อรรถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 113 / 119

…มบุตรเป็นอาหาร เพื่อจะออกจากทางกันเองเท่านั้น ฉันใด ภิกษุจารโดยปัญญาแล้วพึงฉันอาหาร กินนั้น. ขุม. (อรรถ) มก. ๖๒/๔๓ ๒.๔ ธรรมดาของเหลี่ยมอ้อมร่างกายใหญ่โต มีท้องร่องอยู่หลายวันเพราะกินอาหารไม่เต็มท้อง แต่…

บทความนี้สำรวจการใช้ภาษาที่มีอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคอาหารของภิกษุ ซึ่งมีการเปรียบเปรยถึงการดำรงอยู่ของร่างกายอย่างมีระเบียบ โดยการบริโภคสิ่งจำเป็นเพื่อช่วยให้การมีชีวิตมีความห

…ทำอัลได้ เพราะมึอุปนิสัยแห่งอธิผลรุ่งเรืองอยู่ในหยาดของท่าน เหมือนดวงประทีปภายในหม้อ นะนั้น. ขุป. (อรรถ) มก. ๕๙/๓ ๑.๘ ธรรมดาเรื่อยร่มล้นไปในมหาสมุทรอันกว้างลึก เติมไปด้วยสัตว์น้ำนั้นไม่อาจประมาณได้ ฉันใ…

บทความนี้กล่าวถึงหลักธรรมจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับบุญและบาป ว่าบุญและบาปเป็นสมบัติที่ติดตามผู้ทำไปในทุกกาล. กล่าวถึงความสำเร็จในความมุ่งหมายและการสร้างบารมีเพื่อการรู้แจ้งในอริยสัจ. นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็

…ี่ต่ำ ฉันใด ท่านที่หมู่ญาติธรรมสวยให้จากมนุษย์โลกนี้ ย่อมสำเร็จผลแก่หมู่เปรต ฉันนั้นเหมือนกัน ข.ข. (อรรถ) มก. ๗๙/๒๓๖ 3.4 ฝนหน้าใหญตกลงมาม่อยอำเภอแม่น้ำ คลอง บึง สระ ที่ดอนทั้งสิ้นเต็มไปด้วยน้ำ แล้วยังไหลไ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการอุทิศส่วนบุญตามหลักธรรมในพระไตรปิฎก โดยใช้สัญลักษณ์ต่างๆ เช่น น้ำตกลงพื้นดินเพื่อสื่อถึงผลบุญที่เกิดขึ้นจากการให้แก่ผู้อื่นอย่างต่อเนื่อง รวมถึงการแบ่งปันผลบุญไปยังมนุษย์และเทพดาท

…ตลอดด้วยดุจวิสุ ส ซึ่งธรรมทั้งหลายอ่งงามในเบื้องต้น งานในทามกลาง งานในที่สุดประกาศพรหมจรรย์พร้อมทั้งอรรถ พร้อมทั้งพิณญาณะ บริสุทธิบริบูรณ์สิ้นเชิง เปรียบเหมือนในปัจฉิมนครของพระราช มีการสะสมอาวุธมาก ทั้งที…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎกซึ่งอธิบายถึงความสำคัญของปัญญาและศิลป์ในตัวบุคคล เปรียบเทียบผ่านคำสอนและวิธีคิดที่ถูกต้อง อาทิเช่น ความสัมพันธ์ระหว่างปัญญาและศิลป์ในมนุษย์ ซึ่งเป็นหลักสำหรับกา

…ุคคลผู้คีลิสเปรียบด้วยดุ้นฟืนเผาศพ แต่บุคคลผู้อื่นสุตน้อย ผู้ละเลยการงานเปรียบด้วยฝูงโค. อังคุตก. (อรรถ) มก. ๓๕/๒๓๐ www.kalyanamitra.org

…ศัตรูชนิดใดชนิดหนึ่งแล้ว ชื่อว่า ได้ที่พึ่ง สมนะทั้งหลายมีศิลปบริบูรณ์ ชื่อว่า ได้ที่พึ่ง. อัง.ฉก. (อรรถ) มก. ๓๗/๒๕๙

บทนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่กล่าวถึงความสำคัญของความคิดและการมีศิลปะที่สามารถนำไปสู่การได้รับชัยชนะ ต่อให้ผู้มีเสน่ห์น้อย แต่ถ้ามีความคิดก็สามารถชนะผู้ที่มีเสน่ห์มากได้ นอกจากนี้ยังพูดถึงการ

…่ศิลนี้บริสุทธิได้ ก็เพราะปราศจากโทษ ๔ อย่างเหล่านี้ ศิลเช่นนี้ จัดว่าเป็นศิลที่ผลานั่งสมา. มุ.ม. (อรรถ) มก. ๑๗/๑๙๙ ๑.๕ ศิลเป็นกำลังหาที่เปรียบมิได้ เป็นอาวุธอย่างสูงสุด เป็นอาวรณ์อันสูงสุด เป็นเกราะอันน…

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยที่สำคัญจากพระไตรปิฎก เกี่ยวกับศีลและความสำคัญของการรักษาศีลในชีวิตประจำวัน โดยยกตัวอย่างและเปรียบเปรยจากธรรมะที่แสดงถึงความหมายของศีลในลักษณะต่าง ๆ เนื้อหาเน้นการส่งเสริมค

…ักษาศิลที่เหลือให้ดำรงอย่ามปกติได้ แปรรูปเหมือนรูปผู้มีศรัทธาไม่อาจจำรักษาชีวิตไว้ได้ ฉะนั้น. ม.ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๕๐ ๒.๔ อริสาวกนั้นรับเผย เปิดเผย ทำให้ตื่น ซึ่งอาบันนั้นในสำนักพระบรมศาสดา หรืิอเพื่อนสรหม…

บทความนี้นำเสนอการเปรียบเทียบและอุปมาอุปลักษณ์ในพระไตรปิฎก ภายใต้แนวคิดเกี่ยวกับธรรมะและการฝึกฝนปัญญาของสาวกในสำนักพระบรมศาสดา นำเสนอข้อคิดเกี่ยวกับการรักษาศีลและความความเพียร เพื่อไม่ให้ความโลภและควา

…มก. ๑๒/๒๐๓ ๓.๒ บัณฑิตผู้สมบูรณ์ด้วยศีล ย่อมรุ่งเรืองส่องสว่างเพียงดังแสงบวกเขาใน กลางคืน. ที.ปา. (อรรถ) มก. ๑๒/๑๑๐ www.kalyanamitra.org

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกเกี่ยวกับความสำคัญของศีล และกรรมที่ส่งผลต่อชีวิตภิกษุ โดยใช้ตัวอย่างภาพชัดเจนเพื่อสอนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำดีและดีที่เกิดขึ้น บุคคลที่รักษา

…วามสำคัญ และไม่สามารถแก้ไขซึ่ง บุคคลเช่นนั้นได้ ดูหมอผู้รู้ต้นเหตุแห่งโรคร้านปรุงยา ฉะนั้น. วิมฺหท (อรรถ) มก. ๓/๑๑๓ ๕.๖ มหาสุทธมีเพียงเดียว คือ รสเค็ม ฉันใด ฉันนั้นเหมือนกัน ธรรมวินัยมีรสเดียว คือ มิวติคต…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ธรรมวินัยจากพระไตรปิฎกและคุณลักษณะของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่มีความรู้และเห็นทุกสิ่ง โดยเปรียบเทียบว่าการศึกษาในธรรมวินัยนั้นเป็นลำดับ โดยมีความสำคัญต่อการปฏิบัติธรรมและการบรร

…้น มารดาเฝ้าคิดว่า ทุกข์นั้นจะมีแก่บุตรของเรา หรือไม่หนอ แล้วมองพระโพธิสัตว์เพื่ออยู่ด้วยสบาย ท.ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๑๐๕ ๒. ความรักในบุตร ๒.๑ ถ้าจะององค์ทรงรถบาร หรือทรงใส่ดั่งข่าวลูกทั้งสองของพระราชบุตรีนั้…

บทความนี้สำรวจอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกเกี่ยวกับความรักและการดูแลบุตรอย่างมีความหมาย โดยเฉพาะในเวลาอันลำบากที่มารดาจะต้องเผชิญ รวมถึงความวิตกเกี่ยวกับทุกข์ที่อาจเกิดกับบุตรในครรภ์ และความผูกพันทางอารมณ์

…ปรารถนาของคนผู้กระหยาม ดูธรรมเป็นที่รักของพระอรหันต์ทั้งหลาย ดูยาเป็นที่รักของคนไข้ ฉะนั้น ที.ม. (อรรถ) มก. ๑๙/๑๒๒ ๒.๒ หมอมนต์ผู้เป็นวรวารบำรุงสามี และลูกทั้งสองตลอดคืน ดูมานพทั่วไปอาจารย์ นุชา (ทั…

เนื้อหาเกี่ยวกับประเภทของภรรยาที่ถูกระบุในพระไตรปิฎก โดยมีการแบ่งออกเป็น 7 ประเภท รวมถึงการอธิบายลักษณะการอยู่ร่วมกันของคู่ครอง ในส่วนที่สองนำเสนอเกี่ยวกับการสงเคราะห์ภรรยาและการดูแลต่างๆ ของสามี โดยก

…่ยวคร้าน ย่อมมลงในมหาสมุทร คือ วัฏสงสาร เปรียบเหมือนบุคคลนั้นสูบไม่น้อยๆ พิจารณาในมหาสมุทร ข.อิต. (อรรถ) มก. ๕/๗๘ 4.2 เตาตาบดเกาะบนขอนไม้เล็กๆ จมนในห้วงน้ำใหญ่ ฉันใด กุลบุตรอาศัยคน เกี่ยวคร้านดำรงชีพ ย่…

เนื้อหานี้สำรวจถึงโทษของการคบคนที่มีพฤติกรรมไม่ดี โดยชี้ให้เห็นว่าการอยู่ร่วมกับคนเช่นนี้จะส่งผลต่อชีวิตและนำไปสู่วัฏสงสาร เช่นเดียวกับเตาตาบดที่ต้องจมอยู่ในน้ำใหญ่ หากสวมใส่กับคนที่เกี่ยวข้องกับการกร

…ังเป็นคนเสียศีล ลาวไทยธรรมที่เกิดขึ้นโดยไม่เป็นธรรม ทักษิณานี้เป็นเหมือนทักษิณาของคนฆ่าโจร. ที.ปา. (อรรถ) มก. ๑/๑๓๖ อานิสงส์ของการให้ทาน ต่อคนเอง ดวงจันทร์ปรากฏจากกลางคืน โคจรในอากาศ ย่อมสว่างกว่าหมู่ดาวท…

เนื้อหาดังกล่าวนำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่แสดงถึงประโยชน์ของการให้ทาน โดยเปรียบเทียบกับธรรมชาติ เช่น ดวงจันทร์ที่สว่างกว่าดาวอื่น และน้ำที่ไหลเข้าสู่ทะเล เป็นตัวอย่างของผู้มีศีลและผู้ให้ทานซึ่งย

… เมื่อไม่ประมาทด้วยการบริจาคไทยธรรม และการปรนเปรินในพระอรหันต์หลาย ย่อมได้รับผลแห่งทานอันอร ข.ปอ.ด (อรรถ) มก. ๙/๓๓ ๘.๑.๑ เมื่อเรือนที่ถูกไฟไหม้ เจ้าของขุนเอาส่งของอันใดออกได้ สิ่งของอันนั้นย่อมเป็นประโยชน…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการบริจาคในพระพุทธศาสนา โดยทำให้เห็นว่าผลของการให้ทานนั้นจะนำมาซึ่งผลบุญที่ยิ่งใหญ่ บทเรียนนี้เปรียบเทียบการทำบุญเช่นการทำนา การให้ทานกับการช่วยเหลือผู้อื่น และผลที่ตามมากั

…่าจะไม่มีชื่อว่า ย่อมร้องให้ตอบ ก็หาว่าอาได้เห็นเราร้องให้ อย่าได้เห็นพระราชร้องให้ตอบเลย. ขุ.ชาด. (อรรถ) มก. ๕/๕๕๐ ๙.๓ ดู่อน้องหญิง เปรียบเหมือนบูรให้รบให้สังแล้ว ก็ครวาละสังคับลำสำหรับช่างด้วยฉันใด เธอ…

บทความนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่สะท้อนถึงการทำบุญและการขอพร รวมถึงการตระหนี่และผลที่ตามมา โดยผ่านการเปรียบเทียบกับสถานการณ์ต่างๆ เพื่อสอนใจเกี่ยวกับการใช้ชีวิตและจิตใจที่มีคุณธรรม เช่น การบร

…/สวรรค/โลกหน้า/โอปปาติกา ๗.๑ ในมนุษย์โลกมีผู้ลงโทษด้วยกรรมกรรม ฉบับ นายธิบายลากีอูในรง ฉนั้น ม.จ. (อรรถ) มก. ๒๓/๒๐๒

เนื้อหาเกี่ยวกับอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก เน้นการเป็นประดุจดาวรัศมีในความสุขและทุกข์ เพื่อบรรลุพระสัมโพธิญาณ การมีความสมักคีและสัมมาทิฏฐิเป็นพื้นฐานในการดำเนินชีวิตที่ดี การมีความเห็นชอบและความเพียรในกา

…มเป็นผู้นำ โลกหาได้ง่าย เหมือนกับดอกมะเดื่อ กระต่ายในดวงจันทร์ หรือเหมือน น่านน้ำมา ฉะนั้น. ข.เถร. (อรรถ) มก. ๕๕/๒๕ ๑.๗ ดอกบัวหลวงมีก้ามขาว ผุดขึ้นจากน้ำที่สะอาด เกิดจากสระโบกุรณ บานเพราะ พระอาทิตย์มีแสงเ…

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก ที่ชี้ให้เห็นถึงความดีและการปกครองที่มั่นคง ผ่านการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เช่น ดอกบัวและโค โดยมีการเน้นถึงคุณสมบัติของผู้นำที่ดี และการปฏิบัติที่ปราศจากบาป กา

…นั้น ท่านจักได้รับความเดือดเดือนในบริษัท วิญญูนั้นหลายลักษณนั่น เหมือนชาวเมืองรัฐของสกปรก ขุ.อิต. (อรรถ) มก. ๕/๒๙๓ ๓.๑๐ บุคคลทำอุปการกรรมบง ๑๐ เมื่อตายไปย่อมเข้าถึงอบาย ทุกข์ วิบาก นรก บุคคลที่ยังอยู่จะ…

บทความนี้สำรวจอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกซึ่งแสดงให้เห็นถึงผลของกรรมและบาปที่บุคคลจะต้องพบเจอ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงหลักของการทำกรรมดีและกรรมชั่วว่าเป็นสิ่งที่ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบเพื่อหลีกเลี่ยงการเดือดร

…ุคคลผู้เกี่ยวคร้าน และกินจูเหมือนต้นไม้ที่ถูกกรายกุมทับในที่ลำลงนั้นแล้วเป็นไม้ ผุ ฉะนั้น. สัง.สี. (อรรถ) มก. 28/107

บทความนี้พูดถึงแนวคิดเกี่ยวกับความไม่ประมาณในธรรมะของศาสนาพุทธ โดยเปรียบเปรยถึงแสงสว่างของดาวที่ไม่สามารถถึงพระจันทร์ได้ และความสำคัญของการรักษาความไม่ประมาณไว้เหมือนทรัพย์อันประเสริฐ นอกจากนี้ยังพูดถ