หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาพระพุทธศาสนาและเรื่องราวของพระโมคคัลลีบุตร
374
การศึกษาพระพุทธศาสนาและเรื่องราวของพระโมคคัลลีบุตร
…ระกาศพระศาสนาให้แพร่หลายสืบมา ทําความเกิดของพระองค์ ให้สำเร็จประโยชน์แก่สัตว์โลก ด้วยประการฉะนี้ แล กัตตุกัมยตาฉันทะ ย่อมยังความประสงค์ให้สำเร็จ แม้เป็นกิจยากสักปานไร ข้อนี้ถึง สาธกด้วยเรื่องในตติยสังคีติก…
บทความนี้นำเสนอเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการบรรลุธรรมของพระโมคคัลลีบุตรที่ใช้เวลา 7 ปีในการศึกษาและเกลี้ยกล่อมให้เข้าสู่พระพุทธศาสนา จนกระทั่งกลายเป็นอธิบดีสงฆ์ในสมัยพระเจ้าอโศกมหา
ปฐมธรรมแห่งความสำเร็จตามหลักพระพุทธศาสนา
375
ปฐมธรรมแห่งความสำเร็จตามหลักพระพุทธศาสนา
…จ้าพรมหทัตต์ แล้วได้ราชสมบัติคืนพร้อมทั้งพระราชธิดา ภายหลังได้ครอง แคว้นกาสีอีกด้วย ทีฆาวุกุมารอาศัยกัตตุกัมยตาฉันทะ ยังความประสงค์ของตนให้สำเร็จได้ด้วย ประการฉะนี้. ส่วนพระมหาชนกยกเอา กล่าวสอนไว้ว่า ความส…
เนื้อหาเกี่ยวกับสัจจะแห่งการดำรงชีวิตตามหลักพระพุทธศาสนาที่เสนอคำสอนเกี่ยวกับการเลือกบุคคลและการใช้ชีวิตที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะในฐานะของผู้นำ ซึ่งมีอิทธิบาทนำไปสู่ความสำเร็จ หากบุคคลสามารถควบคุมอารมณ์แ
หน้า3
378
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ธรรม ๒ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๘๓ ประการ คือ กัตตุกัมยาตาฉันทะ ความพอใจคือความเป็นผู้จะทำ ๑ บุคคลัญญุตา ความรู้จักเลือกบุคคล ๑ เป็นคุณอันล้ำเลิศ ให้เก…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
16
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ระกอบด้วยวิภัตติ กาล บท วจนะ บุรุษ ดังนี้ จัดเป็นวาจก คือ กล่าวบทที่เป็นประธานของกิริยา ๕ อย่าง คือ กัตตุวาจก ๑ กัมมวาจก ๑ ภาววาจก ๑ เหตุกัตตุวาจก ๑ เหตุกัมมวาจก ๑.
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ส่งเสริมความเข้าใจในวจีวิภาค โดยเฉพาะธาตุที่แบ่งออกเป็นสองประเภทคือ สกัมมธาตุ ซึ่งมีกรรมและ อกัมมธาตุ ที่ไม่มีกรรม เช่น ธาตุที่หมายดอกจันทน์จัดเป็น อกัมมธาตุ ขณะที่ อิกขุ ถ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
17
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 166 [กัตตุวาจก] กิริยาศัพท์ใดกล่าวผู้ทำ คือ แสดงว่า เป็นกิริยาของผู้ทำนั้นเอง กิริยาศัพท์นั้น ชื่อกัตตุวาจก: ม…
บทความนี้เน้นการศึกษาและอธิบายหลักการของกิริยาศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งกล่าวถึงการระบุตัวผู้ทำและกรรมในประโยค ตัวอย่างเช่น 'สูโท โอทนํ ปจติ' ชี้ให้เห็…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
19
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
…นี้ ต้องเป็นประถมบุรุษ เอกวจนะ อย่างเดียว, ส่วนตัวกัตตา จะเป็นพหุวจนะและบุรุษอื่นก็ได้ ไม่ห้าม [เหตุกัตตุวาจก] กิริยาศัพท์ใดกล่าวผู้ใช้ให้คนอื่นทำ คือแสดงว่า เป็นกิริยา ของผู้ใช้ให้ผู้อื่นทำนั้น, กิริยาศัพ…
เนื้อหาที่เกี่ยวกับกิริยาศัพท์ในบริบทของบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะการใช้ภาววาจกและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดความหมายของคำและการสร้างประโยค เช่น การใช้ประธานและกรรม รวมถึงตัวกัตตา ด้วยการยกตัวอย
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
24
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 173 กัตตุวาจก (๑๑๘) แจก ภู ธาตุเป็นตัวอย่าง ๑. วตฺตมานา ปุริส. เอก. พหุ ป. ภวติง ภวนฺติ. ม. ภวสิ. ภวถ. 8. ภวา…
บทนี้เน้นการแจกแจงธาตุของคำในภาษาบาลี โดยให้ตัวอย่างในประเภทต่างๆ เช่น วตฺตมานา และ แสดงการจัดระเบียบคำในแต่ละประเภท ทำให้ผู้อ่านเข้าใจการใช้ภาษาในบริบทต่างๆ พร้อมทั้งอธิบายแนวทางการอ้างอิงเพิ่มเติมใน
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
39
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ข้างต้นนั้น. สาธนะ (๑๓๒) ศัพท์ที่ท่านให้สำเร็จมาแต่รูปวิเคราะห์ ชื่อ "สาธนะ สาธนะนั้นแบ่งเป็น ๒ คือ กัตตุสาธนะ, กัมมสาธนะ, ภาวสาธนะ, กรณสาธนะ, สัมปทานสาธนะ, อปาทานสาธนะ, อธิกรณสาธนะ รูปวิเคราะห์แห่งสาธนะจั…
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ในส่วนของสาธนะ ซึ่งเป็นกลุ่มคำที่แบ่งออกได้เป็น ๒ ชนิด ได้แก่ กัตตุสาธนะและกัมมสาธนะ โดยมีการอธิบายถึงรูปแบบของสาธนะและบทบาทของคำในภาษาบาลี ทั้งนี้เพื่อให้มีความเข้าใจ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
41
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ของที่นั้น เป็นต้นว่า ฐาน ที่ตั้ง, ที่ยืน, อาสน์ ที่นั่ง, สยน์ ที่นอน, ชื่อว่าอธิกรณสาธนะ ๆ ที่เป็น กัตตุรูป แปลว่า "เป็นที่--" ที่เป็นกัมมรูป แปลว่า "เป็นที่อันเขา." ဆ (๑๓๓) รูปวิเคราะห์แห่งสาธนะ จัดเป็น …
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์รูปวาทะในบาลี โดยแบ่งออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ กัตตุวาจก, เหตุกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งมีความสำคัญในภาษา มคธ และการแต่งหนังสือในภาษาไวยากรณ์ การใช้ศัพท…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
43
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…่อว่าผู้เป็นเอง. สย์ เป็นบทหน้า ภู ธาตุ ในความ เป็น, ลบ กวิ เอานิคคหิตเป็น มุ โดยวิธีสนธิ (๒๒), เป็นกัตตุรูป กัตตุสาธนะ อุเรน คจฺฉติ-ติ อุรโค. (สัตว์ใดๆ ย่อมไปด้วยอก, เหตุนั้น สัตว์นั้น ชื่อว่าผู้ไปด้วยอก.…
เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์คำและโครงสร้างในภาษาบาลี มีการนำเสนอโครงสร้างของประโยค การใช้บทหน้าในธาตุต่างๆ การสนธิคำในกิตปัจจัย ความสัมพันธ์ระหว่างคำ และตัวอย่างการวิเคราะห์ในรูปแบบต่างๆ เช่น ธาตุในคว
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 193
44
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 193
…์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 193 ถาเป็นนปุ๊สกลิงค์ เป็น ธมฺมวาห์ วิเคราะห์ก่อนเป็นกัตตุรูป กัตตุ สาธนะ ลงในอรรถแห่ง ตัสสีละ, วิเคราะห์หลัง เป็นสมาสรูป ตัสสีลสาธนะ, สมาสรุป ตัสสีลสาธนะนี้ …
เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์ของบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของวจีวิภาคที่พูดถึงลักษณะของคำและการใช้ในประโยค ซึ่งมีการยกตัวอย่างเพื่อให้เห็นความเข้าใจที่ชัดเจนเกี่ยวกับการใช้คำในบริบทต่าง ๆ รวม
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
45
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
… ในความทำ ลบพยัญชนะที่สุดธาตุ ซ้อน ๆ, กตฺตุ เข้ากับปฐมาวิภัตติ เอกวจนะ แห่งนาม เป็น กตฺตา (๖๖). เป็นกัตตุรูป กัตตุสาธนะ วิเคราะห์หลัง ลงในตัสสีละ. วทตี - ติ วๆตา, [ผู้ใด] ย่อมกล่าว, เหตุนั้น (ผู้นั้น] ชื่อ…
ส่วนที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค มุ่งเน้นที่การวิเคราะห์คำและอธิบายเกี่ยวกับความหมายของคำต่าง ๆ ในบริบทของการฟัง, การทำ, การพูด, และการรู้ ในกรณีต่าง ๆ พร้อมการวิเคราะห์ของธาตุและการเข้าใจองค์ประกอบ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - อาขยาตและกิตก์
48
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - อาขยาตและกิตก์
…ว่าแตกฉานดีโดยต่าง, ปฏิ สํ เป็นบทหน้า ภิท ธาตุ ในความ แตก, อิตถีลิงค์ ปฐมาวิภัตติ เป็น อา (๕๒). เป็นกัตตุรูป กัตตุสาธนะ หิต กโรติ - ติ หิตกุกโร, ผู้ใด ย่อมทำ ซึ่งประโยชน์เกื้อกูล, เหตุนั้น (ผู้นั้น] ชื่อว่…
ศึกษาละเอียดเกี่ยวกับโครงสร้างและการใช้ศัพท์ในภาษาบาลี โดยเฉพาะในหัวข้ออาขยาตและกิตก์ โดยจะวิเคราะห์การใช้ภาษาจากประโยคต่างๆ ที่แสดงให้เห็นถึงความหมายและการเปลี่ยนแปลงของคำในบริบทต่างๆ เช่น การให้ การ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
49
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
… นั้น, เหตุนั้น [อุบายนั้น] ชื่อว่าเป็นเครื่องแนะนำ [ของบัณฑิต) วิ เป็นบทหน้า นี ธาตุ ในความ นำ เป็นกัตตุรูป กรณสาธนะ ปฐมิ ภวติ เอตสฺมา - ติ ปภโว. [แม่น้ำ] ย่อมเกิดก่อน แต่ประเทศนั่น เหตุนั้น [ประเทศนั่น] …
เนื้อหาภายในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์และวจีวิภาค โดยพูดถึงคำต่าง ๆ เช่น 'อันเขาศึกษา', 'ความศึกษา', และ 'สมบัติใดอันเขาฝังไว้' พร้อมอธิบายถึงความหมายและการวิเคราะห์ในบริบทต่าง ๆ ของคำ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
50
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…. กมุม เป็นบทหน้า กรุ ธาตุ ในความ ทำ, วิธีพฤทธิ์ และลบ ณ ปัจจัย ได้กล่าวแล้วในโคตตตัทธิต (๑๐๓), เป็นกัตตุรูป กัตตุสาธนะ รุชฺชตี - ติ โรโค. (อาพาธใด ย่อมเสียดแทง, เหตุนั้น [อาพาธนั้น] ชื่อว่าผู้เสียดแทง, รุ…
ในเนื้อหานี้จะพูดถึงหลักไวยากรณ์บาลี โดยเฉพาะในด้านวจีวิภาคในภาคที่ ๒ ซึ่งจะอธิบายการทำและการเกิดขึ้นของคำในรูปแบบต่างๆ พร้อมชี้แจงตัวอย่างการใช้เวณตามบทบาทในภาษา เช่น การเสียดแทงและการนำไปของภาระ ผ่า
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
51
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
…. มนน์ วา มติ. อีกอย่างหนึ่ง ความรู้ ชื่อว่ามติ มนุ ธาตุ ใน ความรู้, ลบที่สุดธาตุ, วิเคราะห์ต้น เป็นกัตตุรูป กัตตุสาธนะ, วิเคราะห์กลาง เป็นกัตตุรูป กรณสาธนะ, วิเคราะห์หลัง เป็น ภาวรูป ภาวสาธนะ. สรตี - ติ ส…
…ทำความเข้าใจทางภาษาบาลีจะถูกอธิบายอย่างละเอียด ในการศึกษาเหล่านี้จะมีการวิเคราะห์จากสามกลุ่ม ได้แก่ กัตตุรูป กรณสาธนะ และภาวรูปฯ พร้อมด้วยการเปรียบเทียบและอธิบายความเชื่อมโยงในการเรียนรู้.
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
56
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…น อาขยาต (๑๑๕) ต่างกันสักว่ารูปแห่งกิริยาศัพท์, เพราะฉะนั้น ในที่นี้ จักสำแดงแต่อุทาหรณ์เท่านั้น ๑) กัตตุวาจก, ภิกขุ คาม ปิณฑาย ปวิฏโฐ. ภิกษุ ด ๒ က ๔ เข้าไปแล้ว สู่บ้าน เพื่อก้อนข้าว ด ๔ ๒ က ๒) กัมมวาจก. อ…
ในภาคที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์นี้ ซึงพระผู้มีพระภาคเจ้าได้กล่าวถึงวาจกซึ่งจัดเป็น ๕ อย่าง โดยมีความเชื่อมโยงกับธาตุอาขยาต มีการอธิบายถึงประเภทต่างๆ ของวาจก รวมถึงตัวอย่างเพื่อแสดงให้เห็นถึงการประยุกต์ใช้ง
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
9
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
…โต โหติ ชาติยา ขตฺติโย โหติ ๓. บทวิเสสนะ ที่ประกอบด้วยทุติยาวิภัตติเข้ากับกิริยาว่าทำ ในพากย์ที่เป็นกัตตุวาจก และประกอบด้วยปฐมาวิภัตติในพากย์ที่ เป็นกรรมวาจก เรียกชื่อว่า วิกติกมุม, อุ, อิม อตฺถิ ปากฏ กโรห…
บทนี้พูดถึงการใช้คำในบาลีไวยากรณ์ เช่น บทนามนามที่ใช้เรียกชื่อ รวมถึงการใช้คุณนามในสามกรณีที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ยังกล่าวถึงบทสัพพนามและความสำคัญของบทย่อยต่าง ๆ ในบริบทของวากยสัมพันธ์เพื่อให้เข้าใจการ
บาลีไวยากรณ์: กาลกิริยาและวิสาขา
37
บาลีไวยากรณ์: กาลกิริยาและวิสาขา
…ติ, อโธมุโข วิเสสนะ ของ โส. เอว ศัพท์ อวธารณะ เข้ากับ ภุญชติ ๔. วิสาขา สยกัตตา ใน อาห, อาห อาขยาตบท กัตตุ วาจก. สสุโร สยกัตตา ใน น กโรติ น ศัพท์ ปฏิเสธ ใน กโรติ กโรติ อาขยาตบท กัตตุวาจก, เถร อวุตตกัมม ใน ท…
บทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์และการใช้งานของกาลกิริยาและวิสาขาในภาษาบาลี ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของไวยากรณ์ในการเข้าใจและใช้ภาษาอย่างถูกต้อง ผ่านตัวอย่างต่างๆ และการเชื่อมโยงกับเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง บทนี้ช่วยให้
การอธิบายลำไยการณือาญ
111
การอธิบายลำไยการณือาญ
ประโยค - อธิบายลำไยการณือาญ - หน้าที่ 110 จัดแจง ณ ต้นัจจ (กัตตุวาจก) อิ วิหวดี แล้วรัสสะ อิ เป็น อิง ส อาม. สนุกปูล็ง ยัง...ให้จ่มน่า-เสียงชูแล้ว ส บทหน้า ตปู ราธู…
เนื้อหาในหน้าที่ 110 อธิบายเกี่ยวกับลำไยการณือาญ โดยเน้นถึงการจัดการกับปัจจัยและกระบวนการคิดที่มีความเชื่อมโยงระหว่างองค์ประกอบต่างๆ เช่น ความสนุกสนานและความงามที่เกิดจากปัจจัยต่างๆ ที่ควรกำหนด โดยมีก