ทรงอุปมาอุปลักษณ์จากพระไตรปิฎก : หน้า 98/370

ทรงอุปมาอุปลักษณ์จากพระไตรปิฎก ๒.๓ ปาธิไถ่อมส่งึรติขอผุด ไม่ต่างพร้อม ผุ้สง่ามารที่จะรักษาศิลที่เหลือให้ดำรงอย่ามปกติได้ แปรรูปเหมือนรูปผู้มีศรัทธาไม่อาจจำรักษาชีวิตไว้ได้ ฉะนั้น. ม.ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๕๐ ๒.๔ อริสาวกนั้นรับเผย เปิดเผย ทำให้ตื่น ซึ่งอาบันนั้นในสำนักพระบรมศาสดา หรืิอเพื่อนสรหมงามวราที่เป็นอธิษฐานทั้งหลาย ครั้นแสดงเปิดเผย ทำให้ตื่นแล้ว ก็ถึงความสำรวมต่อไป เปรียบเหมือนนามที่อ่อนนอนหยาย ถูกเผาไฟ ด้วยมือ หรือด้วยเท้าเข้าแล้ว ก็ซักหนีรัวฉับ ฉะนั้น. ม.ม. (พูดร) มก. ๑๙/๑๕๔ ๒.๕ ธรรมตามหาสมุทร ย่อมเป็นแหล่งสรางของน้ำซึ่งไหลมาจากแม่น้ำสายต่างๆ หลายร้อยสาย อันใกแกแม่น้ำคง ยมุนา อจิรวดี สรুจี นที เป็นต้น แม้น้ำฝนจะตกลงมาจากอากาศแต่น้ำเหล่านั้นก็ไหลมาฝั่งได้ไม่ ฉันใด ก็ภิญญูปรารภความเพียร ก็ไม่ควรแกล้งล่วงลิขขวบ เพราะเห็นแก่ลาภ ยศ สักการะ สรรเสริญ ความมั่งคั่ง การให้ การชำตลอดถึงเหตุที่จะทำให้ลืมชีวิต ข้ออันสัมพันธ์พระพุทธวจนะว่า มหาสมุทรมันเต็มฝั่งไม่อั้นฝั่งไม่ได้ ฉันใด สาวกทั้งหลายของเราก็ไม่อ่อลิ่งลาขบบทที่เราบูญญัติติได้แม้เพราะเหตุแห่งชีวิต ฉันนั้น. มิลิน. ๔๕๔ ๒. ธรรมดาดอกบัวกลอมกระทบเพียงเล็กน้อยก็สั่นไหว. ฉันใด ก็ภิกษุผูปรารภความเพียร ก็ควรระวังลเสแม้เพียงเล็กน้อย และเห็นโทษแม้เพียงเสี้ยนน้อยกว่าเป็นของน่ากลัว ฉันนั้น. มิลิน. ๔๕๔ ๒.๗ ธรรมดาอากายอย่ไม่มีสิ้นสุด ไม่มีประมาณ ฉันใด ก็ภิกษุผูปรารภความเพียร ก็ควรเป็นผู้มีสติอารวรอย่างไม่มีสิ้นสุด ไม่มีประมาณ ฉันนั้น. มิลิน. ๔๕๔ ๒.๘ ธรรมดาแผ่นดิน ย่อมปรากจากเครื่องประดับตกแต่ง มีอยู่เพียงกลิ่นของตนเอง ฉันใด ก็ภิกษุผูปรารภความเพียร ก็ควรปรากจากเครื่องประดับตกแต่ง ควรมั่นวางตนไว้ด้วยกลิ่นศิลแห่งตน ฉันนั้น. มิลิน. ๔๕๔ ๒.๙ ธรรมดาแผ่นดินอย่ไม่มีว่าง ไม่มีช่อง ไม่มีพรองเป็นของหนาแน่นอันกว้างขวาง ฉันใด ก็ภิกษุผูปรารภความเพียรควรเป็นผู้มีคลออยู่เป็นวินัย อย่าให้คลาดวิน เป็นช่อง เป็นรู ให้คลานหนาแน่นกว้างขวางอยูเสมอ ฉันนั้น. มิลิน. ๔๕๔