ความอดทนและคุณธรรมในพุทธศาสนา : หน้า 8/108

อดทนด้วยจิตที่เป็นกุศลเท่านั้น เช่น แม้ถูกเผ็ดเผียนู ก็ไม่โกรธ ไม่ทำร้ายตอบ แต่อภัยใจเป็นปกติ ไม่บ่นโครง และมีเมตตา ส่วนการนั่งเฝียม ไม่โต้ตอบ แต่ภายในใจนั้นต้องลูกเป็นไฟเพื่อรอตโต้ดาว หลัง อย่างนี้ไม่จดจิตในดิน เพราะถือว่า จิตย่อเจ็ดด้วยอุคุลอยู่ ขั่นดี..ความอดทน เป็นตบอย่างยิ่ง ขั่นติความอดทนเป็นเครื่องเผาเผล เมื่ อความโลภหรือราคะบังเกิดขึ้น ต้องอดใจแน่น ไม่วันไหว ไม่ยอมอ่อนด้า หรือหาความโกรธ เกิดขึ้น ก็ต้องหยุดมันให้ได้ อดทนต่อกลันไว้ หากความอดทนมีกำลังแกร่งกว่า ก็จะทำให้เลศดับหาย ไปได้ เหมือนดไฟเผามอดไป ขึ้นจริงถูกเรียกว่า ตะนะ เครื่องดับเผาเผาเลสมันเอง อดทน..เมื่อถูก ประทุษร้าย อดใจ..เมื่อถูก พระผู้พระภาคเจ้าของเราทรงสรรเสริญ อนันติธรรมว่าเป็นสิ่ง เป็นพื้นฐานให้เกิดคุณธรรม คือ ศีล สภาฯ กุศลธรรมทุกอย่างจะเจริญขึ้นมาได้ ก็เพราะอธิฐาน ผู้มีบัณฑิตธรรมได้ชื่อว่าเป็นผู้ย่างขึ้นสู่วิถีี และพุทธองค์ยิ่งทรงสรรเสริญอาวุธกว่า เข้นปัญญาแล้ว เรายตาคลอดสราเสร็จอุว่าเป็นสิ่งดี ดังนั้นเมื่อตารอย่างนี้แล้วเราจะต้องสั่งสมบำรืมาให้มากเข้าไว้เพื่อเป็นตะนะ เผาลาญบรมานิเลศภายใน จนกว่ากัลจะดับมอดดับสูญเชื่อไม่เหลือเศษให้จงได้ “ผู้มีบัณฑิตดีชื่อว่านำประโยชน์มาให้ทั้งตนและผู้อื่น ผู้มีบัณฑิตอ่าว่าเป็นผู้บู้สู่วิถีีแห่งสุวรรณ และนิพพาน” (พุทธวจน)