หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาประวัติศาสตร์ในแง่ของพุทธศาสนา
19
การศึกษาประวัติศาสตร์ในแง่ของพุทธศาสนา
…ัปปัจจัย ก็ยังดำรงอยู่ พระตถาคตย่อมตรัสรู้ ย่อมตรัสรู้ทั่วถึงซึ่ง ธาตุอันนั้น ครั้นแล้ว ย่อมตรัสบอก ทรงแสดง บัญญัติ แต่งตั้ง เปิดเผย จำแนก กระทำให้ตื้น และตรัสว่าท่านทั้งหลายจงดู....” 1.3 จะศึกษาประวัติศาสตร…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการศึกษาประวัติศาสตร์ในบริบทของพุทธศาสนา โดยนำเสนอว่าการศึกษานั้นมีทั้งในฐานะนักประวัติศาสตร์ซึ่งต้องตั้งสมมติฐานและวิเคราะห์ข้อมูล และในฐานะบุคคลทั่วไปที่ศึกษาเพียงผลงานจากนัก
ความหมายและบทบาทของธรรมในพระพุทธศาสนา
176
ความหมายและบทบาทของธรรมในพระพุทธศาสนา
…ม อิทัปปัจจัย ก็ยัง ดำรงอยู่ พระตถาคตย่อมตรัสรู้ ย่อมตรัสรู้ทั่วถึงธาตุอันนั้น ครั้นแล้วย่อมตรัสบอก ทรงแสดง บัญญัติ แต่งตั้ง เปิดเผย จำแนก กระทำให้ตื้น และตรัสว่า ท่านทั้งหลายจงดู ดัง ดังนี้' ธรรมเป็นความจริ…
บทความนี้สำรวจความหมายของธรรมในพระพุทธศาสนา โดยเข้าใจว่า ธรรมคือความจริงตามธรรมชาติที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้และเผยแพร่ให้แก่สังคม ผ่านการจัดตั้ง “สังฆะ” หรือชุมชนที่มีวินัยเป็นกรอบการประพฤติ เพื่อ
วินัยในพระพุทธศาสนา
177
วินัยในพระพุทธศาสนา
…ช้คำว่า บัญญัติ เพราะเป็นเรื่องที่ จัดตั้งหรือทำขึ้นมา เพราะฉะนั้นเราจึงพูดว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้า “ทรงแสดงธรรม” และพูด ว่า “ทรงบัญญัติวินัย” พระวินัยที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบัญญัตินี้หมายเอาศีล 227 ข้อของ …
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของธรรมและวินัยในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่า ธรรมเป็นจริงแท้ที่สูงสุดในโลก และวินัยถูกบัญญัติขึ้นเพื่อสนับสนุนธรรม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงธรรมและบัญญัติวินัย 227 ข้อสำหรับพระภิก
การบรรลุวัตถุประสงค์ในการบวชและความสำคัญของสิกขาบท
178
การบรรลุวัตถุประสงค์ในการบวชและความสำคัญของสิกขาบท
…าสนาดำรงอยู่ไม่นานมี 3 ประการดังนี (1) พระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามวิปัสสี พระนามสิขีและพระนามเวสสภู ไม่ทรงแสดง ธรรมโดยพิสดารคือกว้างขวางละเอียดลออแก่สาวกทั้งหลายจึงทำให้พระธรรมคำสอนของพระผู้ มีพระภาคเจ้าทั้งสาม…
บทความนี้กล่าวถึงการบวชและความสำคัญของสิกขาบทที่มีบทบาทต่อการรักษาศาสนาให้อยู่ในทางที่ถูกต้องและยั่งยืน โดยเฉพาะการเปรียบเทียบศาสนาของพระผู้มีพระภาคเจ้าทั้งสี่พระองค์ที่ทำให้ศาสนาอยู่ได้นานหรือหายไป เ
บทสนทนาระหว่างพระเจ้าอชาตศัตรูและพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
276
บทสนทนาระหว่างพระเจ้าอชาตศัตรูและพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…์ในปัจจุบันประการที่สอง จากนั้นพระเจ้าอชาตศัตรูทรงทูลถามสามัญญผลยิ่ง ๆ ขึ้นไป พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ ทรงแสดงสามัญญผลไปตามลำดับ ตั้งแต่เรื่องศีล สมาธิ และปัญญาจนถึงการได้บรรลุธรรม เป็น พระอรหันต์ เมื่อทรงแสดงธ…
ในบทสนทนานี้ พระเจ้าอชาตศัตรูได้ถามถึงสถานะของผู้ที่ได้บวชเป็นบรรพชิต ว่าจะต้องกลับมาเป็นทาสอีกหรือไม่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตอบว่าควรเคารพและบำรุงเขาอย่างเต็มที่ นอกจากนี้ยังได้พูดถึงสามัญญผลในปัจจุบัน
ลักษณะของความรู้ในพระไตรปิฎก
293
ลักษณะของความรู้ในพระไตรปิฎก
…อเรื่อง อริยสัจ 4 ซึ่งเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนาแก่อุปติสส ปริพาชกว่า “ธรรมเหล่าใดเกิดแต่เหตุ พระตถาคตทรงแสดงเหตุแห่งธรรมเหล่านั้น และความ ดับแห่งธรรมเหล่านั้น พระมหาสมณะมีปกติทรงสั่งสอนอย่างนี้” ธรรมเหล่าใดเก…
เนื้อหาเน้นการทดลองพิสูจน์ในพระไตรปิฎก โดยเน้นความรู้ที่มีหลักเหตุและผล รวมถึงการสอนเรื่องอริยสัจ 4 ที่ช่วยให้คนพ้นจากทุกข์ นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบกับความรู้ทางวิทยาศาสตร์ซึ่งช่วยในการพัฒนาเทคโนโ
การอาพาธและการรักษาด้วยธรรมโอสถ
350
การอาพาธและการรักษาด้วยธรรมโอสถ
…างการรักษาด้วยวิธีนี้จำนวนมา ครั้งหนึ่ง พระมหากัสสปเถระอาพาธหนัก พระผู้มีพระภาคเสด็จเข้าไปหาท่านและ ทรงแสดงธรรมเรื่องโพชฌงค์ 7 ให้ท่านฟังว่า “กัสสปะ โพชฌงค์ 7 ประการนี้เรากล่าวไว้ชอบ แล้ว บุคคลเจริญแล้ว ทำให…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของกรรมที่ส่งผลให้เกิดอาพาธ ซึ่งมีสาเหตุจากกรรมชั่วในอดีตหรือปัจจุบัน โดยเฉพาะการอาพาธที่ต้องถูกแก้ด้วยธรรมโอสถ ผ่านการสั่งสมบุญ เช่น การให้ทาน รักษาศีล และฟังธรรมอย่างเช่นการฟัง
การหลุดพ้นจากทุกข์ในหลักธรรมของพระพุทธเจ้าตามอุปปาทสูตรและอภินันทนสูตร
48
การหลุดพ้นจากทุกข์ในหลักธรรมของพระพุทธเจ้าตามอุปปาทสูตรและอภินันทนสูตร
ทรงแสดงให้ทราบว่า ธาตุทั้งหลายเป็นที่มาแห่งโรค และเป็นที่ปรากฏของความแก่ชรา โดยทรง แสดงไว้ใน อุปปาทสูตร ว่า…
ในพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ธาตุทั้งหลายถือเป็นต้นกำเนิดของโรคและความชรา อุปปาทสูตรชี้ให้เห็นว่าความเกิดของธาตุเป็นความเกิดแห่งทุกข์และชรา การหลุดพ้นจากทุกข์เกิดจากการไม่ชื่นชมธาตุทั้งหลาย อภินันทนสู
การอุบัติขึ้นของจักรวาลและมนุษย์ในพระพุทธศาสนา
98
การอุบัติขึ้นของจักรวาลและมนุษย์ในพระพุทธศาสนา
…ธาหรือไม่ แต่พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาของผู้มีปัญญา เป็นศาสนาที่ว่าด้วยหลักเหตุและผล สิ่งที่พระพุทธองค์ ทรงแสดงนั้นเป็นเพราะทรงเห็นประโยชน์ที่จะเกิดขึ้นและคำสอนที่ทรงแสดงนั้นก็ไม่ได้ให้ผู้ฟังเชื่อตามในทันที แต่ท…
บทความนี้กล่าวถึงความไม่บังคับในพระพุทธศาสนา ที่ไม่ให้ผู้คนเชื่อในหลักคำสอนโดยทันที แต่ให้พิจารณาและพิสูจน์ด้วยปัญญาของตน มีการกล่าวถึงการอุบัติขึ้นของจักรวาลและโลกที่เกิดขึ้นจากความว่างเปล่า พระพุทธอ
พระสูตรอัคคัญญสูตร: ความประเสริฐของมนุษย์
175
พระสูตรอัคคัญญสูตร: ความประเสริฐของมนุษย์
พระสูตรนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแก่สามเณรวาเสฏฐะ และสามเณรภารทวาชะ ณ บุพพาราม ปราสาทของนางวิสาขา กรุงสาวัตถี ทรงปรารภเหตุที่สามเณรทั…
พระสูตรนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแก่สามเณรวาเสฏฐะ และสามเณรภารทวาชะ ณ บุพพารามปราสาทของนางวิสาขา กรุงสาวัตถี พระพุทธองค์ทรงคัดค้านวาท…
จักกวัตติสูตร
176
จักกวัตติสูตร
…เป็นประเด็นรองในพระสูตรนี้ แต่พระสูตรนี้มีสาระสำคัญที่ พระพุทธองค์ตรัสไว้นอกจากนี้ดังนี้ พระพุทธองค์ทรงแสดงพระสูตรนี้แก่พระภิกษุทั้งหลาย ณ เมืองมาตุลาในแคว้นมคธ ทรงปรารภ เหตุแห่งการแสดงธรรมตามโอกาส เมื่อตรัส…
จักกวัตติสูตรนี้ถูกแสดงโดยพระพุทธองค์แก่พระภิกษุที่เมืองมาตุลา มีใจความสำคัญในเรื่องการเสื่อมถอยของอายุมนุษย์จากศีลธรรมและการแนะนำให้นำธรรมไปปฏิบัติเพื่อยกระดับจิตใจและอายุ โดยยกตัวอย่างการปกครองของพร
พระสูตรจักกวัตติสูตรและสุริยสูตร
177
พระสูตรจักกวัตติสูตรและสุริยสูตร
…ะเจ้าสังขะจักทรงบวชในสำนักของพระศาสดาพระองค์นั้น เมื่อบวชแล้วก็ทรงประพฤติธรรม ได้บรรลุธรรมนั้น เมื่อทรงแสดงตัวอย่างจบลง พระพุทธองค์ตรัสสรุปให้พระภิกษุ มีตนเป็นเกาะ มีตนเป็นที่พึ่ง มี ธรรมเป็นเกาะ มีธรรมเป็นท…
ในยุคที่มนุษย์มีอายุ 80,000 ปี จะมีพระเจ้าจักรพรรดิชื่อ สังขะ และพระพุทธเจ้า พระศรีอาริยเมตไตรยจะมาบังเกิดขึ้น โดยพระเจ้าสังขะจะบวชในสำนักของพระศาสดาพระองค์นั้น และมีการสอนให้มีตนเป็นที่พึ่งและยึดมั่น
พระพุทธคุณและการแสดงธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
97
พระพุทธคุณและการแสดงธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…ดด้วยพระปัญญาอันยิ่งของพระองค์เอง แล้ว ทรงสอนหมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดา และมนุษย์ ให้รู้ตาม ทรงแสดงธรรมงามใน เบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ทรง ประกาศพรหมจรรย์อันบริสุทธิ์ พร้อมทั้งอรรถ ทั้งพยัญ…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมที่งามยิ่งในเบื้องต้น, ท่ามกลาง, และที่สุด โดยทรงเน้นพระปริยัติธรรมที่เป็นฐานการศึกษาของพระพุทธศ…
การบรรลุความตื่นรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
116
การบรรลุความตื่นรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
จนกระทั่งบรรลุอรหัตตผล เข้านิพพานตามพระองค์ไปมากมาย ส่วนที่แปลว่า “ผู้เบิกบาน” ก็เพราะนำไปเปรียบกับ ดอกบัว กล่าวคือ การที่พระองค์ทรงประกอบความเพียรด้วย ประการต่าง ๆ มานานถึง 5 พรรษา ขณะที่ยังมิได้ทรงบ
…ทิตย์ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงชื่อ 'ภควา' ซึ่งมีความหมายที่เกี่ยวข้องกับการเป็นผู้มีภาคย์และผู้หักกิเลส ทรงแสดงถึงการจำแนกธรรมอย่างชัดเจน ผ่านความเพียรและการตรัสรู้ที่ลึกซึ้ง.
ลักษณะอาชีพบริสุทธิ์และไม่บริสุทธิ์ของพระภิกษุ
148
ลักษณะอาชีพบริสุทธิ์และไม่บริสุทธิ์ของพระภิกษุ
…้สิ่งของที่ได้รับมาไม่บริสุทธิ์ เป็นของไม่ควรบริโภค การแสวงหาด้วยการล่อหลอกนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงรายละเอียดไว้มากมาย พระอรรถกถาจารย์ได้แบ่ง เป็นหัวข้อไว้ดังนี้ ๑) กุหนา (อ่านว่า กุ-หะ-นา) หมายถึง ก…
…ิดสิกขาบท นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงลักษณะต่างๆ ของการแสวงหาที่ไม่บริสุทธิ์ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงให้ทราบ
ทางปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์
42
ทางปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์
…อยู่ในกาม - อัตกิลมกานุโยค การทรมานตนให้ลำบาก ว่าเป็นการทำความเพียรแบบสุดโต่งที่บรรพชิตไม่ควรดำเนิน ทรงแสดงมัชฌิมาปฏิปทา ข้อปฏิบัติสายกลาง ได้แก่ มรรคมีองค์ 8 ว่า เป็นไปเพื่อนิพพาน 2. ทรงแสดงอริยสัจ 4 คือ ทุ…
บทความนี้กล่าวถึงทางปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ซึ่งมีข้อปฏิบัติ 8 ประการ ได้แก่ ความเห็นชอบ ความด่าร้ชอบ ความมีวาจาชอบ ความประพฤติชอบ ความมีอาชีพชอบ ความเพียรชอบ ความตั้งสติไว้ชอบ และความมีสมาธิชอบ
การศึกษากรรมในพระไตรปิฎก
104
การศึกษากรรมในพระไตรปิฎก
…งสระ โบกขรณีใกล้เมืองจัมปา พระพุทธองค์ทรงตรวจพิจารณาสัตวโลกแล้ว ทรงเห็นว่าในเย็นวันนั้น ขณะที่ กำลังทรงแสดงพระธรรมเทศนาโปรดชนทั้งหลาย จะมีกบตัวหนึ่งถือเอานิมิตในพระสุรเสียงของพระองค์ ตายแล้วไปบังเกิดในสวรรค์…
…ยมีการศึกษาที่บ่งบอกถึงผลของกรรมที่กระทำซึ่งมีทั้งในโลกปัจจุบันและในอนาคต. ในสมัยพุทธกาล พระพุทธองค์ทรงแสดงพระธรรมเทศนาให้ผู้คนที่มาฟัง โดยมีเสียงอันไพเราะที่มีผลต่อสัตว์รวมถึงเทพบุตรกบ.
การประสูติและธรรมชาติของพระโพธิสัตว์
103
การประสูติและธรรมชาติของพระโพธิสัตว์
…ญาณ ตั้งแต่วิชชา 3 เป็นต้นไป 13. ทรงยับยั้งใกล้โพธิพฤกษ์ 7 สัปดาห์ 14. ท้าวมหาพรหมทูลอาราธนาเพื่อให้ทรงแสดงธรรม 15. ทรงประกาศพระธรรมจักร ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน 16. ในวันมาฆบูรณมี ทรงยกปาฏิโมกข์ขึ้นแสดงในที่ปร…
เนื้อหากล่าวถึงการประสูติของพระโพธิสัตว์โดยมีเทพบุตร 4 รับไว้เบื้องหน้า และพระโอรสเป็นผู้บริสุทธิ์ พร้อมทั้งมีเสน่ห์ของแสงสว่างอันโอฬาร นอกจากนั้นยังแสดงถึงวิธีการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นตั้งแต่การประสูติจน
การเสวยภัตและกรรมฐานของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
183
การเสวยภัตและกรรมฐานของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
…สิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ทั้งสองฝ่าย และสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่โลกทั้งปวง 23. เมื่อประทับอยู่ในพระอาราม ทรงแสดงธรรมในบริษัท ไม่ทรงยอบริษัท ไม่ทรงรุกรานบริษัท ทรง ชี้แจงให้บริษัทเห็นแจ้ง ให้สมาทาน ให้อาจหาญ ให้ร่…
ในบทความนี้กล่าวถึงการปฏิบัติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อเวลาท่านเสวยภัตตาหาร ท่านจะไม่วางบาตรลงที่พื้น และรักษาไม่ให้บาตรอยู่ไกลจากท่าน ยิ่งไปกว่านั้นหลังการเสวย ท่านจะไม่ทรงติเตียนภัตและทรงอนุโมทนา อ
ปัจจัยในการฟังธรรม
56
ปัจจัยในการฟังธรรม
…ัจจัยที่ช่วยให้ผู้ฟังเกิดความศรัทธาเลื่อมใส ตั้งใจฟังธรรมโดยเคารพ และที่ สำคัญการแสดงธรรมของพระองค์ ทรงแสดงธรรม และกลั่นกรองถ้อยคำออกมาจากแหล่งความรู้ อันบริสุทธิ์ ทำให้ผู้ฟังเมื่อน้อมนำใจฟังธรรมย่อมได้บรรลุ…
การฟังธรรมเพื่อให้บรรลุธรรมมีปัจจัยหลายอย่าง เช่น ความศรัทธาและความพร้อมของผู้ฟัง พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมตามจริตอัธยาศัยของผู้ฟัง รวมถึงการเปลี่ยนแปลงความคิดเพื่อให้เกิดการบรรลุธรรมจริงๆ ตัวอย่างเช่น ช…