ทวา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 20 / 51

…ยนะ สายนะ ผุสนะ สัมปฏิจฉันนะเป็นกิจก็มีอย่างละ ๒ เหมือนกัน ฯ จิตที่มีสันตีรณะเป็น กิจมี ๓ ฯ เฉพาะมโนทวาราวัชชนจิตให้โวฏฐัพพนกิจสำเร็จในปัญจ ทวาร (ย่อมยังจิตที่มีโวฏฐัพพะเป็นกิจให้สำเร็จในปัญจทวาร) จิตที่…

เนื้อหานี้อธิบายถึงประเภทต่างๆ ของอกุศลและกุศล โดยระบุตัวอย่างของจิตที่ถูกแบ่งตามเหตุและกิจต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ โมหะ รวมถึงกิจที่สัมพันธ์กับจิตประเภทต่างๆ และรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจำแนกจิตตาม

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 113 ชื่อว่าทวาร ในทวารสังคหะ มี 5 อย่าง คือ จักขุทวาร ๑ โสต- ทวาร ๑ มานทวาร ๑ ชิวหาทวาร ๑ กายทวาร ๑ มโนทวาร ๑ ฯ บร…

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธ…

… อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 114 0 [สังคหคาถา] บัณฑิตพึงแสดงจิตที่เป็นในทวารเดียว ๑ ที่ เป็นไปในทวารทั้งห้า ๑ ที่เป็นไปในทวารทั้งหก ที่เป็นไปในทวารทั้ง ๖ บางคราวพ้นจาก ทวาร ๑ …

เนื้อหาในหน้าที่ 114 แสดงถึงการศึกษาจิตในทวารต่างๆ โดยแบ่งหมวดหมู่ของจิตและอารมณ์ตามประเภทต่างๆ รวมทั้งการอธิบายถึงวิญญาณและอารมณ์ที่สัมพันธ์กัน…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 131 ที่มโนทวารยึดถือแล้ว เป็นปัจจุบันโดยส่วนเดียว ที่สมมติว่าเป็นคตินิมิต เป็นอารมณ์แก่จิตทั้ง ๓ นั้น อารมณ์แห่งป…

บทความนี้สำรวจเนื้อหาเกี่ยวกับมโนทวารและอารมณ์จิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายความหมายของกรรมนิมิตและปฏิสนธิจิต, รวมถึงความเข้าใจเกี่ย…

…บทว่า สพฺพถาปิ กามาวจราลมุพนานิ ได้แก่จิตแม้ที่เกิดขึ้นโดยอาการแห่งจิตที่เป็นไปด้วยอำนาจจิตเป็นไปใน ทวาร ๖ พ้นจากทวาร ๖ และมีอารมณ์ ๖ ซึ่งมีอารมณ์ ๖ มีสภาพเป็น กามาวจรอย่างเดียวอารมณ์ ฯ ก็บรรดากามาวจรวิบ…

ในหน้าที่ 133 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา จะมีการกล่าวถึงการทำความเข้าใจในกรรมและกรรมนิมิต การอธิบายของสถานะกรรมว่าเป็นอะไรและมีอารมณ์อย่างไร ทั้งนี้ยังมีการจัดแบ่งประเภทของจิตและ

…ดวงหลัง อย่างนี้ว่า จิตดวงนี้มีต่อจากจิตดวงนี้ โดยย่อ ตามสมควรแก่ความเป็น ไปอีก ฯ การสงเคราะห์วัตถุ ทวาร และอารมณ์ แม้ท่านอาจารย์ได้กล่าว ไว้แล้วในหนหลัง แต่ท่านยังยกขึ้นตั้งไว้อีก ก็เพื่อแสดงปวัติสงเครา…

บทความนี้กล่าวถึงการสงเคราะห์จิตตุปบาทผ่านการตีความอภิธัมมัตถสังคหะ โดยแบ่งแยกเป็นภูมิและบุคคลเพื่อแสดงการเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์ระหว่างจิต โดยอ้างอิงจากการแสดงปวัติสังคหะ และครอบคลุมการศึกษาที่รู้

…กิดใน ลำดับ มาปรากฏเฉพาะหน้าตามสมควรในเวลาใกล้จะตาย ของเหล่า สัตว์ผู้กำลังจะตาย ย่อมปรากฏขึ้นในบรรดาทวารทั้ง ๖ ทวารในทวาร หนึ่ง ด้วยกำลังแห่งกรรมฯ ต่อจากนั้น จิตสันดาย (ความสืบต่อแห่ง จิต) ปรารภอารมณ์ตาม…

บทนี้กล่าวถึงกรรมที่มีส่วนทำให้เกิดความตาย โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท และอธิบายถึงการปรากฏของนิมิตพร้อมการเปลี่ยนแปลงของจิตในช่วงเวลาที่ใกล้ตาย โดยการแสดงถึงการกระทำทางกรรมที่มีผลในการเกิดขึ้นในภพใหม่ ที

…ห้อกุศลวิบากทั้ง ๒ ได้) ในกามโลกแม้ทั้งหมด "ด้วยอำนาจสุคติและทุคติ ฯ บทว่า ยถาห์ แปลว่า ตามสมควรแก่ ทวารและอาลัมพนะ ฯ วิบากวิญญาณอันใด มีมหาสมบัติเป็น อารมณ์เกิดแก่พวกนาคแบะครุฑเป็นต้น แม้ในอบายทั้งหลายก…

เนื้อหาในบทนี้สำรวจการทำงานของอกุศลกรรมและผลที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยใช้กรณีศึกษาต่าง ๆ เช่น การพบเจอพระมหาโมคคัลลานเถระ รวมถึงคำสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับการผลกรรมที่เกิดจากอกุศลกรรมและการอธิบายอำนาจของ

…ละอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 272 อันโคจรรูปมีวรรณะเป็นต้นคอยแวดล้อม ให้สำเร็จความเป็นวัตถุและ ทวารแห่งวิถีจิตมีจักขุวิญญาณเป็นต้น เป็นไปตามสมควร ฯ ส่วนนอก นี้เรียกว่าสสัมภารจักขุ (จักขุอุปกรณ์) ฯ แ…

ในบทนี้กล่าวถึงโคจรรูปและความหมายของประสาทในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นถึงอาการของประสาทที่ส่งผลต่อการรับรู้และการสัมผัสของมนุษย์เมื่อประสาทนั้นทำงาน. มีการอธิบายถึงลักษณะของประสาทและการสัมผัสกับอาโปธ

…รียกว่า อุปาทานขันธ์ ๕ พระนิพพานพ้น จากการสงเคราะห์เข้าในขันธ์ เพราะไม่มีการ จำแนก ฯ โดยความต่างแห่งทวารและอารมณ์ อายตนะมี ๑๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำดับแห่ง ทวารอารมณ์และวิญญาณที่อาศัยทวารและ อารมณ์ทั้ง ๒ และ…

…ยวกับธรรม ๖๕ ที่สัมพันธ์กับเจตสิกและนิพพาน ในการศึกษาอุปาทานขันธ์ ๕ ร่วมกับการพิจารณาความสัมพันธ์ของทวารอารมณ์และธาตุที่มีอยู่ให้กว้างขวาง โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างขันธ์และการเข้าถึงพระนิพพานที่…

…ของหญิง จักขุวิญญาณ และว่า โอรสของพระราชา ตามลำดับ ฯ [สังคาคาถา] อรรถทั้งหลาย ที่เป็นอารมณ์แห่งมโน- ทวาร ซึ่งเกิดขึ้นในลำดับแห่งความเป็น ไปของโสตวิญญาณวิถี โดยกระแสเสียง ทางวาจา พ้นจากการรู้ชื่อนั้น บัณฑ…

ในเนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์นามบัญญัติ 5 อย่างที่เกี่ยวกับสิ่งที่มีอยู่และไม่มีอยู่ในอภิธรรม รวมถึงการตั้งชื่อและการแต่งตั้งสิ่งต่างๆ ในทางปรัชญาและสังคม โดยเฉพาะการแยกแยะระหว่างสิ่งที่มีตัวตนและสิ่งท

…เรน ความว่า เนื้อความทั้งหลายที่ต่างด้วย อำนาจแห่งสมมติและปรมัตถ์ อันเป็นโคจร คือเป็นอารมณ์แห่งมโน- ทวาร คือแห่งความสืบต่อของวิญญาณ อันเป็นไปทางมโนทวาร ซึ่ง เป็นไปแล้วโดยอาการคือรู้จักนามบัญญัติ มีความสั…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ในการแสดงอรรถของสมมติธรรมและปรมัตถ์ โดยเน้นถึงความสำคัญของจักษุประสาทและจักขุวิญญาณ รวมถึงการแสดงอาการแห่งวิญญาณผ่านความหมายของคำ และการ

…ยคส - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 428 เป็นต้น ที่มาแล้วด้วยอำนาจขันธ์ ๕ ทวาร ๖ อารมณ์ ๖ และธรรม ที่เป็นไปในทวาร ๖ เป็นต้น ย่นย่อเข้าด้วยอำนาจแห่งหมวด คือด้วย อำนาจแห่งหมู่ แล้…

บทนี้กล่าวถึงการพิจารณาไตรลักษณ์ภายใต้หลักอภิธัมมาที่เกี่ยวข้องกับขันธ์และทวารต่าง ๆ โดยเฉพาะความไม่เที่ยงของธรรมในชีวิต รวมถึงการแสดงให้เห็นว่า รูปและธรรมต่าง ๆ ไม่มีความเที่ยง…

…งเวนทางมีภัยอันตราย อีกฝ่ายหนึ่งตรัสให้เข้าหามิตรแม้เหมือน มารดาไม่ทิ้งบุตรฉะนั้น ในมิตตามิตตชาดก ในทวาทสนิบาต (๒) แสดงดลักษณะมิตรไว้ ๑๖ ประการ คือ มิตร ไม่อยู่ย่อมคิดถิด กลับมาถึงย่อมยินดี ย่อมเล่นหัวด้…

บทความนี้ได้กล่าวถึงการแบ่งแยกลักษณะของมิตรจากคำสอนของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า โดยเน้นถึงความสำคัญของมิตรแท้ที่มอบความรัก เอื้อเฟื้อ และเกื้อกูลกันเมื่อประสบปัญหา ในขณะที่มิตรเทียมเป็นผู้ที่มีนิสัยที่ถือเอ

…(ยกมุม กรรมใดๆ ย่อมเป็นไป ในกายนั้น เหตุนั้น ๒ ค 0 [ต์ กมุม กรรมนั้น] ชื่อกายิกะ [เป็นไปในกาย ] ๕ ๔ ทวาเร นิยุตโต โทวาริโก [ชน) ประกอบ ในประตู ชื่อ ๒ โทวาริกะ (ผู้ประกอบในประตู ] က ๒ สกุณ หนฺตฺวา ชีวตีติ…

เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์เน้นการเข้าใจวจีวิภาค สมาสและตัทธิต โดยมีการอธิบายถึงความหมายของการกระทำที่เกิดขึ้นจากการทำด้วยกายและบทบาทต่างๆ รวมถึงการเชื่อมโยงกับคำอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ทำให้เห็นภาพรวมของ

…อี ปัจจัย อย่างนี้ " เอกาทสนุน ปุรณี เอกาทสี [ อิตถี หญิง] เป็นที่เต็ม แห่งหญิง ท. ๑๑ ชื่อว่าที่ ๑๑ ทวาทสนุน ปูรณี ทวาทสี [หญิง] เป็นที่เต็ม แห่งหญิง ท. ๑๒ ชื่อว่า ๑๒ เป็นตัวอย่าง อาเมน ทุติโย ทิวฑโฒ ทิย…

เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต โดยมีการยกตัวอย่างการใช้งานในบริบทต่างๆ รวมถึงการวิเคราะห์คำในระดับต่างๆ เช่น ม ปัจจัย, อิตถีลิงค์, และการลงปริมาณ ซึ่งช่วยให้เข้าใจถ

…ีลคนฺธสโม คนฺโธ กุโต นาม ภวิสฺสติ โย สม อนุวาเต จ ปฏิวาเต จ วายติฯ สคคาโรหณ โสปาณ์ อญฺญ์ สีลสม กุโต ทวาร์ วา ปน นิพฺพาน- นครสุส ปเวสเนๆ โสภนฺเตวนน ราชาโน มุตตามณีวิภูสิตา ยถา โสภนฺติ ยติโน สีลสนภูสิตา ฯ …

เนื้อหานี้กล่าวถึงความหมายและความสำคัญของวิสุทธิมคฺคในศาสนาพุทธ รวมถึงการรักษาสีลที่มีผลต่อสังคมและตัวบุคคล โดยยกตัวอย่างการเชื่อมโยงระหว่างสีลกับการบรรลุถึงนิพพาน และคุณธรรมที่ควรปฏิบัติ เช่น การมีศี

…าปี ติฏฐิติ อนุปขชชาปี นิสีทติ นเวปิ ภิกขุ อาสเนน ปฏิพาหติ ชนตามเรา เถเร ภิกขู อนาจจิตวา กฎ ปกขิปติ ทวาร์ ปิทหติ อุทกติกฺเถา เถเร ภิกขู ฆาฏยนโตปิ โอตรติ ปุรโตปี โอตรติ ฆาฏยนโตปี นหายติ ปุรโตปี นหายติ ฆฏฏ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติตนตามหลักของวิสุทธิมคฺคสฺส เพื่อการฝึกฝนทางจิตใจและกาย การมีระเบียบวินัยในชุมชนสงฆ์และการปฏิบัติตนอย่างมีคุณธรรม รวมถึงแนวทางในการเป็นเถระที่มีคุณสมบัติในการสอนธรรมะ โด

…เถน จกฺขุวิญญาเณน รูป ทิสวา ฯ โปราณา ปนาหุ จกฺขุ รูป น ปสฺสติ อจิตตกตฺตา จิตตมุ น ปสฺสติ ออกขุกตฺตา ทวารารมณสังฆฏเฏ ปน จักขุปสาทวัตถุเกน จิตฺเตน ปสฺสติ อีทิสี ปเนสา ธนนา วิชฺฌตีติอาที่สุ วัย สสมภารกถา นา…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล โดยอธิบายเกี่ยวกับการสังเกตและเข้าใจเกี่ยวกับปัจจุบันและเป็นการชี้ให้เห็นถึงสิ่งที่ควรซึมซับในกระบวนการเรียนรู้ ด้วยการอ้างอิงถึงคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาแ

…สชฺช วา อุปฺปชฺชติ อสวโร โหติ ฯ เอว โหนฺโต ปน โส จกฺขุนฺทริเย อสวโรติ วุจจติ ฯ กสมาฯ ยสฺมา ตสฺม สติ ทวารมปิ อคุตต์ โหติ ภวงคมปิ อาวชุชนาทีน วีถีจิตตานี ฯ ยถา กฯ ยถา นคเร จตุสุ ทวาเรส อสเตสุ กิญจาปิ อนุโต…

เนื้อหานี้อภิปรายถึงการรักษาจักขุวิญญาณผ่านการสำรวจสภาพต่างๆ ของมโนธาตุที่เกี่ยวข้อง สนใจในกิริยาและการปฏิบัติให้เกิดความเข้าใจในหลักธรรม และการควบคุมจิตใจให้อยู่ในลักษณะที่เป็นประโยชน์ต่อการสร้างสติอ