การเข้าถึงอนุปาทิเสสนิพพาน : หน้า 70/105

นอกจากนั้น สอุปาทิเสสนิพพาน ยังเป็นทางนำให้เข้า ถึง “อนุปาทิเสสนิพพาน” หรือ “นิพพานตาย” อีกด้วย คือ เวลาที่ขันธ์ซึ่งรองกายธรรมอยู่นั้นจะสิ้นไป พระพุทธเจ้าพระ อรหันต์ย่อมจะต้องเดินสมาบัติทั้ง ๔ และเข้าสู่สัญญาเวทยิต- นิโรธสมาบัติ ขณะนี้เองเป็นเวลาที่กายธรรมเข้าสู่สอุปาทิเสส นิพพาน ทรงดับสัญญาและเวทนาสิ้นแล้ว จึงเดินสมาบัติ ปฏิโลมอีก คราวนี้กายธรรมก็จะตกสูญเข้าสู่อนุปาทิเสสนิพพาน ซึ่งมีลักษณะรูปพรรณสัณฐานและขนาดดังที่กล่าวมาแล้วข้าง ต้นนั่นเอง ส่วน “พระนิพพาน” นั้น คือ กายธรรมที่ได้บรรลุ อรหัตตผลแล้ว กายเหล่านี้มีกาย หัวใจ ดวงจิต และดวง วิญญาณวัดตัดกลาง ๒๐ วา เท่ากันทั้งสิ้น หน้าตักกว้าง ๒๐ วา สูง ๒๐ วา เกศดอกบัวตูม ขาวใสบริสุทธิ์ มีรัศมีปรากฏ พระ นิพพานนี้ประทับอยู่ในอายตนะนิพพาน บางพระองค์ที่เป็นพระสัพพัญญูพุทธเจ้า ก็ทรงประทับ อยู่ท่ามกลางพระอรหันตสาวกบริวาร เป็นจำนวนมาก บางพระ องค์ที่เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า มิได้เคยสั่งสอนหรือโปรดผู้ใดมา ๖๘