ความเข้าใจในกุลสาธรรมและอุกสาธรรม : หน้า 74/108

กุลสา ธมมา อุกสลา ธมมา... ฟังพระสวดอธิษฐาน น้อมนำบุญให้ผู้อื่นลาภ... กุลสา ธมมา : ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุลสา อุกสลา ธมมา : ธรรมทั้งหลายที่เป็นอุคคลา อพุทธา ธมมา : ธรรมทั้งหลายเป็นอัพยากฤตเป็นจิตกลาง ๆ มีอยู่ กตแล ธมมา กุลสา : ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุลเป็นไบน ยสิมี สมเย กมาวาจี กุลสา จิตติ อุปปุนะ โทป : ในสมัยใด จิตติเป็นกุลสงเป็นไปใน กามาวจรภูมิเกิดขึ้น โสมุสสุตต : ถานสมุยุตต : เป็นไปด้วยโสมัส ประกอบพร้อมด้วยญาณ รูปุมผัน ว สหภาพุมผัน ว คณาธรรมผัน ว รสารธรรมผัน ว โพลจุตพุทธธรรม ว ทมมธรรมม ว ย ย วา ปนารพน : ปาฏิหาริย์ใด ๆ คือ มีจิตนิยดีในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสหรือธรรม เป็นอารมณ์ดีตุ ตสุมิ สมจะ ผัสโล โทติ : ในสมัยนั้น ผลสละ ย่อมมี อภิญญา โทป : ความไม่ฟุ้งซ่าน เป็นสมาธิย่อมมี เย วา ปน สห ใกลย สหเย อนุเบปิ อติกี ปฏิญจสมปนนา อรูโป ธมาม : อีกอย่างหนึ่ง ในสมัยนั้นธรรมเหล่าใด เมื่อมีอยู่เป็นธรรมที่ไม่มีรูป อาศัยกันและกันเกิดขึ้น อิม ธมมา กุลสา : ธรรมเหล่านี้ปกกุล อภิญญา กุลสา : ธรรมทั้งหลายที่เป็นกุลสา หมายเอา กุลสติ ๒๑ ดวง เจลลิ ๑๙ ดวง อุกสลา ธมมา ธรรมทั้งหลายที่เป็นอุคคลา หมายเอา อวิกจิต ๑๒ ดวง แจกลิ ๒๗ ดวง อพุทธา ธมมา ธรรมทั้งหลายที่เป็นอัพยากฤต หมายเอา วิบากจิต ๓๖ กิริยาจิต ๒๐ รูป ๒๙ นิพพาน ๑ นอกจากนี้ ยังมีความหมายขององค์ธรรมอย่างอื่นอีกมากมาย ซึ่งมีความละเอียดลึกซึ้งมาก เพราะเป็น “ปรัชญธรรม” เป็นธรรมชั้นสูงกว่าองค์ธรรม เจลลิ รูป นิพพาน ซึ่งเป็นแก่นของอภิธรรม จะเข้าใจได้ก็ต่อเมื่อหาโอกาสศึกษาและลงมือปฏิบัติอย่างจริงจังเท่านั้น เมื่อยังฟังไม่เข้าใจ ก็อย่ากลวลใจ แค่ทำใจให้ปลอดกังวล ทำจิตให้เป็นกุลสกุล ผลบุญใหญ่หลวงก็เกิดแล้ว.. กุลสา ธมมา อุกสลา ธมมา... ฟังพระสวดอธิษฐาน ทำจิตให้เป็นกุลสา พร้อมส่งใจถึงผู้อื่นจนให้ได้ผลสุด ตีให้บุญแก่นตัวเองและผู้อื่นลาภไปแล้ว นี่คือการฟังอย่างซาบซึ้งของบัณฑิตนาครู้ย่างง่ายๆ.