อวิชชามาเนน-ประโยคในอภิธัมมัตถสังคหบาลี : หน้า 354/442

1 ๑ อวิชชามาเนน- ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 354 เพราะต้องการให้รู้ความหมาย) ฯ ส่วนปัญญาปนโตบัญญัติ ท่านแสดง โดยชื่อมีนามและนามกรรมเป็นต้น ฯ นามบัญญัตินั้นมี 5 อย่าง คือ วิชชุมานบัญญัติ (แต่งตั้งสิ่งที่มีอยู่) ๑ อวิชชามานบัญญัติ (แต่งตั้ง สิ่งที่ไม่มีอยู่) ๑ วิชชามาเป็นอวิชชามานบัญญัติ (แต่งตั้งสิ่งไม่มีกับสิ่ง ที่มี) ๑ อวิชชามาเนนวิชชามานบัญญัติ (แต่งตั้งสิ่งที่มีกับสิ่งไม่มี) ๑ วิชชามาเนนวิชชมานบัญญัติ (แต่งตั้งสิ่งที่มีกับสิ (แต่งตั้งสิ่งที่มีกับสิ่งที่มี) ‹ อวิชชมานบัญญัติ (แต่งตั้งสิ่งที่ไม่มีกับสิ่งที่มี) ๑ ฯ ก็บรรดาบัญญัติ ๖ นั้น ในเวลาใด บัณฑิตทั้งหลายแต่งตั้ง (ประกาศ) รูป เวทนา เป็นต้น ซึ่งมีอยู่โดยปรมัตถ์ ด้วยบัญญัตินี้ ในเวลานั้น บัญญัตินี้ ท่านเรียกว่า วิชชมานบัญญัติฯ แต่ในเวลาใด บัณฑิตแต่งตั้ง (ประกาศ) แผ่นดิน ภูเขา เป็นต้น ซึ่งไม่มีอยู่โดยปรมัตถ์ ด้วยบัญญัติฯ ส่วนบัญญัติที่เหลือ นั้น บัญญัตินี้ ท่านเรียกว่าอวิชชมานบัญญัติทั้ง ๒ ว่า ผู้มี บัณฑิตพึงทราบด้วยอำนาจแห่งการผสมกันของบัญญัติทั้ง ๒ ว่า ผู้มี อภิญญา ๖ เสียงของหญิง จักขุวิญญาณ และว่า โอรสของพระราชา ตามลำดับ ฯ [สังคาคาถา] อรรถทั้งหลาย ที่เป็นอารมณ์แห่งมโน- ทวาร ซึ่งเกิดขึ้นในลำดับแห่งความเป็น ไปของโสตวิญญาณวิถี โดยกระแสเสียง ทางวาจา พ้นจากการรู้ชื่อนั้น บัณฑิตย่อม รู้ได้โดยกระแสแห่งนามบัญญัติใด นาม -