ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 192
(๑๓๕) วิเคราะห์ในกิตปัจจัย
กวิ
สย์ ภวตีติ สยมภู, [ผู้ใด ย่อมเป็นเอง, เหตุนั้น (ผู้นั้น
ชื่อว่าผู้เป็นเอง. สย์ เป็นบทหน้า ภู ธาตุ ในความ เป็น, ลบ กวิ
เอานิคคหิตเป็น มุ โดยวิธีสนธิ (๒๒), เป็นกัตตุรูป กัตตุสาธนะ
อุเรน คจฺฉติ-ติ อุรโค. (สัตว์ใดๆ ย่อมไปด้วยอก, เหตุนั้น
สัตว์นั้น ชื่อว่าผู้ไปด้วยอก. อุร เป็นบทหน้า คม ธาตุ ในความ
ไป, ลบพยัญชนะที่สุดธาตุ คือ ม ด้วยอำนาจ กว และลบ กวิ
ด้วย.
ส ขนตี - ติ สงฺโข, สัตว์ใด ย่อมขุด (ซึ่งแผ่นดิน]
ดี คือว่า ด้วยดี, เหตุนั้น [สัตว์นั้น] ชื่อว่าผู้ขุดดี, & เป็นบทหน้า
ขน ธาตุ ในความ ขุด, เอานิคคหิตเป็น งู โดยวิธีสนธิ (๓๒)
ณี.
ง
ธมฺม วทติ สีเลนา - ติ ธมฺมวาที, ธมฺม วัตต์ สีลมสุสา - ติ
วา ธมฺมวาที [ผู้ใด) กล่าวซึ่งธรรมโดยปกติ, เหตุนั้น (ผู้นั้น]
ชื่อว่าผู้กล่าวซึ่งธรรมโดยปกติ; อีกอย่างหนึ่ง ความกล่าว ซึ่งธรรม
เป็นปกติ ของเขา, เหตุนั้น [เขา] ชื่อว่าผู้มีความกล่าว ซึ่งธรรม
เป็นปกติ. ธมฺม เป็นบทหน้า วท ธาตุ ในความ กล่าว, พฤทธิ์ อ
ที่ ว เป็น อา ด้วยอำนาจปัจจัยที่เนื่องด้วย ณ แล้วลบ ณ เหมือน
กล่าวแล้วในโคตตตัทธิต (๑๐๓), ถ้าเป็นอิตถีลิงค์ เป็น ธมฺมวาทินี