บาลี : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 22 / 28

ประโยค ๕ แห่งสมานหลวง แทนคัมภีร์บาลีสิถาคตแล้ว เริ่มใช้แต่ พ.ศ. ๒๔๔๘ นี้เป็นต้นไป อาศัยเหตุนี้ ข้าพเจ้า จึงเป็นบุคคลผู้นั่ง ซึ่งเป็นต้อง…

…ู้ที่สนใจ โดยผ่านการแปลแบบไม่เติมแก้ไข ทำให้เนื้อหาเข้าใจง่ายและตอบโจทย์นักเรียน พร้อมมีการอ้างอิงคำบาลีเพื่อสะดวกในการค้นหา งานนี้มุ่งหวังให้ผู้ศึกษาได้เข้าใจประโยชน์ของหนังสือ อีกทั้งยังเป็นพื้นฐานที่สำ…

…อื่น ต่างโดยชนิดมีผู้เป็นมนุษย์เป็นต้น, เมื่อฉันย้อมเป็นเหมือนเทพบุตร ส่วนคำว่า ปัจจัยสองอย่างในพระ บาลีนี้ พระผู้พระภาคตรัสแล้ว ด้วยอำนาจแห่งความรู้ประกฏ ตามสภาพเนื่อง ๆ ในประวัติ ก. และกรรมซึ่งปรากฏตามส…

ในบทความนี้เราจะพูดถึงหัวข้อจากพระวินัยมหาวรรคที่สำคัญเกี่ยวกับวิสุทธิมรรคและความเป็นนาค ในการศึกษานี้จะมีการอธิบายว่าการปรากฏตัวและฆ่าข้าราชภูมิระดับสูงเกี่ยวข้องกับธรรมวินัยอย่างไร รวมถึงความเกรงกลั

…รรมสังคาหาจารย์ทั้งหลายกล่าวไว้ในบทธว่า สลา จ มย ความแห่งคำบ่นนี้เท่านั้นว่า สลา มย. จริงอยู่ ในพระ บาลีนี้ ท่านกล่าววันนัดนี้ว่า สลา จ ในเมื่อบ่นว่า สลา อัน ท่านพึงกล่าว อีกอย่างหนึ่งปราชะว่า สลา จ ก็มี …

…การดำเนินชีวิตอย่างมีคุณค่า ทั้งนี้ยังมีการอภิปรายถึงความหมายของ 'สลา' และ 'จ' ในด้านการใช้ภาษาในพระบาลีและความสำคัญของการแสดงออกในทางศีลธรรมเพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น.

… ได้แก่ บำบัติทุกข์เสื้อ. บาทกาว่า ขุนฑฑา ยา จ มติกา มีความว่า ขันทะ ทั้งหลายและมติกาเหล่าใด อันนี้ บาลีก็เหมือนกันนี้. บาทกาว่า สมุทฐานียโต กต์ มีความว่า สมุทฐานที่ท่าน ทำให้เป็นของแน่นอน คือ จัดไว้ในหลั…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวินิจฉัยในสมุทธ์สีลแห่งโสภสมหวาร โดยนำเสนอแนวคิดต่างๆ ในการประเมินธรรมะเหล่านั้น เช่น ความไม่เที่ยงของอาการและความหมายของชื่อในธรรมะต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเกี่ยวกับสามสิกขาบ

…ิงไปฏฌาระ ฟื้นใปฏฌาร่อกดี การจับก็ดี การประโคมก็ดี." ต่อจากนี้ไป พระธรรมสังฆากรทั้งหลาย เขียนเพียบ บาลี ผู้ศึกษาพิงทราบคำดํา ในคำว่า นาหน อุตตรณ เสยฺยา เป็นอานนี้ เหมือนเนื้อความที่ข้าพเจ้าริษยา (ต่อไป) …

เนื้อหาครอบคลุมความหมายของคำอธิษฐานพระวินัยในบริบทต่าง ๆ ของพระพุทธศาสนา รวมถึงการปฏิบัติและการเข้าใจสิกาขบต่าง ๆ ตามที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอนด้านต่าง ๆ โดยมีการเน้นถึงหลักธรรมและการดำเนินชีวิตตามแนวทา

…อุปาสถ คือหยากยอเอีอไปเทนในที่ซึ่งท่านอวาดไว้. หลายบทว่า สตญฺ สตนฺ กต โหติ มีความว่า ชื่อว่าศิร @. บาลีฉบับบางเป็นปลาทกิ กล่าวว่า น่าเลื่อมใสกิมิ ๆ

ในบทนี้มีการสนทนาระหว่างชาวบ้านที่มีความเชื่อในวัตรของเทพา ซึ่งยกย่องพระมหาเจดีย์และกระทำพิธีกราดอย่างศักดิ์สิทธิ์ ชาวบ้านกล่าวถึงความย้อนยุคและเคารพในพุทธศาสนา ในเวลานั้นพระอภัยเคราะถูกพูดถึงในฐานะผู

…ฯ ส์ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ๑. ปญฺ จตมิต ฯ ย ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ **(ข้อความที่เป็นภาษาสันสกฤต/บาลี/อื่น ๆ จัดเป็นข้อมูลภาษาต้นฉบับ ที่ห้ามแปลหรือแก้ไข)**

เนื้อหาเกี่ยวกับมงคลคาถาสำหรับปีนี้ รวมถึงวรรณกรรมทางศาสนาที่มีความหมายลึกซึ้งเป็นส่วนหนึ่งของการปฏิบัติในศาสนา ความมุ่งหวังในการใช้คาถาเพื่อเพิ่มสิริมงคลและความสุขในชีวิต และการเตรียมตนเองให้พร้อมสำห

…ถกถาทิฏฐิสุรุฑ ในขนบ-วรรณวว่า "บรรดาบทเหล่านี้ น บทว่า ภาณุฒา แปลว่า มีเจ้า เป็นที่สุด อีอย่างหนึ่ง บาลีคืออย่างนี้เหมือนกัน บทว่า หุฏโย ความว่า ทานที่ให ่ ต่างกันโดยเป็นสังสาระแถบกันเป็นต้น ทุกอย่าง มีอา…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของเจตนาในการบริจาคทาน โดยเน้นถึงความไม่โลภและการมีสัมมาทิฏฐิ และการที่ทานนั้นมีปัญญาเครื่องรู้ที่เป็นพื้นฐานสำคัญ เพื่อให้การบริจาคเป็นไปด้วยเจตนาที่ดี ทั้งนี้ยังมีการพูด

…ำมันปรง ปนะ ๙ เมื่อปะเภท ๑ คือน้ำผลเล็บเหี่ยว น้ำพุทราเล็ก น้ำพุทราใหญ่ น้ำเปรียง น้ำมัน น้ำมน ฯลฯ" บาลีในนิทเทสนแห่งวุฎฎุกสูตรด์:[๔] อรรถกถาดุจวัฏฎุกสูตรนั้นว่า "น้ำที่ทำจากมะม่วงจินหรือ สุก เชื่อว่าน้ำม…

เนื้อหาเกี่ยวกับมังคลัตถทีปนิสมะ อธิบายถึงการเดินทางที่มีการใช้รองเท้าและการป้องกันจากสภาพอากาศ เช่น ฝนและแดด โดยอาศัยอุปกรณ์ที่เหมาะสมสำหรับการส่องแสง เนื้อหาได้กล่าวถึงความสำคัญของน้ำมันและอุปกรณ์ต่

…รปะพฤติกรรมมัน บัญฑิตกล่าวว่่า "เป็นมนุคคล เพราะเป็นเหตุแห่งอธิษฐาน มีความเกิดในสุทธิสรรส์เป็นต้น. [บาลีแห่งสายเอกสูตร] เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคเมื่อจะทรงแสดงธรรมแก่ พรหมทั้งและคุณทั้งหลาย ผู้ซื่ออาสเล…

บทความนี้อธิบายถึงการปะพฤติกรรมของมนุษย์ในแง่ของธรรมจริยสมรอย โดยอิงจากคำสอนในพระไตรปิฎก ความสำคัญของการมีความละอายในพฤติกรรมและการประกอบคุณงามความดี มีการแบ่งธรรมจริยสมรอยทางกาย ทางวาจา และทางปัญญา โ

… คือ ฐานะอันบุคคลพึงยึดถือ ก่ออารนี แม้ปราศจาก อา อธิปะ ก็ใช้ได้ เหตุนี้น พระอราภาถาวรช่ายจึง กล่าว บาลีว่า สมุครโม valor ก็งงมมีี เนื้อความ (ของบท) ว่า สมุครโม นันก็เหมือนอย่างนี้แหละ [๓๑] อีกสาเลยกสูตร…

ในเนื้อหานี้ได้เสนอมุมมองเกี่ยวกับอาราม และความสำคัญของการปรองดอง ซึ่งเชื่อมโยงกับหลักธรรมในพระพุทธศาสนา โดยใช้คำสอนจากพระอราภาถาวรเป็นแนวทางในการเข้าใจ. อารามนั้นเปรียบเสมือนฐานในการปฏิบัติธรรม แม้ไม

…ง มีอุปการะมากเป็นได้นะ? (คือ) ความไม่ประมาณในคุณธรรมทั้งหลาย. ธรรมอย่างนี้ เป็นธรรมมีอุปการะมาก." บาลีสูตรสูตรมา ไปปฏิวิธิวิถี จอปฏิศุทธสูตรนั้น ว่า "บรรดามนเหล่านั้น พระเถระกล่าวความไม่ประมาณ ซึ่งมีอุป…

บทนี้เน้นความไม่ประมาณในคุณธรรมที่มีอุปการะมากในธรรมของพระพุทธเจ้า โดยกล่าวถึงความสำคัญในการบำเพ็ญคุณธรรมต่างๆ และอิทธิพลที่มีต่อการประกอบชีวิตตามหลักธรรม ในการพัฒนาจิตใจและสัมมาทิฐิที่นำไปสู่อริยสัจแ

…เป็นของ แท้ ไม่ผิด ไม่เป็นอย่างอื่น. เพราะเหตุนี้ บท ๔ เหล่านั้น นันติต จึงกล่าวว่า อริสัจ ลฺวาณี." บาลีตคถุสูตร จบ. [๒๕๗] อรรถกถาดรุตสูตรนี้ว่า " หลายบทว่า ตุตม อรินาถ ลฺวาณี เพราะลักษณะหลายเป็นของแท้ ไม…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในมังคลัตถสูตรและอริสัจ โดยชี้ให้เห็นถึงสภาพของทุกข์ที่เป็นของแท้และไม่ลวงตา ซึ่งพระอรรถกถาจารย์ได้อธิบายไว้ โดยมีแนวคิดเรื่องความเป็นจริงที่ทำให้ผู้ศึกษาได้เข้าใจและตระหนักถึ

…ั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก ฯ ฯ ทั้งเทวดาและมนุษย์, เพราะเหตุนี้ นับทั้ง ๔ บททัศนียิ่งกว่า อรสิทธิ์." บาลีโลกสูตร จบ. [๒๓๒] อรรถกา-โลกสูตรนั้นว่า " ข้อว่า ตกโล อรโย ตสมา อรัญญา ความว่า เพราะสังจะเหตุเน้นชื่…

เนื้อหาหมายถึงการศึกษาเกี่ยวกับอรสิทธิ์ซึ่งเป็นพระอริยเจ้าและวิธีการดับทุกข์ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนในหลักธรรมที่เรียกว่า 'อรสิทธิ์' และการปฏิบัติที่นำไปสู่การเข้าถึงธรรมชาติแห่งการดับทุกข์ จึง

…ิให้ถึงความดับทุกข์, ผู้ใดอ้อมเห็นเหตุให้ความดับทุกข์ ผู้นันอ้อม เห็นทั้งทุกข์ ทั้งความดับทุกข์." * บาลีวัคโปลิตสูตร โนติตวรรณแห่งสังสัจ.* [๔๐] อรรถกถาวิมปฏิสุตรนั่นว่า "คำว่า โย ภูกวา ทุกข์ ปสติ ทุกสมุทย…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสังสารทุกข์และมงคลแห่งการเห็นทุกข์ ความดับทุกข์และข้อปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ ซึ่งพระผู้มีพระภาคได้ตรัสถึงความสำคัญของการเข้าใจเหตุของทุกข์และการดับทุกข์ในบทพระสูตรต

…บูรณ์ มีอยู่ไม่ได้ อึ่ง ท่านทราบทางอันปราศจากกุศล ไม่มีโศก เป็น ผู้ถึงฝ่ามือภาพ ย่อมรู้ว่าถิงโดยชอบ บาลีในโลกธรรมสูตรที่ ๒ ในปฐมวรรค ปฐมปิณนา สาใน อัญญถินาบติ องคุตตรนิวาย. [๒๕๕] อรรถกถา ทุติย โลกธรรมสูต…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ธรรมในโลกธรรมสูตรที่ ๒ ผ่านการตีความหมายและคำศัพท์สำคัญ เช่น 'อภิปลายโล' และ 'ปริทยาย' พร้อมการอธิบายเกี่ยวกับการปฏิบัติหลักโดยผิดเหตุต่างๆ ในทางธรรมเพื่อให้เกิดความเข้าใจที

…ผล นั้น ) นางแสดงว่า "ก็ความไม่เจริญ ย่อมปรากฎ." บากอาคว่า อาถติอัตตะสุฤุชา ได้แก่ญาติ มิตร และสหาย บาลีอร่างนี้เหมือนกัน. ลองบว่า วิญโญ โน ความว่า เหล่าชุมผู้เป็นญาติ มิตร และสหาย ของหมอฉัน จะพึงมีความไม…

ในบทความนี้มีการวิเคราะห์ความเศร้าโศกที่เกิดขึ้นเมื่อมีการสูญเสียคนในครอบครัว โดยมีการอ้างอิงถึงบรรทัดในมังลัดดาที่พูดถึงการไม่เศร้าโศกของผู้ที่จากไป เขาได้เข้าสู่คติของเขาแล้ว ทำให้ตระหนักถึงอานิสงส์

…ีพระภาค ได้ตรงลากสูตรนี้แล้ว เทพดานั้นใจ ชื่นชมภายในของพระผู้พระภาค ถวายบังคมพระผู้พระภาคแล้ว ๑-๒. บาลีว่า สุพุตฺต โสภควา คงฺคํ แต่เห็นว่าเกินกองของคณะนั้น จึงติด สพ และ ดํ ออก.

เนื้อหานี้สำรวจความหมายของมงคลในธรรมะ โดยการกล่าวถึงผู้ที่มีความงามและไม่แสวงหาอะไร เป็นผู้มีความสวัสดีที่แท้จริง ซึ่งได้รับการยกย่องจากเทพดา การเทศนาเป็นไปในบริบทที่เจาะลึกถึงการบรรลุธรรมและการให้บัง

…ดิตุตวา "ความเป็นแห่งบุคคลผู้มานเทิงเป็นผู้อ่อน โยน ชื่อว่า มทธว. คือ ภาวะแห่งมานเทิงและอ่อนโยน." "บาลีเทปปิอื่นว่า "ความเป็นผู้มาจออ่อนหวาน ความเป็น ผู้มาจอจากลมกล่อม ความเป็นผู้มาจอไม่หยาบคาย ในบุคคลนั…

เนื้อหานี้พูดถึงความอ่อนหวานในวาจาของบุคคลตามคำอรรถกถา โดยนิยามคำว่า 'สลิลา' ซึ่งแสดงถึงความเป็นผู้มีวาจาไพเราะและอ่อนโยน อรรถกถาและกีฏีกาให้ความสำคัญกับคุณสมบัติของการเป็นบุคคลที่มีความบันเทิงในวาจา

…ูปประโยคบงับให้แปลอย่างนั้นก็ได้ ขอให้นักศึกษาจำไว้อย่างหนึ่งว่า การเขียนหนังสือภาษาไทยก็ตาม ภาษา บาลีก็ตาม โดยเฉพาะเขียนวลาสลอบ ต้องเขียนให้คนที่ไม่รู้เรื่อง

เนื้อหานี้เน้นการแปลคำในภาษาไทยและบาลี โดยอธิบายถึงวิธีการเรียงคำและการสร้างความสัมพันธ์ในประโยคเพื่อให้การแปลมีความหมายที่ชัดเจน และหลีกเ…