หน้าหนังสือทั้งหมด

นิวรณ์และอารมณ์ในอภิธัมม์
321
นิวรณ์และอารมณ์ในอภิธัมม์
…ะโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 321 อย่างนั้น ๆ อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่านิวรณ์ เพราะอรรถว่า ปิดกั้นปัญญา จักษุ ฯ กาม กล่าวคือความกำหนดอย่างแรงกล้าในกามคุณ ๕ นั่นเอง เป็นฉันทะ เพร…
บทความนี้กล่าวถึงนิวรณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นที่บทบาทของนิวรณ์ เช่น กามฉันทะและพยาบาท ในการ…
ความเข้าใจเกี่ยวกับสมาธิในภาวนา
101
ความเข้าใจเกี่ยวกับสมาธิในภาวนา
… เพียงเป็นอาการที่ปรากฏแก่ผู้ได้สมาธิเท่านั้น เองแหละ ก็แลตั้งแต่เวลาที่ปฏิภาคนิมิตนั้นเกิดขึ้นแล้ว นิวรณ์ ทั้งหลายก็เป็นอันถูกข่มราบไป กิเลสทั้งหลายก็ระงับเรียบไป จิต เป็นอันตั้งมั่นด้วยอุปจารสมาธิแท้แล [ส…
…กต่างระหว่างสองระดับของสมาธิ และพัฒนาการของจิตในขณะที่ปฏิบัติอย่างถูกต้อง โดยที่อุปจารสมาธิจะมีการละนิวรณ์และนิมิตที่ปรากฏ นอกจากนี้ ยังมีข้อความที่อ้างถึงถึงพัฒนาการของการเรียนรู้สมาธิ ระหว่างระดับอุปจารแล…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
135
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…โยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 133 อนึ่ง แม้เมื่อธรรมทั้งหลายอื่นเป็นอกุศลมีอยู่ (แต่) นิวรณ์ทั้งหลาย เท่านั้น ท่านกล่าวไว้ในวิภังค์โดยนัยว่า " ตตฺถ กาเม อกุสลา ธมฺมา กามจฺฉนฺโท " ดังนี้เป็นต้น…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์นิวรณ์ทั้งหลายในวิสุทธิมรรค ซึ่งเป็นข้าศึกต่อองค์ฌาน โดยพระมหากัจจานเถระได้อธิบายถึงความที่สมาธิ ปีติ วิตก…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าถึงฌานและนิวรณ์
145
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าถึงฌานและนิวรณ์
…้ากล่าวไว้ว่า ปฐมฌานละองค์ ๕ ดังนี้ ความ ที่ปฐมฌานละองค์ ๕ ในคำนั้น บัณฑิตพึงทราบด้วยอำนาจแห่งการละ นิวรณ์ ๕ เหล่านี้ คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา เพราะเมื่อนิวรณ์เหล่านั้นยังมิได้…
…มหมายของคำว่า 'อุปสมฺปชฺช' ในวิภังคปาฐะที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุฌานที่ ๑ โดยกล่าวถึงความสำคัญของการละนิวรณ์ ๕ ได้แก่ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ซึ่งมีความจำเป็นในการเข้าสู่ฌานอย่าง…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - นิวรณ์ ๕ และฌาน
146
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - นิวรณ์ ๕ และฌาน
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 144 ฌาน ด้วย ก็จริงอยู่ถึงกระนั้นก็นิวรณ์ ๕ นี้เท่านั้น เป็นตัวทำอันตราย แก่ฌานอย่างวิเสส (คือยิ่งกว่าเขา) แท้จริง จิตที่ถูกกามฉันทะประโลม ไป…
ในเนื้อหานี้พูดถึงการทำอันตรายของนิวรณ์ ๕ ต่อฌาน โดยเฉพาะกามฉันทะและพยาบาทที่ทำให้จิตไม่ตั้งมั่นในเอกัตตารมณ์ รวมถึงการกล่าวถึงการเข้าสู่ฌา…
การอธิบายอัปปนาในวิสุทธิมรรค
151
การอธิบายอัปปนาในวิสุทธิมรรค
…ี้มีอรรถาธิบายอย่างไร ? แก้ว่า ก็อัปปนา เกิดขึ้นในวาระใด ในวาระนั้นจิตย่อมหมดจดจากหมู่กิเลสกล่าวคือ นิวรณ์อันเป็นอันตรายแห่งฌานนั้น เพราะหมดจดแล้ว จิตก็เป็น ธรรมชาติปราศจากเครื่องกั้น ดำเนินไปสู่สมถนิมิตอัน…
เนื้อหานี้ว่าด้วยการอัปปนาในวิสุทธิมรรค แสดงให้เห็นถึงบทบาทของจิตที่หมดจดจากกิเลสและนิวรณ์เพื่อนำไปสู่สมถนิมิตสายกลาง โดยอธิบายว่าจิตต้องเผชิญกับปัจจัยที่ทำให้เข้าถึงสถานะมั่นคงและทำให้เกิดค…
ประเภทของอุปกุศลในวิสุทธิมรรค
282
ประเภทของอุปกุศลในวิสุทธิมรรค
…ุปปาทะ ( ที่เกิดตัณหา ) ๔ ประเภท เจโตปีละ (ตาปูตรึงจิต )๕ ประเภทวินิพันธะ (เครื่องผูกจิต ) ๕ ประเภท นิวรณ์ ๕ และประเภทอภินันทนะ ( เครื่องเพลิดเพลิน ) ๕ ประเภท วิวาทมูล ( มูลแห่งการวิวาท ) ๖ และประเภทตัณหากา…
เนื้อหานี้กล่าวถึงประเภทต่างๆ ของอุปกุศลซึ่งรวมถึงโลภะ โทสะ โมหะ และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อการปฏิบัติธรรม โดยเฉพาะการจำแนกประเภทของมารทั้ง 5 ที่ยังคงส่งผลกระทบต่อผู้ปฏิบัติ ซึ่งรวมถึง กิเลสมาร ขันธมาร
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๒ ตอน ๑ - ความตายและฌาน
23
วิสุทธิมรรค แปล ภาค ๒ ตอน ๑ - ความตายและฌาน
…อำนาจการทำในใจแล้ว ๆ เล่า ๆ จิตย่อมจะได้อาเสวนา (ความคล่อง) สติอันมีความตายเป็นอารมณ์ย่อมจะตั้งมั่น นิวรณ์ ทั้งหลายย่อมจะรำงับ องค์ฌานทั้งหลายย่อมจะปรากฏขึ้น แต่เพราะ อารมณ์ (ของฌานนี้) เป็นสภาวธรรม และเพรา…
…ธิบายลักษณะของจิตที่เกิดขึ้นและดับไป การพิจารณาอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับความตายจะช่วยให้จิตตั้งมั่นและลดนิวรณ์ได้ ฌานที่เกิดขึ้นในกระบวนการนี้จะทำให้เกิดความสงบดั่งที่ระบุในวิสุทธิมรรค การนำเสนอความคิดนี้เน้นที…
การตั้งจิตในปฏิภาคนิมิต
130
การตั้งจิตในปฏิภาคนิมิต
…ๆ ในลมอัสสาสะ ปัสสาสะ ให้หายไป ย่อมผูกจิตของตนไว้ (ให้เป็น อัปปนา) ได· ตั้งแต่ปรากฏนิมิตอย่างนั้นไป นิวรณ์ทั้งหลายก็เป็นโทษที่เธอ ข่มได้แน่ กิเลสทั้งหลายระงับเงียบไป สติมั่นคง จิตดำรงมั่นโดย อุปจารสมาธิเป็น…
…ารศึกษาองค์ความรู้ในวิสุทธิมรรค โดยพระโยคาวจรที่มีปัญญาจะต้องตั้งจิตไว้ในปฏิภาคนิมิต และสามารถจัดการนิวรณ์และกิเลสให้หมดไป รวมถึงการมีสติกับลมอัสสาสะและปัสสาสะเพื่อนำไปสู่การภาวนาอย่างถูกต้อง โดยอธิบายถึงสี…
ความสำคัญของเมตตาฌานในพระโยคาวจร
183
ความสำคัญของเมตตาฌานในพระโยคาวจร
…ีกาว่า นิมติ ในที่นี้ ก็คือสีมส้มเภทนั่นเอง (ไม่ใช่นิมิตอย่างนิมิตในกสิณ) เพราะเมื่อได้สมสัมเภทแล้ว นิวรณ์จึงระงับ กิเลสจึงชมไป จิตจึงตั้งมั่นเป็นอุปจารสมาธิ
…ละการบรรลุอัปปนาเพื่อการเจริญจิต โดยกล่าวถึงองค์ประกอบหลายประการที่จะนำไปสู่การปฏิบัติที่ดี การระงับนิวรณ์และการตั้งมั่นของจิตในสมาธิ การแนะนำการใช้เมตตาเป็นแนวทางในการพัฒนาจิตใจจนไปถึงการเข้าถึงฌานที่สูงขึ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อุปจารและอัปปนา
235
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อุปจารและอัปปนา
…เมื่อเธอ นึกหน่วง (นิมิตนั้น) แล้ว ๆ เล่า ๆ ทำไปจนเป็นนิมิตที่นึกเอามาได้ ตรึกเอามาได้อย่างนั้นอยู่ นิวรณ์ทั้งหลายก็รำงับ สติตั้งมั่น จิตเป็น สมาธิชั้นอุปจาร เธอต้องเสพเจริญทำให้มากซึ่งนิมิตนั้นให้บ่อยเข้า …
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการนึกหน่วงเอากสิณในฌานอุปจาร การพัฒนาจิตให้รู้ลึกในนิมิตแห่งอากาศ การรำงับนิวรณ์และเสริมสร้างสมาธิ ที่สำคัญคือ การเข้าใจในรูปแบบการละนิวรณ์อย่างละเอียดในอรูปฌาน เพื่อให้เข้าถึงความ…
การเจริญอากิญจัญญายตนะในพระโยคาวจร
249
การเจริญอากิญจัญญายตนะในพระโยคาวจร
…ดังนี้แล้ว ๆ เล่า ๆ ทำจนเป็นตักกาหตะวิตักการตะ เมื่อเธอยังจิตให้ ท่องไปในนิมิตนั้นเนือง ๆ อย่างนั้น นิวรณ์ทั้งหลายจะระงับ สติจะตั้ง มั่น จิตจะเป็นสมาธิชั้นอุปจาร เธอต้องเสพเจริญกระทำให้มากซึ่งนิมิต นั้นเนือ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญอากิญจัญญายตนะ โดยเฉพาะในพระโยคาวจรที่อธิบายถึงวิธีการปฏิบัติสมาธิอย่างถูกต้อง เพื่อให้เกิดความเข้าใจในอากิญจัญญายตนะ และการตัดความพอใจในวิญญาณัญจายตนะอย่างมีสติ เพื่อเข้าถึง
วิสุทธิมรรค: เนวสัญญานาสัญญายตนะ
253
วิสุทธิมรรค: เนวสัญญานาสัญญายตนะ
…า ละเอียด ละเอียด' ทำจนเป็นตักการตะ วิตักการตะ เมื่อเธอยังจิตให้ท่องไป ในนิมิตนั้นเนือง ๆ อย่างนั้น นิวรณ์ทั้งหลายจะระงับ สติจะตั้งมั่น จิต เป็นสมาธิชั้นอุปจาร เธอส้องเสพเจริญทำให้มากซึ่งนิมิตนั้นเนือง ๆ ไป…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงการปฏิบัติเพื่อเจริญเนวสัญญานาสัญญายตนะ โดยเฉพาะการทำให้ชำนาญในอากิญจัญญายตนสมาบัติ และเห็นโทษของสัญญาต่าง ๆ ทั้งหลาย และเห็นอานิสงส์ของธรรมชาติที่ละเอียดและประณีต ในกระบวนการทำเ
ประโยคสั้น - วิถีธรรมรวมภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ)
232
ประโยคสั้น - วิถีธรรมรวมภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ)
…ณและมิติจิต รวมอัจฉริยะ เพราะเป็นไปผิด [โลกธรรม] ธรรม ๘ นี้ คือ ลาก เส่อนลาก ยศ เสื่อมถอย สุข ทุกข์ นิวรณ์ สรรเสริญ ชื่อว่า โลกธรรม เพราะเป็นธรรมที่มีอความเป็นไปแห่ง โลก (คือมันธิ์) มีอยู่ มีมิขาดสาย แต่คำว…
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวกับธรรม ๘ คือ โลกธรรม ที่มีความสำคัญในชีวิตและเหตุการณ์ต่างๆ พร้อมอธิบายถึงมัจฉะที่แสดงถึงความตระหนี่ และอัปปาสที่เกี่ยวข้องกับความผิดพลาดของจิตและทิฐิ สื่อถึงการดำเนินชีวิตตามหลัก
ประมวลกมูสาย นาม วีทธิมิกลับลำอุจ
37
ประมวลกมูสาย นาม วีทธิมิกลับลำอุจ
…ะ หิ มุฏฐภูมิถํา นิรสาสมตตา อนุตมป- ปณติที สียา อุปบารณะ วา นฤติ เอดู สนตตติ โยษนา ฯ สมมตา อุปบารุณ นิวรณ์วีฤณเม น องคปฏภูวา น ปรัสวิ สนตตา โหวติ น เอวมมติสุข อมพน อาธิสมนุน ฯ อา ฯ ฯ [๔] เกษติ ฐุตตวิหารวาสส…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการประมวลกฎหมายที่เน้นการนำเสนอวิธีการและหลักการในการจัดการกับสิ่งแวดล้อมในกรณีศึกษาเฉพาะ อธิบายถึงรายละเอียดและขั้นตอนที่เกี่ยวข้องตั้งแต่การดำเนินการในระดับพื้นฐานไปจนถึงการแก้ไขป
ภาวะจิตและการพัฒนาจิตใจ
131
ภาวะจิตและการพัฒนาจิตใจ
… วิจฺฺฏฺฺ ปปญฺฺญ วฑฺฒิวิปฺรํสยส อาสว คณฺฑ โอโม โภคาติ นตฺถุตาน ปฺจรู เขตฺวโต วิปนฺธ ญีรฺสร ภินฺธกนํ นิวรณ์มูลนฺ ทิวรวนมู ลถฺมุส สบฺุเวตฺฐํ อูจํ ํฺญจิฺวฺติ ปฺรํิกํ กุศลมโล ทุตจริตฺ ฯ สมฺ คณฺฑวา วิปริปุบกฺ ฯ …
เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับภาวะจิตและการพัฒนาจิตใจผ่านทางธรรมะและการปฏิบัติที่ลึกซึ้ง เพื่อสร้างสันติสุขและพัฒนาคุณธรรมในตน การเข้าใจถึงความคิดที่ก่อให้เกิดความทุกข์และวิธีการที่จะนำไปสู่การนิ่งสงบและความส
ปฐมมนต์ปาฐะสำหรับกษัตริย์ภาค ๑
82
ปฐมมนต์ปาฐะสำหรับกษัตริย์ภาค ๑
… มีพราหมณ์และปริพาชกเป็นต้น ตั้งแต่อสนคนเสียแล้วได้รับงัณฑ์นิตภัตไว้สำหรับภิญญกุศลรูป ในภายในพระราช-นิวรณ์ เพราะความคล่องใส่ที่เป็นไปในพระในพระนิครอธเรนเอง ฝ่อพระนิครอธเรก ก็ให้พระราชาทรงพร้อมทั้งบรรดารักษา…
ในภาคนี้ พระราชาได้แสดงความกรุณาต่อภิกษุด้วยการถวายภัต ๘ ที่ และได้สร้างสถานที่รองรับภิกษุด้วยมหาวิหารโอคาราม พร้อมด้วยวัดและพระเจดีย์จำนวนมาก ในการนี้พระราชาจึงได้ส่งเสริมศรัทธาในพระพุทธศาสนาและปกป้อ
ปฐมสัมมนาปกาสิกาแปล ภาค ๑ - ความเพียรและกาม
265
ปฐมสัมมนาปกาสิกาแปล ภาค ๑ - ความเพียรและกาม
…กมมิ " เพราะกามฉันนั้นมีประเภทมากมาย. ก็เมื่อความที่ธรรมทั้งหลาย แมหเหล้อิึ่งเป็นอุกกศล ยังมีออยู่. นิวรณ์ทั้งหลายเท่านั้น พระผู้มี- พระภาคเจ้า ตรัสไว้ในคัมภีร์วิริวังค์ เพราะทรงแสดงความที่นิวนิรฺเป็น นักศิ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาถึงความเพียรในพระพุทธศาสนา ซึ่งได้มีการกล่าวถึงการสังเคราะห์และการแสดงความรู้ในบทที่ ๑ และบทที่ ๒ เกี่ยวกับกามและวิตก โดยพระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสไว้ในคัมภีร์วิริวังค์เพื่อแสดง
การศึกษาความสงัดและอำนาจแห่งความใคร่ในพระธรรม
266
การศึกษาความสงัดและอำนาจแห่งความใคร่ในพระธรรม
ประโยค(๑) - ปฐมสัมปทานสมุทรกัปแปล ภาค ๑- หน้าที่ 261 อำนาจแห่งความใคร่" ดังนี้, จริงอยู่ นิวรณ์ทั้งหลาย ย่อมเป็นคำลัก ตัวตรงต่อองค์คัมภีร์ว่า "องค์คัมภีร์ทั้งหลายเท่านั้นเป็น ปฏิภิญญ์ คือเป็นเครื…
เนื้อหานี้สำรวจการบรรยายเกี่ยวกับอำนาจแห่งความใคร่และความสงัดในพระธรรม รวมถึงบทเรียนจากพระมหากัจฉาเถระและการให้คำอธิบายในทำนองของอุบายต่างๆ ที่ใช้ในการเติมเต็มจิตใจให้สงบ ผ่านการปฏิบัติธรรมและการเข้าถ
พระธรรมปิฎก: แสดงธรรมและอรหัตตา
130
พระธรรมปิฎก: แสดงธรรมและอรหัตตา
…แล้ว ซึ่งพระราชา ท. ผู้นิพรมณฑ์ด้วย เวยยุคุมปฏบย่ง หนตุวา จ มาแล้ว ซึ่ง หมวดห้า แห่งบริวารมีวิริจฉา นิวรณ์ เช่นกันด้วนหนทางอัน เสือโคร่งเที่ยวไปตามแล้วเป็นที่ทำด้วย พุทธมโน
ในบทนี้พระธรรมปิฎกได้กล่าวถึงการแสดงธรรมและอรหัตตา โดยเน้นความสำคัญของอาจารย์ในการชี้แนะให้ศิษย์เข้าใจธรรม ผ่านเรื่องราวและพระคาถาที่มีความหมายลึกซึ้ง ทั้งนี้ ยังมีการพูดถึงการทำความเข้าใจผ่านการเดินท