กระ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 255 / 276

… เราได้ให้นหาทานเห็น ปานนี้ จนตราบเท่าสิ้นชีวิต เราได้ให้ทรัพย์นี้นเกลียดก็พอได้ เปรียบเหมือนคนใช้กระสับ เพื่อจะพ้นจากโรค ต้องการให้หมอตพใจด้วยทรัพย์ จึงหายจากโรคได้. ขุ. จรียา. (พุทธ) มก. ๗๔/๘๐ …

เนื้อหาในพระไตรปิฎกเกี่ยวกับอุปมาอุปไมยแสดงถึงความสำคัญของการให้และการดูแลช่วยเหลือผู้อื่น เปรียบเหมือนฝนที่ตกในพื้นที่ที่ต้องการน้ำ รวมถึงการยกตัวอย่างต่าง ๆ เพื่อแสดงถึงคุณค่าของการทำบุญและความสำเร็

…ขาว สะอาด มีท่าเรียบร้อย ควรวิรามัยถ้าบูชาจะพึงมาแต่ทิศตะวันออก ตะวันตก ทิศเหนือ ทิศใต้ฉันใดความร้อนกระจายจะร้อนก็ย่อมบำบาก กระหยอง บูรณันมาถึงสระนั้นและจะทำความกระาย นำและความร้อนกระจายให้เสื่อมสูญได้ ฉ…

เนื้อหาต่อไปนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกเพื่อนำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับความดีและความเลวในชีวิต ในที่นี้ยกตัวอย่างภูมิธรรมที่มีความสำคัญในการบรรลุพระสัมโพธิญาณ พร้อมยกอุปมาอุปไมยต่างๆ เพื่อให้เห็น

…. (เทราช) มก. ๑๔/๑๙๒ ๗.๑๙ พระเจ้าปายาลิสตรัสแย้งต่อว่า เคยตรัสสังให้ลงโทษโจรที่จับได้ ให้ร่อนโดยไม่กระทบกระทั่งผิว หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก ยื่นในกระดูก เพื่อจะดูชีวิตออกไปจากร่าง เมื่อเขาทำอย่างนั้นและเม…

เนื้อหาเกี่ยวกับการอภิปรายเรื่องชีวิตและความตายในพระไตรปิฎก โดยเน้นการสนทนาระหว่างพระเถรและพระเจ้าปายาลิส โดยพระเถรเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการเปรียบเทียบชีวิตกับวัตถุต่าง ๆ เพื่อสื่อถึงธรรมชาติของชีวิตและก

…๓.๑๒ พระเจ้าปายาสิสดารียังต่อไปา เคยตรัสสั่งให้ลงโทษโรที่ฆ่าได้ โดยให้ตัดผิวหนัง ตัดหนัง เนื้อ เอ็น กระดูก เศษในกระดูก เพื่อฅฅนดู ถีชะ จึงไม่ทรงเชื่อว่าโลกนี้มีเป็น ต้นเหตุ พระเถรทูลเปรียบเทียบว่าว่า ชฎิ…

…บ เมื่อเทียบกับกาลอวกาศ ทำให้เราเห็นค่าของการเกิดในโลกมนุษย์นี้ และเสนอให้เราเข้าใจในความสำคัญของการกระทำและการเลือกที่ถูกต้องในการใช้ชีวิต เพื่อไม่ทำให้เสียโอกาสที่ได้มาเหมือนกับเด็กที่พยายามหาวิธีจุดไฟ…

…ูงโคที่มีผู้ ฉะนั้น. ข.ชา. (โพธิ) มก. ๑๖/๕๔๔ ๑๕๕ ๑.๖ ความเป็นผู้นำ โลกหาได้ง่าย เหมือนกับดอกมะเดื่อ กระต่ายในดวงจันทร์ หรือเหมือน น่านน้ำมา ฉะนั้น. ข.เถร. (อรรถ) มก. ๕๕/๒๕ ๑.๗ ดอกบัวหลวงมีก้ามขาว ผุดขึ้น…

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก ที่ชี้ให้เห็นถึงความดีและการปกครองที่มั่นคง ผ่านการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เช่น ดอกบัวและโค โดยมีการเน้นถึงคุณสมบัติของผู้นำที่ดี และการปฏิบัติที่ปราศจากบาป กา

…นห่วงน้ำในพัดชาวบ้านอันหลับแล้วไป ฉันนั้น ชู.ร. (พุทธ) มก. ๔๙/๒๙๐ ๓.๖ แม้น้ำไหลลงจากภูเขา ไหลไปใกล้ กระแสเชี่ยวพัดให้สิ่งที่จะพัดไปได้ไม่มีมีระยะ เวลาหรือชั่วโมงที่มันจะหยุด แต่ที่แท้แม้น้ำนี้ไหลเรื่อยไป…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับชีวิตมนุษย์ที่ไม่ถาวร ผ่านการเปรียบเปรยกับสิ่งต่างๆ เช่น ฟองน้ำ, หยาดน้ำค้าง และน้ำจากภูเขา แสดงให้เห็นว่าชีวิตนั้นมีลักษณะเป็นช่วงสั้นๆ และหากไม่มีการใส่ใจในการทำควา

…่น เพราะเกิดขึ้น และเสือมไป เดินมาแล้วเมื่อสายทาง อาบน้ำในแม่น้ำเจ้าวดี นั่งในเรือมิร่มผึ้งแม่น้ำมี กระแสอ่อนเข้าแอ่งหนึ่ง เห็นฟองน้ำใหญ่ ตั้งขึ้นด้วยกำลังแห่งกระบังและแตกไป ได้ถือเอาเป็นอารมณ์ว่า แม้อัต…

ในบทความนี้ได้กล่าวถึงการพิจารณาร่างกายและสิ่งต่างๆ ว่าเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ผ่านการเปรียบเทียบและการสังเกตการณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น การแตกของฟองน้ำในแม่น้ำ และการเปรียบเทียบกับสิ่งที่ผ่านเ

…รือแสนไปได้ด้วยกำลังสายธาร ฉันใด กายอันนี้ฉับลำไป จึงดิ้นไปได้ ฉันนั้น ที่ม. (อรรถ) มก. ๑๔/๐๐ ๑๐.๗ กระดูกเหล่านี้ อันเขาทั้งเลื่อนลาลาด ดูดน้ำเท่าในสารกกล มีสีเหมือนนกพิราบ ความยินดีอะไรล่ำลึกมี เพราะเห…

บทอุปมาที่นำเสนอในพระไตรปิฎกแสดงให้เห็นถึงลักษณะและความเป็นจริงของชีวิตมนุษย์ การเปรียบเทียบที่ใช้ทำให้สิ่งที่ซับซ้อนกลายเป็นที่เข้าใจได้ เช่น การเปรียบเทียบกายมนุษย์กับเรือที่ต้องพึ่งพากำลังลมและสายธ

…ล. ทีปา (อรรถ) มก. ๑๔/๒๔๙ ๒.2 ธรรมอาไม่ยอมเออนอย่างไปตามลมโดยไม่ลิขิต ฉันใด ภิกษุผูปรารถนาความเพียร กระทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ทำแต่สิ่งดีงาม ไม่ฝ่า ฝืนพระธรรมวินัย สมคำของพระราชา วควรจะทำตามซึ่งคำของพร…

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการอุปมาอุปไมยที่นำเสนอในพระไตรปิฎก เช่น เปรียบเทียบพระคุณของพระโคดมและการเคารพในพระธรรม โดยมีการใช้ภาพลักษณ์ฝนตกเพื่อสื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ของธรรม และการยึดมั่นในพระธรรมซึ่งไม่

…กียจ เข้าไปยังฝูงแกะ ฯ แกะทั้งตัวเมียตัวผู้ ครุ่นหาแล้ว ก็เนิ่นไป สมหทรามนบงก็อาจการเหมือนอย่างนั้น กระทำการปิดบังตัว เที่ยวหลอกลวงพวกมนุษย์ บางพวกประพฤติไม่กินอาหาร บางพวกนอนบน แผ่นดิน บางพวกทำกิริยาขัด…

…ั้งคำถามเกี่ยวกับการลงโทษบุคคลที่ประพฤติผิด การใช้ตัวอย่างจากธรรมชาติและพฤติกรรมในการชี้ให้เห็นถึงผลกระทบที่เกิดจากการกระทำเหล่านั้น โดยสอทำให้เกิดมุมมองที่แตกต่างต่อการปฏิบัติตนตามหลักธรรมดา และความสำคั…

มงคลที่ ๓ สนทนาธรรมตามกาล สีหมูคราชันต์ ถ้าแม้จะจับช้าง ย่อมจับโดยแม่นยำไม่พลาด ถ้าจะจับกระบือ โก เสือเหลือง โดยที่สุด แม้กระต่าย และแมว ย่อมจับโดยแม่นยำไม่พลาด ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะสีหมูค…

…งคลที่ ๓ สนทนาธรรมตามกาล สีหมูคราชันต์ เน้นการดำเนินชีวิตที่มีความแม่นยำในการจับสิ่งต่างๆ เช่น ช้าง กระบือ เสือเหลือง กระต่าย และแมว โดยอาศัยหลักความไม่พิศวาสในการทำงาน การแสดงธรรมที่ถูกต้องตามทางจิตวิญญ…

…ไปอารมณ์ต่างๆ เพราะเว้นจากสมาธิ... ท่านเหล่านี้ขาดสมาธิ เป็นเหตุที่จะจะได้โอกาส เปรียบเหมือนลิงในป่ากระโดดตามงูไม่ในป่า ฉะนั้น. ม.ม. (อรรถ) มค. ๑๐/๒๓๓ ๑.๒ การได้อารมณ์เหมือนการจับไม้ ลิงนั้นเทียวไปโน้บ ป…

…นทางธรรมจากพระไตรปิฎก โดยอธิบายถึงธรรมชาติของจิตที่ขาดสมาธิ เปรียบเทียบกับลิงในป่า การจับไม้ และร่างกระดูกที่เป็นที่อยู่ของจิต พร้อมกับการอธิบายถึงความยากในการควบคุมจิตเมื่อไม่มีกำหนดความชัดเจน ต้องมีควา…

…เปียยชุ่มด้วยกสิลาสาม เหมือนไม้แก่ในนั่น ม.ม. (อรรถ) มค. 19/123 2.11 ท่อน้ำที่ตาไปในน้ำนัว ถูกกระทบที่แผ่นหิน เป็นต้น แหลกละเอียดภายในนั่นแล ฉันใด บุคคลผู้ตกไปวัง คือ กามคุณ 5 นี้นั่น ถูกทุกอันเกิด…

…ัดการกับกามคุณทั้งห้า โดยการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ที่สามารถเข้าใจได้ง่าย เช่น ไม้มีเดือด น้ำที่ถูกกระทบ การเผาไหม้ของกามราคะและเครื่องมือในการเข้าใจธรรมะ โดยสอนให้ผู้คนเข้าใจถึงความจริงของชีวิตและสิ่งท…

…ผู้มีความกำหนด เพราะฉะนั้น ท่านจึงว่าเป็นเครื่องทำเป็นเครื่องหมาย เหมือนลูกวัว ตัวที่เหมือนกันของ ๒ กระดูก ตราบเท่าที่ยังไม่ทำเครื่องหมายแก่ลูกวัวทั้ง ๒ ตัวนั้น ก็อมไม่มีที่สามารถจะได้ว่า นี้เป็นลูกวัวขอ…

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์และความรู้สึกของมนุษย์ โดยการเปรียบเทียบกับธรรมชาติและสถานการณ์ต่าง ๆ อันเกี่ยวข้องกับการมีชีวิต ทั้งนี้ยังกล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตและวิธีที่จะช่วยให้เข้าใจต

…วนเดียว ดูสังข์ขัดแล้วทำไม่ได้ง่าย. วิม. (ทั่วไป) มก. ๗/๕ ๓.๑๒ เทวดาผลาญพระผู้พระภาคเจ้าว่า อะไรคือกระท่อม อะไรคือ รอคอย อะไรคือผู้สนกล อะไรคือเครื่องผูก พระผู้พระภาคเจ้าตรัสว่า กระท่อมคือมารดา รังคืออร…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยที่ทรงคุณค่า มาจากพระไตรปิฎก ซึ่งอธิบายถึงความสำคัญของราคะในจิตใจของมนุษย์ และการอธิบายเปรียบเทียบการมีความหวังและการทำดีให้บริสุทธิ์ โดยอ้างถึงคำสอนจากพระพุทธเจ้าเกี่

…เน่า ฉันใด แม้พุทธตรีใหม่เอี่ยม เขาก็เรียกว่า น่ามตราเน่า ฉันนั้น อัง.ฉกุกก. (อรรถ) มก. ๑๕/๖๔ ๒.๙ กระดูกเหล่านี้ อันเขาทิ้งเกลื่อนกลาดดูดข้าในสารกาล มีสิเหมือนนกพิราบ ความยินดีอะไรล่าครั้ง เพราะเห็นกระ…

เนื้อหาพูดถึงความซับซ้อนของกายมนุษย์ ซึ่งถูกเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติ โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และความเป็นไปของชีวิต การอ้างอิงถึงบทคัดจากพระไตรปิฎก ชี

๒๖๕ อุบาสามิไม่จากพระไตรปิฎก ๖.๑๓ จงมาดูอัตภาพอันวิจิตร มี caisเป็นแผล อันคั้นกันอยู่แล้ว กระสับกระส่าย เป็นที่อาร ของชนเป็นอันมาก ไม่ยั่งมั่นคง จงมาดูรูปอันวิจิตรด้วยแก้มมณี และกุณฑล มีกระดูกอ…

บทความนี้กล่าวถึงการสะท้อนถึงอัตภาพที่วิจิตรและไม่แน่นอน คำสอนชี้ให้เห็นถึงความหลอกลวงของกายที่สวยงามและการมองโลกในแง่ที่ลึกซึ้งกว่า เน้นถึงอันตรายของการยึดติดกับร่างกายและการปล่อยวางเพื่อเข้าถึงพระนิ

…ริญภาวนาสติกแล้ว ทำให้มากแล้ว มารย่อมไม่ด้อยน้อย ไม่ได้อารมณ์ เปรียบเหมือนบูรโยนกล้วยเข้าบา ลงบนแผ่นกระดานเรียบอันลั่นล่นดู ก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไดน บรรดนั้นจะพึงใช้อธิษฐาน กระดา…

…าง ผู้ที่ปฏิบัติตามพระธรรมมีความสุขในการมีส่วนร่วมในความเจริญทางจิตใจและอารมณ์อย่างมาก และแสดงถึงการกระทำที่ต้องทำด้วยความตั้งใจเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีในชีวิต

…าวะนํ้ามันอันเต็มเปี่ยม เป็นชื่อของกายตาศติ เพราะเหตุนี้ เธอพิสูจน์ว่ากายตาศติเป็นของอันเราจุรีแล้ว กระทำให้มากแล้ว กระทำไม่หยุด ส่งสมแล้ว ปริอณฑ์แล้ว เธอพิสูจน์อย่างนี้แหละ สัง.ม. (พุทธ) มค. 30/545 4. …

บทความนี้กล่าวถึงการใช้คำอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกเพื่ออธิบายแนวคิดเกี่ยวกับกายตาศติ และการออกบวชของบุคคลซึ่งเป็นการแสดงถึงการหลุดพ้นจากกิเลสและการใส่ใจในประโยชน์สุขของจิตใจ โดยอุปมาเชื่อมโยงกับสภาพทางก

…ั่งหลาย ๙ ดูเจริญถูกลมชุ่มชิ้นในหามสมุทร และดูโคจรที่เทียบในเครื่องยนต์ ที่ม. (อรรถ) มก. ๑๓/๒๐๕ ๒.๒ กระแสน้ำแห่งแม่น้ำคงกลาดไหลไปสมุทร ฉันใด ดูก่อนภิททั้งหลาย ถ้าท่าน พึงหลายจะไม่เวียนเข้าฝั่งข้างนี้หรือ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก เช่น การเปรียบเทียบกระแสน้ำแห่งแม่น้ำกับการไม่เวียนไปมาของผู้ปฏิบัติธรรม และสภาวะที่ต้องหลีกเลี่ยงการจมอยู่ในอำนาจของมนุษย…