นาม : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 136 / 520

…็นตัวเชื่อมความ เช่น : ตตฺริเม ปญฺจ สนฺธโย อุคฺคโห ปริปุจฉนา อุปฏฐาน อปปนา ลักขณนฺติ ฯ ตตฺถ อุคฺคโห นาม กมฺมฏฺฐานสุส อุคคณหน้า ๓. ในกรณีที่ข้อความมีอุปมาอุปไมยอยู่ด้วย ก่อนที่จะแต่งข้อ ความอุปมาอุปไมยนั้…

เอกสารนี้กล่าวถึงหลักการแต่งไทยในรูปแบบมคธ โดยเน้นที่การใช้ศัพท์วิชาการในการอธิบายข้อธรรมแต่ละอย่างให้ชัดเจน และแนะนำวิธีการเตรียมเนื้อหาที่มีอุปมาอุปไมยอย่างเป็นระบบ นอกจากนี้ยังเสนอการแต่งเติมคำเชื่

…: เตสํ เอตทโหสิ “สเจ ราชา อตฺตโน อธิการ อนวเสส ปสฺเสยฺย, อติวิย พุทธสาสเน ปลีเทยุยาติ ตโต โลกวิวรณ์ นาม ปาฏิหาริย์ อกสุ ฯ (สมนฺต. ๑/๔๙) : ยา หิ ต เอทิส เวยย, จกฺขุวิญฺเญยฺย์ สิยา โอฬาริก สมุมสนุปค์ ติลกฺ…

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ นี้นำเสนอวิธีการแปลประโยคไทยเป็นมคธ พร้อมการอธิบายการใช้ประโยค เจ สเจ ทำหน้าที่คล้ายกับประโยคแทรกในทุกบริบท เพื่อให้สามารถเข้าใจและนำไปใช้ในการศึกษาได้อย่างถูกต้อง เข้าใจง่าย ม

…่มีประโยชน์มาก ถ้าผู้ใดประพฤติ ปฏิบัติตาม ย่อมได้รับความเจริญก้าวหน้าโดยส่วนเดียว มคธ : พุทธสาสน์ จ นาม พหุปการ โหติ, สเจ โย ต อนุจรติ, โส เอกนุเตน วุฑฒิ วิรุฬห์ เวปุลลญจ ปาปุณาติ ฯ ข้อสังเกต ประโยคนี้แม…

บทความนี้เสนอหลักการแต่งประโยคไทยและมคธ โดยเน้นการใช้คำและโครงสร้างประโยคที่ถูกต้องตามความนิยม พร้อมตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความจำเป็นในการเลือกใช้คำที่เหมาะสม เช่น การแปลประโยคและการใช้คำว่า 'ไซร้'

…้น จึงยังกรุณาจิตให้เป็นไปใน คนเช่นนั้นเป็นอันดับแรก ด้วยบทภาวนาว่า กิจจ์ วตาย สตฺโต อาปนฺโน, อปเปว นาม อิมมหา ทุกฺขา มุจฺเจยฺย สัตว์ผู้นี้ประสบความลำบากแท้หนอ ขอจงพ้นจากทุกข์นี้เสียเถิดหนา อีกบทหนึ่งว่า…

ในพระพุทธศาสนา การเจริญกรุณาเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะในบุคคลที่ประสบทุกข์ยาก ภิกษุผู้ประกอบด้วยกรุณาจะเจริญกรุณาต่อสัตว์ทุกประการ เขาเห็นคนที่ตกทุกข์ได้ยาก ต้องระลึกถึงความทุกข์ของพวกเขาและแผ่กรุณาให้พ้น

…ึ้น แต่ลักษณะของคนที่ประกอบด้วย ส่วนสำคัญ 2 ประการคือ ส่วนที่เป็นร่างกาย (รูป) และส่วนที่เป็นจิตใจ (นาม) จะไม่มี การเปลี่ยนแปลงเลย ไม่ว่าจะเป็นของคนชาติใด ปรมัตถสัจจะ แบ่งออกเป็น 2 ระดับ คือ สภาวสัจจะ แล…

เนื้อหานี้สำรวจความหมายของความจริงใน 2 ลักษณะคือ สมมติสัจจะ ซึ่งเป็นความจริงที่มีการตกลงกันในสังคม และปรมัตถสัจจะ ซึ่งเป็นความจริงที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง โดยมีการอธิบายรายละเอียดว่าความจริงแบ่งออกเป็นส

…ันทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นพระภิกษุ สามเณร อุบาสก อุบาสิกา ก็ประกอบด้วย 5 ขันธ์ทั้งนั้น ซึ่งก็คือ รูป 4 นาม 1 เหมือนกัน 5.4 ประเภทของขันธ์ 5 ขันธ์ 5 เมื่อจัดแบ่งเป็นประเภท สามารถแยกได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ 1.…

บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท

…ได้องค์ประกอบที่เท่ากัน ทั้งนี้ เพราะว่าขันธ์ 5 ในแต่ละคนมีความบริสุทธิ์ไม่เท่ากัน ทำให้มีรูปธรรมและนามธรรมมีความหยาบ ความละเอียดต่างกัน คือ 1. รูป ตัวเราประกอบด้วยธาตุส่วนหยาบ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม…

เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการศึกษาธรรมะ เผยให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างทุกข์และขันธ์ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต การเข้าใจขันธ์ 5 ช่วยให้บุคคลมีความบริสุทธิ์ และสามารถเข้าใจเหตุผลของความรู้สึ

…ันธ์ อายตนะ และธาตุมาแล้ว ซึ่งเป็นส่วน ที่ทำให้เราเห็นภูมิของวิปัสสนาว่ามีเพียง 2 ประการ คือ รูป และนาม สำหรับในบทเรียนนี้เรา จะได้ศึกษาอินทรีย์ 22 เพื่อดูว่ามีลักษณะเป็นรูป นาม เช่นกันหรือไม่ อย่างไร 8.…

ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, และอื่นๆ โดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของ

…ุลมคือลมที่พัดอยู่ภายในช่องท้อง ลมหายใจเข้าออก เป็นต้น ธาตุไฟคือความร้อน จากไออุ่นในร่างกาย เป็นต้น นาม คือ ส่วนของใจ ประกอบด้วยธรรมชาติ 4 อย่าง ซึ่งต่างก็ทำหน้าที่ต่าง ๆ กัน ดังนี้ 1. ธรรมชาติที่ทำหน้าท…

…คิด และรู้ ขณะที่วิญญาณขันธ์เป็นเพียงผลผลิตของการรับรู้เท่านั้น ขันธ์ 5 ประกอบด้วย รูป (ร่างกาย) และนาม (ใจ) ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ธรรมชาติ ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ที่ทำหน้าที่เชื่อมโยงกันอย่างใก…

…ปปานํ สตสหสฺสํ จิตวา เทวมนุสฺเสส, ปจฺฉา ปจฺเจกสมฺพุทฺโธ ทุคคติ น คมิสฺสติ ผลํ เอตสฺส กมฺมุโน, สุมโน นาม ภวิสฺสตีติ

เนื้อหาบทนี้กล่าวถึงทรัพย์ที่มีความหมายลึกซึ้งในหลักธรรมของศาสนา ได้แก่ศรัทธา ศีล หิริ โอตตัปปะ สุตะ และจาคะ ตลอดจนปัญญา ซึ่งถือเป็นทรัพย์ที่สำคัญในการดำรงชีวิต โดยไม่จำกัดเพศ ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ นั

๘๐ เรื่องกุลบุตรคนใดคนหนึ่ง ยถา นที จ ปนฺโถ จ ปานาคานํ สภา ปปา เอวํ โลกิตฺถิโย นาม เวลา ตาสํ น วิชฺชตีติ ธรรมดาสตรีในโลก โรงดื่ม ที่พักและบ่อน้ำ เป็นเหมือนแม่น้ำ หนทาง เวลาย่อมไม่มีแ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงมลทินที่ปรากฏในชีวิตของผู้หญิงและคนทั่วไป โดยเฉพาะมลทินที่เกิดจากอวิชชาและความประพฤติชั่ว นอกจากนี้ยังพูดถึงการลบล้างมลทินเพื่อให้เกิดความบริสุทธิ์ในการปฏิบัติธรรมและวิถีชีวิต มลทินเ

…งไปในที่ลึกก็ได้ เพราะ อานุภาพแห่งไม้เท้า คนแก่เช่นข้าพเจ้า พลาด แล้วก็กลับยืนขึ้น (อีกได้) ธนปาลโก นาม กุญฺชโร กฎกปฺปเภทโน ทุนนิวารโย พทฺโธ กพฬ น ภุญฺชติ สุมรติ นาควนสุส กุญชโรติ กุญชร นามว่าธนปาลกะ ตกม…

บทกวีนี้กล่าวถึงความทุกข์ยากของชีวิต โดยเปรียบเทียบผู้สูงอายุที่ต้องพึ่งไม้เท้า กับม้าที่แก่แล้วไม่สามารถทำงานได้ ทั้งยังสะท้อนถึงการไม่มีการสนับสนุนจากลูกหลานให้มีชีวิตที่ดีกว่า มีการกล่าวถึงความหมาย

๑๖๒ เรื่องสุมนสามเณร อิมินา ปน ทาเนน มา เม ทาลิททิย์ อหุ นตฺถีติ วจนํ นาม มา อโหสิ ภวาภเว. ก็ด้วยทานนี้ ความเป็นผู้ขัดสนอย่าได้มีแล้ว แก่ข้าพเจ้า ชื่อว่าคำว่าไม่มี อย่ามีแล้…

เรื่องนี้เล่าเกี่ยวกับสุมนสามเณร ผู้มีความตั้งใจในการถวายทานและได้รับการประทานวิชชาจากพระพุทธเจ้า โดยกล่าวถึงอดีตชาติและการเข้าถึงความรู้ที่ถูกต้องจากพระธรรมคำสอน ความสำคัญของการทำทานและการสร้างบารมีใ

…ำดื่มแก่ข้าพเจ้า ข้าพเจ้าเป็นผู้มาแล้วเพื่อประโยชน์แก่น้ำสำหรับ ประกอบยา. ปรตฺถิมสุมี ทิศาภาเค คงคา นาม มหานที มหาสมุทนํ อปุเปติ ตโต ตฺวํ ปานีย์ หราติ แม่น้ำใหญ่ชื่อคงคา ณ เบื้องทิศบูรพา ย่อมไหล ไปสู่มหา…

เนื้อหานี้เป็นการสนทนาระหว่างผู้พูดและนาคราชเกี่ยวกับการขอให้นำน้ำดื่มจากแม่น้ำคงคา ผู้พูดอธิบายถึงความสำคัญของน้ำสำหรับประโยชน์ในการประกอบยา และยืนยันว่าตนเป็นผู้มีความต้องการน้ำดื่มจากสระอโนดาตเท่าน

๑๗๒ เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง น จาห์ พราหมณ์ พรูมิ โยนช์ มตฺติสมภ โภวาที นาม โส โหติ ส เว โหติ สกิญฺจโน อกิญฺจนํ อนาทานํ ตมห์ พรูมิ พฺราหฺมณนฺติ เราไม่เรียกบุคคลผู้เกิดแต่กำเนิ…

บทความนี้สำรวจและอธิบายความหมายของ 'พราหมณ์' ในพระพุทธศาสนา โดยเน้นว่าความเป็นพราหมณ์ไม่ได้ขึ้นอยู่กับการเกิดหรือสายเลือด แต่ขึ้นอยู่กับการตัดสิ่งกีดขวางและกิเลสทางจิตใจ ผู้ที่สามารถตัดสังโยชน์และไม่ม

๘๐ เรื่องกุลบุตรคนใดคนหนึ่ง ยถา นที จ ปนฺโถ จ ปานาคานํ สภา ปปา เอวํ โลกิตฺถิโย นาม เวลา ตาสํ น วิชฺชตีติ ธรรมดาสตรีในโลก โรงดื่ม ที่พักและบ่อน้ำ เป็นเหมือนแม่น้ำ หนทาง เวลาย่อมไม่มีแ…

บทความนี้นำเสนอถึงมลทินที่เกิดจากความประพฤติที่ไม่ดีของสตรีและผู้ให้ ซึ่งรวมถึงความตระหนี่และธรรมอันลามก นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอวิชชาซึ่งเป็นมลทินที่ยิ่งใหญ่กว่า บทเรียนนี้มีความสำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการ

…งไปในที่ลึกก็ได้ เพราะ อานุภาพแห่งไม้เท้า คนแก่เช่นข้าพเจ้า พลาด แล้วก็กลับยืนขึ้น (อีกได้) ธนปาลโก นาม กุญฺชโร กฎกปฺปเภทโน ทุนนิวารโย พทฺโธ กพฬ น ภุญฺชติ สุมรติ นาควนสุส กุญชโรติ กุญชร นามว่าธนปาลกะ ตกม…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของไม้เท้าสำหรับคนสูงอายุ โดยนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการใช้ไม้เท้าเป็นเครื่องมือในการช่วยยืนและการเดิน นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเปรยถึงการที่คนรุ่นใหม่ไม่มองเห็นคุณค่าของผู้สูงอายุ

๑๖๒ เรื่องสุมนสามเณร อิมินา ปน ทาเนน มา เม ทาลิททิย์ อหุ นตฺถีติ วจนํ นาม มา อโหสิ ภวาภเว. ก็ด้วยทานนี้ ความเป็นผู้ขัดสนอย่าได้มีแล้ว แก่ข้าพเจ้า ชื่อว่าคำว่าไม่มี อย่ามีแล้…

เรื่องสุมนสามเณรกล่าวถึงประสบการณ์และการศึกษาของผู้ที่ได้รับการเปิดเผยทางทิพยจักษุ โดยระลึกถึงบุพเพนิวาสและการถวายบิณฑบาต แสดงให้เห็นถึงการประชวนนิพพานและการมีอิทธิพลของคำสอนของพระพุทธเจ้าในการดำเนินช

…ำดื่มแก่ข้าพเจ้า ข้าพเจ้าเป็นผู้มาแล้วเพื่อประโยชน์แก่น้ำสำหรับ ประกอบยา. ปรตฺถิมสุมี ทิศาภาเค คงคา นาม มหานที มหาสมุทนํ อปุเปติ ตโต ตฺวํ ปานีย์ หราติ แม่น้ำใหญ่ชื่อคงคา ณ เบื้องทิศบูรพา ย่อมไหล ไปสู่มหา…

ในบทนี้มีการสนทนาระหว่างผู้มาเยือนและนาคราช ผู้มีเดชและกำลังมาก โดยผู้มาเยือนขอนำน้ำจากแม่น้ำคงคาเพื่อใช้ทำยา และกล่าวถึงความสำคัญของน้ำในการรักษาโรค นอกจากนี้ยังขอให้นาคราชฟังคำของตนและนำเอาน้ำดื่มจา

๑๗๒ เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง น จาห์ พราหมณ์ พรูมิ โยนช์ มตฺติสมภ โภวาที นาม โส โหติ ส เว โหติ สกิญฺจโน อกิญฺจนํ อนาทานํ ตมห์ พรูมิ พฺราหฺมณนฺติ เราไม่เรียกบุคคลผู้เกิดแต่กำเนิ…

ข้อความนี้อธิบายถึงความหมายที่แท้จริงของคำว่าพราหมณ์ โดยยกตัวอย่างถึงผู้ที่เกิดมาจากสายเลือดไม่ได้มีความหมายว่าเป็นพราหมณ์ แต่เป็นกิเลสและสังโยชน์ที่ทำให้คนเราไม่สามารถเข้าถึงสภาวะพรหม. ผู้ที่สามารถตั