ปญฺญา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 29 / 79

…า จ บุคคลอุตุโภชนาทิวเสน ตโต พหิทธา จ ปจฺจยุปฺปนฺนภาเวน สงฺขตา จ ตถาตาปฏิ ปกฺขภาเวน อสงฺขตา จ ธมฺมา ปญฺญาตินามรูปานํ วเสน สังเขปโต ติวิธา ฐิตา สพฺพถา ปฏฐาเน อนนตนยสมนฺตปฎฐาเน ปกรเณ จตุวีสติสงฺขาตา ปจฺจยา น…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ซึ่งให้ความสำคัญต่อการเข้าใจนิพพานและหลักคำสอนทางพุทธศาสนา โดยเน้นประเด็นต่างๆ อาทิ การเชื่อมโยงระหว่างอารมณ์และแนวคิดของอนัตตา ถือเป็นส่วนสำคัญในการเร

…มมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 254 อฏฺฐมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 255 อาทิ วุตต์ ฯ เอตาย ปญฺญาเป็นตีติ รูปเวทนาติอาทินา ปกาเสนฺติ ฯ อุภินนฺติ วิชชมานาวิชชมานาน ทวินน์ ฯ ปัญจา ภิญญา อาสวกฺขยญาณวุ…

เอกสารนี้สำรวจพิธีการและความคิดเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมไปถึงการวิเคราะห์แง่มุมทางปัญญาและวิญญาณในบริบทต่างๆ โดยมีการอธิบายถึงการเข้าใจถึงอภิญญา และการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งสัมพันธ์ก

…ุเกตวา ย ปกรณ์ ปตฺถิติ อภิยาจิต ต์ เอตตาวตา ปรินิฏฐิตนฺติ โยชนา ฯ เตน ปกรณืปุปสุเตน วิปุเลน ปุญฺเญน ปญฺญาวทาเตน .สี. ม. จปิต... ฯ ๒, สี, ม. ปณิธายาติ อตฺถิ ฯ

บทความนี้เจาะลึกถึงความรู้และปฏิบัติในการเจริญวิปัสสนาที่สัมพันธ์กับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา โดยเน้นถึงความสำคัญของการเข้าใจกรรมและผลในชีวิต พร้อมกล่าวถึงการวิเคราะห์การทำสมาธิและผลการปฏิบัติของอนาคามี ร

…นอสังขตะ พระผู้มี พระภาคตรัสไว้แล้วในพระสูตรนั้น ๆ แต่เพราะอุปสัคเป็นไปในอรรถ แห่งธาตุนั่นเอง บทว่า ปญฺญายติ นี้ จึงมีอรรถว่า วิญญายติ แปลว่า รู้แจ้งฯ เพราะฉะนั้น ขณะที่ตั้งอยู่แห่งจิต ท่านอาจารย์ไม่ควรคัด…

ในบทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ของจิตและคุณสมบัติของธรรมที่เกี่ยวข้องกันตามอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยการสำรวจอำนาจของอุปปาทขณะ ฐิติขณะ และภังคขณะ การทำความเข้าใจในอารมณ์และความสามารถในการรู้แจ้งของจิตตลอดจนล

…เพราะอาการมีความ เกิดขึ้นเป็นต้นทรงแสดงแล้ว เพื่อตรัส ลักษณะแห่งสังขตธรรมเท่านั้น และอรรถ แห่งบทว่า ปญฺญายติ นี้ว่า วิญญายเต อันบุคคลย่อมรู้แจ้ง เพราะอุปสัคเป็นไป ในอรรถแห่งธาตุทั้งหลายอย่างเดียว ความ ไม่บ…

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยศึกษานัยที่แสดงในวิภังคปกรณ์ ข้อความที่กล่าวถึงลักษณะแห่งสังขตธรรมและความเกิดขึ้นของจิตในภาคจิตและรูป รวมถึงการอธิบายถึงการทำงา

…ีรูปเป็นต้น และความกำหนด พิเศษเป็นต้น ฯ แท้จริงอรรถบัญญัตินั้นบัณฑิตย่อมรู้ได้ด้วยนามบัญญัติฯ บทว่า ปญฺญาปนโต คือ เพราะรู้อรรถบัญญัติโดยประการทั้งหลาย ฯ จริงอยู่ ด้วยคำที่เป็นกัตตุสาธนะนี้ ท่านกล่าวนามบัญญ…

ในเนื้อหาท่านอาจารย์ได้กล่าวถึงความสำคัญของอรรถบัญญัติและสมมติสัจจะในทางอภิธรรม โดยนำเสนอความรู้เกี่ยวกับความเปลี่ยนแปลงและความสืบต่อของธรรม ด้วยการใช้ตัวอย่างจากธรรมชาติ เช่น แผ่นดินและภูเขา อีกทั้งย

…วามประกอบกันแห่งบัญญัติทั้ง ๒ อย่างนั้น ท่านอาจารย์ กล่าวคำมีอาทิว่า วิชฺชมานปญฺญตฺติ ฯ คำว่า เอตาย ปญฺญาเป็นติ ความว่า บัณฑิตทั้งหลายย่อมประกาศด้วยคำมีอาทิว่า รูป เวทนา ดังนี้ ฯ คำว่า อุภินฺนํ ความว่า (ด้…

ในบทนี้กล่าวถึงหลักการของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการจำแนกนามออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ สามัญนาม คุณนาม กิริยานาม และยกิจฉนาม นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเกี่ยวกับเสียงและการแสดงถึงอภิลาป การอภิปรายเกี่ยวกับ

…ิเยน รจิต อภิธมฺมตฺถสังคห์ นาม ปกรณ์ ปกรณ์ชื่ออภิธัมมัตถสังคหะที่ท่านพระอนุรุทธาจารย์รจนาไว้ คนฺถโต ปญฺญาสาธิากานิ อฏฺฐสตานิ สมตตานิ โดยข้อความที่เรียบเรียงเป็นข้อ ๆ ๘๕๐ ข้อ จบบริบูรณ์แล้ว ด้วยประการฉะนี้ …

อภิธัมมัตถสังคหะ เป็นผลงานที่พระอนุรุทธาจารย์ได้รจนาไว้เพื่อเป็นแหล่งอ้างอิงในด้านอภิธัมมบท โดยเนื้อหามีการจัดเรียงในรูปแบบ 850 ข้อ เพื่อช่วยให้เข้าใจหลักการและแนวคิดในพระพุทธศาสนาได้อย่างละเอียด สะท้

…ชายผู้ยังหนุ่ม มีกำลังว่องไว แต่เข้าไปถึงความคร้าน ไม่ขยันในกาลที่ควรจะเพียร สํสนุนสงฺกปฺปมโน กุสโต ปญฺญาย มคฺค อลโส น วินฺทติ มีใจในอันดำริจมเสียแล้ว มัวเกียจมัวคร้านเสีย ย่อมจะไม่ได้ประสบพบทางหรือบรรลุ โ…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการทำกิจในเวลาที่เหมาะสม โดยมีการอ้างอิงพระพุทธภาษิตที่เตือนใจผู้คนในการใช้ชีวิตที่มีคุณค่า เพื่อไม่ให้พลาดโอกาสทั้งทางโลกและทางธรรม ผู้ที่ไม่รู้จักกาลอาจพลาดโอกาสและประสบ

…นี้ ท่านผู้มีจริยาเห็นปานนั้น ย่อมดำรงชนมชีพอยู เพื่อหิตสุขแห่งสัตว์โลก เป็นที่สรรเสริญของนักปราชญ์ ปญฺญาชีวิชีวิตมาหุ เสฏฐ์ บัณฑิต ทั้งหลาย ย่อมกล่าวสรรเสริญชีวิตของท่านผู้มีปกติอยู่ด้วยปัญญา ว่าประเสริญส…

บทความนี้นำเสนอบทบาทของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ในการประกอบพระราชธรรมและการดูแลประชาชน โดยทรงมีจริยาวัตรที่สมบูรณ์ ใช้ปัญญาและวิริยภาพในการปกครองและดูแลราษฎร เพื่อเป็นหัวหน้าในการส่งเส

… ชนผู้ยังหนุ่ม มีกำลังว่องไว แต่เข้าไปถึงความคร้าน ไม่ขยันในการที่ควรจะเพียร สํสนุนสงฺกปฺปมโน กุสโต ปญฺญาย มคฺค อลโส น วินฺทติ ฯ มีใจในอันดำริจมเสียแล้ว มัวแต่เกียจคร้าน ย่อมจะไม่ได้ประสบพบพานซึ่งทางหรือบร…

บทความนี้กล่าวถึงคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการไม่ประมาทในการทำกิจกรรมในเวลาที่เหมาะสม และข้อคิดจากคัมภีร์ชาดกที่สอนให้ควรเร่งรีบทำกิจกรรมที่สำคัญในช่วงเวลาที่เรามีความสามารถ เช่น การศึกษา

…ย์ จัดการปกครองเป็นระเบียบดีแล้ว เป็นอุปมาตรัสสอนด้วยนิพนธ์คาถาว่า นครูปม จิตฺตมิท เกตวา โยเธถ มาร์ ปญฺญาวุธน พึงสังวรจิตนี้ให้มีเมืองเป็นเครื่องเปรียบแล้ว รบมารด้วยอาวุธคือปัญญา สมเด็จบรมบพิตรพระ ราชสมภาร…

เนื้อหาเกี่ยวกับรัฏฐาภิบาลโนบายของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ อธิบายถึงบทบาทและการปฏิบัติตัวของพระราชาในการสอดส่องทุกข์สุขของประชาชน และการจัดการปกครองเพื่อความเป็นระเบียบ การรักษาศีลธรรม และความมั่นคงของพ

… ตัดทางมาแห่งปรัปปวาทเสียดี ควรสรุปเข้าในบาลีพระพุทธ นิพนธ์ว่า อจฉัททวุตต์ เมธาวี นิกข์ ชมโพนทสุเสว ปญฺญาสีลสมาหินํ โก ต์ นินทิตมารห บุคคลผู้เป็นปราชญ์ มีความประพฤติหาช่องที่จะต้องตำหนิมิได้ ตั้งอยู่ในปัญญ…

บทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับการปกครองและการบริหารงานของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ โดยแสดงถึงความสำคัญของความกตัญญูและการเคารพผู้ใหญ่ในการทำงาน ทั้งยังกล่าวถึงแนวทางการตัดสินใจที่เหมาะสมในสถานการณ์ต่

…รงถือเอาเมืองอันจัดการปกครองเป็น ระเบียบดีแล้วเป็นอุปมา ตรัสสอนว่า นครูปม จิตฺตมิท เกตวา โยเธถ มาร์ ปญฺญาวุเธน พึงสังวรจิตนี้ให้มีเมืองเป็นเครื่องเปรียบแล้วรบมารด้วยอาวุธคือปัญญา สมเด็จบรมบพิตรพระราช สมภาร…

บทความนี้กล่าวถึงพระราชกรณียะของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ที่ได้ทรงบำรุงการทหารบก ทหารเรือ และอากาศ รวมถึงการตั้งกรมพลศึกษาเพื่อสอนยุทธวิธีให้กับประชาชน เพื่อให้เกิดความพร้อมในด้านระเบียบวินัย และการเป็น

…ปโท " มี อุ. อย่างนี้ " นโร สีโห อิว-นรสีโห พระเพียงสีหะ, ญาณ์ จกฺขุ อิว-ญาณจักขุ ญาณเพียงดังจักษุ, ปญฺญา ปาสาโท อิว-ปญฺญาปาสาโท ปัญญา เพียงดังปราสาท." สัมภาวนบุพพบท มีบทหน้าอันท่านประกอบด้วยอิติศัพท์ บท ห…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับวิเสสนะในบาลีไวยกรณ์ รวมถึงบทเฉพาะเช่น วิเสสโนภยบทและวิเสสโนปมบท โดยได้อธิบายตัวอย่างที่ชัดเจนและการประยุกต์ใช้ในประโยค นอกจากนี้ยังกล่าวถึงสัมภาวนบุพพบทที่มีความสำคัญในการแสดง

…บท มีบทหน้าอันท่านประกอบด้วย เอว ศัพท์ [ เพื่อจะห้ามเนื้อความอันอื่นเสีย] บทหลังเป็นประธาน ดังนี้ " ปญฺญา เอว ปโชโต = ปญฺญาปโชโต [ประทีป] อันโพลงทั่ว คือปัญญา พุทโธ เอว รตน์ = พุทธรตน์ รัตนะ คือพระพุทธเจ้า…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และการฝึกฝนในศาสตร์บาลี โดยเฉพาะการวางโครงสร้าง อวธารณบุพพบท และการสร้างสมาส พร้อมทั้งอภิปรายถึงลักษณะของประธานในประโยคต่างๆ เพื่อป้องกันการผิดพลาดในการสร้างเนื้อความ ร่วมกั

…ระและนารี ท. ๑๐.สงฺฆทาน ทานเพื่อสงฆ์ ๑๑.ปญฺจินฺทฺริยานิ อินทรีย์ ๕ ท. ๑๒.ปุริสุตฺตโม บุรุษสูงสุด ๑๓.ปญฺญาธานํ ทรัพย์คือปัญญา ๑๔.กตกุสโล มีกุศลอันทำแล้ว ๑๕.วนรุกฺโข ต้นไม้ในป่า ๑๖.ปาปรหิโต เว้นแล้วจากบาป ๑๓…

เนื้อหานี้นำเสนอศัพท์บาลีที่มีความสำคัญและการใช้งานในชีวิตประจำวัน รวมถึงการอธิบายความหมายของคำ ความเชื่อมโยงระหว่างคำต่างๆ ในบริบทของวิชาการและวรรณกรรม เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจและใช้งานอย่างถูกต้อง

…้น] ชื่อว่า มีคุณ ธน์ อสฺส อตฺถิ-ติ ธนวา ทรัพย์ ของชนนั้น มีอยู่ เหตุนั้น [ชนนั้น] ชื่อว่า มีทรัพย์ ปญฺญา อสฺส อตฺถิ-ติ ปญฺญาวา ปัญญา ของชนนั้น มีอยู่ เหตุนั้น [ชนนั้น] ชื่อว่า มีปัญญา ปญฺญ์ อสฺส อตฺถิ-ติ …

เนื้อหาด้านหน้าของบาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค บทนี้เน้นการวิเคราะห์ศัพท์ที่ลงท้ายด้วยปัจจัยต่างๆ เช่น อี, ร, และ วนต โดยอธิบายความหมายและการประยุกต์ใช้ในประโยค ที่ทำให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างคำและความหมาย

…า โหติ ฯ กุสลสฺส อุป สมฺปทาติอาทิวจนโต หิ สมาธิ สาสนสฺส มชฺเฌ ฯ โส จ กลยาโณ อิทธิวิธาทิคุณาวหตุตา ฯ ปญฺญาย ปริโยสานกลยาณตา ปกาสิตา โหติ ฯ สจิตฺตปริโยทปน์ เอต์ พุทธานสาสนนฺติ" หิวจนโต ปญฺญุตฺตรโต จ ปญฺญา สา…

วิสุทธิมคฺคสฺสเป็นเอกสารที่แสดงถึงแนวคิดที่สำคัญในศาสนาพุทธ โดยเสนอแนวทางในการพัฒนาคุณธรรมและปัญญา ผ่านการปฏิบัติสีล สมาธิ และปัญญา เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงการหลุดพ้นจากความทุกข์และบรรลุถึงอิสร

… สํวร์ อาปชฺชตีติ อย สติสวโร ฯ ยานิ โสตานิ โลกสฺมี อชิตาติ ภควา สติ เตสํ นิวารณ์ โสตานํ สํวร์ พรูมิ ปญฺญาเยเต ปิถิยุยเรติ" อยู่ ญาณสวโร ฯ ๑. ขุ. ป. ๓๑/๖๔ - ๒. ที. ส. ๕/๕๕ ฯ ๓. อภิ.ว. ๒๕/๓๓๑ ฯ ๔. อง, ตึก, ๒…

เนื้อหานี้สำรวจเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค, แนวทางการปฏิบัติสีลและองค์ประกอบทางเจตนาในเชิงธรรมะ โดยเฉพาะเน้นการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับปาณาติปาตา และวิเคราะห์ความสำคัญของเจตนาทางกรรม ซึ่งมีการอ้างอิงถึงหลักธร