อุปม : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 29 / 63

…ณ ฯ อากาเส อุปปตน์ วิย มคฺคญาณ์ ฯ อญฺญสม ผลรุกฺเข นิลียน วิย ผลญาณ ฯ กณหสปปปมา ปฏิสังขาญาณ วุตตาว ๆ อุปมาส์สนฺทเน ปเนตฺถ สปปวิสัชชน์ วิย โคตรภูญาณ์ บุญจิตวา อาคตมคค ๑. ปรามสิตวา ฯ

บทความนี้สำรวจแนวคิดด้านวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว โดยยกตัวอย่างปฏิปทาญาณและการวิสุทธิและการรู้แจ้งในศาสตร์ของโยคะและธรรมะ โดยมีการเชื่อมโยงในหมวดหมู่ของข้อมูลที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการเปรียบเทียบร

… ฯ ปาสาทาโรหณ์ วิย มคฺโค ฯ อารยา นิสีทน์ วิย ผล ฯ ขุทท์ ปิปาส์ สีตุณห์ อนธการ์ วิเสน จาติ อิมา ปน 2 อุปมา วุฎฐานคามินิยา วิปสฺสนาย จิตสฺส โลกุตตรธมมา ภิมุขนินฺนโปณปพฺภารภาวทสฺสนฺตฺถ์ วุตฺตา ฯ ยถา หิ ขุททา…

…ข้าใจธรรมชาติของจิตใจในแง่มุมต่าง ๆ รวมถึงการปฏิบัติตามอริยสัจ 4 เพื่อถึงเส้นทางไปสู่นิพพาน โดยมีการอุปมาเกี่ยวกับการตอบสนองต่อขันธ์ต่าง ๆ ของมนุษย์และการคนไปในแนวทางตามที่พระพุทธเจ้าทรงสอน ทั้งนี้เนื้อหา…

…ตถาเรตพฺพิ ฯ ตตฺราย เอกาวชุชเนน เอกวีถีย์ ปวตฺตมานานมปิ อนุโลม- โคตรภู นานารมุมเณ ปวตฺตนาการที่ปิกา อุปมา ฯ ยถา หิ มหามาติก ลงจิตวา ปรตีเร ปติฏฺฐาตุกาโม ปุริโส เวเคน ธาวิตวา มาติกาย โอริมตีเร รุกขสาขาย พน…

เนื้อหาในหน้านี้เกี่ยวกับแนวคิดในวิสุทธิมคฺคสฺส ที่กล่าวถึงโคตรภูและความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจมนุษย์กับวิถีทางการเข้าถึงนิพพาน ผ่านการวิเคราะห์และอธิบายในแง่มุมต่างๆ เช่น การพิจารณาข้อดีข้อเสีย, การพัฒน

…โกติ น นิพพานมารมณ์ กาตุ ฯ โคตรภู่ นิพพานเมว อารมฺมณ์ กา สกโกติ น สจจปฏิจฉาทก์ ตม วิโนเหตุ ฯ ตตฺราย อุปมา ฯ เอโก กิร จกฺขุมา ปุริโส นกฺขตฺตโยค ชานิสฺสามีติ รตฺติภาเค นิกฺขมิตวา จนฺท์ ปสฺสิต อุทธ์ อุลโลเกส…

…ารเรียนรู้เกี่ยวกับกิเลสและการปล่อยวาง ว่าด้วยความต้องการอันไม่มีที่สิ้นสุดของมนุษย์ โดยใช้เหตุผลและอุปมาในลักษณะต่างๆ เพื่อสื่อสารถึงการเข้าถึงความจริงทางธรรมที่นำพาสู่การหลุดพ้นจากการตรึงโยงของกิเลส ราย…

…พิทธปุพพ์ อปฺปทาลิตปุพพ์ โลภกฺขนฺธ์ โทสกุ ขนธ์ โมหกฺขนฺธ์ นิพพิชฌมาโนว ปทาลยมาโนว นิพฺพตฺตติ ฯ ตราย อุปมา ฯ เอโก กิร อิสสาโส อฏฐอุสภมตฺเต ปเทเส ผลกสต์ ฐปาเปตวา วาเกน มุข เวเจตวา สร์ สนุนยุหิตวา จกฺกยนเต อ…

เนื้อหาเกี่ยวกับมคฺคสฺสและญาณทัศน์ที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงนิพพาน และการปฏิบัติตามมรรคในพระพุทธศาสนา เน้นการศึกษาของวิสุทธิมคฺคและความสำคัญของอวิชชาและโลภโทสโมห ที่เกิดขึ้นในธรรมะ การเข้าใจในมรรคและ

…งฺกปฺปาทิ ธมฺมสงฺขาติ มคฺนํ ภาเวติ ยถา สิเนห์ ปริยาทิยติ เอว กิเลสปริยาทาน นิโรธ์ สจฺฉิกโรตีติ เอว์ อุปมาส์สนทน์ เวทิตพฺพ์ ฯ อปโร นโย ฯ ยถา สุริโย อุทยนฺโต อปุพฺพ์ อจริม สห ปาตุภาวา จตฺตาริ กิจฺจาน กโรติ …

…ที่เกี่ยวข้องกับทุกข์ สาเหตุของทุกข์ และเส้นทางสู่การหลุดพ้นจากทุกข์ โดยใช้ตัวอย่างเปรียบเทียบและการอุปมาที่ชัดเจน เช่น ทางมรรค แนวทางการมุ่งสู่การปฏิบัติธรรม และความรู้ที่เกิดจากการศึกษาในตำรา ซึ่งจะช่วย…

… วาติ เอว สหชาตาทิปจฺจยตาย มค ภาเวติ ยถา ปาริม ตีร์ อปเปติ เอว ปาริมตีรภูติ นิโรธ สจฺฉิกโรตีติ เอว์ อุปมาส์สนทน์ เวทิตพฺพ์ ฯ เอว์ สัจจาภิสมัยกาลสมี เอกกุขเณน จตุนน์ กิจจานํ วเสน ปวดตญาณสฺส จสุส โสฬสหิ อาก…

…ี่ยวกับแนวคิดของนิโรธและสัจจะที่เกี่ยวพันกัน มันเชื่อมโยงกับการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนา และอธิบายผ่านอุปมาอุปไมยเกี่ยวกับเรือและการมาถึงของนิโรธที่ไม่ต้องการการเกิดใหม่ โดยอ้างถึงหลักคำสอนและสัจจะที่เป็นพื…

…าให้เป็นข้อที่เป็นสัปปายะ มากน้อย (แก่ผู้เรียน )แล้วแสดง ( กัมมฐานวิธี ) เป็นทางกว้าง บอกกรรมฐานให้ อุปมาเหมือนช้างใหญ่เดินไปในที่ป่ารก ย่อม แสดงทางที่มันไปเป็นช่องกว้าง ฉะนั้น เพราะฉะนั้น พระโยคาวจร จึงเ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการให้กรรมฐานโดยภิกษุลัชชี ซึ่งเน้นการบรรลุผลจากการปฏิบัติและความรู้ที่ได้จากการศึกษาพระสูตร การกำหนดกรรมฐานในทางที่เหมาะสมและการทำวัตรปฏิบัติต่ออาจารย์ผู้ให้กรรมฐาน เพื่อเสริมสร

…จะพึงเกิดขึ้นแก่เขาแม้เพราะเห็นผ้า ผืนนั้นถูกภิกษุนั้น (ตัด) ทำให้เป็นขัณฑ์น้อยขัณฑ์ใหญ่อยู่ด้วยซ้ำ อุปมาฉันใด อุปมัยนี้บัณฑิตที่พึงทราบฉันนั้น

ในบทนี้พูดถึงการมอบตัวแด่พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้า เพื่อให้ผู้ปฏิบัติธรรมรู้สึกมั่นใจและมีความกล้าเผชิญกับอารมณ์ที่น่ากลัว ทั้งยังช่วยให้เกิดความดีใจเมื่อพิจารณาถึงการมอบตัวนี้ การมอบตัวลดความเสี่ยงที่จะ

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 123 [อุปมาแห่งสัมมาวายามะ] (ต่อไป ) นี้ เป็นคำแสดงความในสองคาถาข้างท้าย อุปมา เหมือนผึ้ง (ตัวหนึ่ง) โง่ รู้ว่…

…รทำงานและความพยายามที่เหมาะสม เหมือนผึ้งที่เลือกดอกไม้และศิษย์ที่ใช้มีดสลักอย่างชาญฉลาด โดยมีการแสดงอุปมาที่ช่วยให้เข้าใจถึงผลลัพธ์จากการกระทำที่แตกต่างกัน ซึ่งทุกอย่างอิงอยู่กับความพยายามที่เหมาะสมเพื่อใ…

…ปลายเข้าไปด้วยประโยค (ความพยายาม ) ที่พอดี นำ ( ใย ) ไปถวายได้ ก็ได้ (รับพระราชทาน) ลาภ ฉันใด อนึ่ง อุปมาเหมือน ต้นหน (คนหนึ่ง ) ฉลาดเกินไป กางใบเต็มในเมื่อลมแรง ทำให้เรือ แล่นไปผิดที่ ต้นหนอีกคนหนึ่งไม่ฉ…

…ี่ดึงใยแมลงมุมและต้นหนที่ควบคุมเรือ การไม่ให้เกินไปหรือขาดความกล้าเป็นสิ่งสำคัญในการประสบความสำเร็จ อุปมาในเรื่องการทำให้ถึงอัปปนาก็ปรากฏในความต้องการที่จะทำให้เร็วเกินไป ผลลัพธ์คือการล้มเหลวในการบรรลุเป้…

…ิพพาน พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นได้ทรงบัญญัติไว้ดีแล้วแก่สาวก ทั้งหลาย พระนิพพานและปฏิปทาย่อมเข้ากันได้ อุปมาเหมือนน้ำใน แม่น้ำคงคา ย่อมเข้ากันย่อมสมกันกับน้ำในแม่น้ำยมุนา ฉันใดก็ดี ก็แลปฏิปทาอันให้ถึงพระนิพพ…

เนื้อหาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างธรรมที่เป็นอันตรายิกธรรมและนิยยานิกธรรม รวมถึงความสำคัญของปริยัติธรรมและโลกุตตรธรรมที่สอดคล้องกับการปฏิบัติที่นำไปสู่พระนิพพาน พระผู้มีพระภาคเจ้าได้สอนให้สาวกยึด

…ียว ทั้ง ๑๐ ศัพท์นี้ ทางสัมพันธ์ มักใช้เป็นปริจเฉทนัตถะเป็นพื้น ที่เรียก "กิริยาวิเสสนะ"ก็มี นิบาตบออุปมาอุปไมย เสยฺยถา แปลว่า ฉันใด วิย แปลว่า ราวกะ อิว " ยถา เพียงดัง ฉันใด " ตถา ฉันได เอว ทั้ง ๖ ศัพท์น…

…' ที่มีความเกี่ยวข้องกับการแสดงปริมาณและความสัมพันธ์ในภาษา. นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงเงินศัพท์ที่มีการอุปมาอุปไมย เช่น 'เสยฺยถา' ที่แปลว่า 'ฉันใด' และ 'ตถา' เป็นต้น ตัวอย่างที่ยกขึ้นมาเป็นการอธิบายการใช้ที่…

…็ปรากฏฉันนั้นเหมือนกัน ถามว่า เพราะอะไร ตอบว่า เพราะมันมาพร้อมกับความเกิด และเพราะมันคร่าเอาชีวิตไป อุปมาเหมือนดอกเห็ด ย่อมพาเอาฝุ่นติดตัวขึ้นมาด้วยฉันใด สัตว์ ทั้งหลายก็พาเอาความแก่และความตายเกิดมาด้วยฉั…

เนื้อหาพูดถึงความตายที่มาพร้อมกับความเกิด และประวิสัยของสัตว์ต่อการเป็นและดับ ในบริบทของธรรมะ จากการเปรียบเปรยถึงดอกเห็ดและเส้นทางของดวงอาทิตย์ที่ไม่สามารถย้อนกลับ สรุปได้ว่า การเกิดมาพร้อมกับการต้องต

…นภายใน ได้แก่โรค หลายร้อยอย่างทีเดียว ทั้งที่เป็นภายนอก ได้แก่สัตว์มีพิษ เช่นงูและ แมลงป่อง ฉันนั้น อุปมาดังอาวุธทั้งหลายมีลูกศร หอกแทง หอกซัด และก้อนหินเป็นต้น อัน ( บุคคลซัด) มาแต่ทิศทั้งปวง (ประเด) ถึง…

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับกายพหุสาธารณ โต ที่ถูกมองว่าเป็นสาธารณะแก่สัตว์หลายชนิด รวมถึงบทบาทต่าง ๆ ที่กายมีทั้งในการเกิด การตาย และเป็นที่อาศัยของชีวิต โดยมีการเปรียบเทียบกับอาวุธที่ทำร้ายชีวิต และอธิบายถึ

…อื่นอีกว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย เรื่องเคยมีมาแล้ว มีศาสดาชื่อ อรกะ" ดังนี้เป็นต้น พระสูตรอันประดับด้วยอุปมา ๒ ข้อทั้งปวง บัณฑิตพึง (นำมากล่าว) ให้พิสดาร ตรัสไว้อีกสูตรหนึ่งว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาน ภิกษุผู้ที่…

เนื้อหาเน้นความจริงเกี่ยวกับอายุของมนุษย์ที่สั้น และให้ข้อคิดว่าเมื่อชีวิตมีเวลาน้อย ควรใช้เวลาในการทำความดีและประพฤติพรหมจรรย์ โดยมีการยกตัวอย่างเหมือนหยาดน้ำค้างที่ไม่คงอยู่ สิ่งเหล่านี้ชี้ให้เห็นว่

…มว่า ว่าโดยปรมัตถ์ ขณะแห่งชีวิต ของสัตว์ทั้งหลายสั้นเต็มที ชั่วความเป็นไปแห่งจิตดวงหนึ่งเท่านั้นเอง อุปมาดังล้อรถ แม้เมื่อหมุนไป ก็หมุนด้วยชิ้นส่วนที่เป็นกงอันเดียว นั้นแล เมื่อหยดเล่า ก็หยุดด้วยชิ้นส่วนท…

…พุทธเจ้าเกี่ยวกับมรณสติและความสั้นของชีวิต เพื่อเตือนสติให้พิจารณาความตายว่าเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน โดยอุปมาเปรียบเทียบชีวิตกับล้อรถที่หมุน ด้วยการเน้นว่าชีวิตเป็นไปในขณะจิตเดียวและจะดับไปเมื่อจิตดับลง การตร…

…(ของเธอ) นั้นจึงจะเป็นจิตอ่อน ควรแก่การ เป็นจิตผ่องใสและไม่แตก ตั้งมั่นถูกทางเพื่อสิ้นอาสวะทั้งหลาย อุปมา เหมือนช่างทองหรือลูกมือช่างทอง ก่อเตาเข้า ครั้นก่อเตาแล้ว ก็สุมเบ้า ครั้งสุมเบ้าแล้วใช้คีมจับทองวา…

บทความนี้กล่าวถึงวิธีการควบคุมจิตของภิกษุ โดยเน้นให้เห็นความสำคัญของการมีสมาธิและการประมวลอารมณ์ให้ถูกต้อง เพื่อให้จิตมีความอ่อนและผ่องใส ทำให้สามารถพ้นจากอาสวะได้ นอกจากนี้ยังเปรียบเทียบกับการทำทองเพ

…กว่านั้น แท้จริง ผมทั้งหลาย โดยสีและสัณฐานจะพึงไม่ปฏิกูลก็เป็นได้ แต่ว่า โดยกลิ่นแล้ว ปฏิกูลทีเดียว อุปมาเหมือนก้อนอุจจาระของเด็กเล็ก โดยสี สีมันก็เหมือนสีขมิ้น แม้โดยสัณฐาน ก็สัณฐานเหมือนแง่งขมิ้น และซาก…

ในบทนี้กล่าวถึงความน่ารังเกียจของผมและสิ่งต่าง ๆ ที่มีลักษณะคล้ายผมในอาหาร รวมถึงกลิ่นของผมที่ไม่งดงาม การเปรียบเทียบระหว่างสีและสัณฐานของสิ่งของต่าง ๆ ที่ดูเหมือนจะไม่ปฏิกูล แต่กลับมีความน่ารังเกียจจ

…างบน เรื่อย ถึงซึ่งความเป็นขยะ (ที่จะต้องทิ้ง) เป็นของเหม็นและน่าเกลียด อย่างยิ่ง ตั้งอยู่ (ในอุทร) อุปมาเหมือนเมื่อฝนเม็ดหนาตกลงมาใน หน้าแล้ง ซากชนิดต่าง ๆ จับแต่ปัสสาวะอุจจาระ ท่อนหนัง ท่อน กระดูก ท่อนเ…

เนื้อหานี้พูดถึงกระบวนการย่อยอาหารในวิสุทธิมรรค อธิบายถึงการเปลี่ยนแปลงของอาหารและความไร้ค่าเมื่อกลายเป็นขยะในร่างกาย เปรียบเหมือนกับสิ่งที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ มีการใช้เปรียบเทียบเพื่อให้เห็นภาพชัดเจน