อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก : หน้า 131/370

๑๐๓๙ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก พระองค์เป็นที่ไป่ของเหล่าจาก ดังสาครเป็นที่ไหลไปแห่งแม่น้ำน้อยใหญ่. ซูชา (ทั่วไป) มก. ๔/๑๖๐ ๓.๓ บุคคลได้ผสมสมะ พารามณ์ ค่านิราม่า คนนทาแล้ว ยอไม่แม้นข้าว น้ำ และเครื่องบริโภคให้ บันฑิตทั้งหลายกล่าวบุตรบุคคลผู้นั้นแล้วเป็นบุตรตำรามนั่นแลว่า เป็นผู้เสมอด้วยฝนไม่ตก บุคคลโดยอ้อมไม่ให้ไทยธรรมแก่บุคคลบางพวก ย่อมให้แก่บุคคลบางพวก ชนผู้มีปัญญาทั้ง หลายกล่าวว่าบุคคลนั้นว่า ดูฝนตกในบางส่วน บุตรผู้นเขาออกปากขอได้ง่าย ๆ ผู้อุปภะสัตว์ว่ั่ว หน้า มีเจือจรดประดุจไพรธรรม พูดแต่คำว่า จงให้ๆ บุคคลบางคนในโลกนี้ว่าเป็นผู้รวมทรัพย์ทีดได้แล้วด้วยความหนั่น โดยชอบธรรม ยัง ฉนิพนธ์หลายผูมากมายแล้วให้บอกน่ำด้วยข้าว และน้ำโดยชอบ เปรียบเหมือนผมส่งเสียงร้อง คำราม ย่อมยังฝนให้ตก ยั่งให้หลอมเต็มที่ดอนและที่ลุ่ม ฉะนั้น. ๓.๔ นางผู้แจ้งซึ่งแยก คือ วิญญูผู้มากลั่นกลัวแล้ว นิยมให้เน้นในเรือนของพราหมณ์ ยินดี ต่อภิคุณนั้นเป็นนิตย์ ดังมาตรายนดีต่อบุตรผูจากไปนานกลับมาฉะนั้น. ๓.๕ เรตกแต่งทรัพย์ใส่สำหรับยารักษาในที่หลายร้อยแห่ง วิเศษพกมาในเวลาตาม หรือในเวลาครึ่งคืนดินดาน ก็ได้โอกะตามความปรารถนาพอเต็มอกกลับไป เราได้ให้นหาทานเห็น ปานนี้ จนตราบเท่าสิ้นชีวิต เราได้ให้ทรัพย์นี้นเกลียดก็พอได้ เปรียบเหมือนคนใช้กระสับ เพื่อจะพ้นจากโรค ต้องการให้หมอตพใจด้วยทรัพย์ จึงหายจากโรคได้. ขุ. จรียา. (พุทธ) มก. ๗๔/๘๐ ๔. การให้อวัยวะเป็นทาน ๔.๑ พระโพธิสตว์ (กระต่าย) นั่นลูกขึ้นจากที่นอนหญ้าแพรกของตน แล้วไปท้องถ่านเผิง นั้น คิดว่าถ้าสัตว์เล็ก ๆ ในระหว่างของเรามีอยู่ สัตว์นั้นอย่าตายด้วยเลย แล้วจะบดตัว ๓ ครั้ง บริจาคร่างกายทั้งสิ้น กระโดดโลดเต้นมีใจบิบบาน กระโดดลงในทอดเทียนดนองอาบน้ำ เหมือนพระยางค์ กระโดดลงในอปทุม ฉะนั้น. ขุ.ชา. (อรรถ) มก. ๕๔/๘๖๙ ๔.๒ เราจำเนอออกน้อยนอกด้วยหอก แล้วน้ำเนอหยันซึ่งมีหยาดเลือดไหล จุดยกดอกบัว พร้อมด้วยกันจากน้ำใสแล้วจักษ์ให้. ขุ.จริยา. (อรรถ) มก. ๗๕/๑๕๙