หน้าหนังสือทั้งหมด

คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
156
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…นิรุปทุทโว นิรามโย ฯลฯ แต่ถ้านําหน้าพยัญชนะ วรรค นิยมทีฆะ คือ ท เป็น ทู นิ เป็น นี เช่น ทูหร์ นิรโส นิวรณ์ ฯลฯ (๓) ใช้ศัพท์สมาสผิด คือ ศัพท์มโนคณะ เมื่อเข้าสมาสแล้ว นิยมลง โอ แต่ไม่ลง เช่น ความปรารถนาแห่งใจ…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ นี้เป็นแหล่งความรู้เกี่ยวกับการแปลจากภาษาไทยเป็นมคธ โดยมีการสังเกตเกี่ยวกับชื่อพระเถระที่นิยมใช้สมาสซ้อน และการใช้ศัพท์อุปสัคต่างๆ ในการแปล เช่น การนำหน้าสระและพยัญชนะ
การปฏิบัติธรรมและอุปสรรคที่พบ
5
การปฏิบัติธรรมและอุปสรรคที่พบ
…ํา รายละเอียดรายวิชา วิธีการศึกษา บทที่ 1 อุปสรรคในการปฏิบัติธรรม 1.1 อุปสรรคต่อจิตที่เป็นสมาธิ 1.2 นิวรณ์ คืออะไร 1.3 อุปมานิวรณ์ 5 1.4 อุปกิเลส บทที่ 2 กามฉันทะและวิธีแก้ไข 2.1 ลักษณะของกามฉันทะ 2.2 สาเหต…
…บัญที่ละเอียดเกี่ยวกับอุปสรรคในการปฏิบัติธรรม ตั้งแต่การวิเคราะห์อุปสรรคจิตที่เป็นสมาธิ, ความหมายของนิวรณ์, ไปจนถึงปัญหาอย่างกามฉันทะและวิธีการแก้ไข รวมทั้งพยาบาทและการจัดการกับความเกลียดชัง และจบด้วยการวิเ…
หน้า3
11
เนื้อหาบทที่ 1 อุปสรรคในการปฏิบัติธรรม 1.1 อุปสรรคต่อจิตที่เป็นสมาธิ 1.2 นิวรณ์ คืออะไร 1.3 อุปมานิวรณ์ 5 1.4 อุปกิเลส 2 DOU สมาธิ 3 อุ ป ส ร ร ค แ ล ะ วิธี แก้ไข ใ น ก า ร ทำสมาธ…
ความสงสัยในข้อปฏิบัติและนิวรณ์
17
ความสงสัยในข้อปฏิบัติและนิวรณ์
…นที่มีความลังเลสงสัยในชีวิตและใน การปฏิบัติกรรมฐานก็เหมือนกันจะก้าวหน้าไปไม่ได้เลย เพราะถูกวิจิกิจฉานิวรณ์ อันเปรียบเสมือนหนทาง 4 แพร่ง ที่มีเสือโคร่งยืนอยู่เข้าจับจิตเสียแล้ว ฉะนั้น นิวรณ์ข้อนี้ ท่านจึงให้…
…เหมือนชายที่หลงทางในป่ากลางที่มีอุปสรรค 4 ทางที่มีเสือโคร่งคุมอยู่ เขาจึงไม่สามารถก้าวไปข้างหน้าได้ นิวรณ์ 5 ประการทำลายความสงบสุข เพราะปกติธรรมชาติของจิตมีความบริสุทธิ์ดุจทองคำ เราต้องกำจัดนิวรณ์เหล่านี้เพ…
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
18
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
…อน และใช้การไม่ได้ดี ข้อนี้ฉันใด จิตของคนเราก็ฉันนั้นเหมือนกัน ซึ่งปกติเป็นจิตประภัสสร ผ่องใส แต่ถูกนิวรณ์ 5 อันเป็นอาคันตุกกิเลส เข้ามาก่อกวนให้เศร้าหมอง ให้วุ่นวาย ให้เดือดร้อน ฉะนั้นทางพระพุทธศาสนาจึงสอน…
นิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ทำให้จิตใจไม่สงบและเศร้าหมอง เปรี…
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
…า หมายถึง การตามเห็นธรรมในธรรม คือ การตามเห็นธรรมที่เกิดขึ้นในจิตของตน มีการพิจารณา 5 ประการ คือ 1. นิวรณ์ คือ รู้ชัดในขณะนั้นๆ ว่า นิวรณ์แต่ละอย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา ที…
…นะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ที่มีเกิดและดับอย่างชัดเจน นอกจากนี้ยังมีการสำรวจขันธ์ …
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
40
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
…ิเกิดขึ้นย่อมทำให้จิตสงบจากกิเลส กิเลสในที่นี้ หมายถึง ปริฏฐานกิเลส เป็นกิเลส ระดับกลาง ที่เรียกว่า นิวรณ์ 5 ดังได้กล่าวไปแล้วในสมาธิ 3 ว่าประกอบด้วย 1. กามฉันทะ 2. พยาบาท 3. ถีนมิทธะ 4. อุทธัจจกุกกุจจะ 5. …
…็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จุดประสงค์เพื่อให้เข้าถึงอัปปนาสมาธิ ซึ่งเป็นผลที่สำคัญของการปฏิบัติสมถกัมมัฏฐาน องค์ธรรมที่เกิดข…
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
22
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
…่ว ปฏิภาคนิมิตก็จะเกิดขึ้นเป็นสภาพที่สะอาด ไม่ด่างพร้อยจะใสเป็นกระจกงามกว่าอุคคหนิมิต จิตจะตั้งมั่น นิวรณ์ 5 จะค่อย ๆ สงบระงับ พากเพียรปฏิบัติต่อไปก็จะได้อัปปนาสมาธิ คือ ใจ รวมหยุดสนิทจนตกศูนย์เข้าถึง “ดวงป…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้กสิณในการเจริญสมาธิ ซึ่งประกอบด้วยการเริ่มต้นจากปฐวีกสิณและอาโปกสิณ ผู้ปฏิบัติควรทบทวนวิธีการพิจารณาและเพ่งดูสภาวะต่างๆ อย่างไม่ลำเอียง จนเกิดอุคคหนิมิตที่ชัดเจนและใจที่สงบ โดย
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
142
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
…หนัด นี้คือความดับ นี้เป็นนิพพาน” 15. ย่อมศึกษาว่าเราเห็นความดับกิเลสหายใจเข้าออก คือ เมื่อเรารู้ชัดนิวรณ์ ทั้งหลายตามความเป็นจริงแล้วคิดว่า นิวรณ์เหล่านี้ไม่เที่ยง ความดับของนิวรณ์เหล่านี้ คือ นิพพาน เรามี…
…น และความเศร้าหมอง เนื้อหายังกล่าวถึงการเห็นความไม่เที่ยงของอารมณ์ รวมทั้งการตระหนักรู้ถึงความดับของนิวรณ์ การเข้าใจในจิตและเจตสิก ซึ่งแสดงถึงคุณธรรมและกิเลสต่างๆ ที่มีอยู่ในจิต การปฏิบัติเหล่านี้นำไปสู่การ…
การบรรลุสีมสัมเภทและเมตตากัมมัฏฐาน
60
การบรรลุสีมสัมเภทและเมตตากัมมัฏฐาน
…ด้อุปจารสมาธิ ส่วนในเมตตากัมมัฏฐานไม่มีปฏิภาคนิมิตปรากฏให้เห็น แต่ว่าในระดับของสีมสัมเภทที่บรรลุถึง นิวรณ์ 5 ประการ ได้ถูกข่มไว้ได้กิเลสทั้งหลายที่อยู่ใน ฐานะเดียวกับนิวรณ์ก็สงบลงหมด จิตก็ตั้งมั่นด้วยดีในระ…
การบรรลุสีมสัมเภทในเมตตากัมมัฏฐานมีความสำคัญในการฝึกจิตให้มีความเสมอภาค โดยไม่มีการแยกแยะบุคคล การดำเนินการบนหนทางนี้ต้องทำลายขอบเขตของจิต ที่ทำให้มองเห็นความแตกต่างในการรักและเกลียด ซึ่งหากจิตมีความป
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
37
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
…ิตก 3 ปปัญจะ 3 วิปริเยสะ 4 อาสวะ 4 คัณฐะ 4 โอฆะ 4 โยคะ 4 อคติ 4 ตัณหุปาทาน 4 เจโตปีละ 5 วินิพันธะ 5 นิวรณ์ 5 อภินันทนะ 5 วิวาทมูล 6 ตัณหากาย 6 อนุสัย 7 มิจฉัตตะ 8 ตัณหามูลกะ 9 อกุศลกรรมบถ 10 ทิฏฐิ 62 และตัณ…
บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
48
การมองด้วยจักขุธรรมกาย และลักษณะของสังโยชน์
… เอิบอาบ ซึมซาบ ปนเป็น สวมซ้อน ร้อยไส้ มันจึงแสดงอาการต่าง ๆ ออกมาเป็นอาสวะ โอฆะ โยคะ คันถะ อุปาทาน นิวรณ์ กิเลส และแตกเป็นเหง้า 3 เหง้า สังโยชน์ที่อยู่ในกายนอกภพคือ ตั้งแต่กายธรรมเป็นต้นไป สังโยชน์จะแตกกิ่…
เนื้อหาเกี่ยวกับการมองด้วยจักขุธรรมกายที่แสดงถึงจุดดำสนิทซึ่งหุ้มศูนย์กลางของเห็น จำ คิด รู้ ในกายมนุษย์และกายธรรมอื่น ๆ สังโยชน์ถูกมองว่าเป็นเชือกที่เชื่อมต่อกันตั้งแต่กายมนุษย์ไปจนถึงกายพระอนาคามี โ
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
199
ความเพียรในชีวิตทางธรรมและการทำสมาธิ
…ัสสนา พิจารณาธรรมทั้งที่เป็นกุศล อกุศลและอัพยากฤตว่ามีอยู่ในตน หรือไม่ สิ่งนั้นเกิดขึ้นอย่างไร เช่น นิวรณ์ 5 เป็นสิ่งควรละ โพชฌงค์ 7 เป็นสิ่งที่ ควรบำเพ็ญ เป็นต้น ความจริงแล้วสติปัฏฐานมี 1 คือ การตั้งสติ ส่…
ในบทความนี้พูดถึงความเพียร 4 ประการที่สำคัญในการปฏิบัติธรรม เช่น สัมมาสติ ซึ่งรวมถึงการพิจารณากาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และช่วยสกัดกั้นกิเลส นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการทำสมาธิทั้ง 3 ระด
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา (ปฐโม ภาโค)
600
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา (ปฐโม ภาโค)
… รูปติ ววฏฐานนฺติ ญาเปติ ฯ มิทฺธสฺส สมุปปชฺชน์ สมุปปาติ สมุปปัตติยา ปาโจ วจน สมุ...ปาโฐ ฯ ทุกปฏฐาเน นิวรณ์ ธมฺม ปฏิจจ นีวรโณ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นปุเรชาตปัจจยาติ เอตสฺส วิภงฺเค อรูเป กามจุฉันทนิวรณ์ ปฏิจจ ถีนม…
เนื้อหาของบทความนี้เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างอรูปและรูปโดยเฉพาะในเชิงธรรมะ พบว่ามีการเปรียบเทียบและอธิบายถึงการปรากฏของอรูป ซึ่งสำคัญต่อการเข้าใจในสภาวะต่าง ๆ ภายใต้หล
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
177
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…นีวรณาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ ปญญาจักขุ อาวรนตีติ นีวรณา ฯ ปญฺจส... อิติ ตสฺมา กามฉินฺโท โสเยว กามจุฉนฺโท นิวรณ์ อิติ ตสฺมา กาม...รณ์ ฯ กามิตพฺพา อิจฉิตพฺพาติ กามา เย รูปาทธมมา ฯ สตฺเต คุณนฺติ พนธนตีติ คุณา เย ธม…
…่ใช้ในการพัฒนาจิต บรรยายถึงธรรมและจิตในแง่ของความเข้าใจและการศึกษา เช่น การเกิดขึ้นของฌานและการระงับนิวรณ์. มีรายละเอียดเกี่ยวกับคำว่า 'กุสลจิต' ที่มีความสัมพันธ์กับอุปปชฺชนกและการเกิดขึ้นของจิต ซึ่งส่งผลต่…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
532
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ตุ จิตตวิสุทธิ นามาติ โยชนา ฯ จิตตสุชาติ วิโสธาติ กมฺม ฯ วินี...นาติ วิโสธนาติ ตติยาวิเสสน์ ฯ วิคต์ นิวรณ์ เอตสุมา จิตฺตโตติ วินีวรณ์ ฯ วินีวรณสุส ภาโว วินี...โว ๆ อาปาทิยเต อาปาทน์ ฯ วินีวรณภาวสฺส อาปาทน์ …
เนื้อหาในบทนี้เน้นการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา โดยเฉพาะเกี่ยวกับจิตตวิสุทธิ์และสีลาที่บริสุทธิ์ การอ้างอิงถึงหลักการและเหตุผลในลักษณะต่าง ๆ เกี่ยวข้องกับคุณสมบัติของจิตและธรรมที่ช่วยเสริมส
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
217
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ฯ ปญฺจสุ กามคุณสุ อธิมาตราคสังขาโต” กาโมเยว ฉันทนาเถน ฉนฺโท จาติ กามฉินฺโท ฯ โสเยว นีวรณนฺติ กามฉันทนิวรณ์ ฯ พยาปชฺชติ วินสฺสติ เอเตน จิตฺตนฺติ พยาปาโท อนตฺถิ เม อจรีติอาทินยปปวตฺตนวิวิธอาฆาตวัตถุปทฏฺฐานตาย…
บทความนี้สำรวจคำอธิบายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมถึงการอธิบายลักษณะของอุปาทานและความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ต่าง ๆ การเข้าใจในคำอธิบายเหล่านี้จะช่วยให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงการปฏิบัติได้ดียิ่งขึ้
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
309
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ิฏฐปาทาน ความยึดมั่นทิฏฐิ ๑ สีลัพพตปาทาน ความยึดมั่นศีลพรต ๑ อัตตวาทูปาทาน ความยึดมั่นวาทะว่าตน ๑ ฯ นิวรณ์ (ธรรมเครื่องกั้น) 5 คือ กามฉันนนีวรณ์ ธรรม เครื่องกั้นคือความพอใจในกาม ๑ พยาบาทนิวรณ์ ธรรมเครื่องกั…
…ลต่อจิตใจ เช่น โอฆะที่แบ่งออกเป็น 4 ประเภท, โยคะ 4 ประเภท, คันถะ 4 ประเภท และอุปาทาน 4 ประเภท รวมถึงนิวรณ์ 5 ประเภทที่ขัดขวางการรบกวนจิตใจ ทำให้เกิดความไม่สบายใจต่อการแสวงหาความรู้และการใช้ชีวิตอย่างมีสติ. …
ความเข้าใจเกี่ยวกับสมาธิในภาวนา
101
ความเข้าใจเกี่ยวกับสมาธิในภาวนา
… เพียงเป็นอาการที่ปรากฏแก่ผู้ได้สมาธิเท่านั้น เองแหละ ก็แลตั้งแต่เวลาที่ปฏิภาคนิมิตนั้นเกิดขึ้นแล้ว นิวรณ์ ทั้งหลายก็เป็นอันถูกข่มราบไป กิเลสทั้งหลายก็ระงับเรียบไป จิต เป็นอันตั้งมั่นด้วยอุปจารสมาธิแท้แล [ส…
…กต่างระหว่างสองระดับของสมาธิ และพัฒนาการของจิตในขณะที่ปฏิบัติอย่างถูกต้อง โดยที่อุปจารสมาธิจะมีการละนิวรณ์และนิมิตที่ปรากฏ นอกจากนี้ ยังมีข้อความที่อ้างถึงถึงพัฒนาการของการเรียนรู้สมาธิ ระหว่างระดับอุปจารแล…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าถึงฌานและนิวรณ์
145
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าถึงฌานและนิวรณ์
…้ากล่าวไว้ว่า ปฐมฌานละองค์ ๕ ดังนี้ ความ ที่ปฐมฌานละองค์ ๕ ในคำนั้น บัณฑิตพึงทราบด้วยอำนาจแห่งการละ นิวรณ์ ๕ เหล่านี้ คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา เพราะเมื่อนิวรณ์เหล่านั้นยังมิได้…
…มหมายของคำว่า 'อุปสมฺปชฺช' ในวิภังคปาฐะที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุฌานที่ ๑ โดยกล่าวถึงความสำคัญของการละนิวรณ์ ๕ ได้แก่ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ซึ่งมีความจำเป็นในการเข้าสู่ฌานอย่าง…