อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 159/370

๑๕๓ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก พรหมณี แพศย์ ศร คุฬาลา บรรดามนุษย์เหล่านั้นทุ่ง ชาติ คนผู้ฝึกแล้วอ้อมเกิดเป็นมังคล ดี ขังอยู่ในธรรม สมบูรณ์ด้วยศีล กล่าวคำสัจจ์ มีใจประกอบด้วยศีล ละชาติ และมรรคได้แล้ว อยู่บนพรหมจรรย์ ปลงภาระแล้ว ไม่ประกอบด้วยโลภ ได้ทำกิจเสร็จแล้ว ไม่อาวาส เป็นผู้ผึ่ง แห่งธรรมทั้งปวง ดับแล้วเพราะไม่ถือมั่น กัณฐณิณาที่บำเพ็ญในผู้นั้น ผู้ปราศจากความกังวลเป็น บุญเขต ย่อมมีผลไพบูลย์ อังคัญจก. (พุทธ) มก. ๓๒/๑๔๔ ๑๕๔ พระราชาผู้ทรงจัดงานดี มั่นในยึดตามกลน ไม่เลื่อมคลรัน โคลงมติทั้งปวงย่อมเจริญ ขึ้น เหมือนฝูงโคที่มีผู้ ฉะนั้น. ข.ชา. (โพธิ) มก. ๑๖/๕๔๔ ๑๕๕ ๑.๖ ความเป็นผู้นำ โลกหาได้ง่าย เหมือนกับดอกมะเดื่อ กระต่ายในดวงจันทร์ หรือเหมือน น่านน้ำมา ฉะนั้น. ข.เถร. (อรรถ) มก. ๕๕/๒๕ ๑.๗ ดอกบัวหลวงมีก้ามขาว ผุดขึ้นจากน้ำที่สะอาด เกิดจากสระโบกุรณ บานเพราะ พระอาทิตย์มีแสงเหมือนไฟ โคลนตกไม่เป็นอ ผงสีดไม่เลอะ น้ำใสไม่เปียก ฉันใด พระราชาคันฉั้นนั้น กรรมก็ไม่สีเปรอะเปื้อนพระองค์ ผู้มีวิจัยฉัสะอาด ไม่ทรงผลุผลัง มีพระราชกิจบริสุทธิ์ ทรง ปราศจากกรรมที่เป็นบาป เหมือนดอกบัวที่เกิดขึ้นในสระโบกุรณทั้งหลาย จะฉันนั้น. ข.ซา. (โพธิ) มก. ๕๕/๒๓ ๑.๘ ฉันทัน ๓๐ ตัว ทำด้วยไม้แก่น ไม่มีกระพี้เหล่าวางเรียงกันไว้ ยอดโดมที่ฉันนั้นเหล่า นั้นยึดไว้อันแล้ว และถูกกำลังบังคับขบเขาไว้ จงไม่ตกไปจากข้างบน ฉันใด แม้พระราชผู้ทรง เป็นบันฑิต ก็ฉันนั้น ที่เหล่าของคนตรูผู้เป็นมิตรบิ่นมิรังมั่นคงไม่แตกกัน มีความสะอาดคิดเหมิ อเกียรติพักไปจากศิริ เหมือนยอดโดมที่เป็นการระของฉันไว้ ฉันนั้น. ข.ซา. (โพธิ) มก. ๕๕/๒๐ ๒. ทำงานมีโทษ ๒.๑ กษัตริย์พระองค์ใด ยังมิทันพิจารณาแล้วทรงลงพระอาญา กษัตริย์พระองค์นั้น ชื่อว่า ย่อมคลื่นกินพระระยาทหารพร้อมด้วยหนาม เหมือนคนตาบอดคลืนกินอาหารพร้อมด้วย แมลงวัน ฉะนั้น. ข.ซา. (ทั่วไป) มก. ๕๖/๑๓