อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 97/370

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ตั้งอยู่ในศีลแล้ว เจริญอริยมรรคองค์ประกอบด้วยองค์ ๘ กระทำให้มรรคองค์ประกอบด้วยองค์ ๘ ย่อมนำความเป็นใหญ่ในศีลธรรมทั้งหลาย ฉันนั้นเหมือนกัน สัง.ม. (พุทธ) มก. ๓๐/๑๖ ๑.๔ นาทีประกอบด้วยโทษ ๔ อย่างคือ พิษเสีย การหวั่นไหว น้ำไม่ดี ที่ดินไม่ดี จัดว่าเป็นน่าเสีย... นาทีจัดว่าเป็นบิฐรุ่น เพราะปราศจากโทษ ๔ อย่างเหล่านี้ และนาเช่นนั้นจัดเป็นนาที่มีผลเกิดมา ฉันใด ศิลซึ่งประกอบด้วยโทษ ๔ อย่าง คือ ขาด ทล ทะล ดำ ร้อย จะจัดเป็นศิลที่บริสุทธิ์ไม่ได้ ฉันนั้นเหมือนกัน ศิลเช่นนี้ เป็นศิลาหิผลานั่งสมาไม่ แต่ศิลนี้บริสุทธิได้ ก็เพราะปราศจากโทษ ๔ อย่างเหล่านี้ ศิลเช่นนี้ จัดว่าเป็นศิลที่ผลานั่งสมา. มุ.ม. (อรรถ) มก. ๑๗/๑๙๙ ๑.๕ ศิลเป็นกำลังหาที่เปรียบมิได้ เป็นอาวุธอย่างสูงสุด เป็นอาวรณ์อันสูงสุด เป็นเกราะอันนำอัครจรรย์ ศิลเป็นที่พึ่ง เป็นเครื่องกัน เป็นความสำรวม เป็นความระวัง เป็นประมุข เป็นประธานแห่งความึงพร้อมแห่งคุณธรรมที่หย่ย. ขุ.เถร. (เทระ) มก. ๑๕/๒๕๕ ๑.๖ จันทกิณี กุลณกดี อุบลกดี มะลิกดี กลิ่นคือศิล ยอดเยี่ยมกว่าบรรดาคันชาตเหล่านั้น กลิ่นกฤษณา และฉันนั้นนี้ มีประมาณน้อย ส่วนกลิ่นของผู้ศิลเป็นกลิ่นสูงสุด พุ่งไปในทวยเทพทั้งหลาย. ที.ส. (พุทธ) มก. ๑๑/๑๖๖ ๑.๗ พระเจ้าลินติรสาลมพระนาคเสนว่า ศิลลักษณะอย่างไร พระนาคเสนตอบว่าศิลมีการเป็นที่ตั้ง เป็นลักษณะเหมือนพิชัยทั้งหลายมีแผ่นดินเป็นตั้ง. มิถน. ๔๒ พระเจ้าลินติรสาลมพระนาคเสนว่า ศิลลักษณะอย่างไร พระนาคเสนตอบว่าศิลมีการเป็นที่ตั้ง เป็นลักษณะเหมือนพิชัยทั้งหลายมีแผ่นดินเป็นตั้ง. มิถน. ๔๒ การรักษาศิล ๒.๑ มาจีงคล่องดีในที่ไหนก็ต้อง ปลอดขบหาออกไม่ให้ ก็ย่อมตายในที่นั้น. แมฉันใด ท่านจงนำอธิษฐานให้บริสุทธิ์ในภูมิทั้ง ๔ จงรักษาศิลไว้ทุกเมื่อ เหมือนจามาริรักษาขงาย ฉันนั้นเกิด. ข.อป. (โภซี) มก. ๓๐/๕0 ๒.๒ บทต่อชีวิตรักษาเอง ฉันใด จามรีรักษาขงาย ฉันใด คงมีบัตรคบเดียวรักษาบุตรผู้เป็นที่รัก ฉันใด คนนั้นนัตถังเดียว รักษายานต์ที่เหลืออีกอย่าง ฉันใด ท่านทั้งหลายตามรักษาศิล เหมือนฉันนั้น. ขี.สี. (พุทธ) มก. ๑๑/๑๖๖