ธรรม : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 8 / 736

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 316 ก็บรรดาธรรมเหล่านี้ ธรรม ๖๕ ด้วยสามารถเจตสิก, สุขุมรูป และนิพพาน ถึงการนับว่า ธัมมายตนะและธัมมธาตุฯ มนายตนะ อย่…

เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธรรม ๖๕ ที่สัมพันธ์กับเจตสิกและนิพพาน ในการศึกษาอุปาทานขันธ์ ๕ ร่วมกับการพิจารณาความสัมพันธ์ของทวารอารมณ…

…นมิทธะ ชื่อว่า ถีนมิทธนีวรณ์ ฯ อุทธัจจกุกกุจจนีวรณ์ก็อย่างนั้น ๆ มีคำถามสอดเข้า มาว่า ก็เพราะเหตุไร ธรรมที่แตกต่างกันเหล่านี้พระผู้มีพระภาค จึงตรัสไว้อย่างละ ๒ (ถนะกับมิทธะ อุทธัจจะกับกุกกุจจะ) โดยความ เป…

…พที่ก่อให้เกิดนิวรณ์ รวมถึงความสำคัญของการมีความเพียรในการละความนิวรณ์ที่เกิดขึ้นและการดำเนินตามหลักธรรมเพื่อความสงบในจิตใจ โดยเนื้อหาเหล่านี้มีความสำคัญต่อการปฏิบัติธรรมและการพัฒนาจิตใจตามแนวทางของพระพุท…

…หน้าที่ 334 ย่อมตื่นจากความหลับคือกิเลส หรือย่อมเบิกบานด้วยได้บรรลุมรรคผล เพราะไม่มีกิเลสกำเริบ ด้วยธรรมสามัคคี มีสติเป็นต้นอันใด ธรรม สามัคคีอันนั้น ชื่อว่าโพธิ ฯ (ธรรม) เป็นองค์ คือเป็นเหตุของ บุคคลผู้ต…

ในหน้าที่ 334 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงการตื่นจากกิเลส และการได้รับผลจากการมีธรรมสามัคคี โดยอาจารย์ได้อธิบายถึงโพชฌงค์ที่มีความสำคัญ โดยเฉพาะสติสัมโพชฌงค์ สภาพที่เรียกว่า ธรรมวิจัน …

…อธิบายที่ท่านกล่าวไว้ว่า เป็นปัจจัยโดยฐานเป็นเหตุ คือเป็นปัจจัยโดยความเป็นเหตุฯ พึงทราบสันนิษฐานว่า ธรรมเป็น เครื่องค้ำจุน โดยอรรถว่าเป็นมูลเหตุ ชื่อว่าเหตุปัจจัย โดยสังเขปว่า (ธรรม) เป็นเหตุ โดยอรรถว่าเป…

…่าด้วยการศึกษาเหตุปัจจัยภายใต้ข้อคิดในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายสิ่งที่เป็นเหตุและปัจจัย โดยเฉพาะธรรมทั้ง 5 ที่เป็นเครื่องค้ำจุนแก่รูปและนามธรรมในปวัติกาล รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับอารัมมณปัจจัยและอนันตร…

ธรรม สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๑๗๒ ส่วนในพระรัตนตรัย รัตนะ ๓ คือพระพุทธเจ้า พระ…

บทความนี้กล่าวถึงธรรมในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งเป็นสามประเภท ได้แก่ ปริยัติธรรม ปฏิบัติธรรม และปฏิเวธธรรม ซึ่งหมายถึงขั้นตอนใ…

…ริณายก ๑๗๓ พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสถึงพระราชาจักรพรรดิไว้โดยความว่า พระราชา จักรพรรดิทรง ตั้งอยู่ในธรรม ทรงเป็นพระธรรมราชา ไม่ทรงยังจักรอันไม่มีพระราชาให้เป็นไปเมื่อพระองค์ตรัส อย่างนั้นแล้ว ภิกษุรูปหนึ่…

พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสถึงพระราชาจักรพรรดิที่ตั้งอยู่ในธรรม ทำให้พระราชาเป็นธรรมราชา ซึ่งมีความเคารพต่อธรรม มีธรรมเป็นธงและตราในการปกครอง พระองค์ทรงจัดการรักษา…

…ิชมีทางหาเลี้ยงชีวิตแล้ว ย่อมไม่ประพฤติ โจรกรรม พวกราชบุรุษได้รับอุปถัมภ์พอเพียงแล้ว ย่อมประพฤติเป็นธรรมในหน้าที่ ไม่เห็นแก่ ทรัพย์อันจะพึงได้โดยทางไม่ชอบธรรมรัฐชนบทก็สงบราบคาบปราศจากโจรผู้ร้าย คนท้งหลาย …

เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระเจ้าแผ่นดินทรงดูแลและส่งเสริมพวกพาณิชและชาวนา โดยมีเบี้ยเลี้ยงช่วยคนหาเลี้ยงชีพ ทำให้ประชาชนไม่ประพฤติผิดกฎหมาย รัฐมีสันติสุข นอกจากนี้ยังเน้นความสำคัญของการบำรุงความสามัคคีใน

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๗๗ ๓๔๗ ในปีนี้ (พ.ศ. ๒๔๗๗) จะเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๓ ประการ คือ ธัมมกามตา ความเป็นผู้ใคร่ธรรม ๑ อัตถกามตา ความเป็นผู้ใคร่ประโ…

ในปี พ.ศ. ๒๔๗๗ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทาน โดยมุ่งเน้นที่ความเป็นผู้ใคร่ธรรม และอัตถกามตา ซึ่งสะท้อนถึงความมุ่งมั่นในคุณธรรมและค…

…ปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที 111 [อาหารแห่งปีติสัมโพชฌงค์] นัยเดียวกัน ตรัสว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย มีอยู่ ธรรม ทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่งปีติสัมโพชฌงค์ การทำโยนิโสมนสิการให้ มากในธรรมเหล่านั้น นี้เป็นอาหารเพื่อ…

ในบทนี้พูดถึงการทำโยนิโสมนสิการซึ่งเป็นพื้นฐานในการเกิดปีติสัมโพชฌงค์ โดยเน้นความสำคัญของธรรมเป็นที่ตั้งของปีติและการบำเพ็ญบุญในทางกรรมฐานเพื่อเสริมสร้างปีติสัมโพชฌงค์. การแก้อรรถปาฐะบทร่วมถึงธ…

…เป็นทางก้าวล่วงกามธาตุ และเพราะเป็นปฏิปักษ์ ต่อกามราคะ ดังพระสารีบุตรกล่าวไว้ (ในปฏิสัมภิทา ) ว่า " ธรรม ชาตินั่นเป็นนิสสรณะแห่งกามทั้งหลาย ธรรมชาตินี้คืออะไร ? ธรรม ชาตินี้คือเนกขัมมะ " " ดังนี้ แต่ทว่า …

บทนี้พูดถึงการที่ฌานเป็นเหตุให้หลุดพ้นจากกามทั้งหลาย โดยอธิบายถึงธรรมชาติของเนกขัมมะ ซึ่งเป็นปฏิปักษ์ต่อกามราคะ ตามคำสอนของพระสารีบุตร นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงวิเวกที่เ…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - - หน้าที่ 148 ทั้งหลาย เราจักแสดงอสังขตธรรม (ธรรมอันปัจจัยมิได้ประชุมทำขึ้น) แก่ท่านทั้งหลายด้วย เราจักแสดงสัจธรรม (ธรรมอันจริงแท้) ด้วย... ปาร…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการแสดงอสังขตธรรมและสัจธรรมที่เกิดจากปัจจัยรวมทั้งอานิสงส์ของการอุปสมานุสติซึ่งช่วยให้จิตไม่ถูกครอบงำด้วยราคะ โทสะ หร…

…อมปลวกหารู้ไม่ว่าหญ้ากุณฐะทั้งหลายเกิดที่เรา หญ้า กุณฐะเล่าก็หารู้ไม่ว่า เราเกิดที่ยอดจอมปลวกฉะนั้น ธรรม (คือ สิ่ง) ทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิดคำนึงในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นอัพยากฤต ว่างเปล่า (จากอัต…

เนื้อหาในบทนี้เน้นถึงความว่างเปล่าของธรรมและอัตตา โดยใช้การเปรียบเทียบกับสิ่งที่เกิดขึ้นในธรรมชาติ เช่น หญ้า กุญฐะ และเล็บ ซึ่งล้วนแต่ไม่มีตั…

…๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 34 เรา เสาทั้งหลายเล่าก็หารู้ไม่ว่าเราตั้งอยู่ในหลุมฉะนั้น ธรรม (คือ สิ่ง) ทั้งหลายนั้น ปราศจากความคิดคำนึงและไตร่ตรองถึงกันปละกัน อันฟันทั้งหลายเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่…

…องร่างกายว่าได้รับการหุ้มจากหนังและเนื้อเป็นอย่างไร โดยการเปรียบเทียบกับพิณและหนังโคสด ซึ่งบ่งบอกถึงธรรมชาติที่ปราศจากความคิดและอัตตา ร่างกายถูกหุ้มไว้อย่างไร ไม่ต่างจากพิณที่ถูกหุ้มไว้ด้วยหนัง มีการใช้คำ…

… ๆ ฝาหารู้ไม่ว่า เรา ถูกดินเหนียวก้อนใหญ่พอก ดินเหนียวก้อนใหญ่เล่าก็หารู้ไม่ว่า ฝา ถูกเราพอก ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิด คำนึงและไตร่ตรองถึงกันและกัน อันเนื้อ (นั้น) เป็นโกฏฐาสแผนก ห…

…างกระดูกกับเอ็นในร่างกาย โดยเปรียบเทียบกับวัสดุต่าง ๆ เช่น ดินเหนียวและเถาวัลย์ ในการนำเสนอแนวคิดทางธรรมว่า ทั้งหมดนี้ไม่มีความคิดหรือการไตร่ตรองเกี่ยวกับกันและกัน อันเป็นการแสดงให้เห็นว่าเรานั้นว่างเปล่า…

…ิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 37 ตั้งอยู่ อันบน ๆ เล่า ก็หารู้ไม่ว่า เราตั้งอยู่บนอันล่าง ๆ ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิดคำนึงและไตร่ตรองถึง กันและกัน อันกระดูกเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่…

เนื้อหาในภาค ๒ ตอน ๒ ของวิสุทธิมรรค สอนให้เราเข้าใจถึงความเชื่อมโยงระหว่างธรรมและโครงสร้างร่างกาย การไม่คิดคำนึงถึงซึ่งกันและกันในรูปแบบของกระดูกและเยื่อในกระดูกนั้น ทำให้เห็นถึง…

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 39 คานหามเก่า” ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิด คำนึงและไตร่ตรองถึงกันและกัน อันหัวใจเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่ง ในร่…

ในหน้าที่ 39 ของวิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ กล่าวถึงธรรมชาติของร่างกายที่ปราศจากความคิดและการตั้งอยู่ของตับในระบบสรีระ โดยเปรียบเทียบถึงการไม่มีอัตตา และควา…

…้อหารู้ไม่ว่า เ ถูกห่อไว้ด้วยผ้าขี้ริ้ว ผ้าขี้ริ้วเล่าก็หารู้ไม่ว่า เนื้อน่ะเขาห่อไว้ด้วยเรา ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิดคำนึงและไตร่ ตรองถึงกันและกัน อันพังผืดเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่…

…ารเปรียบเทียบนี้เน้นถึงความว่างเปล่าของการดำรงอยู่ที่ไม่มีความคิดและอัตตา จากการสำรวจข้างในเกี่ยวกับธรรมชาติของสิ่งต่างๆ ที่ไม่สามารถมองเห็นหรือรับรู้ได้ในร่างกายนี้.

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 42 เล่าก็หารู้ไม่ว่า เราอยู่ในรางเลือด ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลาย นั่น ปราศจากความคิดคำนึงและไตร่ตรองถึงกันและกัน อันไส้ใหญ่ (นั่น) เป็นโกฏฐาสแผนก…

…เพื่อให้ร่างกายทำงานได้ตามปกติ บทนี้มีการตอกย้ำความสำคัญของการไม่ยึดติดกับความคิดและอัตตาในการเข้าใจธรรมชาติของร่างกายและความสัมพันธ์ของสิ่งต่างๆ ในชีวิต

… รางสุนัข รางสุนัขหารู้ไม่ว่า รากสุนัขอยู่ในเรา รากสุนัขเล่าก็หารู้ ไม่ว่า เราอยู่ในรางสุนัข ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิดคำนึงและไตร่ตรองถึงกันและกัน อันอาหารใหม่เป็น โกฏฐาสแผนกหนึ่งใ…

…บทความนี้เราได้สำรวจความคิดเกี่ยวกับอาหารใหม่และอาหารเก่า ซึ่งอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างร่างกายและธรรมชาติที่อยู่ภายในนั้น โดยยกตัวอย่างการเปรียบเทียบระหว่างอาหารเหล่านี้กับสถานที่ต่างๆในร่างกาย เช่น กร…

…ี่ติดที่ เล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอยู่ในถุงน้ำดี เปรียบเหมือนในรังบวบขมที่เต็มด้วย น้ำฝน รังบวบขม ฉะนั้น ธรรม (คือสิ่ง) ทั้งหลายนั้นปราศจากความคิด คำนึง และความไตรตรองถึงกันและกัน อันน้ำดีเป็นโกฏฐาสแผนก หนึ่งใ…

บทเรียนนี้มุ่งเน้นการศึกษาเกี่ยวกับธรรมชาติในร่างกาย โดยการเปรียบเทียบระหว่างดีไม่ติดที่และเสมหะ ซึ่งทางธรรมมีความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนกับร่าง…