หน้าหนังสือทั้งหมด

การพิจารณาธาตุในโกฏฐาส 42
143
การพิจารณาธาตุในโกฏฐาส 42
…ลักษณะที่ร้อนในโกฏฐาส 4 ว่า ธาตุไฟ จึงกำหนดเอาลักษณะที่ เขยื้อนได้ ที่แยกออกจากธาตุไฟนั้นไม่ได้ ว่า ธาตุลม จึงกำหนดเอาลักษณะที่แขนแข็ง ที่แยก ออกจากธาตุไฟนั้นไม่ได้ว่า ธาตุดิน จึงกำหนดเอาลักษณะที่ซึมซาบที่แ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธาตุ 42 จากร่างกาย มีการกำหนดธาตุต่างๆ ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม จากโกฏฐาสและการสัมผัสทางกาย รวมถึงการทำกรรมฐาน ซึ่งมีการใช้ความคิด การมองเห็น การได้กลิ่น และการชิม…
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
105
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
…เห็นแล้วว่า ส่วนประกอบต่างๆ ของสรรพสิ่งทั้งหมดในโลกนี้ล้วนประกอบ ขึ้นมาด้วยธาตุ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ สิ่งที่ไม่มีชีวิต ประกอบด้วยธาตุ 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ สิ่งที่มีชีวิตโดย…
บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท
ความเข้าใจเกี่ยวกับอาการร้อนหนาวและธาตุในร่างกาย
63
ความเข้าใจเกี่ยวกับอาการร้อนหนาวและธาตุในร่างกาย
…อนที่กำเริบขึ้นในสรีระของคนเรานั้น แท้จริงเกิดจาก “ธาตุ ๔” ในตัวของคนเรายังไม่บริสุทธิ์ ทั้งธาตุดิน ธาตุลม ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ที่ประกอบขึ้นเป็นเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายมนุษย์ ล้วนยังเป็นธาตุที่ไม่บริสุทธิ์ จึงตกอยู…
อาการร้อนหนาวในร่างกายเกิดจากเซลล์ที่เสื่อมสภาพและความไม่บริสุทธิ์ของธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน ธาตุลม ธาตุน้ำ และธาตุไฟ หากไม่ดูแลรักษาอาจทำให้เกิดโรคเรื้อรังตลอดชีวิตและสูญเสียทั้งเงินและสุขภาพ อย่างไ…
แนวคิดเกี่ยวกับธาตุ
33
แนวคิดเกี่ยวกับธาตุ
…หน้าที่ทรงไว้หรือทำให้สิ่งทั้งหลายทั้งปวงดำรงอยู่ได้ 3. ธาตุ 4 ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งมีอยู่ในทุกสรรพสิ่งไม่ว่าจะ มีชีวิตหรือไม่มีก็ตาม แต่ธาตุ 6 ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธ…
…งทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นชีวิตหรือไม่มีชีวิตล้วนเกิดจากธาตุ ธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ในขณะที่ธาตุ 6 เพิ่มธาตุอากาศและธาตุวิญญาณที่มีเฉพาะในสิ่งมีชีวิต โดยธาตุแต่ละชนิดมีลักษณะและคุณสมบ…
ธาตุ 6: ความเชื่อมโยงระหว่างธาตุในชีวิต
37
ธาตุ 6: ความเชื่อมโยงระหว่างธาตุในชีวิต
ธาตุ 6 1 ธาตุ 6 ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ธาตุอากาศ และธาตุวิญญาณ โดยที่ธาตุ 4 ธาตุแรก คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ก็เป็นเช่นเดียวกั…
บทความนี้อธิบายถึงธาตุ 6 ซึ่งประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ธาตุอากาศ และธาตุวิญญาณ โดยเน้นความแตกต่างระหว่างธาตุ 4 ที่มีอยู่ในทุกสิ่งไรก็ตาม และธาตุ 6 ที่มีเฉ…
ธาตุในน้ำและอากาศ
17
ธาตุในน้ำและอากาศ
…ใครไม่เชื่อลองเอา ไปต้ม เมื่อน้ำแห้งงวด ก็จะมีคราบ มีตะกอนให้เห็น ตะกอนนั่นแหละคือธาตุดิน ในน้ำนี้มีธาตุลมปนไหม? มี ถ้าไม่มี ปลามัน จะเอาอะไรไปหายใจ มีธาตุไฟปนอยู่ในน้ำไหม? มี ถ้าไม่มี น้ำนี้คงเย็นเจี๊ยบจับ…
ในน้ำแก้วนี้ประกอบด้วยธาตุ 4 ปนกัน ได้แก่ ธาตุน้ำ, ธาตุดิน, ธาตุลม และธาตุไฟ ซึ่งมีการแสดงให้เห็นว่าธาตุน้ำมีปริมาณมากกว่าอย่างอื่น เมื่อถูกต้มหรือระเหยจะมีคราบดินปรา…
ความเข้าใจในธรรม: การนั่งสมาธิและการค้นคว้า
45
ความเข้าใจในธรรม: การนั่งสมาธิและการค้นคว้า
…๋ยวนกก็กลับมาหา เหมือนท่านกลับมาหาเรา คำถามของ ท่านไม่ถูก ที่ถูกท่านควรถามว่าธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ตั้งอยู่ไม่ได้ในที่ไหน และถ้าอยากรู้ว่าธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ตั้งอยู่ไม่ได้ที่ใด ให้นั่งสมา…
…าเน้นถึงความสำคัญของการนั่งสมาธิในการค้นหาความจริงเกี่ยวกับธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งมีความซับซ้อนและไม่สามารถตอบได้ง่ายๆ โดยพระองค์ได้เปรียบเทียบกับการจับนกในเรือ เพื่ออธิบายว่ากา…
การพิจารณาธาตุและซากศพในพระพุทธศาสนา
29
การพิจารณาธาตุและซากศพในพระพุทธศาสนา
…ุทธพจน์ว่า “ภิกษุย่อมพิจารณาเห็นกายนี้แหละ ตามที่ตั้งอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม มีอยู่ในกายนี้ คนฆ่าโคหรือลูกมือของคนฆ่าโค ผู้ฉลาดฆ่าแม่โคแล้ว นั่งแบ่งออกเป็นส่วนๆ อยู่ที่หนทางใหญ…
เนื้อหาว่า ธาตุมนสิการ คือ การพิจารณาร่างกายว่าประกอบขึ้นจากธาตุ 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ตามพุทธพจน์ที่กล่าวอ้างถึง การกำหนดรู้ร่างกายเปรียบซากศพใน 9 ระยะเวลา ซึ่งรวมถึงสภาพต่างๆ ตั้งแต่ตา…
จตุธาตุววัตถาน: การพิจารณาธาตุแห่งร่างกาย
127
จตุธาตุววัตถาน: การพิจารณาธาตุแห่งร่างกาย
…งต่อไปนี้ “ภิกษุย่อมพิจารณา เห็นกายนี้แหละ ตามที่ตั้งอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม มีอยู่ในกายนี้ คนฆ่าโคหรือลูกมือของคนฆ่าโคผู้ฉลาดฆ่าแม่โคแล้ว นั่งแบ่งออกเป็นส่วน ๆ อยู่ที่หนทางใหญ…
บทที่ 5 ของหนังสือนี้นำเสนอความสำคัญของการเจริญจตุธาตุววัตถาน ซึ่งเป็นกัมมัฏฐานขั้นสุดท้าย การพิจารณาธาตุ 4 ได้แก่ ดิน น้ำ ไฟ และลม ที่มีอยู่ในร่างกาย โดยการทำความเข้าใจในธรรมชาติของร่างกายและการปล่อย
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกายและการปฏิบัติธรรม
142
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกายและการปฏิบัติธรรม
…ึงกำหนดเอาลักษณะที่ร้อนในโกฏฐาส 20 นั้นว่า ธาตุไฟ พึงกำหนดเอาลักษณะที่เขยื้อนได้ในโกฏฐาส 20 นั้นว่า ธาตุลม พึงกำหนดเอาลักษณะที่ซึมซาบในโกฏฐาส 12 ว่า ธาตุน้ำ จึงกำหนดเอาลักษณะที่ ร้อนในโกฏฐาส 12 นั้นว่า ธาตุ…
บทความนี้สำรวจลมในร่างกายที่เป็นโกฏฐาสซึ่งไม่มีความคิดและวิญญาณ โดยแบ่งออกเป็นหลายกลุ่มตามลักษณะของธาตุ เพื่อพัฒนาสมาธิและการเจริญธรรมต่างๆ ผู้ปฏิบัติต้องพิจารณาลักษณะของธาตุต่างๆ อย่างละเอียด เพื่อให
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 55
55
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 55
…ลักษณะที่ร้อน ในโกฏฐาส ๒๐ นั้นแหละว่า ธาตุไป จึงกำหนดเอาลักษณะที่เขยื้อน ได้ในโกฏฐาส ๒๐ นั้นแหละว่า ธาตุลม พึงกำหนดเอาลักษณะที่ซึบซาบในโกฏฐาส ๑๒ ว่า ธาตุน้ำ จึง กำหนดเอาลักษณะที่ร้อนในโกฏฐาส ๑๒ นั้นแหละว่า …
เนื้อหานี้อธิบายถึงร่างกายและธาตุต่างๆ ที่มีอยู่ในนั้น ซึ่งไม่มีความคิดและเป็นอัพยากฤต เพื่อให้พระโยคาวจรเจริญกรรมฐานได้อย่างถูกต้อง โดยใช้การกำหนดลักษณะของธาตุทั้งสี่ในโกฏฐาสเพื่อช่วยในการฝึกปฏิบัติ
การตีความชีวิตและความตายในพระพุทธศาสนา
145
การตีความชีวิตและความตายในพระพุทธศาสนา
…อย่างไหนจะมากกว่า อ่อนกว่า ใช้การงานได้ดีกว่า พระเถรทูลต่อไปว่า ร่างกายก็เหมือนกัน ประกอบด้วยธาตุไฟ ธาตุลม ร้อนลูกโพล่ง เบา กว่า อ่อนกว่า ใช้การงานได้ดีกว่า พระเจ้าปายาลิสตรัสตอบว่า ก้อนเหล็กที่ประกอบกับธาต…
เนื้อหาเกี่ยวกับการอภิปรายเรื่องชีวิตและความตายในพระไตรปิฎก โดยเน้นการสนทนาระหว่างพระเถรและพระเจ้าปายาลิส โดยพระเถรเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการเปรียบเทียบชีวิตกับวัตถุต่าง ๆ เพื่อสื่อถึงธรรมชาติของชีวิตและก
ธาตุทั้ง ๖ ในร่างกาย
305
ธาตุทั้ง ๖ ในร่างกาย
…้ำ ธาตุไฟ วิญญาณธาตุ อากาศธาตุ เห็นจำคิดรู้สึกสะอาดตามไปด้วย ธาตุทั้ง ๖ หน้าธาตุน้ำ หลังธาตุไฟ ช่วยธาตุลม ขวาธาตุดิน ตรงกลางอากาศธาตุ วิญญาณธาตุ คือใสในสุด เป็นธาตุุ ธാണน้ำ คุมเกี่ยวกับเรื่องน้ำในกายเรา น…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับธาตุทั้ง ๖ ที่มีอยู่ในร่างกายมนุษย์ ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม อากาศธาตุ และวิญญาณธาตุ โดยแต่ละธาตุต่างมีบทบาทในการทำงานและควบคุมระบบในร่างกาย ตั้งแต่เนื้อเยื่อจน…
ฐานที่ ๗ และองค์ประกอบของศูนย์
40
ฐานที่ ๗ และองค์ประกอบของศูนย์
…นย์กลาง คือ อากาศธาตุ ศูนย์ข้างหน้า ธาตุน้ำ ศูนย์ข้างขวา ธาตุดิน ศูนย์ข้างหลัง ธาตุไฟ ศูนย์ข้างซ้าย ธาตุลม เครื่องหมายใสสะอาด ตรงช่องอากาศขาดกลางตรง นั้นเรียกว่า ศูนย์ ทำไมถึงเรียกว่าศูนย์ ตรงนั้นเวลาสัตว์ไ…
เนื้อหาเกี่ยวกับฐานที่ ๗ ซึ่งประกอบด้วยศูนย์กลางและศูนย์ข้างต่าง ๆ โดยศูนย์กลางคืออากาศธาตุ โดยมีน้ำเป็นศูนย์ข้างหน้า, ดินข้างขวา, ไฟข้างหลัง และลมข้างซ้าย นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการเกิดและการรวมตัวของกา
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เรื่ององคุลิมาล
16
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: เรื่ององคุลิมาล
…ศธาตุ ศูนย์ข้างหน้า คือ ธาตุน้ำ ศูนย์ข้างขวา คือ ธาตุดิน ศูนย์ข้างหลัง คือ ธาตุไฟ ศูนย์ข้างซ้าย คือ ธาตุลม
ในพระธรรมเทศนา หลวงพ่อวัดปากน้ำได้เล่าเรื่ององคุลิมาลเพื่อสอนให้เห็นถึงความสำคัญของคำว่า "หยุด" ในพระพุทธศาสนา โดยเล่าถึงการแสดงธรรมจนทำให้องคุลิมาลเกิดความเลื่อมใสและขอบวชเป็นพระอสีติมหาสาวกองค์สุดท้
หน้า16
18
๑๖ ๓ ๑. ด้านขวา ๒. ด้านหน้า ๕ ๒ ๔ ธาตุดิน ธาตุนํ้า ๓. ด้านซ้าย ธาตุลม ๔. ด้านหลัง ธาตุไฟ ๕. ด้านกลาง อากาศธาตุ ลักษณะของฐานที่ ๗
การเกิดของวัตถุจากธาตุ 4
16
การเกิดของวัตถุจากธาตุ 4
…้เลย เราได้เรียนกันมาแล้วในเรื่องของธาตุ 4 ว่า สิ่งของทั้งหลายในโลกนี้ประกอบขึ้นด้วยธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ เมื่อธาตุ 4 ประกอบกันได้ ถูกส่วนพอ เหมาะที่จะเป็นวัตถุอะไร ก็เกิดเป็นวัตถุอันนั้นขึ้นมา เช่น…
เนื้อหาพูดถึงการสร้างวัตถุจากธาตุ 4 ได้แก่ ดิน น้ำ ลม และไฟ โดยยกตัวอย่างการสร้างวัตถุต่างๆ เช่น กระดาษทิชชูและธูปเทียนแพ รวมถึงความสามารถของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในการสร้างสรรค์สิ่งของได้โดยไม่ต้องผ่านก
ธาตุในน้ำและอากาศ
17
ธาตุในน้ำและอากาศ
…ใครไม่เชื่อลองเอา ไปต้ม เมื่อน้ำแห้งงวด ก็จะมีคราบ มีตะกอนให้เห็น ตะกอนนั่นแหละคือธาตุดิน ในน้ำนี้มีธาตุลมปนไหม? มี ถ้าไม่มี ปลามัน จะเอาอะไรไปหายใจ มีธาตุไฟปนอยู่ในน้ำไหม? มี ถ้าไม่มี น้ำนี้คงเย็นเจี๊ยบจับ…
…อบของน้ำในแก้วและอากาศที่เราเห็น โดยชี้ให้เห็นว่าทั้งน้ำและอากาศมีธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุน้ำ ธาตุดิน ธาตุลม และธาตุไฟปะปนอยู่ น้ำในแก้วมีธาตุน้ำมากที่สุด แต่ก็ยังมีธาตุอื่นอยู่ เช่น ตะกอนที่อาจเกิดจากธาตุดิน…
ญาณทัสสนะและวิปัสสนาญาณในพุทธศาสนา
130
ญาณทัสสนะและวิปัสสนาญาณในพุทธศาสนา
ซึ่งประกอบด้วยมหาภูต 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม และธาตุไฟ ส่วนวิญญาณนั้น หมายถึงใจนั่นเอง กายมนุษย์ที่เกิดแต่มารดาบิดานี้ ย่อมเจริญเติบโตขึ้นได้ด้ว…
เนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของมหาภูต 4 ที่ประกอบขึ้นเป็นกายมนุษย์ และความเชื่อมโยงระหว่างรูปและวิญญาณตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส การเจริญภาวนาและการเข้าถึงญาณทัสสนะหรือวิปัสสนาญาณ เป็นขั้นตอนที่ทำใ
การทำความเข้าใจจิตและขันธ์ 5
47
การทำความเข้าใจจิตและขันธ์ 5
…งยังกายให้ อบอุ่น ยังกายให้ทรุดโทรม และธาตุที่เป็นเหตุให้ของที่กินย่อยไปด้วยดี ฯลฯ วาโยธาตุ หมายถึง ธาตุลม ได้แก่ สิ่งที่พัดผันไป คือ ลมพัดขึ้นเบื้องบน ลมพัดลงเบื้องต่ำ ลมใน ท้องลมในลำไส้ ลมแล่นไปตามอวัยวะน…
บทความนี้อธิบายถึงความหมายของจิตและขันธ์ 5 ในทัศนะของพระไตรปิฎก โดยแบ่งเนื้อหาเป็นสองกองคือ รูปขันธ์ ซึ่งหมายถึง ร่างกาย และนามขันธ์ ซึ่งหมายถึง จิตหรือใจที่ไม่เหมือนสมอง นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงองค