หน้าหนังสือทั้งหมด

วิภัฏธิมรร: วิญญาณดวงที่ 3 และ เจตสิกธรรมนัน
94
วิภัฏธิมรร: วิญญาณดวงที่ 3 และ เจตสิกธรรมนัน
…3 วิญญาณดวงที่ 3 (คืออุเบกขาสารคต ทิฏฐิกวิปุณ สั่งจร) แต่ในฤทธิวิญญาณดวงที่ 3 นี้ มานะเป็นอนิยตะ ในสังขารทั้งหลาย ที่กล่าวในฤทธิวิญญาณดวงที่ 6 สังขารวันทิก ที่เหลือพึงทราบว่า สัมปโยคกับอุปจารธิยะแดง (คืออุ…
บทความนี้สำรวจความหมายของวิญญาณดวงที่ 3 และมานะภายในสังขารตามทฤษฎีวิภัฏธิมรร เน้นการเชื่อมโยงระหว่างอุเบกขาสารคตและเจตสิกธรรม เพื่อนำเสนอความเข้าใจที่ดีขึ้นเก…
วิญญาณรวมเป็นภาค ๓ ตอนที่ 118
119
วิญญาณรวมเป็นภาค ๓ ตอนที่ 118
…นเป็นตัวของเรา เมื่อเขานา---เมื่อ สัญญา---เมื่อวิญญาณมี อยู่ ความเห็น (ผิด) อุบาย เวทนา--- สัญญา--- สังขาร--- วิญญาณ ยึดเอานาน--- สัญญา--- สังขาร--- วิญญาณ ยึดเอานาน--- สัญญา--- วิญญาณ จึงเกิดขึ้นอย่างวัวน …
…ณรวมเป็นภาค ๓ ได้กล่าวถึงการจำแนกขันธ์ ๕ และการยึดถือความเป็นตัวตน ซึ่งประกอบด้วยรูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร และวิญญาณ การเข้าใจความเป็นอนิจจังและการที่ผู้ปฏิบัติธรรมต้องเห็นความไม่เป็นตัวตนในขันธ์เหล่านี้ เพ…
การพิจารณาไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
67
การพิจารณาไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนา
…ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน ซึ่งพระมงคลเทพมุนีได้อธิบายลักษณะของการเห็น ที่เกิดขึ้นว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เรียกว่า ขันธ์ 5 รูป จะกล่าวในที่นี้ เฉพาะรูปหยาบๆ คือสิ่งซึ่งธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ลม ไฟ ประกอ…
…่อเข้าใจขันธ์ 5 และความไม่เที่ยงของชีวิต โดยพระมงคลเทพมุนีเสนอว่าขันธ์ 5 ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งมีลักษณะไม่เที่ยง โดยฐานะของขันธ์ 5 มีการเกิดขึ้นและดับไป ไม่เป็นตัวตน เมื่อวิเคราะห์อย่…
การเข้าใจขันธ์ ๕ และการปล่อยวาง
87
การเข้าใจขันธ์ ๕ และการปล่อยวาง
…่อนจากกัน ถอดไม่ได้ เรา ยังไม่เห็นขันธ์ ๕ ต่อเมื่อใดถอดขันธ์ ๕ เราจะเห็นขันธ์ ๕ เห็นรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ นี่เรารู้เห็นด้วยตามนุษย์ รูปเราเห็นได้ เวทนาเราก็เห็นได้ หน้าตาแช่มชื่นดี เราก็รู้ว่าสุข เร…
…ได้ พร้อมวิธีการที่จะแยกขันธ์ ๕ ออกจากกัน อธิบายถึงวิธีการถอดกายทิพย์และการเข้าใจถึงรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณที่เกิดจากขันธ์.
ขันธ์ ๕ และเบื้องต้นของการรับรู้
67
ขันธ์ ๕ และเบื้องต้นของการรับรู้
២០ ขันธ์ ๕ เราท่านทั้งหมดด้วยกันนี้มีรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ กันทั้งนั้น คำว่า รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ตัวตนเรา นี้แหละ ภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิก…
ขันธ์ ๕ อธิบายถึงธรรมชาติของมนุษย์ที่ประกอบไปด้วยรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยรูปเป็นส่วนที่มองเห็น ในขณะที่เวทนาคือความรู้สึกที่เกิดจากอารมณ์ต่างๆ เช่น ความสุขและค…
ความหมายและกำเนิดของเบญจขันธ์
49
ความหมายและกำเนิดของเบญจขันธ์
… กล่าวถึง “ขันธ์ ๕” ว่ามีสภาพที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วแตกสลายไป สพฺเพ สงฺขารา ฯ เมื่อเห็นตามปัญญาว่าสังขารทั้งปวงไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัว เมื่อนั้น ย่อมเบื่อหน่ายในทุกข์ นี้เป็นหนทางหมดจดวิเศษ เบญจขันธ…
บทนี้พูดถึงเบญจขันธ์หรือขันธ์ ๕ ที่มีองค์ประกอบประกอบด้วยรูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร และวิญญาณ ซึ่งมีสภาพเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และแตกสลายไป โดยอธิบายประเภทและกำเนิดของสังขาร ๔ รูปแบบ ได้แก…
การปล่อยวางขันธ์ ๕ ในพระธรรมเทศนา
52
การปล่อยวางขันธ์ ๕ ในพระธรรมเทศนา
…ห้สำเร็จ ผู้สำรวมแล้วในอินทรีย์ทั้งสิ้น ย่อมหลุดพ้นจาก ทุกข์ ทั้งปวง ขันธ์ทั้ง ๕ คือรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่เราแบกหนักแล้ว ยังอวดดีไปแบกของ คนอื่นอีก หญิงก็ดีชายก็ดีแอบไปแบกอีก ๕ ขันธ์รวมของตัวเป็น…
พระธรรมเทศนาเน้นการสำรวมตา หู จมูก และการปล่อยวางขันธ์ ๕ ซึ่งประกอบด้วยรูปร่าง กาย เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ การปล่อยวางนี้ยากเหมือนกับการเด็กที่กำไฟ ต้องได้รับการเรียนรู้และฝึกฝนเพื่อให้สามารถปล่อย…
การสุตตกถา: ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก
12
การสุตตกถา: ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก
…ัตว์โลกหญิงชาย คฤหัสถ์ บรรพชิต ทุกถ้วนหน้ามีขันธ์ ๕ เป็นภาระหนัก ขันธ์ ๕ ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ รูป คือ ร่างกาย เวทนา คือ สัญญา คือ สังขาร คือ วิญญาณ คือ ขันธ์ ๕ เป็นการะอย่างไร ? ความสุข …
…ธ์ ๕ ว่าเป็นภาระอันหนักที่สร้างความทุกข์ให้กับสัตว์โลก ทุกคนมีขันธ์ ๕ ประกอบด้วย รูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร, และวิญญาณ โดยเสนอว่าการดูแลและปล่อยวางขันธ์ ๕ นี้คือหนทางของการพ้นทุกข์และเข้าสู่นิพพาน พระพุทธเจ้…
พระมงคลเทพมุนี และสัจธรรม 4 ประการ
26
พระมงคลเทพมุนี และสัจธรรม 4 ประการ
… สิ่งทั้งปวงนั้นดับไปเป็นธรรมดา” แล้วพระองค์เสด็จโปรดพระยส แสดง “อนัตตลักขณสูตร” ว่ารูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ไม่ใช่ตัว เพราะเป็นไปเพื่อความอาพาธ ป่วยไข้ ไม่ได้เป็นไปตามใจหวัง ทรงถามพระยส พระปัญจวัคคีย์…
…ด 'ธรรมจักขุ' เข้าใจว่าทุกสิ่งมีความเกิดและดับตามธรรมดาและระลึกถึงความไม่ใช่ตัวตนของรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ทำให้สามารถหลุดพ้นจากอาสวะต่างๆ ได้ และสามารถเข้าถึงการรู้แจ้งได้ rằng ชาติของตนได้สิ้นแล…
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺraโร) และคำสอนทางพุทธศาสนา
40
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺraโร) และคำสอนทางพุทธศาสนา
…ย์ (๔๔/๑๔๘) เสร็จกิจ (๑๔/๕๒) สมบัติบ้า (0/0) สัตบุรุษ ทาน (teleno) (๒๕/๘๙), (๕๑๘๐) งโยชน์เบื้องบน ๕ สังขารสังขารสังขาร ๔ สมาธิเบื้องสูง (n/a), (n/a) (๑๓/๔๘) (๒/๑๗), (๓/๑๙), (๑๓/๔๔), (๔๒/๑๔๑), (๔๙/๑๖๓)…
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺraโร) เป็นพระอาจารย์ผู้มีชื่อเสียงในด้านการสอนธรรมะและวิปัสสนา ซึ่งช่วยให้ผู้คนเข้าใจในชีวิตผ่านการปฏิบัติธรรมอย่างถูกต้อง ในเนื้อหานี้มีการกล่าวถึงโลก ๓, โลกธรรม ๘, และคำสอนเกี่
ความหมายและองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์
103
ความหมายและองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์
…บุคคล ตัวตน เรา เขา สิ่งที่แยกกันไว้เป็นกลุ่มเป็นกอง หรือเป็นพวกๆ จำนวน 5 อย่าง คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยรูปนั้นเรียกว่า “รูปขันธ์” เป็นส่วนของ “ร่างกาย” อีก 4 อย่าง คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญา…
…ศีลธรรมและความประพฤติที่ดี สำหรับองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์จะประกอบด้วยขันธ์ 5 ซึ่งคือรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ รูปขันธ์นั้นเกี่ยวข้องกับร่างกายประกอบจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน น้ำ ไฟ และลม ในขณะที่นามขั…
ความสัมพันธ์ของจิตกับใจ
106
ความสัมพันธ์ของจิตกับใจ
…งกันโดยจิตเป็นส่วนหนึ่งของใจจากที่กล่าวแล้วว่าใจประกอบ ด้วย เวทนา คือ รู้สึกหรือเห็น, สัญญา คือ จำ, สังขาร คือ คิด และ วิญญาณ คือ รู้ โดย “จิต” นั้นคือ “สังขาร” มีสัณฐานเป็น “ดวง” เรียกว่า “ดวงจิต” หรือ “ดว…
…่างจิตกับใจ โดยทำให้ชัดเจนว่าจิตเป็นส่วนหนึ่งของใจ ซึ่งประกอบด้วย เวทนา (จุดรู้สึก), สัญญา (การจำ), สังขาร (ความคิด) และ วิญญาณ (การรับรู้) โดยจิตหรือสังขารถือว่าเป็นดวง จึงสามารถเรียกว่า ดวงจิตหรือดวงคิด ด…
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
98
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
… ตัวตน เรา เขา สิ่งที่แยกกันไว้เป็นกลุ่มเป็นกอง หรือ เป็นพวกๆ จำนวน 5 อย่างนั้น คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยส่วนรูปเป็นรูปขันธ์ อีก 4 อย่าง คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นนามขันธ์ หรือจัดเป็น 3 …
บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงปริยัติที่ช่วยให้เข้าใจความหมายและธรรมชาติของขันธ์ 5 ว่าเป็นกลุ่มกองแห่งรูปและนามที่ประกอบกันเป็นหน่วยเดียว สัตว์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นมนุษย์หรือเทวดา ล้
องค์ประกอบของใจและอายตนะในพุทธศาสนา
9
องค์ประกอบของใจและอายตนะในพุทธศาสนา
…"ใจ" กล่าวคือ "เวทนา" เป็นการรับความรู้สึกจากภายนอกที่เข้ามา "สัญญา" เป็นการนึกคิดในเรื่องราวต่างๆ "สังขาร" เป็นการตั้งใจที่จะทำหรือปรุงแต่งสิ่งใดสิ่งหนึ่ง "วิญญาณ" เป็นการรับรู้ด้วยใจ นอกจากนี้ ยังมี "อายต…
เนื้อหานี้ได้อธิบายถึงส่วนที่เกี่ยวข้องกับ 'ใจ' ในพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วย 'เวทนา', 'สัญญา', 'สังขาร', และ 'วิญญาณ' โดยเฉพาะ อายตนะ 12 ที่แสดงถึงการรับรู้อารมณ์และการตอบสนองต่อสิ่งภายนอก นอกจากนี้ยังไ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
177
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ก็ย่อมมีฉันใด เมื่อเห็นลักษณะ ๓ ด้วยวิปัสสนา ญาณแล้ว ความวางเฉยอันใดในอันที่จะเฟ้นความไม่เที่ยงแห่ง สังขารทั้งหลายเป็นต้นย่อมเกิดขึ้นแก่พระโยคาวจรผู้ทำวิปัสสนา ฉันนั้น เหมือนกัน ความวางเฉย ( ในการเฟ้นสังขาร
…กี่ยวกับการวางเฉยในภาวะต่าง ๆ ของพระโยคาวจรที่ทำวิปัสสนา โดยอธิบายการเกิดขึ้นของความวางเฉยในการค้นหาสังขาร และการยึดถือสังขารต่างๆ รวมถึงการแตกต่างของความวางเฉยในแต่ละรูปแบบ เช่น วิปัสสนูเบกขาและสังขารุเบกข…
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
105
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
…ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ อากาศธาตุ และวิญญาณธาตุ เราทุกคนที่อยู่ในโลกนี้ล้วนมี รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณด้วยกันทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นพระภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกา ก็ประกอบด้วย 5 ขันธ์ทั้งนั้น ซ…
…้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ขันธ์ที่ประกอบด้วยอุปาทาน และขันธ์ของปุถุชนที่ยังมีอุ…
การแก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง
374
การแก้ปัญหาด้วยปัญญาอันลึกซึ้ง
…ก้ ปั ญ ห า ด้ ว ย ปั ญ ญ า อั น ลึกซึ้ง (m) พระอริยสาวกทั้งหลาย ย่อมเห็นขันธ์ ๕ คือรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ทั้งที่เป็นอดีต ปัจจุบัน และในอนาคต ทั้งภายในหรือภายนอก ทั้งหยาบหรือละเอียด ทั้งเลวหรือประณี…
พระอริยสาวกเห็นขันธ์ 5 คือรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยใช้ปัญญาที่ถูกต้องว่า นั่นไม่ใช่ของเรา หรือว่าเราไม่มีตัวตนที่แท้จริง การเข้าใจนี้จะช่วยใ…
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เหตุและผลของธรรมนิยม
10
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เหตุและผลของธรรมนิยม
…ะดี ฝ่ายละ ๓ คือ โลภเหตุ โทสเหตุ โมหเหตุ อโลภเหตุ อโทสเหตุ อโมหเหตุ “เบญจขันธ์” คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ โดยมี “อวิชชา” คือ ความรู้ไม่จริงเป็น ปัจจัยให้เกิด คือ (ปฏิจจสมุปบาท ๑๒) อวิชชา สังขาร เป็น…
…ห้มีการเกิดและดับในปฏิจจสมุปบาท 12 ประการ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงกระบวนการต่าง ๆ ที่เป็นปัจจัยในการเกิดสังขาร วิญญาณ นามรูป และอุปาทาน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนในกระบวนการธรรมชาติ นอกจากนี้ยังพู…
การปล่อยขันธ์ ๕ และการเข้าถึงนิพพาน
13
การปล่อยขันธ์ ๕ และการเข้าถึงนิพพาน
208 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา แต่การปล่อยขันธ์ ๕ เป็นเรื่องยากที่จะทำใจได้ เพราะรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นที่อาศัย เราจึงต้องพยายาม ที่จะไม่ยึดถือ ปล่อยตามสภาพของมัน ทุกข์ก็น้อยลงด้วย การเรียนรู…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการปล่อยขันธ์ ๕ และวิธีทำจิตให้หยุดนิ่งเพื่อเข้าถึงกายทิพย์ ซึ่งเป็นเส้นทางที่ยากแต่มีคุณค่าในการทำความเข้าใจธรรมะและการละวางความยึดติด เพื่อการเข้าถึงนิพพาน โดยการถอดขันธ์ท
ปัจจัยแห่งอภิสงฆ์ในธรรมชาติ
287
ปัจจัยแห่งอภิสงฆ์ในธรรมชาติ
…ุดท้าย (คืออญฺญชาขิ สัง- ขาร) โดยประการเดียวแล ในคำสังนั้น คำว่า “เป็นปัจจัยแห่งอภิสงฆ์คือ อญฺญชาขิ สังขาร” โดยประการ ๒ คือโดยเป็นอารมณ์มณีปัจจัย ๑ โดยเป็นอุปปาสสยปัจจัย ๑ อธิบายว่า อภิชาขิ สังขารนั้นเป็น…
…ายเกี่ยวกับปัจจัยในการสร้างอภิสงฆ์ ซึ่งรวมถึงความสำคัญของอุปธรรมสงฆ์และการอธิบายความหมายของอญฺญชาขิ สังขาร โดยเน้นถึงบทบาทของอารมณ์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องในกระบวนการคิดและการทำบุญเพื่อผลประโยชน์ในและหลังชีวิ…