่งอธิบายถึงความแก่ในปัจจัยต่าง ๆ เช่น รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่ส่งผลต่อการรับรู้ ส่วนความสัมพันธ์ของปฏิจจสมุปบาทอธิบายว่าทุก ๆ องค์นั้นมีความสัมพันธ์…
ความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกัน
219
ความเป็นเหตุปัจจัยของกันและกัน
…ย่างไม่มีที่สิ้นสุด โดยปฏิจจสมุปบาทแต่ละองค์มีความเกี่ยวข้องกันดังต่อไปนี้ 1. อวิชชาเป็นปัจจัย จึงมีสังขาร อวิชชาเป็นปัจจัยให้เกิดสังขาร หมายความว่า อวิชชาเป็นปัจจัยให้ทำบุญทำบาป คือ อวิชชา สังขาร กรรม (ดี-…
…็นมูลฐานของกรรมในระดับต่างๆ ตั้งแต่กามาวจรไปจนถึงอรูปาวจร โดยชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างอวิชชา สังขาร และกรรม มีความสำคัญอย่างยิ่งในการที่มนุษย์เคลื่อนที่ในสังสารวัฏอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
221
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
หมายความว่า สังขาร คือ บุญหรือบาปที่เราได้ทำไว้ จะเป็นชนกผู้ให้กำเนิดปฏิสนธิวิญญาณ พระพุทธองค์ยังได้กล่าวว่า เมื่อเวลา…
บทความนี้จัดการกับความหมายของสังขารในฐานะที่เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดปฏิสนธิวิญญาณ โดยพระพุทธองค์ได้ชี้ให้เห็นว่าบุญและบาปที่เราทำจะปรากฏเ…
การศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุและขันธ์ 5
239
การศึกษาเกี่ยวกับวิญญาณธาตุและขันธ์ 5
…ือรวบรวมอารมณ์ไว้ภายใน เรียกว่า สัญญา 3. ธรรมชาติที่ทำหน้าที่คิด หรือที่เรียกว่า จิต มีชื่อเรียกว่า สังขาร 4. ธรรมชาติที่ทำหน้าที่รู้ หรือรับรู้อารมณ์ มีชื่อเรียกว่า วิญญาณ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ธรรมชาต…
…เท่านั้น ขันธ์ 5 ประกอบด้วย รูป (ร่างกาย) และนาม (ใจ) ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ธรรมชาติ ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่ทำหน้าที่เชื่อมโยงกันอย่างใกล้ชิด ผลงานของพระมงคลเทพมุนี (หลวงพ่อวัดปากน้ำ) จัดพิมพ์ใน…
การเกิดและความแก่ของมนุษย์
251
การเกิดและความแก่ของมนุษย์
…กายมนุษย์เป็นทุกข์นั้น ก็เพราะอุปาทาน คือ ความยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ทั้ง 5 อันได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณว่าเป็นตัวตน บุคคล เราเขา ของเราของเขา จึงได้ชื่อว่า รูปูปาทานักขันโธ เวทนูปาทานักขันโธ สั…
บทความนี้อธิบายถึงกระบวนการเกิดและความแก่ของมนุษย์ โดยใช้แนวคิดของดวงธรรมและขันธ์ทั้ง 5 ที่แสดงให้เห็นความทุกข์จากการถือมั่นในกายและใจ การเกิด ความแก่ และความเจ็บไข้ที่มนุษย์ต้องเผชิญนั้นสัมพันธ์กับดว
อนัตตลักขณสูตร: การเข้าใจอนัตตาในธรรมะ
386
อนัตตลักขณสูตร: การเข้าใจอนัตตาในธรรมะ
ธรรมะเพื่อประชาช อนัตตลักขณสูตร ៣៨៥ พระพุทธองค์ตรัสย้ำว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ หรือขันธ์ ๕ นั้น เป็นอนัตตา และทรงถามปัญจวัคคีย์ ว่า รูป์ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา “ดูก่อนภิกษุท…
…ี้ถ่ายทอดความสำคัญของอนัตตาในธรรมะที่พระพุทธองค์ตรัสเกี่ยวกับขันธ์ ๕ ซึ่งประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ทั้งหมดนี้เป็นของไม่เที่ยงและสร้างความทุกข์ พระพุทธองค์ได้ผ่านการถามปัญจวัคคีย์เพื่อชี้ให…
ธรรมะเพื่อประช: การปล่อยวางอย่างพระอริยะ
500
ธรรมะเพื่อประช: การปล่อยวางอย่างพระอริยะ
…อารมณ์ ความ จ๋าได้หมายรู้ จ๋ารูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์ที่เกิด ทางใจได้ ท่านเรียกว่า สัญญา สังขาร คือ การปรุงแต่งจิต ที่เป็นส่วนดี เรียกว่า กุศล ที่เป็นส่วนไม่ดีท่านเรียกว่า อกุศล หรือเป็นกลางๆ ท่า…
เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนาที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งทุกข์ทางกายและจิตใจ จำเป็นต้องพิจารณา โดยขันธ์ 5 นี้ไม่เที่ยง เป็นทุกข์และอนัตตา เนื่องจ…
ธรรมะเพื่อประชา: ชัยชนะครั้งที่ 5
135
ธรรมะเพื่อประชา: ชัยชนะครั้งที่ 5
…จแล้วจึงกล่าวแก้ เพราะคำหลังกับคำก่อน หรือคำก่อนกับ คำหลังของท่านไม่ตรงกัน ท่านกล่าวว่า เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณเป็นตนของเรา ดังนี้อ่านาจของท่านเป็นไปในเวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณว่า เวทนา สัญญา สังขารและ…
…พูดถึงการเรียนรู้และเข้าใจในธรรมะที่สอนเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและความทุกข์ในความเป็นไปของเวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยชี้ให้เห็นว่าความไม่เที่ยงนั้นนำไปสู่ความทุกข์และไม่ควรถือมันเป็นของตนเอง เนื้อหาช่วยใ…
วิภัฏธิมรร: วิญญาณดวงที่ 3 และ เจตสิกธรรมนัน
94
วิภัฏธิมรร: วิญญาณดวงที่ 3 และ เจตสิกธรรมนัน
…3 วิญญาณดวงที่ 3 (คืออุเบกขาสารคต ทิฏฐิกวิปุณ สั่งจร) แต่ในฤทธิวิญญาณดวงที่ 3 นี้ มานะเป็นอนิยตะ ในสังขารทั้งหลาย ที่กล่าวในฤทธิวิญญาณดวงที่ 6 สังขารวันทิก ที่เหลือพึงทราบว่า สัมปโยคกับอุปจารธิยะแดง (คืออุ…
บทความนี้สำรวจความหมายของวิญญาณดวงที่ 3 และมานะภายในสังขารตามทฤษฎีวิภัฏธิมรร เน้นการเชื่อมโยงระหว่างอุเบกขาสารคตและเจตสิกธรรม เพื่อนำเสนอความเข้าใจที่ดีขึ้นเก…
วิญญาณรวมเป็นภาค ๓ ตอนที่ 118
119
วิญญาณรวมเป็นภาค ๓ ตอนที่ 118
…นเป็นตัวของเรา เมื่อเขานา---เมื่อ สัญญา---เมื่อวิญญาณมี อยู่ ความเห็น (ผิด) อุบาย เวทนา--- สัญญา--- สังขาร--- วิญญาณ ยึดเอานาน--- สัญญา--- สังขาร--- วิญญาณ ยึดเอานาน--- สัญญา--- วิญญาณ จึงเกิดขึ้นอย่างวัวน …
…ณรวมเป็นภาค ๓ ได้กล่าวถึงการจำแนกขันธ์ ๕ และการยึดถือความเป็นตัวตน ซึ่งประกอบด้วยรูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร และวิญญาณ การเข้าใจความเป็นอนิจจังและการที่ผู้ปฏิบัติธรรมต้องเห็นความไม่เป็นตัวตนในขันธ์เหล่านี้ เพ…
การเข้าถึงพระธรรมกายและขันธ์ ๕
250
การเข้าถึงพระธรรมกายและขันธ์ ๕
ต้องเข้าถึงพระธรรมกายจึงจะไปเห็นขันธ์ ๕ รูปเป็นอย่างไร เวทนาเป็นอย่างไร สัญญาเป็นอย่างไร สังขารเป็นอย่างไร วิญญาณเป็นอย่างไร เวทนา ความรู้สึกสุข ทุกข์ ไม่สุข ไม่ทุกข์เป็นอย่างไร สัญญาความจําได้หม…
การเข้าถึงพระธรรมกายจำเป็นต้องเข้าใจขันธ์ ๕ ซึ่งประกอบด้วยรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ การเห็นขันธ์ทั้งห้านี้ช่วยให้เราเข้าใจความรู้สึก สุข ทุกข์ และการนำไปสู่ความรู้แจ้ง นอกจา…
หน้า15
68
บิล ธิรา จา สังขาร ความคิดดี คิดชั่ว คิดไม่ดีคิดไม่ชั่ว วิญญาณ ความรู้แจ้งทางทวารทั้ง ๖ รู้แจ้งทางตา หู จมูก ลิ้น กาย …
การแบกขันธ์ในชีวิต
73
การแบกขันธ์ในชีวิต
២៣ แบกขันธ์ ขันธ์ทั้ง ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่ เราแบกเป็นภาระหนักอยู่ในบัดนี้ แล้วอวดดีด้วยนะ ภาระ ของตัวหนักพออยู่แล้ว ยังอวดดีไปแบกภา…
บทความนี้อธิบายถึงขันธ์ทั้ง 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ซึ่งเป็นภาระที่หนักอึ้งในชีวิตของเรา ผู้คนมักอวดดีและแบกภาระของผู้อื่นซึ่งทำให้เกิดปัญหาท…
สมาธิและปัญญาในพระพุทธศาสนา
83
สมาธิและปัญญาในพระพุทธศาสนา
…นี้ นี่ที่เรียกว่าปริยัติธรรม นิสัตตนิชีวธรรม ยกเอารูปออกเสีย กับวิญญาณออกเสีย เหลือแต่ เวทนา สัญญา สังขาร ๓ อย่างนี้ท่านจัดเป็นนิสัตตนิ วธรรม ไม่ใช่ สัตว์ไม่ใช่ชีวิต แสดงหลักไว้ดังนี้แสดงธรรมออกไปเป็น ๔ คื…
…คุณธรรม เทศนาธรรม ปริยัติธรรม และนิสัตตนิชีวธรรม นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงวิญญาณ รูป และเวทนา สัญญา สังขาร เป็นต้น เพื่อให้ผู้คนที่ปฏิบัติธรรมรู้ว่ามีหลักทางธรรมที่สำคัญในการดำเนินชีวิต
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
20
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…ระองค์ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ ก. วิชชา หมายถึง ความรู้ที่กำจัดมืดเสีย “มืด” หมายเอารูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ (ขันธ์ ๕) “วิชชา” ความรู้ ตรงข้ามกับ “อวิชชา” คือ ไม่รู้ เมื่อมี “อวิชชา” ก็ไม่รู้ถูกหรือผิด…
บทนี้เน้นถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจว่าจะมีทุกข์ได้อย่างไร และเหตุที่ต้องได้รับทุกข์ก็เนื่องจากการมีโลภซึ่งเป็นผลจากอวิชชา การปฏิบัติตามคำสอนของพระบรมศาสดาเป็นหนทางที่จะพ้นจากทุกข์ ด้วยการดับอวิชชา
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เหตุและผลของธรรมนิยม
10
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เหตุและผลของธรรมนิยม
…ะดี ฝ่ายละ ๓ คือ โลภเหตุ โทสเหตุ โมหเหตุ อโลภเหตุ อโทสเหตุ อโมหเหตุ “เบญจขันธ์” คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยมี “อวิชชา” คือ ความรู้ไม่จริงเป็น ปัจจัยให้เกิด คือ (ปฏิจจสมุปบาท ๑๒) อวิชชา สังขาร เป็น…
…ห้มีการเกิดและดับในปฏิจจสมุปบาท 12 ประการ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงกระบวนการต่าง ๆ ที่เป็นปัจจัยในการเกิดสังขาร วิญญาณ นามรูป และอุปาทาน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนในกระบวนการธรรมชาติ นอกจากนี้ยังพู…
การปล่อยขันธ์ ๕ และการเข้าถึงนิพพาน
13
การปล่อยขันธ์ ๕ และการเข้าถึงนิพพาน
208 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา แต่การปล่อยขันธ์ ๕ เป็นเรื่องยากที่จะทำใจได้ เพราะรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นที่อาศัย เราจึงต้องพยายาม ที่จะไม่ยึดถือ ปล่อยตามสภาพของมัน ทุกข์ก็น้อยลงด้วย การเรียนรู…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการปล่อยขันธ์ ๕ และวิธีทำจิตให้หยุดนิ่งเพื่อเข้าถึงกายทิพย์ ซึ่งเป็นเส้นทางที่ยากแต่มีคุณค่าในการทำความเข้าใจธรรมะและการละวางความยึดติด เพื่อการเข้าถึงนิพพาน โดยการถอดขันธ์ท