การเข้าฌานและการพิจารณาอริยสัจจ์ : หน้า 29/105

นั้น ใจธรรมกายน้อมไปในรู้ก็ใช่ไม่รู้ก็ใช่ ในเหตุว่างของจตุตถฌาน อากิญจัญญายตนะฌานก็จางหายไป เกิดเนวสัญญานาสัญญา ยตนะฌานแทนที่ รู้สึกว่าละเอียดจริงประณีตจริง ธรรมกาย นั่งอยู่บนเนวสัญญานาสัญญายตนะฌานนั้น (นี่เป็นส่วนอรูปฌาน) เหล่านี้เรียกว่าเข้าฌาน ๑ ถึง ๔ โดยอนุโลม แล้วย้อนกลับ จับ แต่ฌานที่ ๔ นั้น ถอยลงมาหาฌานที่ ๒, ๖, ๕, ๑, ๓, ๒, ๑ เรียกว่าปฏิโลม วิธีพิจารณาอริยสัจจ์ ดูอริยสัจจ์ของกายมนุษย์ให้เห็นจริงว่า ความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ของมนุษย์เป็นทุกข์ สิ่งที่เรียกว่าเป็นความเกิดนั้น มีลักษณะเป็นดวงกลมใส ขนาดเล็กเท่าเมล็ดโพธิ์ ขนาดโตเท่าดวงพระจันทร์ สีขาวใส บริสุทธิ์ ดวงเกิดนี้จะเริ่มมาจดศูนย์กลางดวงธรรมที่ทำให้เป็น กายมนุษย์ ในเวลาที่กายมนุษย์มีอายุครบ ๑๔ ปี ดวงนี้เองเป็น ๒๗