โสต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 22 / 60

…ิกขิตติ ฯ ตทนนุตร์ อนิทสฺสนสปปฏิฆารมฺมณานิ อิตรานิ ฯ ตตฺถาปิ อสมฺปตฺตคฺคาหกสามัญเญน จกฺขวายตนามนตร์ โสตายตน วุตต์ ฯ อิตเรส เมตร อารมฺมณคฺคหณสมตุกตฺตา ฆานายตน ปฐม วุตต์ ฯ ปุรโต ฐปิตมตฺตสฺส หิ โภชาภิกษุส ค…

เนื้อหานี้ประกอบด้วยการศึกษาเกี่ยวกับอภิธานศัพท์ในอภิธัมมบท โดยมีการอธิบายถึงการเกิดและอายตนที่เกี่ยวข้องกับกายและอารมณ์ และอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์และสสารทุกข์ รวมถึงการเข้าใจเจตนารมณ์ที่ส่

…ปญฺญตฺติ ฯ วจีโฆสานุสาเรนาติ ภูมิปพฺพตรูปเวทนาทิวจีมยสทฺทสฺส อนุ สาเรน อนุคมเนน อาลมพนกรเณน ปวตฺตาย โสตวิญญาณวีถียา ปวตฺติโต อนนตร์ อุปฺปนฺนสฺส มโนทวารสฺส นามจินตนาการป ปวตฺตสฺส มโนทวาริกวิญญาณสนฺตานสฺส …

เอกสารนี้สำรวจพิธีการและความคิดเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมไปถึงการวิเคราะห์แง่มุมทางปัญญาและวิญญาณในบริบทต่างๆ โดยมีการอธิบายถึงการเข้าใจถึงอภิญญา และการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งสัมพันธ์ก

…า สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 255 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 256 เอตฺถ จ โสตวิญญาณวีถียา อนนุตรภาวินี มโนทวาริกวีถิมปิ โสตวิญญาณวีถีคฺคหเณเนว สงฺคเหตุวา โสตวิญญาณวีถีชาติ วุตต์…

เนื้อหานี้พูดถึงอรรถธรรมและการวิภาวินี โดยกล่าวถึงการสร้างสรรค์ของโสตวิญญาณและการพัฒนาสภาวะทางจิต การศึกษาวิธีการภาวนาที่มีคุณภาพและความสำคัญของสภาวะจิตใจ นอกจากนี้ยังพิ…

…ทเนว อภิญญาน์ เภท ทสฺเส อิทธิวิธาติอาทิมาห์ ฯ อธิฏฐานาที อิทธิปปเทโท เอติสสาติ อิทธิว “ธาฯ ทิพฺพานํ โสตสทิสตาย ทิพพวิหารสนนิสสยตาย” จ ทิพพญจ ติ โสตญชาติ ทิพพโสต ฯ ปเรส จิตต์ วิญญายติ เอตายาติ ปรจิตตวิชาน…

เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้สอนเกี่ยวกับอภิธรรมและคุณลักษณะต่าง ๆ ของจิต โดยเฉพาะการใช้วิปัสสนาในการศึกษาและฝึกฝนเกี่ยวกับอนิจจา การเข้าใจจิตและอารมณ์ต่าง ๆ รวมถึงการใช้อภิญญาในการปฏิบัติศาสนธรรม อธิบายถึง

…มี ๑๒ คือ โลภมูลจิต ๘ โทสมูลจิต ๒ และโมหมูจิต ๒ ฯ จิต ๓ เหล่านี้ คือ จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขา ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ (สหรคตด้วยอุเบกขา) เช่นเดียวกัน กายวิญญาณ สหรคตด้วยทุกข์ ๑ สัมปฏิ…

บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล

…บกขาเช่นเดียวกัน ๑ ชื่อว่า อกุศลวิบากอเหตุจิต ฯ 0 0 จิต ๔ เหล่านี้ คือ จักขุวิญญาณ สหรคตด้วยอุเบกขา โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ (สหรคตด้วย อุเบกขา) เช่นเดียวกัน การวิญญาณ สหรคตด้วยสุข ๑ สัมปฏิจ…

ในหน้าที่ 3 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงประเภทของจิตที่มีอยู่และการจัดกลุ่มจิตที่สัมพันธ์กับอุเบกขาและโสมนัส จิตที่ถูกแบ่งออกเป็น 18 ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอก

…ในรูป อันรูปให้บันเทิงพร้อมแล้ว ฯ ท้วงว่า ถ้าเช่นนั้น โดยพระพุทธดำรัสเป็นต้นอาทิว่า ดูก่อนมาคันทิยะ โสตะแล มีเสียงเป็นที่มายินดี ยินดีแล้วในเสียง อันเสียงให้บันเทิงพร้อมแล้ว ดังนี้ แม้โสตะเป็นต้นก็มีความ…

เนื้อหาในบทนี้พิจารณาถึงแนวคิดเกี่ยวกับประสาทสัมผัสโดยเฉพาะจักขุและโสต ว่ามีบทบาทในการรับรู้และความรู้สึกต่อรูปและเสียง โดยเชื่อมโยงกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ชี้ให้เห็นถึง…

…้วยมรรค ๔ และผลเป็น ๔ ประการ เพราะเป็น ไปโดยอนุรูปแก่โลกุตตรกุศลนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำมีอาทิว่า โสตาปตฺติมคฺคจิตฺติ ดังนี้ ฯ

บทนี้นำเสนอการก้าวล่วงอารมณ์ในอภิธัมมะที่เกี่ยวข้องกับโคจร ๔ ประการซึ่งรวมถึงอากาศและวิญญาณ โดยให้ความสำคัญกับการเข้าใจในหัวข้อของอรูปาวจรจิตและโลกุตตรกุศลจิต เช่น สมาบัติและการประกอบด้วยมรรค ๔ และผล

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 60 [วิเคราะห์โสตาปัตติมรรคจิตเป็นต้น] มรรคมีองค์ ๘ อันประเสริฐ บัณฑิตเรียกว่า โสตะ เพราะ ไหลตรงไป คือเข้าไปถึงนิพพาน…

บทความนี้สำรวจและวิเคราะห์เกี่ยวกับโสตาปัตติมรรคจิตและกลไกการบรรลุถึงนิพพาน การเข้าใจแนวคิดเกี่ยวกับโสตาปัตติมรรคและบทบาทของพระสกทาคามีในม…

…งคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 113 ชื่อว่าทวาร ในทวารสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุทวาร ๑ โสต- ทวาร ๑ มานทวาร ๑ ชิวหาทวาร ๑ กายทวาร ๑ มโนทวาร ๑ ฯ บรรดาทวารเหล่านั้น จักขุนั่นแล ชื่อว่าจักขุทวาร…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิ…

…พาะที่เป็นปัจจุบัน ฯ เสียงเป็นต้น เฉพาะที่เป็นปัจจุบันเท่านั้น เป็นอารมณ์แม้ของจิตมีจิตที่เป็นไปทาง โสตทวารเป็นต้น ก็อย่างนั้น ๆ ส่วนจิตที่เป็นไปทางมโนทวาร มี อารมณ์ ๖ อย่าง เป็นปัจจุบัน อดีต อนาคต และกา…

…ารอธิบายถึงวิญญาณและอารมณ์ที่สัมพันธ์กัน พร้อมการยกตัวอย่างจิตและอารมณ์ในทวารเฉพาะ เช่น จักขุทวารและโสตทวาร โดยสดับและพิจารณาถึงความสำคัญของแต่ละอารมณ์ในปัจจุบันและอดีต ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับนิพพานและกา…

…สังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 116 ชื่อว่าวัตถุ ในวัตถุสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุ ๑ โสตะ ๑ มานะ ๑ ชิวหา ๑ กาย ๑ หทัยวัตถุ ๑ ก็วัตถุเหล่านั้นแม้ทั้งหม ย่อมได้ในกามโลกฯ แต่วัตถุ ๓ มีฆานะเป็…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

…ีฎีกา - หน้าที่ 142 และอารมณ์มีนัยดังที่ข้าพเจ้ากล่าวแล้ว ในก่อนนั่นแล ฯ วิญญาณ ๖ คือ จักขุวิญญาณ ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ กายวิญญาณ ๑ มโนวิญญาณ ๑ ฯ ส่วนวิถี 5 คือ จิตตปวัติที่เป็นไป ตามทว…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอารมณ์และวิญญาณ ตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับวิญญาณ 6 ประการและวิถี 5 ประการที่เชื่อมโยงกับอารมณ์ การทำงานของจิตและขณะจิตที่มีผลต่อการรับรู้และการตอบสนองต

…ปกรณ์ธรรมานุสารณีว่า ในเวลาที่พวกพรหมหน่วงเหนี่ยวอนิฏฐารมณ์เป็นกามาวจร ความเกิด ขึ้นแห่งจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ มโนธาตุ และสันตีรณะที่เป็น อกุศลวิบาก ย่อมมีแม้ในสุคตินั้น (ในรูปาวจรภูมินั้น) ฯ การจำแนก จิต…

ในบทนี้อธิบายถึงการเกิดขึ้นของวิญญาณในทวารต่าง ๆ และการจำแนกจิตตามภูมิความเป็นไปของมัน รวมถึงการดำเนินไปของจิตในแต่ละภพที่ไม่มีการหยุดพัก ซึ่งอาจารย์ได้ชี้ให้เห็นถึงการทำงานของจิตที่อยู่ใกล้เคียงกับคว

…ละอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 260 ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ชื่อว่ามหาภูตรูป ๑ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ชื่อว่าปสาทรูป ๑ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ กล่าวคือภูตรูปทั้ง ๔ เว้นอาโปธาตุ ช…

เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงควา

…ามารถ ที่อาศัย สำหรับ จมูก สิ้น กาย กลิ่น ลิน รส ฯ การไม่ประจวบถึง แม้ ด้วยอาการทั้ง ๒ สำหรับ จักขุ โสตะ รูป เสียง ดังนี้ ฯ แม้รูป ๑๖ อย่างนอกนี้ มีชื่อว่าสุขุมรูปเป็นต้น เพราะไม่มีสภาพมีความเป็น ของหยาบ…

เนื้อหานี้พูดถึงการกระทบกระทั่งระหว่างคนและวัตถุ โดยเชื่อมโยงเข้ากับภวังคจิตที่ไม่มีกำลังและการประจวบกันด้วยอารมณ์ นอกจากนี้ยังมีการแยกแยะระหว่างรูปที่มีความหยาบและละเอียด รวมถึงการอธิบายถึงนิทัสสนะแล

…ทราบสันนิษฐานว่า บรรดาสัตว์เหล่านั้น พวกอุปปาติกะที่บังเกิดในสุคติ ด้วยกรรมมีอานุภาพมาก ไม่ได้จักขุ โสตะ และฆานะ เพราะประกอบด้วยความบกพร่องแห่งอินทรีย์ ฯ เหล่าสังเสทชสัตว์ ไม่ได้ภาวรูป ด้วยสามารถแห่งอุปป…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับกลาปและสัตว์ตามที่เสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงความสอดคล้องของแต่ละประเภทของสัตว์ที่มีภาวรูปและอายตนะในบริบทของการเกิดและปฏิสนธิกาล โดยยกตัวอย่างกลาปและแนวคิดที่เก

…์ ในสัปดาห์ที่ ๑๑ ฯ บทว่า กเมน ความว่า ตามลำดับอย่างนี้ คือ ล่วงไปได้ ๗ วัน นับแต่วันจักขุทสกะปรากฏ โสตทสกะปรากฎ ล่วงไปได้ ๓ วันนับแต่ วันที่โสตทสกะปรากฏนั้น ฆานทสึกะปรากฏ ล่วงไปได้ ๗ วันนับแต่วัน ฆานทสก…

…ีวิตในช่วงท้องมารดา โดยเน้นรายละเอียดเวลาและลำดับของการเกิดขึ้นต่างๆ อาทิ จากการปรากฏของจักขุทสกะสู่โสตทสกะ จากนั้นฆานทสกะ และชิวหาทสกะ โดยเนื้อหานี้สอดคล้องกับแนวทางในพระอรรถกถาที่ได้กล่าวถึงในบริบทเดีย…

…มมาสมาธิ ๑ มิจฉาทิฏฐิ ๑ มิจฉาสังกัปปะ ๑ มิจฉา วายามะ ๑ มิจฉาสมาธิ ๑ ฯ อินทรีย์ ๒๒ คือ จักขุนทรีย์ ๑ โสตินทรีย์ ๑ ฆานินทรีย์ ๑ ชิวหินทรีย์ ๑ กายินทรีย์ ๑ อิตถินทรีย์ ๑ ปุริสินทรีย์ ๑ ชีวิตนทรีย์ ๑ มนิทรีย…

ในหน้า 311 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ท่านเสนอแนวคิดต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับปาปสังคหะ (อกุศลสังคหะ) ซึ่งมีการกล่าวถึง 5 อย่าง ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, โยคะ, และคันถะ โดยมีรายละเอียดของวัตถุธรรมและแนวคิดต่างๆ รวม

…ญูปาทานขันธ์ ๑ สังขารรูปาทานขันธ์ ๑ วิญญาณูปาทาขันธ์ ๑ ฯ 0 อายตนะ ๑๒ คือ จักขวายตนะ (อายตนะคือตา) ๑ โสตายตนะ (อายตนะคือหู) ๑ ฆานายตนะ (อายตนะคือจมูก) ๑ ชิวหายตนะ (อายตนะคือลิ้น) ๑ กายายตนะ (อายตนะคือกาย)…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ