ชิวหา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 7

…ภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 116 ชื่อว่าวัตถุ ในวัตถุสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุ ๑ โสตะ ๑ มานะ ๑ ชิวหา ๑ กาย ๑ หทัยวัตถุ ๑ ก็วัตถุเหล่านั้นแม้ทั้งหม ย่อมได้ในกามโลกฯ แต่วัตถุ ๓ มีฆานะเป็นต้น ไม่มีในรูปโ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

…ารมณ์มีนัยดังที่ข้าพเจ้ากล่าวแล้ว ในก่อนนั่นแล ฯ วิญญาณ ๖ คือ จักขุวิญญาณ ๑ โสตวิญญาณ ๑ ฆานวิญญาณ ๑ ชิวหาวิญญาณ ๑ กายวิญญาณ ๑ มโนวิญญาณ ๑ ฯ ส่วนวิถี 5 คือ จิตตปวัติที่เป็นไป ตามทวาร จึงประกอบด้วยอำนาจแห่งท…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับอารมณ์และวิญญาณ ตามหลักอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งปันข้อมูลเกี่ยวกับวิญญาณ 6 ประการและวิถี 5 ประการที่เชื่อมโยงกับอารมณ์ การทำงานของจิตและขณะจิตที่มีผลต่อการรับรู้และการตอบสนองต

…ตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 260 ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ชื่อว่ามหาภูตรูป ๑ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กาย ชื่อว่าปสาทรูป ๑ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ กล่าวคือภูตรูปทั้ง ๔ เว้นอาโปธาตุ ชื่อว่าโคจรรู…

เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับรูปทรงและธาตุต่างๆ ในอภิธัมมะ โดยแยกรูปทรงออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น มหาภูตรูป, ปสาทรูป, และลักษณะรูป รวมถึงการแสดงออกถึงลักษณะต่างๆ ที่สำคัญในการดำรงชีวิตและการเข้าถึงควา

…ประกอบตามลำดับ ดังนี้ คือ ชีวิต รูป และอวินิพโภครูป พร้อมกับโสตะเป็นต้น ท่านเรียกว่าโสตทสกะ ฆานทสกะ ชิวหาทสกะ กายทสกะ อิตถีภาวทสกะ ปุริสภาวทสกะ และวัตถุทสกะ ฯ เฉพาะอวินิพโภครูป พร้อมกับชีวิต ท่านเรียกว่าชี…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักวิญญัติที่เกี่ยวข้องกับจิตและฤดู รวมถึงการระบุประเภทของรูปและสมุฏฐาน และการอธิบายเกี่ยวกับกลาปที่เกิดขึ้นร่วมกันจากชีวิตรูปและอวินิพโภค ผ่านการศึกษาอภิธัมมัตถ จะแสดงให้เห็นถึงกลไ

…้ในกามโลก ตามสมควร ไม่ บกพร่องในปวัติกาล ฯ แต่ในปฏิสนธิกาล ทสกะ ๓ กล่าวคือจักขุสกะ โสตทสกะ ฆานทสึกะ ชิวหาทสกะ กายทสกะ ภาวทสกะ วัตถุทสกะ ย่อมปรากฏแก่พวกสังเสทชสัตว์ และพวกโอปปาติกสัตว์ด้วยสามารถ แห่งกลาปอย่…

เนื้อหาชี้ให้เห็นการประกอบความกลางในอภิธัมมัตถที่มีทสกะหลากหลายเป็นตัวกำหนด และความสำคัญของการเข้าใจลำดับและการลดลงของกลาปในกระบวนการเกิดและดับของชีวิต โดยมีกฎแห่งกรรมและจิตเป็นสมุฏฐานที่สำคัญในทุกช่ว

…อื่นอีกนั่นแล เริ่มต้นแต่ ปฏิสนธิ ด้วยประการดังที่กล่าวมาฉะนี้ ฯ ก็ในรูปโลก บัณฑิตย่อมไม่ได้ฆานทสกะ ชิวหาทสกะ กายทสกะ ภาวทสกะ และอาหารชกลาป เพราะฉะนั้น ในปฏิสนธิกาลแห่งสัตว์ ในรูปโลกเหล่านั้น ย่อมได้กลาปที…

บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับสมุฏฐานตามหลักอภิธัมม ซึ่งกล่าวถึงรูปของสัตว์ที่ตายและการปฏิสนธิในต่างภพ ภายใต้สังคหคาถาเกี่ยวกับการมีกายและความรู้ในภพต่างๆ วิจารณ์เกี่ยวกับจิตและฤดูที่เป็นสมุฏฐานสำหรับสัต

…ว่ามี 8 เว้นจักขวายตนะ และโสตายนะทั้ง ๒ นั้น ของคัพภเสยยกสัตว์ว่ามี ๓ เว้นอายตนะคือ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา และสัททายตนะ โดยบาลีในธรรมหทยวิภังค์ ว่า (ขันธ์ ๕ ย่อมปรากฏแก่สัตว์ทุกจำพวก) ในขณะที่อุบัติในกาม ธา…

เนื้อหาในหน้าที่ 300 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา พูดถึงอายตนะของสัตว์ในทุคติว่ามีความแตกต่างกันในเรื่ององค์ประกอบของการรับรู้ และสามารถแบ่งเป็นกลุ่มตามลักษณะทางร่างกาย เช่น สัตว์บอ

…ข้าในจำพวก อุปปาติกะ ฯ ส่วนอาจารย์พวกอื่นสันนิษฐานว่า ในคัมภีร์ยมกปกรณ์ พระผู้มีพระภาคตรัสถึงฆานะและชิวหา เป็นอายตนะที่มีปกติไปด้วยกัน ดังนี้แล้ว พรรณนาถึงความไม่มีแห่งสัตว์แม้ที่ไม่มีฆานะเท่านั้น เพราะ สั…

…ับอายตนะ 8 และ 11 ในทางที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ประเภทนี้, สังเกตการเกิดขึ้นและการไม่มีการเกิดของฆานะและชิวหาที่ไม่อยู่ในรูปภพ เนื้อหานี้ช่วยให้ผู้อ่านทำความเข้าใจในคำสอนทางพุทธศาสนาเกี่ยวกับวัตถุประสงค์การเกิ…

…่วงไปได้ ๓ วันนับแต่ วันที่โสตทสกะปรากฏนั้น ฆานทสึกะปรากฏ ล่วงไปได้ ๗ วันนับแต่วัน ฆานทสกะปรากฏนั้น ชิวหาทสกะปรากฏขึ้น ๆ จริงอยู่ แม้ในอรรถกถา พระอรรถกถาจารย์ก็ได้แสดงเนื้อความนี้ไว้เหมือนกัน ฯ บทว่า ฐิติก…

…นรายละเอียดเวลาและลำดับของการเกิดขึ้นต่างๆ อาทิ จากการปรากฏของจักขุทสกะสู่โสตทสกะ จากนั้นฆานทสกะ และชิวหาทสกะ โดยเนื้อหานี้สอดคล้องกับแนวทางในพระอรรถกถาที่ได้กล่าวถึงในบริบทเดียวกัน จึงเสนอมุมมองที่สำคัญต่…

… ฯ ในรูปพรหม ทั้งหลาย (รูปวจรภูมิ) รูป ๒๓ ย่อมดับไปพร้อมกัน เพราะไม่มีรูป ทั้ง ๕ ด้วยสามารถแห่งฆานะ ชิวหา กายและภาวรูป ๒ ฯ แต่อาจารย์ บางพวกกล่าวว่า แม่รูปทั้ง ๓ มีลหุตาเป็นต้น ก็ไม่มีในรูปภพเหล่านั้น เพรา…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ซึ่งศึกษาความเป็นไปของชีวิตและการมีอยู่ของรูปในภาวะการดับของพรหม รูปแบบต่างๆ ของชีวิต รวมถึงการที่อาหารและฤดูมีอิทธิพลต่อการสร้างรูป นอกจา

… ๑ ฯ 0 อายตนะ ๑๒ คือ จักขวายตนะ (อายตนะคือตา) ๑ โสตายตนะ (อายตนะคือหู) ๑ ฆานายตนะ (อายตนะคือจมูก) ๑ ชิวหายตนะ (อายตนะคือลิ้น) ๑ กายายตนะ (อายตนะคือกาย) ๑ มนายตนะ (อายตนะคือใจ) ๑ รูปายตนะ (อายตนะคือรูป) ๑ ส…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ

…า ๆ จริงอยู่ กลิ่นของโภชนะเป็นต้น เพียงแต่ วางไว้ข้างหน้า ก็กระทบที่ฆานะได้โดยฟุ้งไปตามลม ฯ แต่ตรัส ชิวหายตนะไว้ในลำดับแห่งฆานายตนะนั้น โดยเป็นไปเฉพาะที่เฉพาะ แห่งเพียงเอกเทศเหมือนกัน ฯ ในลำดับนั้นจึงตรัสก…

บทความนี้วิเคราะห์การแสดงลำดับอายตนะภายในและภายนอก โดยเน้นที่จักขวายตนะซึ่งมีอารมณ์เป็นสนิทัสสนะและสัปปฏิฆะ พระผู้มีพระภาคจึงยกจักขวายตนะขึ้นเป็นลำดับแรก อธิบายความแตกต่างระหว่างอายตนะภายในที่เห็นได้แ

…ปชชติ รกฺขติ จักขุนทรีย์ จักขุนทริเย สํวร์ อาปชฺชติ โสเตน สทฺวํ สุตฺวา ฯเปฯ ฆาเนน คนธ์ ฆายิตวา ฯเปฯ ชิวหาย รส์ สายตวา ฯเปฯ กาเยน โผฏฐพพ์ ผุสิตวา ฯเปฯ มนสา ธมฺม วิญญาย น นิมิตตกคาหี โหติ ฯเปฯ มนินทริเย สว อ…

เนื้อหาวิสุทธิมคฺคสฺสนี้พูดถึงสีลนิทฺเทโส ซึ่งเป็นแนวทางการปฏิบัติที่สำคัญสำหรับภิกขุ โดยมีการกล่าวถึงหลักการการรักษาศีลและสวัสดิภาพ ในการดำเนินชีวิตโดยใช้ประโยชน์จากธรรมนิยมเพื่อให้เกิดความสุขความสงบ

…ี่ 42 วิสุทธิมคเค อาปชฺชิตวา ติฏฐิติ ปเคว ฆาติ สายๆ วา เอวเมว นานปุปการ ปานโภชนาที ทนฺตมูสลสญจุณณิต ชิวหาหตุถปริวตฺติติ เขฬลาลา- ปฏิพุทธ์ ติขณ์ วิคตวณฺณคนธรสาทิสมฺปท์ ตนฺตวายขลิสฺวานวมถุ สทิส นิปติวา ปิตตเ…

เนื้อหานี้มีการอธิบายถึงวิสุทธิมคฺคและการเชื่อมโยงกับพลังปานโภชนาที นอกจากนี้ยังพูดถึงลักษณะการดำรงอยู่ การรับรู้ทางใจ และการแยกแยะในบริบทของธรรม อันเป็นส่วนสำคัญในการเรียนรู้และการปฏิบัติในพระพุทธศาส

…ทนมตฺเตนาปิ สมฺภินฺนโสเภ อาโลป์ กตวา มุเข ฐปิเต เหฏฐิมทนตา อุทุกฺขลกิจจ์ สาเธนฺติ อุปริมา มูสลกิจจ์ ชิวหา หตุถกิจจ์ ติ ตตฺถ สุวานโทณีย์ สุวานปิณฑมิว ทนตมูสเลหิ โกฏเกตวา ชิวหาย สมปริวตฺติยมาน ชิวหคเค ตนุปสน…

บทความนี้จะสำรวจเนื้อหาของวิสุทธิมคฺคสฺสและมุมมองที่คลี่คลายความเป็นจริงในชีวิตมนุษย์ การใช้ทฤษฎีทางพุทธศาสนาในการตีความ และแนะนำวิธีการมองโลกที่สร้างสรรค์ นอกจากนี้ยังมีการเชื่อมโยงกับความคิดสมัยใหม่

…ฺพ์ ภวติ ปูติกนฺติ เอว์ นิสสนฺทโต ปฏิกูลตา ปจฺจเวกขิตพฺพา ฯ กก สมุมกขนโต ๆ ปริโภคกาเลปิ เจส หตุถโอฏฐชิวหา ตาลูน สมมกุเขต ตานิ เตน สมมกขิตตฺตา ปฏิกูลาน โหนติ ยาน โธตานีปี คนธหรณตถ์ ปูนปูน โธวิตพฺพาน โหนติ ป…

เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์สมาธิที่ต่อเนื่องจากวิสุทธิมคฺคสฺส ผ่านประเด็นต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงถึงการปฏิบัติภาวนาและผลกระทบต่อการพัฒนาจิตใจ โดยเน้นถึงความสำคัญของการฝึกสมาธิสำหรับการเข้าใจธรรมะอย่างลึกซ

…ฺสตฺโต ยูสภูโต อาพนธนากาโร อาโปธาตุติ ฯ เขโฬ ตถารูเป เขฬปฺปตฺติปจฺจโย สติ อุโภ กโปลปสเสหิ โอโรหิตวา ชิวหาตเล ติฏฐิติ ฯ ตตฺถ ยถา อพโพจนินนอุทก- นิสสันเทนที่ตีรกูปเก น กูปตล์ ชานาติ มย์ อุทก สนฺติฏฐิติ นปิ อ…

เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและปกรณวิเสสสุล ในบริบทของสรีเร รวมถึงการศึกษาเกี่ยวกับโกฏฐาโสและธรรมะเกี่ยวกับการเข้าใจที่ลึกซึ้ง การเจาะลึกในความหมายและความเชื่อมโยงของการดำรงอยู่ ซึ่งมีการยกตัวอย

…ุตฺตานํ ฯ ปทุฏฐานโต ปน ตา สพฺพาปี อวเสสธาตุตฺตย ปทฏฺฐานาฯ મૈં อุปาทายรูป จตุวีสติวิธี จกฺขุ โสต ฆาน ชิวหา กาโย รูป สทฺโท คนฺโธ รโส อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ หทยวัตถุ กายวิญญัตติ วจีวิญญาติ อากา…

บทความนี้เกี่ยวกับ วิสุทธิมคฺคสฺส ซึ่งเป็นบทหนึ่งในพระธรรม ที่กล่าวถึงการจำแนกและอธิบายลักษณะของธาตุต่างๆในชีวิต ได้แก่ รูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร, และวิญญาณ โดยประกอบด้วยธาตุทั้งสี่: ดิน, น้ำ, ไฟ, และ

…นิทานกมุมช- ภูต- ปทฏฺฐานํ ฯ รสาภิฆาตารหภูตบุปสาทลักขณา สายตกามตา นิทานกมุมสมุฏฐานภูตปฺปสาทลักขณา วา ชิวหา รเสสุ อาวิญฉัน รสา ชิวหาวิญญาณสฺส อาธารภาวปัจจุปฏฐานา สายตุกามตานิทาน- กมุมชภูตปทฏฺฐานาฯ โผฏฺฐพฺพาภ…

บทความนี้สำรวจถึงการศึกษาของวิสุทธิมคฺคและเกี่ยวข้องกับภูตในทางพระพุทธศาสนา ซึ่งเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดำรงอยู่ของวิญญาณและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับภูตในรายชื่อของมานิธานและบทกล่าวหน้าในพระพุทธศาสนา การศ

…าวุตตปุปการ อุปการฺปตฺถมฺภนานุปาลนปริวาร ฆานวิญญาณาทีน ยถารห์ วัตถุ ทวารภาว์ สาธยมาน ติฏฐิติฯ สสมภารชิวหามชุฌสฺส อุปริ อุปปล ทลคุคสณฺฐาเน ปเทเส ชิวหา ยถาวุตตปปการอุปการปถมานานุ ปาลนปริวารา ชิวหาวิญญาณาทีน …

ในวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว กล่าวถึงแนวทางการเข้าใจและปฏิบัติวิสุทธิของจักษุวิญญาณ โดยเน้นถึงความสำคัญของการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ เช่น จักษุ โสต และฆาน โดยอธิบายถึงการรับรู้และปรากฏการณ์ท