หน้าหนังสือทั้งหมด

จริตและสาเหตุแห่งการเกิดจริตต่างๆ
99
จริตและสาเหตุแห่งการเกิดจริตต่างๆ
…นึ่ง เป็นผู้ที่ชาติก่อน เพลิดเพลินในการดื่มน้ำเมาเป็นอาจิณ ไม่ชอบศึกษา สนทนาไต่ถามกับบัณฑิต ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุ ลม มีกําลังเสมอ กัน ธาตุไฟ และ ธาตุ ลมมีกำลังมาก ธาตุดิน และธาตุน้ำ มีกำลังมาก ในขณะ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ซึ่งมีสาเหตุมาจากกรรมในอดีตชาติ อธิบายถึงการเกิดจริตต่างๆ เช่น ราคจริต โทสจริต และโมหจริต พร้อมทั้งการบำเพ็ญกุศลที่มีผลต่อจริตในคน โดยระบุถึงพระรัตนตรัยและกรรมนำไปสู่จุติ
หลักการดำรงชีวิตและสภาพของความตาย
84
หลักการดำรงชีวิตและสภาพของความตาย
…ต (คือธาตุ 4) ทั้งหลายเท่านั้น จึงเป็น ไปได้ แต่เพราะปฐวีธาตุ (ธาตุดิน) หรือธาตุที่เหลือมีอาโปธาตุ (ธาตุน้ำ) เป็นต้น อย่างใด อย่างหนึ่งกำเริบไป บุคคลแม้สมบูรณ์ด้วยกำลัง ก็กลายเป็นคนมีร่างกายแข็งกระด้างไปบ้าง…
บทความนี้สำรวจถึงการที่ชีวิตต้องได้รับความร้อนและความเย็นในระดับที่พอเหมาะเพื่อดำรงอยู่ คนที่ได้รับอิทธิพลจากความร้อนหรือความเย็นมากเกินไปอาจมีผลกระทบร้ายแรงต่อร่างกายและนำไปสูความตาย นอกจากนี้ยังพูดถ
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
58
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
…ด น้ำเหงื่อ น้ำมันข้นหรือโกรธน้ำตา มันเหลว น้ำลาย น้ำมูก ไขข้อ น้ำมูตรหรือ ในธาตุ 4 เราโกรธ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม หรือ เราโกรธขันธ์ 5 อายตนะ 12 หรือธาตุ 18 ในขันธ์ 5 นั้น เราโกรธ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ …
การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
130
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
…ง คือ สิ่งที่แข็งกระด้างเป็นปฐวีธาตุ (ธาตุดิน) สิ่งที่เกาะกุมเหนียวและเอิบอาบซึมซาบไหลเป็นอาโปธาตุ (ธาตุน้ำ) สิ่งที่ทำให้สุก โดยอาการให้ร่างกายเจริญเติบโตเป็นหนุ่มสาวหนังเหี่ยวย่นแก่หง่อมลงและความเย็นร้อนในก…
เนื้อหานี้พูดถึงการพิจารณาร่างกาย ว่าประกอบไปด้วยธาตุต่างๆ โดยเฉพาะการอาศัยของไม้ อิฐ ปูน และร่างกายที่ประกอบด้วยกระดูก เส้นเอ็น และหนัง การมองเห็นด้วยใจตามหลักที่พระสารีบุตรแนะนำให้รู้ว่า ที่อาศัยของ
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
116
ประโยชน์ของการเรียนรู้ขันธ์ 5
…ีรูปธรรมและนามธรรมมีความหยาบ ความละเอียดต่างกัน คือ 1. รูป ตัวเราประกอบด้วยธาตุส่วนหยาบ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ อากาสธาตุ ถ้าธาตุบริสุทธิ์มากเท่าไรจะมีความสวยงามมากเท่านั้น และถ้าธาตุไม่บริสุทธิ์มา…
เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการศึกษาธรรมะ เผยให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างทุกข์และขันธ์ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต การเข้าใจขันธ์ 5 ช่วยให้บุคคลมีความบริสุทธิ์ และสามารถเข้าใจเหตุผลของความรู้สึ
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
213
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
…ูป (อุปาทายรูป) 24 มหาภูตรูป 4 คือ ธาตุ 4 ได้แก่ ปฐวีธาตุ คือ ธาตุดิน มีลักษณะแข้นแข็ง อาโปธาตุ คือ ธาตุน้ำ มีลักษณะเหลว เตโชธาตุ คือ ธาตุไฟ มีลักษณะร้อน วาโยธาตุ คือ ธาตุลม มีลักษณะพัดไปมา 5. สฬายตนะ คือ แด…
นามรูปในพระพุทธศาสนาแบ่งเป็นนามธรรม 5 อย่าง ได้แก่ เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ และ มนสิการ มีการจำแนกเป็นนามขันธ์ 3 ส่วนรูปเรียกว่ามหาภูตรูป 4 ซึ่งได้แก่ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ นอกจากนี้ย
พระธรรมกายและกายตรัสรู้
341
พระธรรมกายและกายตรัสรู้
…ิต เป็นที่ตั้งลงแห่งชรา มรณะ มานะ และมักขะ” สังขารร่างกายที่เราอาศัยอยู่นี้ ประกอบกันขึ้นจากธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ก่อตัวกันเป็นรูป มีอากาศธาตุและ
พระธรรมกายเป็นกายตรัสรู้ของมนุษย์ที่ได้รับการกล่าวถึงในคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเข้าถึงได้ผ่านการหยุดนิ่งของใจ กายธรรมอรหัตนี้เป็นกายที่รวมสติและปัญญาไว้ เป็นอานุภาพไม่มีประมาณ คำสอนไม่ว่าจะมาก
หลุดพ้นจากสังสารวัฏ
563
หลุดพ้นจากสังสารวัฏ
…วไปเถิด” ธาตุ แปลว่า ธรรมชาติที่ทรงตัวเอาไว้ หมายถึงสิ่งที่รวม กันเข้าเป็นรูปร่าง ประกอบด้วยธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ เมื่อธาตุต่างๆ คุมกันเข้าเองโดยธรรมชาติหรือมนุษย์ปรุงแต่งขึ้น ก็เรียกว่าสังขาร สังขาร…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการหลุดพ้นจากสังสารวัฏ โดยการมุ่งเน้นในการสร้างบารมี เปรียบเทียบถึงสิ่งต่างๆ ในโลกซึ่งเป็นเพียงเครื่องมือช่วยในการเข้าถึงความสุขที่แท้จริง วาระที่ยกมาในพระบาลี สุมนาเถรีกถา
อนาถบิณฑิกเศรษฐีและการปล่อยวางในขันธ์ ๕
376
อนาถบิณฑิกเศรษฐีและการปล่อยวางในขันธ์ ๕
…ลึกซึ้งยิ่งๆ ขึ้นไป ท่าน สอนให้พิจารณาเห็นว่า ร่างกายนี้เป็นเพียงแค่ธาตุ และไม่ให้ ยึดมั่นในธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม อากาศธาตุ วิญญาณ ธาตุ ให้ปล่อยวางในอรูปทั้ง ๔ คือ อากาสานัญจายตนะ วิญญา ณัญจายตนะ อาก…
บทเรียนจากอนาถบิณฑิกเศรษฐีเกี่ยวกับการปล่อยวางในขันธ์ ๕ และการแยกกายกับใจ โดยพระเถระสอนให้ไม่ยึดมั่นในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และวิญญาณ เพื่อให้ใจเพ่งอยู่ในปัจจุบัน รวมถึงการไม่ยึดมั่นในธาตุต่างๆและ
ธรรมะเพื่อประชา: ลักษณะมหาบุรุษ (๒)
223
ธรรมะเพื่อประชา: ลักษณะมหาบุรุษ (๒)
… กรรมย่อมจำแนกสัตว์ให้เลวและประณีตได้” รูปนามขันธ์ ๕ ที่ก่อเกิดจากการประชุมกันของธาตุ ๔ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟและธาตุลม อีกทั้งอากาศธาตุและ วิญญาณธาตุ ทำให้เราเคลื่อนไหวไปมาได้ นึกคิดได้ ซึ่งเกิดจาก กรรม…
ธรรมะเน้นว่าทุกสรรพสัตว์มีกรรมเป็นของตัวเอง ซึ่งเป็นปัจจัยที่กำหนดอัตภาพที่แตกต่างกัน ไม่เพียงแต่แค่รูปร่างที่เหมือนกันแต่ภายในมีความแตกต่างที่เกิดจากกรรมที่ตั้งแต่งขึ้น โดยเฉพาะมหาบุรุษซึ่งมีคุณสมบัต
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
18
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - - หน้าที่ 18 (ก็ตาม) โดยธาตุว่า มีอยู่ในกายนี้ ธาตุดิน อาตุน้ำ ธาตุไป ธาตุ ลม" [ขยายความพระสูตร] ความแห่งสูตรนั้นว่า "โคฆาตก์ผู้ฉลาด หรือลูกมือของเขาเอง ที่เขาจ้
…ยในบันทึกว่า ภิกษุควรพิจารณาให้เห็นถึงธรรมชาติและอิริยาบถของเราที่อยู่ในธาตุของร่างกาย เช่น ธาตุดิน ธาตุน้ำ ฯลฯ และถามว่าความรู้สึกต่อสิ่งที่ถูกทำลายอย่างเช่นโคที่ถูกฆ่าเป็นอย่างไร ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความเปลี…
ภาวนานัยในวิสุทธิมรรคแปล
26
ภาวนานัยในวิสุทธิมรรคแปล
…ต่เมื่อเธอมนสิการ (แต่โดยลักษณะ) ว่า "สิ่งที่มีลักษณะกระด้าง เป็นธาตุดิน สิ่งที่มีลักษณะซึมซาบ เป็น ธาตุน้ำ สิ่งที่มีลักษณะร้อน เป็นธาตุไฟ สิ่งที่มีลักษณะไหวตัวได้ เป็นธาตุลม" ดังนี้ กรรมฐานก็จะปรากฏแล้ว ส่ว…
บทความนี้นำเสนอแนวทางการภาวนาในธาตุกรรมฐาน โดยมีการแยกประเภทธาตุตามลักษณะเช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม สำหรับภิกษุที่มีปัญญากล้า การปฏิบัติจะชัดเจนมากขึ้น โดยยกตัวอย่างการสวดภาษาบาลีเป็นอุปมาเพื่อเปรียบเทียบ
วิสุทธิมรรค: การพิจารณาธาตุในกาย
28
วิสุทธิมรรค: การพิจารณาธาตุในกาย
…ู่) ในกายนี้ อันนี้เป็นธาตุดิน ภาวะที่ซึมซาบก็ดี ภาวะที่เหลว ก็ดี อันใด (มีอยู่) ในกายนี้ อันนี้เป็นธาตุน้ำ ภาวะที่เผาไหม้ก็ดี ภาวะที่ร้อนก็ดี อันใด มีอยู่) ในกายนี้ อันนี้เป็นธาตุไป ภาวะ ที่พัดไปก็ดี ภาวะที…
บทนี้พูดถึงการพิจารณาธาตุต่างๆ ในร่างกายของเราผ่านการแยกแยะธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ธาตุดิน น้ำ ไฟ และลม เพื่อที่จะเข้าใจถึงสภาพธรรมชาติของร่างกาย โดยไม่ยึดติดกับความเป็นสัตว์หรือชีวิต ความพยายามในการทำสมาธ
วิภัชิมรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑
26
วิภัชิมรรแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…อื้อมท้ง ๓ ชั้น ดูน้ำน้ำที่รอดคล่องไปในปูนุ่น ๗ ชั้น อาบปูนุ่นทุกชั้น ฉะนั้น แล้ว (ธาตุดิน) ทรงไว้ (ธาตุน้ำ) ยิด (ให้ดำ) ไว้ (ธาตุไฟ) ทำให้อุ่นไว้ (ธาตุลม) พุงไว้ ทำให้ ดังดิ ตยามมีอุปกรณ์ อันพระพี่เลี้ยงทั้…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการอธิบายและสำรวจเกี่ยวกับกุญแจในปลาสทูป ๕ โดยเน้นที่การจัดเรียงและความสำคัญของธาตุต่างๆ ในร่างกาย ทั้งนี้ยังมีการอ้างอิงถึงขนตาและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติทางจิตใจและศาสนา ร
ชีววิทยากับวิชาเคมีในพระพุทธศาสนา
16
ชีววิทยากับวิชาเคมีในพระพุทธศาสนา
…งส่วนประกอบของคน ซึ่งมีส่วนประกอบสำคัญ 2 อย่างคือ กายหรือใน สำหรับกับมดถึงประกอบ 4 อย่างคือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม เมื่อดูกุ้ง 4 รวมกันมาหรือชีววิญญาณ ธาตุ ก็จะเกิดเป็นสัตว์ชีวิต ขึ้น เนื่องเรื่องของว…
เนื้อหาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างชีววิทยาและวิชาเคมีในพระพุทธศาสนา อธิบายถึงองค์ประกอบของมนุษย์และสัตว์ชีวิตว่าประกอบไปด้วยธาตุทั้ง 4 และความสำคัญของการศึกษา 5 อย่างในทั้งสองศาสตร์ ที่ส่งผลต่อจิตใจแ
พระราชนิพนธ์ 'พระมหาชนก'
22
พระราชนิพนธ์ 'พระมหาชนก'
…นึ่ง แต่เป็นสาธารณะกันทุกๆ ชีวิต โลกเกิดขึ้นมาได้ด้วยการรวมตัวของธาตุต่างๆ อย่างเหมาะสม คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุ ลม ธาตุไฟ ธาตุอากาศ ซึ่งเป็นธาตุหลัก รวมตัวกันอย่างเหมาะสมแล้ว กลายเป็นโลกให้สิ่งมีชีวิตได้อยู…
พระราชนิพนธ์ 'พระมหาชนก' เน้นความสำคัญของตำแหน่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าเป็นสิ่งที่เป็นของกลาง ไม่มีใครเป็นเจ้าของโดยเฉพาะ สะท้อนให้เห็นถึงการไม่เป็นเจ้าของของโลกและชีวิตที่เกิดจากการรวมกันของธาตุต่าง
กระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย
152
กระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย
…ชั้นใด แต่วงกลมที่ตั้งอยู่กลางกากบาทถือเป็นศูนย์กลาง กระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย 1 ด้านหน้า ธาตุน้ำ 2 ด้านขวา ธาตุดิน 3 ด้านหลัง ธาต ไฟ 4 ด้านซ้าย ธาตุลม 5 ศูนย์กลาง อากาศธาตุ และวิญญาณธาตุ ทั้งวิชา…
บทความนี้อธิบายความหมายของสัญลักษณ์ที่แสดงถึงธาตุต่างๆ ในกระบวนการสมาธิว่าวนาของวิชาธรรมกาย โดยมีการระบุธาตุที่สำคัญ 5 ประการ ได้แก่ น้ำ ดิน ไฟ ลม และอากาศ รวมถึงวิญญาณธาตุ คอนเซ็ปต์ตรงกับโยคาวจรในการ
การรักษาศีลและผลกระทบต่อเซลล์ในร่างกาย
83
การรักษาศีลและผลกระทบต่อเซลล์ในร่างกาย
…การตรัสรู้ของพระองค์ พระองค์ทรงมองลึกไปถึงว่าสิ่งเหล่านี้เพราะอะไรจึงเกิดขึ้น ได้แก่ กอติด ธาตุ ดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ ที่ปรากฎเป็นกายนี้เป็นกายไม่บริสุทธิ์ ธรรมชาติของสิ่งที่ประกอบขึ้นมาจากกอติดที่ไม่บริ…
บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับอาการที่เซลล์ในร่างกายตายลงตามธรรมชาติ รวมถึงความสำคัญของการรักษาศีลเพื่อให้เซลล์มีความบริสุทธิ์และมีชีวิตอยู่ได้นานขึ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเห็นถึงการที่ร่างกายต้องได้รับกา
ศูนย์ Chakra และความสัมพันธ์กับขันธ์ 5
262
ศูนย์ Chakra และความสัมพันธ์กับขันธ์ 5
…นล่างธาตุไฟ ศูนย์ด้านซ้ายธาตุลม ศูนย์กลาง อากาศสงัด และวิญญาณธาตุ รูปลักษณะของฐานที่ 7 1 ด้านหน้า ธาตุน้ำ 2 ด้านขวา ธาตุดิน 3 ด้านหลัง ธาตุไฟ 4 ด้านซ้าย ธาติุลม 5 ศูนย์กลาง อากาศสงัด และวิญญาณธาตุ ทั้งวิช…
บทความนี้สำรวจศูนย์ Chakra ต่างๆ ในบริบทของวิชาชาธรรมกายและคัมภีร์อักษรธรรม โดยมุ่งเน้นที่หลักการของขันธ์ 5 ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการเกิด การตาย และการติดอยู่ในวัฏฏะ ขันธ์ 5 เป็นอุปกรณ์จำเป็นในการบรรลุธร
การพิจารณาความเสื่อมของสังขาร
191
การพิจารณาความเสื่อมของสังขาร
…ังขารร่างกาย พระมหาอภิพล อินทริชโย ร่างกายของคนอืนก็ประกอบด้วยอัฐุ 4 เช่นเดียวกับเรา คือ มีธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลมและธาตุไฟ เพื่อดูแลให้รัถลงนี้เป็นไปจำเป็นต้องแสงหาสิ่งต่างๆ มาเหลือเลี้ยงร่างกายให้ดำรงอยู่ไ…
เนื้อหาว่าด้วยการเปรียบเทียบสังขารของเรากับคนอื่น โดยเน้นการทำความสะอาดร่างกายและการรับรู้ความเสื่อมโทรมของสังขาร นอกจากนี้ยังสอนให้ศึกษาความไม่งามของร่างกายตัวเองและคนรอบข้าง เพื่อไม่ให้ติดกับภาพมายา